Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στον Αντώνη Κακαρά ο ναύαρχος Βασιλικόπουλος αποκαλύπτει την αντίσταση που είχε αναπτυχθεί εντός των ΕΔ εναντίον της χούντας από το 1969 ακόμη. Και μιλά για ένα κίνημα που λιγο έλειψε να εκδηλωθεί εκείνη τη χρονιά.Στο σημερινό απόσπασμα παρεμβαίνει και η σύζυγός του Νότα.
Διαβάστε ΕΔΩ το πρώτο μέρος της συνέντευξης Βασιλικόπουλου
.- Κλείνει η Φιλική Εταιρεία το ‘69 μου είπες, δηλαδή κράτησε δυόμισι χρόνια.
Β. Ναι, και με προκηρύξεις … και που γράφαμε στους τοίχους.
.- Γράφατε στους τοίχους, κολλάγατε στίκερς στους κινηματογράφους, είχατε σπρέι στις πλαζ και..ανοίγετε πανό …
Β. Σε γιαπιά έγινε, σε γιαπιά. Τότε που …
.- Άρα είχατε δραστηριότητες. Οι Ελεύθεροι Έλληνες πότε ξεκινάνε;
Β. Λοιπόν όταν τον Μάρτιο …, πάντως πρώτη Μαΐου και θα σου πω γιατί την πατήσαμε βεβαίως. Και έτσι νόμιζα ότι ξεκίνησε και το ξύλο κατά την γνώμη μου, τέλος πάντων. Μου λένε λοιπόν οι ΄΄Ελεύθεροι Έλληνες΄΄ … Κατ’ αρχήν λέω «Τι θα κάνω;» Μου λέει «Θα ειδοποιηθείς να παραλάβεις μία ποσότητα …» πάλι με εκρηκτικά βεβαίως και εκεί με είχανε ψιλοδεμένο, «… μια ποσότητα εκρηκτικών από κάποιο χιλιόμετρο της λεωφόρου Αθηνών-Σουνίου και θα το κρύψεις κάπου μέχρι να στο ζητήσουμε.» Πρώτη αποστολή αυτή. «Εντάξει;», «Εντάξει.» Λέω θα το πάω στης μάνας μου, όχι στο δικό μου το σπίτι. Ζούσε η μάνα μου τότε. Και μετά θα τα βάλω στο πατάρι απάνω και εντάξει. Η πρώτη. Η δεύτερη ήτανε τότε …
.- Δηλαδή πήγες και παρέλαβες …
Β. Δεν τα παρέλαβα. Περίμενα να με φωνάξουν. Μου είχαν πει το συνθηματικό που θα δείχνανε, που θα ανταλλάσσαμε με κάποιον, ο οποίος θα με πλησίαζε και με το αυτοκίνητο θα γινόταν η ανταλλαγή. Και το δεύτερο ήταν τότε …, υπήρχε προσέγγιση ΄΄Ελευθέρων Ελλήνων΄΄ και Ναυτικού, είναι η περίφημη υπόθεση «Κρήτη», μιλάμε για το ‘69. Περίπου ό,τι έγινε το ‘73, τότε όμως πρωταγωνιστούν αρκετοί, ήταν μέσα …
.- Στους Ελεύθερους Έλληνες;
Β. Όχι, στο ναυτικό. Αλλά το ναυτικό είχε συνεννόηση με τους ΄΄Ελεύθερους Έλληνες΄΄. Γιατί την ίδια στιγμή οι Ελεύθεροι Έλληνες είχαν αρχίσει να διεισδύουν στο χώρο του στρατού Ξηράς. Το ’69. Τι είχαν πει λοιπόν. Ότι κάποια πλοία του Ναυτικού θα φεύγανε για την Κρήτη … Θα φεύγαμε για την Κρήτη την οποία θα κατελάμβαναν, όχι τίποτα ενδιάμεσο. Κρήτη κατευθείαν. Και οι Ελεύθεροι Έλληνες θα κινητοποιούσαν μονάδες της Μακεδον…, Βόρειας Ελλάδας. Τώρα μέσα ήταν ο Τζανετής, ήτανε ο … Ήτανε όλοι που είχανε διωχτεί τον Δεκέμβρη του ’67, ήτανε ο Περίδης και τα λοιπά. Μου είχαν πει τότε, λοιπόν, ότι σε μια τέτοια περίπτωση, ενδεχομένως να επιβούμε σε ένα πλοίο που έκανε …, ένα εμπορικό πλοίο …και τα λοιπά και μόλις βγαίναμε από τον Πειραιά να το καταλαμβάναμε …Το εμπορικό. Το επιβατικό.
.- Γκαλβάο δηλαδή. Ότι είχε γίνει …, γιατί ήταν πρόσφατη τότε η υπόθεση του Πορτογάλου.
Β. Ίσως για να χρησιμοποιηθεί για δευτερεύουσες ξέρεις, μεταφορές και τα λοιπά. Και εγώ να είμαι στο πλοίο αυτό που θα καταλαμβάναμε … σαν κυβερνήτης, δεν υπήρχε του ναυτικού στην οργάνωση αυτή… Δεν ήταν ο Τζανετάκης. Το αποποιείται αυτό, δεν ξέρω γιατί. Λοιπόν εν πάση περιπτώσει. «Εντάξει;», «Εντάξει.» Όταν λοιπόν εγώ βλέπω ότι υπάρχουν τέτοιου είδους αποστολές, λέω ΄΄Στάσου τώρα, μη μας πιάσουνε για αυτοκόλλητα.΄΄ Από την άλλη μεριά όμως δεν ανακοινώνω στους άλλους ποιος ο λόγος, τους φωνάζω βεβαίως και λέω «Για έναν πολύ σοβαρό λόγο θέλω …», της Φιλικής Εταιρείας. «Για ένα πολύ σοβαρό λόγο θέλω να απενεργοποιηθώ, για ένα μεγάλο διάστημα να μην κάνω τίποτα.». Εντάξει συμφωνήσανε οι άνθρωποι, αλλά είχα την εντύπωση ότι θα σταματήσουν και αυτοί. Αυτοί συνεχίσανε… Τώρα από τους Ελεύθερους Έλληνες, στις 21 Μαΐου του ‘69 ήταν η τελευταία φορά που υπήρχε βασιλιάς ακόμη… δηλαδή εορτάζανε την γιορτή του βασιλέως. Στη Μητρόπολη τη γιορτάζανε του Αγίου Κωνσταντίνου. Και λένε «να μαζευτούμε έξω από το χώρο της Μητροπόλεως τα μέλη των Ελευθέρων Ελλήνων …» εγώ με την ηγεσία δεν είχα επαφή τότε καμία, εμένα μου ερχότανε η γραμμή, για να χειροκροτήσουμε, να φωνάξουμε ζήτω ο βασιλιάς, ας πούμε.
.- Σαν αντιστασιακή, αντιχουντική, ενέργεια.
Β. Μπράβο.
.- Όχι ότι όσοι ήταν στους Ελεύθερους Έλληνες ήταν βασιλόφρονες, έτσι;
Β. Όχι βέβαια. Ως ενσυνείδητο μέλος της οργανώσεως πηγαίνω λοιπόν στον περίβολο της εκκλησίας εκεί, της Μητροπόλεως και βλέπω, δεν θυμάμαι τώρα ποιους του Ναυτικού είδα και από εκεί κατάλαβα ότι θα ήταν και πολλοί του στρατού ξηράς, οι οποίοι μετράγανε και μας παίρνανε μέτρα. Τώρα …
.- Τι εννοείς δηλαδή; Ότι υπήρχε περιφρούρηση; Τι;
Β. Μας γράφανε. Μας γράφανε… Της χούντας, αυτό λέω.
.- Αξιωματικοί εν ενεργεία, οι οποίοι καταγράφανε αυτούς οι οποίοι πηγαίνανε στη Μητρόπολη.
Β. Τώρα τι γίνεται; Η οργάνωση των Ελευθέρων Ελλήνων είχε και ένα παρακλάδι με φοιτητές. Οι οποίοι κάνανε την αντίστοιχη …, γράφανε προκηρύξεις και τέτοια. Και είχαν επικεφαλής κάποιον, δεν τον ήξερα εγώ τότε, το έχω το όνομα του, κάποιον αξιωματικό του στρατού ξηράς. Και βεβαίως ένα βράδυ βουτάνε τρεις φοιτητές και από εκεί και πέρα … αρχίζει το ξήλωμα.
.- Επικεφαλής στους Ελεύθερους Έλληνες ποιοι ήταν; Έτσι για την ιστορία. Ο Τζανετής …
Β. Ο Τζανετής ο Σοφοκλής. Λοιπόν, με βουτάνε … κοίταξε … Γεμίζουν το πρώτο ξενοδοχείο της Βαρυμπόμπης και αυτές οι συλλήψεις αρχίσανε μετά τον Μάιο, μετά τη γιορτή του βασιλιά δηλαδή. Γεμίζει το πρώτο ξενοδοχείο της Βαρυμπόμπης και εν συνεχεία νοικιάζουν ξενοδοχείο στη Δροσιά για τη δεύτερη φουρνιά.
.- Αυτά είναι γνωστά. Η πρώτη σου λοιπόν σύλληψη είναι το ’69 … τον Αύγουστο εξαιτίας των Ελευθέρων Ελλήνων. Η Φιλική Εταιρεία δεν γίνεται γνωστή.
Β. Όχι, η Φιλική Εταιρεία γίνεται γνωστή, διότι κοίταξε να δεις εκεί αρχίζει κάποιο μυστήριο. Στη συνέχεια τους πιάσανε τους άλλους. Πιάσανε τον Θάνο, δηλαδή τον σύνδεσμο … Εμένα στη δίκη των βασανιστών σηκώθηκε ο Θεοφιλογιαννάκος και μου είπε «Θέλεις να σου πω ποιοι σε καρφώσανε;» και του λέω «Δεν έχω καμία ανάγκη να μου πεις», στη δίκη, στο ακροατήριο δηλαδή, γιατί ήξερα ότι κάποιον θα εκθέσει προφανώς και του λέω «Εξάλλου μη μου λες ότι ποιοι με καρφώσανε, διότι αν τους έβαλες στη μέγγενη και τους έστυβες τρεις μέρες, ενδεχομένως κάποιος …» …Οπότε πιάσανε αυτόν και … μαρτύρησε και τη Φιλική Εταιρεία… Λοιπόν εν πάση περιπτώσει …
.- Πώς αντέχονται τα βασανιστήρια, λίγοι, ελάχιστοι αντέχουν και οι πιο πολλοί μαρτυρούν αυτά που πρέπει να μαρτυρήσουν. Σε κρατάνε πόσο διάστημα και πότε σε βασανίζουν Λεωνίδα; Εσύ είσαι από αυτούς οι οποίοι βασανίστηκαν.
Β. Κοίταξε εγώ μένω …σαράντα μέρες Ε.Α.Τ. Ε.Σ.Α., ανακριτικό τμήμα… ο Θεοφιλογιαννάκος, Χατζηζήσης δηλαδή, Κούτρας διοικητής, αλλά δεν ανακατευότανε σε αυτά ο Κούτρας βεβαίως. Ήταν οι δύο ταγματάρχες τότε, ο Θεοφιλογιαννάκος και ο Χατζηζήσης.
.- Σε βασανίσανε και σε χτυπήσανε;
Β. Εντάξει …
Ν. Όταν τον είδα εγώ …, δεν ξέρω, δεν θυμάμαι μετά από πόσες μέρες, μια βδομάδα κάπου … Τον έψαχνα στην ασφάλεια, από την ασφάλεια στην Ε.Σ.Α. …
Β. Η μια εβδομάδα ήτανε για εκβιασμούς, για λόγους εκβιασμών. Την εκβιάζανε πρώτον …
Ν. Πρώτα απ’ όλα με πήγαν και εμένα στην Ε.Σ.Α., τέλος πάντων …Ήρθαν και μάλιστα …Έξι ώρα το πρωί, «Ποιος είναι;», «Αστυνομία. Ανοίξτε.» Ήρθαν πήραν τον Λεωνίδα, έφυγα και εγώ … 2 Αυγούστου ‘69. Ο πατέρας μου είχε απολυθεί από το νοσοκομείο φυλακών Αβέρωφ, εκεί που πηγαίναμε με την Βάλια …Εκεί γνώρισα τη σύζυγο σου… Στα πλατύσκαλο και κάναμε …. Ο πατέρας μου είχε μεταφερθεί με φορείο από τη Λέρο εκεί …. Τον πατέρα μου τον είχαν φέρει από τη Λέρο με φορείο το Οκτώβριο του 1968 και έμεινε στο νοσοκομείο των φυλακών Αβέρωφ, στον Άγιο Παύλο, δεν υπάρχει πια όλο το συγκρότημα … μέχρι τον Ιούλιο του ‘69, όπου τον απολύσανε για λόγους υγείας. Βγήκε λοιπόν από εκεί ερείπιο και αυτά γίναν τον Ιούλιο του ’69, στις 2 Αυγούστου πιάσανε τον Λεωνίδα. Δηλαδή ούτε δέκα μέρες.
.- Είμαστε στους Ελεύθερους Έλληνες, σε πιάνουν, πόσο κάθισες μέσα; Γιατί πρέπει να δούμε και τη μετέπειτα δραστηριότητά σου.
Β. Λοιπόν κάθομαι μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου στο Ε.Α.Τ. Ε.Σ.Α. με τη μεταχείριση τη γνωστή.
.- Σαράντα μέρες δηλαδή.
Β. Σαράντα μέρες μπράβο. Εν συνεχεία, από ότι μπορώ να θυμηθώ γιατί ήμουνα βέβαια υπό συνθήκες …, μην το συζητάς τι τραβάγαμε δηλαδή εκεί μέσα. Στο Ε.Α.Τ. Ε.Σ.Α.
.- Εκεί σε βασανίσανε και αυτό που είχε κυκλοφορήσει τότε και εγώ πρωτοάκουσα είναι ότι σε κουβαλούσανε σε πόρτα, μια πόρτα ξύλινη πάνω.
Β. Σε πόρτα, γιατί με είχαν κουβαλήσει σηκωτό κατά κάποιον τρόπο, γιατί η αιτία ήταν η εξής. Δεν υπήρχε ανάκριση με τα γνωστά θέματα, δηλαδή σε αφήνανε σε ένα δωμάτιο, σε ένα δωματιάκι δύο επί δύο, με δύο οπλίτες να σε φυλάνε, δεν υπήρχαν έπιπλα εκεί μέσα, ήσουνα όρθιος και σου είπαν τι θα κάνεις. «Δεν θα κάτσεις κάτω στο πάτωμα καθόλου» και σου είχαν πει «γράψε μας σε ένα χαρτί τι ξέρεις», δηλαδή το στυλ ήταν το εξής. «Εμείς τα ξέρουμε όλα για σένα και θέλουμε να διασταυρώσουμε εάν είσαι ειλικρινής ή δεν είσαι. Γράψε.» Δεν έγραφες βεβαίως και άρχιζε το …… κοπάνημα έτσι. Εγώ σε αυτό το διάστημα των σαράντα … Βέβαια ήταν και πόσο αντέχει ο καθένας, στο διάστημα των σαράντα ημερών πέρασα σαν δοκιμασία ας πούμε δύο επταήμερα. Και ήταν επταήμερα διότι στο τέλος της έβδομης ημέρας κατέρρεες. Δηλαδή δεν υπήρχε περίπτωση να αντέξεις τον βασανισμό διότι λιποθύμαγες. Οπότε μεταφερόσουνα σηκωτός στο κελί το άλλο, που υποτίθεται σου αναλογούσε, εκεί που ήμουνα εγώ ήταν ένας χώρος χωρισμένος στη μέση. Εκεί λοιπόν σε πετάγανε και σε αφήνανε, γιατί τα πόδια σου ήτανε …, δεν μπορούσες, ήσουνα ένα πράγμα, πράγμα. (…) σωματικά ηττημένος, όταν με πήρανε και δεν ήλεγχα…
Ν. Εγώ όταν τον είδα τον Λεωνίδα, δεν έβλεπα τίποτα. Αδύνατος. Άλλο λέω. Και κοιτάω έτσι, δεν ήξερα τι να …, τον έπιανα έτσι λίγο από εδώ και μετά ρίχνω μια ματιά τυχαία … Α όχι, μου λέει «Φέρε παντόφλες. Παντόφλες. Παντόφλες μαλακές.» Ήταν Αύγουστος, είχε παντόφλες, κάτι του είχα πάει και ρίχνω μια ματιά στα πόδια του και ήταν τόσο … Πως είναι το προζύμη που ξεχειλίζει όταν το βάζεις να ψηθεί …
Β. Ξέρεις η ορθοστασία έχει το εξής … γι’ αυτό η πλύση εγκεφάλου. Διότι δεν αιματώνεται ο εγκέφαλος, το Σώμα πρέπει να ξαπλώνει και κάποια στιγμή …Δεν αιματώνεται ο εγκέφαλος και εκεί έχεις παραισθήσεις.. Και μπορεί να λες ό,τι μαλακίες θέλεις. Εν πάση περιπτώσει, όσοι είμαστε εκεί, τα κελιά θυμάμαι ήταν γεμάτα. Θυμάμαι ότι στο διπλανό μου κελί είχα δει από μια χαραμάδα να μεταφέρουνε και αυτόν σε κακή κατάσταση, το συνταγματάρχη Παπανικολάου, τον Νίκο Παπανικολάου… ήταν ως επί το πλείστον Ελεύθεροι Έλληνες εκεί πέρα. Και στις 4 Σεπτεμβρίου λοιπόν, από το πρωί άρχισε μία κίνηση περίεργη. Δηλαδή άκουγα πόρτες κελιών να ανοίγουνε και μετά είχε αρχίσει να επικρατεί μία ησυχία και όταν σουρούπωσε, είχα την αίσθηση ότι υπήρχε ένα κενό εκεί μέσα. Γιατί συνήθως ακουγόντουσαν, κραυγές, φωνές, το ένα το άλλο. Οπότε μου ανοίγουνε και μένα την πόρτα και μου λένε «Ετοιμάσου, φεύγεις.» Κοιτάω όλες οι πόρτες, τα κελιά ανοιχτά, τα κελιά αδειανά πλέον. Ήμουν ο τελευταίος δηλαδή της φουρνιάς εκείνης. Προφανώς ήθελαν να φέρουνε καινούργια δόση. Με βάζουνε σε ένα τζιπ και με πάνε στη Δροσιά. Εγώ δεν ήξερα, απλά εκείνο που θυμήθηκα ήταν το εξής. Α! Η συνοδεία μου που ήταν τρεις Εσατζήδες, εκ των οποίων ο ένας, ο επικεφαλής της μεταφοράς, ένας αρχιλοχίας, ένας κοντός …με το μουστακάκι …ο οποίος μου έκανε υποτίθεται τον καλό, και μάλιστα ερχότανε κάθε τόσο εκεί που με βασανίζανε και μου έλεγε «Μα γιατί δεν τα λέτε, πέστε τα για να τελειώνετε, γιατί δεν μπορώ να σας βλέπω…» και τα λοιπά τα γνωστά εν πάση περιπτώσει …ναι, ήταν και ο Μήνης, Νίκος Μήνης, ο δικηγόρος, ο μόνος που με βοήθησε πραγματικά και πρέπει να μνημονεύσουμε το όνομά του, γιατί το είχε κάνει και σε πολλούς άλλους. Ήταν ΕΣΑτζής, αλλά το παιδί ήταν ΕΣΑτζής παρά τη θέλησή του, δεν βασάνιζε, απλά ερχότανε καμιά φορά…… ήταν ασκούμενος δικηγόρος. «Κάντε κουράγιο κύριε …» …Φοιτητής ήτανε. «Κάντε κουράγιο κύριε Βασιλικόπουλε, κάντε κουράγιο.» μου είχε πασάρει και ένα τσιγάρο μια φορά. Έκανε εκείνο που μπορούσε και όχι για να μου εκμαιεύσει. Γιατί και ο άλλος έκανε αυτό και έλεγε «Πες τα.» Αυτός δεν μου έλεγε «Πες τα.», «Κάντε κουράγιο.» μου έλεγε … «Είσαστε ήρωας.» μου έλεγε, τέτοια πράγματα να πούμε. «Είσαστε ήρωας.» και δηλαδή …, σε εκείνη τη …Νίκος Μήνης. Είναι φίλος μου πλέον, δικηγόρος… Και ήταν και μάρτυρας κατηγορίας των βασανιστών στη δίκη που τους κάνανε μετά. Λοιπόν, εν πάση περιπτώσει, με βάζουν στο τζιπ μέσα και βλέπω … και βγαίνουμε από εκεί και παίρνουμε τη λεωφόρο Κηφισίας προς τα πάνω, και να σου πω την αλήθεια ανησύχησα, διότι άκουσα ότι υπάρχει ένα άλλο κέντρο βασανιστηρίων …Στο Διόνυσο. Είδα λοιπόν ότι είχαμε πάρει κατεύθυνση προς τα εκεί. Δεν μίλαγα όμως, δεν μίλαγα. Ήταν και βράδυ, είχε βραδιάσει κιόλας, ήμουνα ο τελευταίος. Μου λέει ο αρχιλοχίας, «Απόψε …» μου λέει «… θα το ευχαριστηθείτε.» Λέω «Με δουλεύει αυτός, ποιος ξέρει που με πηγαίνουν.» Να σου πω και την άλλη πλάκα, αλλά αυτά δεν θα τα γράφονται. Αυτά δεν θα γράφονται, έτσι; … Εν πάση περιπτώσει … Από εκεί και πέρα λοιπόν, αρχίζει το εξής … Αρχίζει … Πραγματικά κάνω το μπάνιο μου, «Για στάσου …» λέω, «… εδώ είναι καλά.» Σε σύγκριση με το προηγούμενο, έτσι; Κάνω το μπάνιο μου διαβάζω τον ΄΄Ελεύθερο Κόσμο΄΄, το Σάββα τον Κωνσταντόπουλο, ενημερώνομαι, εντάξει, σαν καλά είναι εδώ. Σε σύγκριση … Αλλά τώρα έβλεπες …, είμαι εδώ μέσα, κλειδωμένος, είναι ένα ξενοδοχείο, δεν ακούς τσιμουδιά, τίποτα, φωνή. Άκουγες τους πεζοναύτες που κάνουνε γυμναστική απ’ έξω και λένε «Πα-πα-δό-που-λος.» τροχάδην. Τρέχανε ας πούμε και λέγανε «Πα-πα-δό-που-λος.» Δεν μπορούσα να καταλάβω τι γίνεται. Την πρώτη βδομάδα ήμουνα τελείως κλεισμένος, δεν είχε τίποτα δηλαδή που να …
.- Πόσο μείνατε Λεωνίδα εκεί;… 4 Σεπτεμβρίου ‘69 με Πάσχα του ‘70. Ένα χρόνο σχεδόν. Έντεκα μήνες… Σας είχανε όλους εκεί, τους Ελεύθερους Έλληνες;
Β. Στη συνέχεια, προοδευτικά αρχίζαμε πλέον με μέσα φυλακής να επικοινωνούμε. Και επί ένα χρόνο δηλαδή μιλάγαμε, χωρίς ποτέ να έχουμε ειδωθεί ο ένας με τον άλλο… Επί ένα χρόνο λοιπόν γινόταν το εξής. Ο κάθε όροφος του ξενοδοχείου έχει ένα διάδρομο, που είναι τα δωμάτια. Μετά την πρώτη εβδομάδα, κάθε μέρα, έκανες μία δεκάλεπτη βόλτα στο διάδρομο, αλλά μόνος σου. Δηλαδή, τελείωνε η βόλτα η δική σου σε κλειδώνανε μέσα και έβγαινε ο άλλος. …. Επίσης, το φαΐ το πλήρωνες. Φαΐ δεν υπήρχε. Παράγγελνες στο εστιατόριο ή μια μακαρονάδα ή ένα πεϊνιρλί, γιατί τέτοια έκανε αυτός εκεί πέρα και στο φέρνανε επάνω και στο δίνανε. Έτσι; Ή έναν καφέ. Λοιπόν τώρα αρχίζει η επικοινωνία μεταξύ μας. Και αυτό είχε πλάκα, η επικοινωνία. Κατ’ αρχήν η επικοινωνία ξεκίνησε από τους φωταγωγούς. Δηλαδή οι τουαλέτες βλέπανε σε ένα φωταγωγό και εκεί είχες να επικοινωνήσεις με τους δύο από πάνω από σένα, με τον απέναντί σου και με τους δύο από κάτω από σένα. Και εγώ έκανα μια ευρεσιτεχνία στη συνέχεια, επειδή τα παράθυρα ήταν κλειστά, είχα μαζέψει χαρτόνια, μάζευα σιγά-σιγά χαρτόνια και τα κόλλαγα και είχα κάνει ας πούμε έναν πήχη, όσο απείχε το ένα μπαλκόνι από το άλλο και του έβαζα ένα σημείωμα στην άκρη, και το έβγαζα από το κενό που αφήνει το μπαλκόνι …Και πήγαινε ζυγισμένο στο διπλανό μου.
.– Λεωνίδα, ούτε στο μπαλκόνι βγαίνατε έξω;
Β. Όχι. Τίποτα. Και αυτή η ιστορία …Καλά στον Κορυδαλλό ήταν καλά. Εκεί λοιπόν περνάμε ένα χρόνο, κάνα δυο την ψωνίσανε, τρελαθήκανε …Όχι, ο Βάρσος από εκεί ξεκίνησε νομίζω η ιστορία … … πήγε να δραπετεύσει και έπεσε και έσπασε το πόδι του να πούμε.
.- Ο Βάρσος που τυλίχτηκε με το καλώδιο;
Β. Μετά. Πολύ μετά. Πήγαμε εξορία μετά. Εκεί ήμαστε περίπου 50-55 αξιωματικοί, αλλά φέρανε παράλληλα και ορισμένους της ΄΄Δημοκρατικής Άμυνας΄΄. Δηλαδή φέρανε τον Γκονάρη, φέρανε τον Ιορδανίδη το στρατηγό, φέρανε κάποιους άλλους …, Επίσης και τον Βαρβιτσιώτη για ένα μικρό χρονικό διάστημα, τα έχω τα ονόματα όλα γραμμένα.
.- Δίκη δεν έγινε;
Β. Ποτέ. Κοίταξε να δεις, όπως δεν έγινε δίκη και για τους αξιωματικούς του Ναυτικού. Γιατί; Σκέφτεσαι τι θα γινότανε, εάν το ‘69 και όχι το ’73 πηγαίναμε σε μία δίκη με 60 – 70 αποστράτους αξιωματικούς; Τιναζότανε η χούντα στον αέρα με την έννοια ότι αυτοί λέγανε ότι όλος ο στρατός είναι μαζί τους. Εν συνεχεία ξεχωρίζουν από τους κρατουμένους τριάντα. Μας χωρίζουν στα δύο, δεκαπέντε και δεκαπέντε, και πηγαίνουμε οι μεν στη Σαμοθράκη οι δε στα Κύθηρα …Ένα χρόνο. Ένα χρόνο ακόμα. Μέχρι το Πάσχα του 71. Βρίσκω ένα παιδί …Το παιδί το είχα δει και στη Δροσιά, μου το φέρανε μια φορά. Και στον Κορυδαλλό. Γυρίζω το ’71. Πρόσεξε τώρα να δεις τι γίνεται. Και κάθομαι …, πόσο κάθομαι;
Ν. Κάθεσαι μέχρι την κηδεία του Σεφέρη. Μέχρι την επομένη της κηδείας του Σεφέρη. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του ’71. Την επομένη της κηδείας του Σεφέρη τον ξαναπιάσανε.
Β. Πρόσεξε να δεις. 1971 γυρίζω πίσω από την εξορία της Σαμοθράκης και κάθομαι, όπως λέει η Νότα, μέχρι το ’71… πρώτον καλούμαι από τον Γκιζίκη. Ο Γκιζίκης ήτανε διοικητή της Σ.Δ.Α. …Στρατιωτικός Διοικητής Αθηνών. Και ΑΠΑΕΣΑ. Καλούμαι λοιπόν ένα πρωί, πηγαίνω, ήταν ευγενέστατος, μου λέει «Κοιτάξτε να δείτε είναι γνωστή η δραστηριότητά σας και η δράση σας …» και τα λοιπά, «… τώρα είστε ελεύθερος. Ένα σας λέω, ότι εάν δεν κάνετε κάτι άλλο, δεν πρόκειται να σας ενοχλήσει κανείς. Εντάξει;», «Εντάξει.», «Χαίρεται.», «Χαίρεται.» Το ίδιο μου είπαν και στην Ασφάλεια. Με φωνάξανε και στην Ασφάλεια …Δεν θυμάμαι τώρα ποιος.
.- Επαφή με το Ναυτικό είχες;
Β. Όχι, θα σου πω.
Ν. Ναι πώς δεν είχες; Τον Μιχαήλ τον καλέσανε σε απολογία …… τον Θάνο τον Τριανταφυλλίδη τον καλέσανε σε απολογία … Τον Πεζόπουλο τον καλέσανε σε απολογία.
Β. Εκεί σταμάτησε η επαφή μου με το ναυτικό. Θα σου πω πως σταμάτησε. Και στην κηδεία της μάνας μου να μην πάει κανείς…Δεν διετάχθησαν, όχι… Ρώτησαν τον Νικολόπουλο, γιατί τότε είχε βγει μια διαταγή, είχε βγει μια διαταγή …, πρόσεξε εσύ τώρα το θυμάσαι;
.- Ναι.
Β. Είχε βγει μια διαταγή να μην πηγαίνουνε σε μέρη που πάμε … … σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Και όταν είπανε του Νικολόπουλου, ότι «Εδώ είναι κηδεία, δεν είναι κοινωνική …» τους είπε «Δεν ξέρω, κάντε ότι θέλετε. Πάντως εκδήλωση είναι.» Άστα αυτά δεν είναι να γράφονται.
ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΞΑΝΑ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΕΠΕΙΔΗ ΠΗΓΕ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΦΕΡΗ!