Ο θρίαμβος του Ελληνικού Στρατού που οδήγησε στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης έχει γραφτεί με «χρυσά γράμματα» στις σελίδες της ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας, με σημείο αναφοράς την «διαμάχη» ανάμεσα στον Αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Το υπόβαθρο

Από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α’ Βαλκανικός Πόλεμος). Θέατρο των επιχειρήσεων, η περιοχή της Μακεδονίας.

Ο ελληνικός στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Όμως, από την αρχή των εχθροπραξιών σοβούσε σοβαρή διαφωνία μεταξύ του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου.

Ο διάδοχος επιθυμούσε πρώτα την κατάληψη του Μοναστηρίου προς Βορρά, ενώ ο Βενιζέλος, βλέποντας την πιθανότητα να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από το βουλγαρικό στρατό, πίεζε τον Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς τη φυσική πρωτεύουσα της Μακεδονίας, μια περιοχή με στρατηγική σημασία, η απελευθέρωση της οποίας αποτελούσε διακαή πόθο του ελληνισμού. «Καθιστώ υμάς υπευθύνους διά πάσαν αναβολήν έστω και στιγμής» του τηλεγραφεί επιτακτικά.

Τελικά, ο Κωνσταντίνος πείθεται με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α’ και στις 25 Οκτωβρίου η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης. Είχε προηγηθεί η καθοριστική νίκη στη Μάχη των Γιαννιτσών (19 – 20 Οκτωβρίου), που είχε κάνει ευκολότερη την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να ζητήσει μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης.

Η παράδοση της Θεσσαλονίκης

Στις 25 Οκτωβρίου οι απεσταλμένοι του ζήτησαν από τον Κωνσταντίνο να επιτραπεί στον Ταξίν να αποσυρθεί με το στρατό και τον οπλισμό του στο Καραμπουρνού και να παραμείνει εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος, φυσικά, απέρριψε τον όρο του και του πρότεινε την παράδοση του στρατού του και τη μεταφορά του στη Μικρά Ασία με δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης.

Ο Οθωμανός αξιωματούχος δέχθηκε, τελικά, τους όρους του Κωνσταντίνου και στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, οι πληρεξούσιοι αξιωματικοί Ιωάννης Μεταξάς (ο κατοπινός δικτάτωρ και ο άνθρωπος του «ΟΧΙ») και Βίκτωρ Δούσμανης μεταβαίνουν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης και υπογράφουν τα σχετικά πρωτόκολλα παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, παραδίνονταν ως αιχμάλωτοι 25.000 Τούρκοι στρατιώτες και 1.000 αξιωματικοί. Στην κατοχή του ελληνικού στρατού περιέρχονταν όλος ο βαρύς και ελαφρύς οπλισμός του σχηματισμού (70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα, 70.000 τυφέκια και πυρομαχικά).

Το πρωί της 27ης Οκτωβρίου εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο, ενώ οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις στα υψώματα γύρω από την πόλη.

Ο Αρχιστράτηγος εισέρχεται στην πόλη

Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Κωνσταντίνος εισήλθε με το επιτελείο του στη Θεσσαλονίκη και το μεσημέρι έγινε πανηγυρική δοξολογία στο ναό του Αγίου Μηνά. Την ίδια μέρα, κατέφθασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη και οι Βούλγαροι, όμως για τους γείτονες ήταν ήδη αργά.

Ο επικεφαλής της μεραρχίας τους στρατηγός Τεοντορόφ ζήτησε να εισέλθει στην πόλη για να στρατοπεδεύσει. Εισέπραξε την αρνητική απάντηση του Κωνσταντίνου και ύστερα από διαπραγματεύσεις, επιτράπηκε να μπουν στην πόλη για ολιγοήμερη ανάπαυση δύο τάγματα με επικεφαλής τους Βούλγαρους πρίγκιπες Βόρι και Κύριλλο.

Η είσοδος των Βουλγάρων και η «σύγκρουση»

Επικράτησε, όμως, σύγχυση και τελικά εισήλθε στη Θεσσαλονίκη ένα ολόκληρο βουλγαρικό σύνταγμα, γεγονός που εκνεύρισε τον Βενιζέλο.

Οι Βούλγαροι δήλωναν εμφαντικά παρόντες στις εξελίξεις στη Μακεδονία. Ο σπόρος του Β’ Βαλκανικού Πολέμου είχε ριχτεί.

Στις 29 Οκτωβρίου ήταν η σειρά του βασιλιά Γεωργίου Α’ να εισέλθει στην πόλη και να επισημοποιήσει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους της, με απάθεια ανάμικτη με φόβο του από το μουσουλμανικό στοιχείο, ενώ οι Εβραίοι που ήταν η πολυπληθέστερη πληθυσμιακή ομάδα της πόλης δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους, καθώς προωθούσαν σχέδιο διεθνοποίησης της Θεσσαλονίκης.

Πηγή: San simera

The post Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης: Ο ιστορικός θρίαμβος του Ελληνικού Στρατού appeared first on OnAlert.

Στο πλαίσιο του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις κατάφεραν να πετύχουν μια σειρά εμβληματικών και θριαμβευτικών επιτυχιών έναντι των Τούρκων, με την απελευθέρωση της Κοζάνης να αποτελεί σημείο αναφοράς αυτών των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Τι είχε προηγηθεί

Πριν την απελευθέρωση της Κοζάνης, ο Ελληνικός Στρατός κλήθηκε να καταλάβει την πόλης των Σερβίων, κάτι το οποίο επετεύχθη αργά τη νύχτα της 10ης Οκτωβρίου 1912, όπως προκύπτει από τα τηλεγραφήματα που στάλθηκαν τα μεσάνυχτα της 10ης Οκτωβρίου προς το Υπουργείο Στρατιωτικών.

Οι άνδρες της 4ης Μεραρχίας ήταν αυτοί που κατέλαβαν την πόλη των Σερβίων. Έγιναν, επίσης, κύριοι της γέφυρας του Αλιάκμονα.

Η 5η Μεραρχία, μία Ταξιαρχία Ιππικού και τμήμα του 2ου Τάγματος Ευζώνων βρίσκονταν στην πεδιάδα του Αλιάκμονα. Πριν εγκαταλείψουν την πόλη των Σερβίων οι Τούρκοι έσφαξαν τρεις ιερείς και 70 άοπλους Χριστιανούς.

Η 1η και 4η Ελληνική Μεραρχία περικύκλωσαν τα στρατεύματα των Τούρκων. Μετά την κατάληψη της γέφυρας του Αλιάκμονα οι Τούρκοι πανικόβλητοι τράπηκαν σε φυγή πέρα από τον ποταμό και άλλοι προς τις ορεινές περιοχές.

Προκειμένου να διατηρήσουν την κυριαρχία τους στην πόλη της Κοζάνης, οι Τούρκοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν οχυρώματα. Τα τμήματα όμως των Τούρκων της Κοζάνης δεν μπόρεσαν να ενωθούν με τα σπαράγματα του τουρκικού στρατού των Σερβίων.

Η απελευθέρωση της Κοζάνης 

Ο Διάδοχος Κωσταντίνος έδωσε διαταγή στις 11/10/1912 σε τμήμα του ιππικού να κινηθεί στην οδό Σερβίων Κοζάνης, προκειμένου να πραγματοποιήσει αναγνώριση στις κινήσεις των εχθρών. Κατά την πορεία του τμήματος αυτού δεν καταγράφηκε καμία εχθρική κίνηση. Ο Τουρκικός στρατός είχε αποσυρθεί.

Το Ιππικό εισήλθε στη πόλη μέσα σε κλίμα ασυγκράτητου ενθουσιασμού των Ελλήνων κατοίκων της, οι οποίοι παρέδωσαν στον αρχηγό της Ταξιαρχίας, Σούτσο, ένα ασημένιο στεφάνι που έγραφε «Ζήτω η Ελλάς».

Ο Παναγιώτης Δαγκλής για την κατάληψη της Κοζάνης στέλνει προς το Υπουργείο Στρατιωτικών το ακόλουθο μήνυμα:

«ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ. ΑΘΗΝΑΣ

Ταξιαρχία Ιππικού προελάσασα προς Κοζάνην ευρούσα ταύτην κενήν εχθρού κατάλαβεν. Ενθουσιασμός των κατοίκων είναι απερίγραπτος. Π. Δαγκλής.»

Τις ίδιες ημέρες ο Βασιλιάς επισκέφθηκε την Ελασσόνα. Εκεί πλήθος κόσμου τον υποδέχθηκε μαζί με τον Μητροπολίτη Νεόφυτο. Ο Βασιλιάς έκανε επισκέψεις σε σπίτια κατοίκων της περιοχής αλλά και στο νοσοκομείο όπου έδωσε κουράγιο σε πολλούς τραυματίες.

Στη συνέχεια επισκέφτηκε τα Σέρβια και την ελεύθερη Κοζάνη στις 14/10/1912. Από την Κοζάνη έστειλε το ακόλουθο τηλεγράφημα στον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο:

«ΚΟΖΑΝΗ 14/10/1912 ώρα 8 μ.μ.

Κύριον Βενιζέλον, Πρωθυπουργόν, Αθήνας,

Σας πέμπτω χαιρετισμόν εκ Κοζάνης. Είμαι περήφανος δια του ανδρείου στρατού μου, όστις υπό την επιτυχή ηγεσίαν του προσφιλούς υιού Διαδόχου, εφάνη αντάξιος των προσδοκιών της φιλτάτης πατρίδος και όστις πλήρης ενθουσιασμού χωρεί, όπου η τιμή και το καθήκον τον καλεί. ΓΕΩΡΓΙΟΣ».

Στο μεταξύ από προηγούμενο τηλεγράφημα του Κωνσταντίνου στις 12/10/1912 μαθαίνουμε πως το Ελληνικό Στρατηγείο μεταφέρεται στην Κοζάνη.

Πηγή και φωτογραφίες: Balkanwars

The post Η απελευθέρωση της Κοζάνης: Ο Ελληνικός Στρατός είναι ασταμάτητος [pics] appeared first on OnAlert.