Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα.
Η εξέγερση που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 επρόκειτο να αποτελέσει την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς.
Ακολούθησαν συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή. Μάλιστα, οι φοιτητές της Νομικής εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της Χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20% του προϋπολογισμού και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών.
Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι που πληροφορήθηκαν το νέο. Η αστυνομία αποδείχθηκε ανίκανη να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου. Οι πόρτες έκλεισαν και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Το πρώτο βήμα ήταν η εκλογή Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία μετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.
Για το σκοπό αυτό άρχισε να λειτουργεί ένας ραδιοφωνικός σταθμός, αρχικά στο κτίριο του Χημικού και αργότερα στο κτίριο των Μηχανολόγων, με εκφωνητές τη Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου. Επιπλέον, στο Πολυτεχνείο εγκαταστάθηκαν πολύγραφοι, που δούλευαν μέρα – νύχτα, για να πληροφορούν τους φοιτητές και τον υπόλοιπο κόσμο για τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής και των φοιτητικών συνελεύσεων. Συγκροτήθηκαν συνεργεία φοιτητών, που έγραφαν συνθήματα σε πλακάτ, σε τοίχους, στα τρόλεϊ, στα λεωφορεία και στα ταξί, για να τα γνωρίσουν όλοι οι Αθηναίοι. Στο Πολυτεχνείο οργανώθηκε εστιατόριο και νοσοκομείο, ενώ ομάδες φοιτητών ανέλαβαν την περιφρούρηση του χώρου, ξεχωρίζοντας τους ενθουσιώδεις και δημοκράτες Αθηναίους από τους προβοκάτορες.
Συγκέντρωση γίνεται και στη Νομική που αποφασίζει να κατευθυνθεί στο Πολυτεχνείο. Στις 2.00 μ.μ., 5.000 περίπου φοιτητές έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο, ενώ αρχίζει να μαζεύεται και άλλος κόσμος. Η Πατησίων δονείται από τα συνθήματα κατά της χούντας. Η Ασφάλεια κινητοποιείται και καλεί τους συγκεντρωμένους να αποχωρήσουν.
Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές στο Πολυτεχνείο συγκροτούν μια επιτροπή κατάληψης. Κλείνουν οι πόρτες και στις 8.30 το βράδυ γίνεται η πρώτη συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής. Αμέσως οι πρώτες προκηρύξεις σκορπίζονται στην Πατησίων που είχε κλείσει από τον συγκεντρωμένο κόσμο. Ακούγονται τα πρώτα συνθήματα «Ψωμί-παιδεία-ελευθερία», «20% για την παιδεία» και «Κάτω η χούντα».
Την Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973, η κατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας που αρχίζει να συρρέει στο Πολυτεχνείο. Ως τις 9.30 το βράδυ η κατάληψη έχει πυκνώσει ενώ ο λαός στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους, φωνάζει αντιαμερικανικά και αντιχουντικά συνθήματα.
Οι συγκεντρωμένοι παραμένουν όλη τη νύχτα για συμπαράσταση στους φοιτητές της κατάληψης του Πολυτεχνείου. Η ανταπόκριση του κόσμου ξεπερνά κάθε προσδοκία και για πρώτη φορά δημιουργείται η πεποίθηση ότι η χούντα μπορεί να πέσει. Ταυτόχρονα οι συνελεύσεις δίνουν και το ιδεολογικό στίγμα του αγώνα.Η εξέγερση έχει ξεφύγει από τα φοιτητικά αιτήματα και παίρνει παλλαϊκό και αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Οι φοιτητές διαβάζουν τις εξελίξεις. Ξέρουν πλέον ότι εκπροσωπούν κάτι πιο μεγάλο από το φοιτητικό κόσμο και είναι πια ένα κίνημα τόσο αναγκαίο για την κοινωνία. Εργάτες, μαθητές και πολίτες το επιβεβαιώνουν με την άφιξη τους στην Πατησίων. Η πόρτα του ιδρύματος κλείνει.
«Έξι χρόνια αρκετά, δεν θα γίνουνε επτά»
Οργανώνονται. Τοποθετούνται τρία μεγάφωνα και ο ραδιοφωνικό σταθμός καλύπτει πλέον όλη την Αττική. Μόνο όποιος δεν θέλει δεν ακούει τη φωνή των φοιτητών. Τη φωνή της ελευθερίας. Κυκλοφορούν την «εφημερίδα του ελεύθερου Πολυτεχνείου». «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία».
Ο υπουργός Παιδείας απειλεί και απαιτεί να καταργηθεί το άσυλο. Η σύγκλητος αντέχει στις πιέσεις και αρνείται. Χρήματα, φάρμακα και τρόφιμα καταφθάνουν από κάθε γωνία της Αθήνας. Η εξέγερση είναι γεγονός. «Κάτω ο Παπαδόπουλος».
Οι χουντικοί τρελαίνονται από οργή και οι στρατιωτικοί προτείνουν άμεση επέμβαση. Η παρουσία χιλιάδων πολιτών είναι αποτρεπτική.
Έξω από το Πολυτεχνείο είναι είκοσι χιλιάδες άνθρωποι. «Λαέ πεινάς γιατί τους προσκυνάς;»…
Νυχτώνει. Περίπου δέκα χιλιάδες αποχωρούν. Οι φοιτητές εκλέγουν νέα συντονιστική επιτροπή που αποτελείται από 31 αντιπροσώπους από όλες τις σχολές. Αυτοί έχουν βάλει το κεφάλι τους στο ντορβά, αλλά εκείνη τη στιγμή κανείς δε δειλιάζει. «Λαέ πολέμα σου πίνουνε το αίμα». Καθαριότητα, έλεγχος για προβοκάτορες, έλεγχος συνθημάτων και ξεκούραση όσο είναι δυνατόν. Από το ραδιόφωνο ενημερώνουν διαρκώς την κοινή γνώμη…
Πληροφορίε απο Mixanitouxronou.gr, San Simera, theodorakism.blogspot