Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα η «Η Βραδυνή της Κυριακής» και στον δημοσιογράφο Βαγγέλη Παπαδημητρίου, η οποία δημοσιεύεται σήμερα Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016, αναφέρει τα παρακάτω:
Ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο έθεσε εμμέσως πλην σαφώς ως προτεραιότητα τις μεταρρυθμίσεις. Ποιος είναι αυτήν τη φορά ο στόχος; Γιατί δεν προωθήθηκαν μέχρι σήμερα;
«Έκλεισε με επιτυχία η πρώτη αξιολόγηση, πράγμα που σημαίνει πως μια σειρά “μεταρρυθμιστικές” υποχρεώσεις που προβλέπονται στη συμφωνία έχουν ήδη γίνει ή νομοθετηθεί και πως το χρηματοδοτικό πρόγραμμα προχωρά κανονικά ώστε να εκπληρώνουμε υποχρεώσεις έναντι του δημοσίου χρέους και να κλείνουμε τρύπες ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους. Το χρονοδιάγραμμα στόχων είναι σαφές… Με ταχύ τρόπο να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, να υπάρξει πολύ συγκεκριμένη ρύθμιση του δημόσιου χρέους βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, να μπουν τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και να ανοίξει ο δρόμος για να έχουμε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές χρήματος με λογικά επιτόκια δανεισμού.
Αυτή η κανονικότητα δημιουργεί και το πλαίσιο προσέλκυσης επενδύσεων, δημιουργεί και το χώρο ενός γενναιότερου και σωστά προσανατολισμένου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, δημιουργεί και οριστική έξοδο από την ανασφάλεια για το τραπεζικό σύστημα. Μεταρρυθμίσεις, λοιπόν, έγιναν και γίνονται. Κάποιες περιέχονται στη συμφωνία και είναι μέτρο των αξιολογήσεων, π.χ. η μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό σύστημα. Όμως, χρειάζεται να επικεντρωθούμε και σε άλλου είδους μεταρρυθμίσεις. Θεωρώ πως οι μεταρρυθμίσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα έχουν εξαντλήσει την όποια δυναμική τους μαζί με την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας εργαζομένων και συνταξιούχων. Προτεραιότητά μας είναι οι μεταρρυθμίσεις να συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας, την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, το δραστικό περιορισμό της γραφειοκρατίας, τη διάλυση του πελατειακού κράτους και την εκ βάθρων εκρίζωση της διαπλοκής και της διαφθοράς.
Έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς με τις παθογένειες του κράτους και της κοινωνίας μας, ανοιχτή σύγκρουση με τις δυνάμεις της αδράνειας, της οπισθοδρόμησης, των κατεστημένων συμφερόντων. Μέσα σε αυτές τις συγκρούσεις, οι μεταρρυθμίσεις αποκτούν πρόσημο, δηλαδή ποιον ωφελούν, για ποιους γίνονται και συνακόλουθα η διαφαινόμενη ανάπτυξη αποκτά στόχο. Σε ποιους στηρίζεται και ποιος κατά προτεραιότητα ωφελείται. Αυτές οι συγκρούσεις δεν πρόκειται να σταματήσουν. Δείτε πώς αποτυπώνονται στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών ή στο ζήτημα της συγκρότησης του ΕΣΡ. Δείτε πώς οι πολιτικές δυνάμεις που έφεραν την Ελλάδα σε αυτήν την κατάσταση την έβαλαν υπό καθεστώς μνημονιακής καταιγίδας σήμερα σκούζουν υποκριτικά για την καταστροφή που οι ίδιες δημιούργησαν».
Υπάρχουν, όμως, χιλιάδες άνθρωποι σε ακραία φτώχεια…
«Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο η όλη προσπάθεια χρειάζεται και γενναία προγράμματα κοινωνικής προστασίας. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης, πρόγραμμα άνω των 750 εκατομμύριων ευρώ, που ανακουφίζει 700.000 ανθρώπους, αλλά συγχρόνως τονώνει την εσωτερική αγορά. Γι’ αυτόν το λόγο οι προτεραιότητές μας είναι η υγεία και η παιδεία. Γι’ αυτόν το λόγο ο πρωθυπουργός επικέντρωσε σε ζητήματα καθημερινότητας. Θα ήθελα να προσθέσω πως κεντρικό στοιχείο στην κοινωνική προστασία είναι ο σεβασμός της αξιοπρέπειας των ανθρώπων. Αυτός ο σεβασμός πρέπει να υπάρχει σε όλες τις σχέσεις κράτους – πολίτη και να είναι στοιχείο αξιολόγησης κάθε κρατικού λειτουργού, ξεκινώντας από τους υπουργούς. Και από την εμπειρία μου, σας λέω πως το ζήτημα δεν είναι αν το αίτημα έχει θετική ή αρνητική απάντηση, αλλά η απάντηση, η ανταπόκριση. Ο κόσμος ξέρει τις δυσκολίες και πολλές φορές τις δέχεται, αυτό που δεν ανέχεται είναι η αδράνεια, η αλαζονεία και η περιφρόνηση».
Πολλοί κατηγορούν την κυβέρνηση ότι υπέκυψε στις απαιτήσεις των δανειστών αλλάζοντας ή τοποθετώντας νέα στελέχη. Αναγκάστηκε ο πρωθυπουργός;
«Δεν θυμάμαι παρόμοια ερώτηση σε προηγούμενη κυβέρνηση. Οι σχέσεις μας με τους δανειστές είναι συγκεκριμένες: συμφωνία – υποχρεώσεις – δεσμεύσεις. Ουδέν άλλον! Πέραν του ότι ο συγκεκριμένος πρωθυπουργός δεν θα ανεχόταν ούτε υπαινικτική αναφορά, το όλο κυβερνητικό σχήμα και ο ΣΥΡΙΖΑ και η Κοινοβουλευτική Ομάδα δεν θα το δέχονταν. Ο πρωθυπουργός προχώρησε σε έναν δομικό ανασχηματισμό με βάση και την εμπειρία του ενάμιση χρόνου. Για παράδειγμα, συγκροτήθηκε υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, θα έχει προϋπολογισμό και συγκροτημένη δομή, θα τα πάει ακόμα καλύτερα. Ή ακόμη, οι υπουργοί Επικρατείας απέκτησαν πιο συγκεκριμένα καθήκοντα. Όμως, δεν φτάνει μόνο η ύπαρξη θεσμών… Η λειτουργία τους, ο συντονισμός μεταξύ τους και οι άνθρωποι σε θέσεις ευθύνης έχουν σημασία και εκεί δοκιμαζόμαστε όλοι. Προσωπικά χάρηκα ιδιαίτερα που στο κυβερνητικό σχήμα προστέθηκαν και νέα σε ηλικία στελέχη. Θα δοκιμαστούν και θα τα καταφέρουν. Και είναι σωστό ένας νέος σε ηλικία πρωθυπουργός να στηρίζεται και να στηρίζει τη γενιά του και τη γενιά μετά από τον ίδιον. Συγχρόνως είναι φυσικό και ανθρώπινο ένας ανασχηματισμός να παράγει και πικρίες. Όμως, στο τέλος της ημέρας όλοι και όλες σκεφτόμαστε πως δεν μπήκαμε σε αυτήν την κοινωνική προσπάθεια ούτε για να γίνουμε βουλευτές ούτε υπουργοί ούτε γενικά για να κάνουμε πολιτική καριέρα. Έτσι, επιστρέφουμε στους βατήρες εκκίνησης και προσφέρουμε από όποια θέση ή χωρίς θέση. Άλλωστε, και στον επόμενο ανασχηματισμό πάλι πρόσωπα θα αλλάξουν, πάλι τα ΜΜΕ κάτι θα πουν. Το ζήτημα είναι σωστή και αποτελεσματική πολιτική, κυβερνητική, κοινοβουλευτική, κομματική και πάντα για την κοινωνία».
Η Τουρκία δείχνει να αυξάνει την ένταση στο Αιγαίο. Αναβαθμίζει το στόλο της αλλάζοντας τις ισορροπίες. Ποια η αντίδραση της Αθήνας;
«Το όλο πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποτελεί ένα σύστημα με διαρκείς αναταράξεις, που ακούνε στο όνομα τουρκική προκλητικότητα, μικρής ή μεγαλύτερης έντασης. Όλα αυτά τα χρόνια, κυρίως μετά το 1974, κυριάρχησε η λογική ενός ανταγωνισμού στους εξοπλισμούς Ελλάδας – Τουρκίας σε ποσοτικό επίπεδο. Μην ξεχνάμε ότι οι ισορροπίες στη στρατιωτική ισχύ δεν ορίζονται μόνο από τα όπλα και τα οπλικά συστήματα που βρίσκονται σε κάθε πλευρά. Είναι καιρός τις προτεραιότητες να τις θέτουν τα ποιοτικά ζητήματα, και εδώ έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως η εσωτερική συνοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η εκτίμηση που τυγχάνουν στην ελληνική κοινωνία, σε συνάρτηση με την υψηλή εκπαίδευση και το υψηλό φρόνημα των στελεχών. Είναι επιλογή μας την κούρσα των εξοπλισμών που επιδίδεται η Τουρκία να μην την ακολουθούμε, γιατί δεν οδηγεί πουθενά. Με βάση τη στρατηγική της αποτροπής, ενισχύουμε την επιχειρησιακή διαθεσιμότητα και ετοιμότητα των υπαρχόντων μέσων και συστημάτων, δίνοντας βάρος, μεσοβραχυπρόθεσμα, στη συντήρηση και στον εκσυγχρονισμό τους. Παράλληλα, την κατάλληλη στιγμή, σαν ΚΥΣΕΑ και σαν κυβέρνηση, παίρνουμε τις αποφάσεις που απαιτούνται για τη διατήρηση της ισορροπίας ισχύος στη βάση των ποιοτικών χαρακτηριστικών, με γνώμονα την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων. Σε κάθε περίπτωση, δεν βάζουμε στο τραπέζι κυριαρχικά μας δικαιώματα και είμαστε έτοιμοι να τα υπερασπιστούμε σε κάθε επίπεδο».
Σε δηλώσεις σας έχετε καθησυχάσει τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν μειώσεις. Να θεωρηθεί συμβόλαιο τιμής αυτό; Θα μειωθούν οι δαπάνες σε μια στιγμή που και το ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον βράζει; Πώς σκέφτεστε να το αντιμετωπίσετε;
«Είμαστε σαφείς: όσοι υπηρετούν σήμερα στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν πρόκειται να υποστούν άλλες μειώσεις. Αντίθετα, οι προσπάθειες που κάνουμε αποσκοπούν στη βελτίωση των μη μισθολογικών απολαβών των στελεχών, με οικονομικό όμως όφελος γι’ αυτούς, που αφορούν προγράμματα στέγασης, εξορθολογισμό των μεταθέσεων και εμπέδωση της αξιοκρατίας. Σχετικά με τη συνολική εικόνα των αμυντικών δαπανών της Ελλάδας, θα ήθελα να επισημάνω πως τα τελευταία χρόνια έχουν υποστεί μειώσεις της τάξης του 50%, δηλαδή από 6 δισ. ευρώ που ήταν ετησίως προ κρίσης, έχουν φθάσει στα 3 δισ. ευρώ. Πάντως, οι αμυντικές δαπάνες δεν συνδέονται ευθέως με την κατάσταση που επικρατεί στο ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της. Αυτήν τη σταθερότητα ενισχύουμε και διευρύνουμε. Αυτό συνδέεται τόσο με την αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων μας Δυνάμεων όσο και με την πολιτική συνεργασίας που προωθούμε στην περιοχή. Δείτε τα τρίγωνα Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ, Ελλάδα – Κύπρος – Αίγυπτος, Ελλάδα – Κύπρος – Ιορδανία. Οι εξοπλισμοί είναι ένα ζήτημα, όμως η διπλωματία υπερέχει. Οι συναντήσεις της Αθήνας και της Ρόδου μάς δίνουν πλεονέκτημα. Συγχρόνως, πλεονέκτημα μας δίνει και η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, πλεονέκτημα αποτρεπτικό και οικονομικό».
Αν δεν πετύχει ο στόχος για το χρέος, πολλοί θεωρούν πως η κυβέρνηση θα βρεθεί σε δεινή θέση. Άλλοι πάλι εκτιμούν πως η Ευρώπη είναι έτοιμη να επαναλάβει το κλίμα του Δεκεμβρίου 2014 και να τραβήξει το χαλί του Αλέξη Τσίπρα αναγκάζοντάς τον να ανακοινώσει πρόωρες εκλογές…
«Ο στόχος της κυβέρνησής μας για ρύθμιση του χρέους αποτελεί εθνικό στόχο με διεθνείς προεκτάσεις. Παράλληλα, το ζήτημα έχει διεθνοποιηθεί, ενώ στη δική μας προσπάθεια έχουν στρέψει τα βλέμματά τους και άλλες χώρες. Ο αγώνας για ρύθμιση του δημόσιου χρέους θα τελειώσει μόνο όταν υπάρξει μια τέτοια ρύθμιση που θα το κάνει βιώσιμο και διαχειρίσιμο. Οι οποιεσδήποτε ενδιάμεσες καταστάσεις δεν κλείνουν το ζήτημα. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να πω, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας, ότι η υπερχρέωση χωρών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που αντικειμενικά συνδέεται με την προσπάθεια πολυεθνικών οικονομικών δυνάμεων να ελέγξουν τις χώρες και στη συνέχεια να υποκαταστήσουν το ρόλο τους σαν υποκείμενα άσκησης οικονομικής πολιτικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις σχέσεις των κρατών και στα δικαιώματα των λαών. Όσο για το ενδεχόμενο επανάληψης του Δεκεμβρίου του 2014, πιστεύω πως όλοι γνωρίζουν ότι από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Έχουμε μια άλλη κυβέρνηση, που με σοβαρότητα αντιμετωπίζει την κατάσταση, οδηγώντας τη χώρα έξω από το φαύλο κύκλο της ύφεσης. Από την άλλη πλευρά, και οι εταίροι – δανειστές έχουν καταλάβει πως η εξέλιξη της υπόθεσης της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα αποτελεί παράγοντα είτε σταθερότητας είτε αποσταθεροποίησης πολύ ευρύτερων δομών, πολλαπλάσιων του μεγέθους της ελληνικής οικονομίας. Πλέον, δεν υπάρχουν περιθώρια εκβιασμών, όπως αυτός που προηγήθηκε της συμφωνίας του Ιουλίου του 2015. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε μια κυβέρνηση που μπορεί να διαχειρίζεται δύσκολες καταστάσεις και η φυγή μέσω των εκλογών δεν είναι επιλογή μας. Αυτές θα γίνουν με τη συμπλήρωση της τετραετίας: το 2019».
Βρισκόμαστε σε μια πολύ λεπτή θέση στην υπόθεση του μεταναστευτικού. Μπορεί να μην είναι ακριβώς ελληνικό θέμα, αλλά γνωρίζετε πως ήδη υπάρχουν εκρηκτικές καταστάσεις. Διακρίνετε, εκ της θέσεως σας, λύση και αν ναι, ποια; (Ήδη τρέφεται ο μύλος της ακροδεξιάς και όχι μόνο στην Ελλάδα).
«Πράγματι, το προσφυγικό – μεταναστευτικό είναι ένα τεράστιο ζήτημα με παγκόσμιες διαστάσεις. Εμείς, κάτω από δύσκολες και πρωτόγνωρες συνθήκες, καταφέραμε να βάλουμε σε διαχειρίσιμο πλαίσιο το θέμα, έχοντας κεντρική ιδέα την ανθρωπιστική του διάσταση. Επιτρέψτε μου να πω πως ως Ελλάδα έχουμε δώσει μαθήματα διαχείρισης και ως λαός και ως κυβέρνηση. Και ιδιαίτερα θέλω να εξάρω τη συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας και του Λιμενικού. Καθημερινά απαντάμε στην πράξη στους κακοπροαίρετους και στους καλοπροαίρετους που μας λένε π.χ. για την Ειδομένη και τον Πειραιά, “Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται”. Να που γίνονται! Η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας αποτελεί θετική εξέλιξη. Είναι μια διαδικασία με πολλούς παίκτες, αλλά για να λειτουργήσει, πρέπει όλες οι πλευρές να την εφαρμόσουν. Η Τουρκία, παρά τα εσωτερικά της προβλήματα, την εφαρμόζει, αλλά συγχρόνως τη χρησιμοποιεί σαν ένα μέσον πίεσης. Ένα έλλειμμα προέρχεται από χώρες-μέλη της Ε.Ε., που άλλες είτε δεν τηρούν καθόλου είτε τηρούν σε μικρό βαθμό τα συμφωνηθέντα για τις μετεγκαταστάσεις και για την αποστολή προσωπικού στην Ελλάδα, που θα βοηθήσει στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου. Λύση στο προσφυγικό είναι ο τερματισμός των πολέμων, όμως τις μεταναστευτικές ροές τις δημιουργεί η φτώχεια και η περιθωριοποίηση χωρών και ολόκληρων περιοχών του πλανήτη μας. Στην Ευρώπη, αλλά και σε άλλες ηπείρους έχουν αρχίσει να παίρνουν μορφή και να ενισχύονται ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιλήψεις. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης δεν μπορεί να γίνει με την υιοθέτηση μιας απάνθρωπης πολιτικής ατζέντας, αλλά με την καλλιέργεια στην κοινωνία των ανθρωπιστικών αξιών και του υγιούς πατριωτισμού, που δεν έχει να κάνει με το μίσος απέναντι στους άλλους και στο διαφορετικό».
Τί αναμένετε από την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα;
Ο Αμερικανός πρόεδρος, ακόμα και όταν είναι απερχόμενος, εκπροσωπεί τις ΗΠΑ και τη συνέχεια που αυτή η χώρα έχει στο διεθνές προσκήνιο. Η παρουσία του στη χώρα αποτελεί μια επιβεβαίωση του ρόλου της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τις προσπάθειές μας για ρύθμιση του δημόσιου χρέους, έξοδο της χώρας από την κρίση και την τροχοδρόμησή της σε μια αναπτυξιακή πορεία. Η χώρα μας πλέον είναι ένα κέντρο που κανείς δεν μπορεί να το προσπεράσει. Είτε για τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις είτε για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή είτε για το Κυπριακό. Επιτρέψτε μου, τέλος, μια σκέψη: ίσως παγκοσμίως έχουμε έλλειψη διανόησης, ίσως οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ αδυνατούν λόγω συμφερόντων να συλλάβουν τι πραγματικά συμβαίνει. Όμως, υπάρχει μια αλήθεια: οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο δεν περνάνε καλά και, ακόμη περισσότερο, τους αφαιρούνται οι στόχοι και τα όνειρα. Η αριστερά πρέπει να ενσκήψει σε αυτό, στη σκέψη και στην πράξη, ακουμπώντας στην πραγματικότητα και δίνοντας λύσεις και όχι ευαγγελιζόμενη, σαν άλλη θρησκεία, μια μετά Εδέμ. Αυτή η αριστερά της σκέψης και της δράσης, των αξιών και της πραγματικότητας, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κίνημα που δεν βολεύεται σε βεβαιότητες ενός παρελθόντος δικαιωμένου ή μη, αλλά τολμά να πλέει σε αχαρτογράφητα νερά και να τα χαρτογραφεί».
