Το ιρακινό Κουρδιστάν άρχισε ξανά σήμερα να εξάγει αργό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές ανεξάρτητα από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ, μέσω του τουρκικού εδάφους, σύμφωνα με πηγές της ενεργειακής βιομηχανίας, εξέλιξη η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση ως σήμερα στην προσπάθεια της Βαγδάτης να ελέγξει πλήρως το πετρέλαιο στην ιρακινή επικράτεια.
Η εξαγωγή αργού πετρελαίου, καθώς και μικρών ποσοτήτων συμπυκνωμάτων, δείχνει την εντεινόμενη δυσανεξία των αρχών της αυτόνομης περιφέρειας όπου οι Κούρδοι είναι η πλειονότητα των κατοίκων έναντι των προσπαθειών της Βαγδάτης να εμποδίσει την πορεία της προς μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία, σύμφωνα με πηγές της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Αξιωματούχοι στη Βαγδάτη σημειώνουν ότι θεωρούν την εμπορία πετρελαίου από τους Κούρδους παράνομη, ενώ προσθέτουν πως θα καταστήσει πιο δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας για τις καθυστερούμενες οφειλές της κυβέρνησης προς τις πετρελαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο βόρειο Ιράκ.
Η ποσότητα των εξαγόμενων υδρογονανθράκων δεν είναι μεγάλη, αλλά οι πηγές της βιομηχανίας χαρακτηρίζουν το γεγονός μεγάλης συμβολικής σημασίας αφού καθιστά σαφή την πρόθεση της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν να επιτύχει μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία.
Οι πρώτες ποσότητες του πετρελαίου μεταφέρθηκαν οδικώς με δεξαμενοφόρα φορτηγά στο τουρκικό λιμάνι της Μερσίνης, στη Μεσόγειο, σύμφωνα με πηγές του κλάδου της ναυτιλίας και της βιομηχανίας.
»Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν μας εξουσιοδότησε να ξεκινήσουμε τις εξαγωγές αργού πετρελαίου που προέρχεται από το κοίτασμα Τακ Τακ», είπε σε συνέντευξη του ο Μεχμέτ Σεπίλ, πρόεδρος της εταιρείας Genel Energy, που εδρεύει στην Τουρκία.
Όμως η Βαγδάτη επιμένει ότι η κεντρική κυβέρνηση διατηρεί το αποκλειστικό και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να εγκρίνει τις εξαγωγές πετρελαίου.
«Εάν η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν επιμένει να κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, η πολιτική κατάσταση θα επιδεινωθεί και η επίτευξη συμφωνίας θα καταστεί πιο δύσκολη», επεσήμανε ανώτατος Ιρακινός αξιωματούχος του πετρελαϊκού τομέα.
Το πετρέλαιο βρίσκεται στο επίκεντρο του χάσματος Βαγδάτης και Κουρδιστάν κι απειλεί να υποσκάψει την ενότητα της χώρας, έναν μόλις χρόνο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.
Τον περασμένο μήνα, η πολιτική ηγεσία των Κούρδων ανέστειλε τις εξαγωγές πετρελαίου διαμέσου του ελεγχόμενου από τη Βαγδάτη αγωγού Ιράκ-Τουρκίας, εξαιτίας της συνεχιζόμενης διένεξης εξαιτίας των οφειλών της Βαγδάτης προς τις ημιαυτόνομες περιοχές.
Το εμπόριο αργού οδικώς, μέσω των τουρκικών εδαφών, θα συνεχιστεί, επισήμανε πηγή της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν. Η Τουρκία προσφέρει στο Κουρδιστάν διυλισμένα προϊόντα.
»Το αργό πετρέλαιο είναι ένα νέο στοιχείο στη συμφωνία της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν και της Τουρκίας» και η εξαγωγή του πιθανότατα «θα συνεχιστεί μέσω της Τουρκίας, διότι η Βαγδάτη δεν πληρώνει τα συμφωνηθέντα ούτε εφοδιάζει την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν με διυλισμένα προϊόντα».
Η κυβέρνηση του Κουρδιστάν ξεκίνησε ανεξάρτητα τον Οκτώβριο την εξαγωγή πολύ ελαφρού πετρελαίου (ή συμπυκνώματος) στις διεθνείς αγορές, μέσω Τουρκίας.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο το Κουρδιστάν έχει προκαλέσει οργή στη Βαγδάτη λόγω των συμφωνιών που έκλεισε με μεγάλες εταιρίες πετρελαίου όπως η Exxon Mobil και η Chevron, με ευνοϊκότερους όρους από εκείνους που ίσχυσαν για κοιτάσματα στο νότιο Ιράκ.
Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν λέει ότι είναι δικαίωμα της να υπογράφει συμβάσεις με ξένες πετρελαϊκές εταιρείες το οποίο πηγάζει στο ιρακινό Σύνταγμα που καταρτίστηκε μετά την εισβολή του 2003, όταν ανετράπη ο Σαντάμ Χουσεΐν.
Στα πλαίσια μίας συμφωνίας των δύο μερών τον Σεπτέμβριο, το Κουρδιστάν δεσμεύτηκε να εξάγονται από τον αγωγό 200.000 βαρέλια την μέρα για τους δύο τελευταίους μήνες του 2012 και με την προοπτική να αυξήσει αυτό το νούμερο στα 250.000 για το 2013.
Οι εξαγωγές όμως σταμάτησαν στα μέσα Δεκεμβρίου επειδή οι Κούρδοι πλησίασαν αρκετά γρήγορα την ποσότητα-στόχο.
Η Βαγδάτη κατέβαλε αρχικά ένα ποσό 560 εκατ. δολαρίων στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν. Ωστόσο εκκρεμεί μία ακόμη δόση για τις ξένες επιχειρήσεις.
«Δεν έχει οριστεί ημερομηνία για μία συνάντηση μεταξύ αντιπροσώπων της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης και ιρακινών αξιωματούχων [αρμόδιων] για το πετρέλαιο για να συζητηθούν οι πληρωμές και άλλα ζητήματα που αφορούν τις εξαγωγές. Θεωρώ ότι η τρέχουσα πολιτική κρίση εμποδίζει να οριστεί μία ημερομηνία συνάντησης», τονίζει ιρακινός αξιωματούχος.