Υβριδική απειλή που θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη, χαρακτήρισε τα drones ο Αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας Χρήστος Βαϊτσης, κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Athens Flying Week.
Ο Αρχηγός ΓΕΑ αφού ανέλυσε την γεωοπολιτική ρευστότητα και τις απειλές στην ευρύτερη περιοχή, ανέπτυξε την σημερινή κατάσταση της Πολεμικής Αεροπορίας και το όραμά της για το μέλλον.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στις ανάγκες που δημιουργεί το αναπτυξιακό της πρόγραμμα.
Δείτε τι είπε:
Διανύουμε μια περίοδο όπου στην ευρύτερη περιοχή η αστάθεια είναι τόσο μεγάλη που και τα εθνικά σύνορα σε ορισμένες περιοχές είναι ακόμη ρευστά.
Είναι βέβαιο ότι κανείς δεν μπορεί να προδικάσει πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία και πώς θα διαμορφωθούν τα νέα σύνορα λαμβανομένου υπόψη ότι το καθεστώς Ασαντ κατέχει το 30% του εδάφους που θεωρούσαμε ως Συρία πριν από μερικά χρόνια.
Σε όλη την περιοχή υπάρχει ιδιαίτερη αναταραχή από τη Λιβύη, από την Αίγυπτο, από το Παλαιστινιακό, τη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και βεβαίως η Τουρκία, η οποία αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα ενδεχόμενης αστάθειας και ιδιαίτερα μετά το πραξικόπημα.
Αν προσθέσει κανείς και το πρόβλημά της μετανάστευσης και των ροών που δημιουργούν συνθήκες αστάθειας, το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο.
Εμείς όμως θα πρέπει να είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε και την ΑΟΖ της χώρας σύμφωνα με τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης. Και θα πρέπει να αναπτύξουμε τις δυνατότητες αυτές που θα μπορούμε να υπερασπιστούμε τις πολιτικές μας επιλογές.
Και βεβαίως, αν βάλει κάποιος την παράμετρο Τουρκία, η οποία με την αναθεωρητική πολιτική από την μεταπολίτευση και εντεύθεν συνεχίζει να θέτει στο τραπέζι καθημερινά θέματα, η εξίσωση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη.
Και αν θα λάβει κανείς υπόψη ότι παρά την οικονομική κρίση υπάρχει σε εξέλιξη ένα τεράστιο πρόγραμμα εξοπλισμού, με αεροσκάφη F-35, με σύγχρονα ιπτάμενα ραντάρ, με ένα στόλο αεροσκαφών F-16 πλήρως αναβαθμισμένο, με ιδιαίτερα υψηλές δυνατότητες στον μεταφορικό τομέα, νέα όπλα δικής της κατασκευής και ανάπτυξης δικής της βιομηχανίας και φυσικά με μια τεράστια εξέλιξη στον τομέα των RDAs είτε για ISR αποστολές, είτε ακόμα για επιθετικές.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο.
Εδώ λοιπόν προσπάθησα να αναλύσω πού βρισκόμαστε από τα γεωστρατηγικά δεδομένα. Αν πάμε όμως και στον τομέα της οικονομίας, αρχίζει να γίνεται η εξίσωση ακόμα πιο δύσκολη. Μετά το 2008 η διεθνής οικονομική κρίση ανάγκασε όλες τις κυβερνήσεις να κόψουν τους προϋπολογισμούς. Κι επειδή η άμυνα είναι ο πλέον εύπεπτος για όλες τις κυβερνήσεις παγκοσμίως τομέας που μπορρί κάποιος να κάνει περικοπές, υπήρξαν δραστικές περιοχές παγκόσμια. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη στον ταχέως μειούμενο προϋπολογισμό για δαπάνες για την εθνική άμυνα. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να κινείται πάνω από το 2% του προϋπολογισμού για το ΝΑΤΟ όπως έχει υποχρέωση. Βεβαίως αυτό συνέβη γιατί έπεσε δραματικά και το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα της χώρας τα τελευταία χρόνια. Τα οικονομικά στοιχεία έχουν επηρεάσει όλους.
Στις ΗΠΑ υπάρχει πρόγραμμα μείωσης του αμυντικού προϋπολογισμού σε βάθος δεκαετίας περίπου 1% από το 3,8 που βρισκόταν το 2013. Αν το βάλουμε σε απόλυτους αριθμούς , αυτό το 25% της μείωσης του προϋπολογισμού αν λάβει κανείς υπόψη ότι το σύνολο ήταν 600 περίπου δισεκατομμύρια το 2013, αντιλαμβάνεται κανείς ότι σε μια δεκαετία θα έχει μειωθεί περίπου 150 δισ.
Φυσικά για να το πετύχει έκανε διάφορες δραστηριότητες, με περικοπή θέσεων, απόσυρση αεροσκαφών, σταμάτησαν να πετάνε μοίρες γιατί δεν είχαν χρήματα να υποστηρίξουν τις πτήσεις.
Το ίδιο συνέβη και στην Αγγλία, με απόσυρση αεροσκαφών, το ίδιο συνέβη και στη Γαλλία, . Έφθασαν μάλιστα το 2014 οι αρχηγοί των Επιτελείων να απειλήσουν τη γαλλική κυβέρνηση ότι θα παραιτηθούν αν συνεχιστούν οι περικοπές. Και το ίδιο γίνεται και στη Ρωσία. 5% η μείωση του προϋπολογισμού το 2016.
Αν πάει κάποιος στα δικά μας μεγέθη, ο προϋπολογισμός από το 2009 έχει μειωθεί στο 51%. Ο αναπτυξιακός στο 27% και αν πάμε στον προϋπολογισμό της Αεροπορίας στο 38%.
Βάζοντας όλα αυτά στο τραπέζι έχουμε το πρόβλημα του πώς θα λειτουργήσουμε, πώς θα κρατήσουμε την επιχειρησιακή μας ικανότητα με πολύ περισσότερες θα έλεγα απαιτήσεις. Ανέφερα ήδη τις προκλήσεις ασφαλείας που υπάρχουν στην περιοχή.
Όμως αυτό ήταν και μια πρόκληση για να μπορέσουμε να βρούμε τρόπου πώς θα λειτουργήσουμε με λιγότερους πόρους. Έχουμε δηλαδή την απαίτηση να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα.
Ποιος είναι ο νέος σχεδιασμός της Αεροπορίας και πού κινούμαστε όλα αυτά τα χρόνια;
Υπάρχουν τομείς προσαρμογής πάνω στους οποίους κινούμαστε και θα συνεχίσουμε να κινούμαστε για να μπορέσουμε να κρατήσουμε την επιχειρησιακή μας ικανότητα. Αφορά τις δομές, την επιχειρησιακή σχεδίαση, τη συντήρηση και την αναβάθμιση της εκπαίδευσής μας.
Σε ο,τι αφορά τις δομές, κλείσαμε κάποιες μονάδες, έχουμε μετασχηματίσει μονάδες, συμπτήξαμε δραστηριότητες, όπου μπορούσαμε να λειτουργούμε με μικρότερες δομές και φυσικά αναπτύσσουμε την διακλαδικότητα για να επιτύχουμε οικονομίες κλίμακας.
Σε ο,τι αφορά την επιχειρησιακή σχεδίαση, γίνεται καθημερινά ένας επαναπροσδιορισμός των απαιτήσεων σύμφωνα με το τι συμβαίνει στην περίγυρο. Γίνεται πιο ρεαλιστική εκπαίδευση. Προσπαθούμε να αναβαθμίσουμε τον τομέα πληροφοριών. Κάνουμε απόλυτη χρήση στην επιχειρησιακή σχεδίαση των smart webs που είναι πολλαπλασιαστές ισχύος . Η σχεδίασή μας είναι απολύτως διακλαδική και όχι ευχολόγια και φυσικά, προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε ο,τι μπορούμε από τις πρωτοβουλίες του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε ο,τι αφορά τη συντήρηση αι υποστήριξη πραγματικά, η αδυναμία που υπήρχε στο παρελθόν που αγοράζαμε οπλικά συστήματα χωρίς να έχουμε συμβάσεις για την εν συνεχεία υποστήριξη ενώ είχαν προβλεφθεί αυτοί οι πόροι, προσπαθούμε να το εξαλείψουμε.
Υπάρχουν όμως ακόμα προβλήματα στη νομοθεσία. Εκτιμώ ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα βελτιωθούν σημαντικά τα πράγματα.
Έχουμε αυξήσει την παραγωγή στην πρώτο και στον δεύτερο βαθμό συντήρησης στις μονάδες μας, προσπαθούμε να αναπτύξουμε την εργοστασιακή συντήρηση μέσα στην Αεροπορία, προσπαθούμε να λειτουργήσουμε με τις συνθήκες του ελεύθερου εμπορίου.
Σε ο,τι αφορά την εκπαίδευση, έχουμε προσαρμόσει την εκπαίδευσή μας στις επιχειρησιακές απαιτήσεις, γιατί δεν υπάρχει η πολυτέλεια για εκπαιδεύσεις “nice to have”. Προσπαθούμε να κάνουμε την καλύτερη εκμετάλλευση του πτητικού έργου, εκμεταλλευόμενοι και το τελευταίο λεπτό. Κάνουμε μέγιστη εκμετάλλευση των εξομοιωτών πτήσεως , οι οποίοι είναι τόσο σύγχρονοι σε πολλές περιπτώσεις που η εκπαίδευση που παρέχουν είναι σχεδόν εφάμιλλη με την πτήση.
Η διακλαδική εκπαίδευση είναι κι αυτό ένα μεγάλο σημείο προσαρμογής.
Ένα άλλο σημείο που σχεδιάζουμε κι έχουμε εστιάσει είναι η δημιουργία ενός διεθνούς διακλαδικού κέντρου εκπαίδευσης, όπου χωρίς να επενδύσουμε σε νέα αεροσκάφη, παρέχοντας μόνο τις υποδομές και την περιοχή, θα αναπτυχθεί ένα διεθνές κέντρο εκπαίδευσης όπου θα είναι δυνατόν να έρχονται και ξένοι μαθητές, οι οποίοι με το ανάλογο τίμημα θα εκπαιδεύονται, φέροντας πολλαπλά οφέλη και στη χώρα, αλλά και επιτρέποντας στην Αεροπορία χωρίς να επενδύει σε νέα προγράμματα και χωρίς να πληρώνει κόστος, να απολαμβάνει την εκπαίδευση.
Και φυσικά οι διεθνείς συνεκπαιδεύσεις είναι μια πρωτοβουλία πρώτη στην ατζέντα μας. Δεν αφήνουμε καμία ευκαιρία με Πολεμικές Αεροπορίες υψηλού επιπέδου που να μην συνεργαζόμαστε και να μην συνεκπαιδευόμαστε. ΗΠΑ, Ισραήλ, Μεγάλη Βρετανία και πολλές άλλες χώρες οι οποίες βοηθούν την εξωτερική πολιτική της χώρας είναι μέσα στις αεροπορίες που σας αναφέρω.
Την παρούσα περίοδο μάλιστα, αεροσκάφη της Αεροπορίας της Αιγύπτου με αντίστοιχα πληρώματα βρίσκονται σε μια βάση μας και για τρεις μήνες θα εκπαιδεύονται στο σχολείο Όπλων και Τακτικής.
Αναπτυξιακό όραμα
Πρωτίστως -χωρίς αυτό να αποτελεί ανάπτυξη- στόχος μας είναι να αυξήσουμε τις διαθεσιμότητες των ήδη υφισταμένων μέσων και οπλικών συστημάτων, τα οποία είναι ένας αριθμός που μπορεί να μας δώσει την αποτροπή.
Η αναβάθμιση των F-16 Και των Mirage-2000 είναι μέσα στην ατζέντα μας. Γιατί πραγματικά έχοντας την Τουρκία στην περιοχή δεν μπορούμε να μην προχωρήσουμε στην αναβάθμιση που θα μας δώσει δυνατότητες για να αντιμετωπίσουμε και τα νέα αεροσκάφη της γείτονος.
Νέα ραντάρ και αισθητήρες έρευνας. Τα δεδομένα στην περιοχή μας με αεροσκάφη πολύ χαμηλού ανακλαστικού σήματος πλέον είναι μια παράμετρος πολύ δύσκολη που θα πρέπει αν την αντιμετωπίσουμε.
Θα πρέπει λοιπόν να στοχεύσουμε στο πώς θα αναπτύξουμε ραντάρ τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα εντοπισμού τέτοιων στόχων πολύ χαμηλής ανακλαστικής ικανότητας.
Η απόκτηση συστημάτων για την αντιμετώπιση υβριδικής απειλής, της απειλής των drones. Τα drones σήμερα αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες απειλές σε όλες τις χώρες του κόσμου. Φτάνει να σας πω ότι το 2014 στη Γαλλία, υπήρξαν πάνω από 50 περιπτώσεις που drones είχαν πετάξει πάνω από χώρους και εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας. Σκεφτείτε με ένα τόσο μικρό και φθηνό όπλο τι μεγάλη καταστροφή μπορεί κάποιος να επιφέρει.
Η βελτίωση των συστημάτων διοίκησης και ελέγχου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εάν κάποιος μείνει εκτός από ένα δικτυοκεντρικό σύστημα διοίκησης δεν θα έχει καμία τύχη.
Νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη. Και εδώ γεγονός ότι ο στόλος μας χρειάζεται αντικατάσταση σε ορισμένες περιπτώσεις. Αναλόγως των εξελίξεων για τη δημιουργία του εκπαιδευτικού κέντρου στην Καλαμάτα, θα προχωρήσουμε και την αντικατάσταση των Τ2.
Και φυσικά παρά τα όποια προβλήματα δεν θα πρέπει κανείς να αφήνει το μυαλό του από το επόμενο αεροσκάφος. Κι εκεί σχεδιάζουμε. Αν δεν το κάνουμε σε μια δεκαετία δεν θα μπορούμε να αναστρέψουμε την κατάσταση.