Του Χρήστου Καπούτση
Η περιφερειακή αστάθεια, ως το αποτέλεσμα αλληλοσυγκρουόμενων ζωτικών συμφερόντων ισχυρών κρατών και πολυεθνικών επιχειρηματικών κολοσσών στον τομέα της Ενέργειας, αλλά και της γεωοικονομίας και της Γεωστρατηγικής, προκαλούν πληθώρα προβλημάτων, κυρίως στα πιο αδύναμα κράτη στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχής της «λεκάνης» της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ αυτών της Ελλάδας και της Κύπρου. Προβλήματα, που αγγίζουν ακόμη και τα όρια της κρατικής- εθνική τους επιβίωσης.
Η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, θα κληθεί άμεσα, από τη ροή των δραματικών εξελίξεων στην «ταραγμένη» γειτονία μας, να επιλύσει σύνθετες « εξισώσεις», με διπλωματικό, ενεργειακό, στρατιωτικό, γεωγραφικό, θρησκευτικό και διεθνοπολιτικό περιεχόμενο, ως μεταβλητές παραμέτρους.
Αυτή τη φορά, η Ελληνική Διπλωματία με επικεφαλής τον Νίκο Κοτζιά, δεν μπορεί να είναι απούσα από τις εξελίξεις στην περιοχή μας. Αντιθέτως , επιβάλλεται να αναπτύξει μια επιθετική διπλωματική τακτική, στα πλαίσια μιας συνεκτικής και ρεαλιστικής Εθνικής Στρατηγικής, που θα πρέπει να συνδιαμορφωθεί το ταχύτερο, με την ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (Π. Καμμένος και Δ. Βίτσας) και με τις οδηγίες του Πρωθυπουργού Α. Τσίπρα. Με γνώμονα αυτή τη Στρατηγική, το Υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί και με τις κατάλληλες διακρατικές και άλλες συμμαχίες, που συγκροτούνται με βάση τα κοινά συμφέροντα, να αποτελέσει τον καταλύτη, για τη σταθεροποίηση του σημερινού άναρχου και συγκρουσιακού περιβάλλοντας, που απλώνεται από τις ευρωπαϊκές και αφρικανικές ακτές της Μεσογείου μέχρι τις ακτές του Περσικού κόλπου.
Δεν είναι καθόλου τυπική, αλλά είναι μάλλον πολύ ουσιαστική, η ανακοίνωση του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ: «το ενδιαφέρον των ΗΠΑ ήταν και παραμένει η Ελλάδα να βγει ισχυρότερη από την παρατεινόμενη οικονομική κρίση και να διαδραματίσει ένα σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή». Παράλληλα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών υπογράμμισε πως «η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ και η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να εργάζεται στενά με την ελληνική κυβέρνηση σε διμερή και περιφερειακά θέματα.» Η δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτηρίζεται από διπλωματικούς κύκλους θετική για τον Έλληνα πρωθυπουργό Α. Τσίπρα και την κυβέρνηση του.
Οι αμερικανικές διπλωματικές και στρατιωτικές αρχές αξιολογούν ως ιδιαίτερα θετικό το ρόλο της Ελλάδας, για την προώθηση των Στρατηγικών στόχων των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (Λιβύη, Ισραήλ, Συρία, Ισλαμικό Κράτος, Κουρδιστάν, Ιράκ), για τους παρακάτω λόγους.
1.Η αεροναυτικής βάσης της Σούδας (Κρήτη), αλλά οι αεροπορικές βάσεις της Καλαμάτας, του Αράξου και της Καρπάθου, είναι αναγκαίες για ΟΛΕΣ τις πιθανές αμερικανο-νατοϊκές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή.
2.Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να εγγυηθούν την ασφαλή μεταφορά φυσικού αερίου και πετρελαίου , μέσω του ελληνικού θαλάσσιου χώρου προς την Κεντρική Ευρώπη.
3.Η Ελλάδα αναπτύσσει σταθερά τις σχέσεις της καταρχήν με το Ισραήλ, στον ενεργειακό, διπλωματικό και στρατιωτικό τομέα, αλλά και με την Αίγυπτο. Η τετραμερής ενεργειακή συμφωνία Ισραήλ- Ελλάδας- Κύπρου- Αιγύπτου, αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της αμερικανικής διπλωματίας. Μάλιστα, μετά και την πρόσφατη ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος Zohr στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ, η τετραμερής συμμαχία με εφαλτήριο την ενέργεια μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ευρύτερη συνεργασία (Αθηνών, Λευκωσίας, Καίρου και Τελ- Αβίβ) και τη σταθερότητα σε μία ασταθή περιοχή.
4.Η Ελλάδα στηρίζει πολιτικά και διπλωματικά τις επιλογές των ΗΠΑ στη Συρία, σε αντίθεση με την Τουρκία και συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), ενώ η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει και στρατόπεδα των Κούρδων, προς απογοήτευση των αμερικανών. Ειδικά για τη Συρία, θα πρέπει η Ελληνική Διπλωματία να είναι ιδιαίτερα ευέλικτη διότι, Ρωσία και ΗΠΑ “αδειάζουν” την Τουρκία. Η Ουάσινγκτον μέσω του υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, κάλεσε τη Ρωσία σε διάλογο για την από κοινού επίλυση του συριακού , προκαλώντας πανικό στην Τουρκία, με τον Τ. Ερντογάν και Α. Νταβούτογλου να μεταβαίνουν επειγόντως στη Μόσχα.
5.Στη διαμάχη ΗΠΑ- ΤΟΥΡΚΙΑΣ για το κουρδικό, η Ελλάδα τάσσεται ασφαλώς υπέρ της αμερικανικής πολιτικής, που είναι η ίδρυση ανεξαρτήτου Κουρδικού Κράτους.
6.Οι Ελληνικές Κυβερνήσεις (Γ. Παπανδρέου, Α. Σαμαρά- Β. Βενιζέλου και πιθανότατα και Α. Τσίπρα) ματαίωσαν, τα σχέδια της Ρωσίας να τροφοδοτεί με ενέργεια την Ευρώπη, με τους αγωγούς της να διέρχονται από ελληνικό έδαφος, ικανοποιώντας Στρατηγικό στόχο των ΗΠΑ, παρότι είχαν υπογραφεί και ελληνορωσικές συμφωνίες. Από την άλλη, η Ελλάδα προχωρεί με ταχείς ρυθμούς στην κατασκευή του TAP (Trans-Adriatic Pipeline) που θα μεταφέρει το αμερικανο-ευρωπαϊκών συμφερόντων φυσικό αέριο από την Κασπία (κοίτασμα Shah Deniz του Αζερμπαϊτζάν) προς την αγορά της Ευρώπης (Ν. Ιταλία) μέσω Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας.
7.Τα αποδεδειγμένα μέχρι σήμερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ και στο «οικόπεδο 12» στην ΑΟΖ της Κύπρου τροποποιούν τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή και προστίθενται στις εναλλακτικές λύσεις τροφοδοσίας ενέργειας για την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας. Έτσι, προωθείται ένα σημαντικό σχέδιο των αμερικανών, που είναι η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης, από τα ενεργειακά προϊόντα (φυσικό αέριο, πετρέλαιο) της Ρωσίας.
Πάντως, το δύσκολο «κομμάτι στο πάζλ» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής θα είναι, να μην διαταραχθούν οι ελληνορωσικές σχέσεις, καθώς επίσης και οι σχέσεις της Ελλάδας με το Ιράν και τον Αραβικό Κόσμο.
Θα πρέπει να αποκτήσει και ρεαλιστικό πολιτικό-διπλωματικό περιεχόμενο, η επιθυμία του Κρεμλίνου «να ενισχύσει τη ρωσο-ελληνική συνεργασία η οποία είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές σε πολλούς τομείς, κυρίως το εμπόριο, την οικονομία, την ενέργεια και τον ανθρωπιστικό τομέα», όπως αναφέρεται στο συγχαρητήριο τηλεγράφημα προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την νέα εκλογική του νίκη, που απέστειλε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
.