Οι άκρως ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για τη δολοφονία του αμερικανού προέδρου, Τζόν Κένεντι, από τον πρώην αξιωματικό της σοβιετικής μυστικής υπηρεσίας, ΚαΓκεΜπε, Ολέγκ Νετσιπορένκο.
Το πρώτο μέρος της συνέντευξης:
Ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών, Ολέγκ Νετσιπορένκο, γνώριζε τον φερόμενο ως δολοφόνο του αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι. Ο σοβιετικός αξιωματικός, λίγο πριν τη δολοφονία, ενώ εργαζόταν στην πρεσβεία της ΕΣΣΔ στο Μεξικό με διπλωματική κάλυψη, σκιαγράφησε το προφίλ για τον Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, ο οποίος είχε πάει για να ζητήσει σοβιετική βίζα.
Η άποψή του συνταγματάρχη μεταφέρθηκε στους επικεφαλής της Υπηρεσίας του, και το αίτημα του Όσβαλντ για σοβιετική θεώρηση εισόδου είχε απορριφθεί. Ο Νετσιπορένκο όταν αποχώρησε από την Υπηρεσία, έγινε συγγραφέας και ορισμένα βιβλία του για τη δολοφονία του Κένεντι έγιναν μπεστ σέλερ.
Σήμερα η RBTH σας παραθέτει το πρώτο μέρος της συνέντευξης μαζί του.
«Ποιος είστε κύριε Όσβαλντ;»
RBTH: Ολέγκ Μαξίμοβιτς, σε λίγο καιρό συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ημέρα που ο δολοφόνος πυροβόλησε με τρεις σφαίρες τον Τζον Κένεντι από το κτίριο μιας αποθήκης σχολικών βιβλίων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Όπως, ότι επρόκειτο για συνωμοσία των αμερικανών βαρόνων του πετρελαίου κατά του Κένεντι που εμπόδιζε τα σχέδιά τους, ή για ραδιουργίες φανατικών Κουβανών, ή ακόμη και ότι πίσω από τη δολοφονία ήταν οι σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες. Πολύ περισσότερο, ότι ο Όσβαλντ ήταν απλώς ο αποδιοπομπαίος τράγος, όπως ο ίδιος χαρακτήρισε τον εαυτό του μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Δεν νομίζετε ότι είναι πια καιρός να αποκαλυφθούν τα μυστικά;
Ολέγκ Νετσιπορένκο: Έχω τη δική μου άποψη γι’ αυτή την ιστορία. Μάλιστα, δεν συμφωνώ απόλυτα με τον χαρακτηρισμό «αποδιοπομπαίος τράγος», σε αντίθεση με κάποιους πρώην συναδέλφους μου στην Υπηρεσία κατασκοπείας.
ΕΡ: Ας ξεκινήσουμε από τα πιο απλά. Τον Όσβαλντ λοιπόν, ο οποίος μετέβη στην ΕΣΣΔ με τουριστική βίζα και ζήτησε επίσης πολιτικό άσυλο το 1959, τον γνώριζε πολύ καλά η KGB.

ΑΠ: Το θεωρείτε αυτό κάτι «απλό»; Έχω εργαστεί για βιβλία που αφορούν αυτή την ιστορία, ερευνούσα επί χρόνια τα στοιχεία των αρχείων για την υπόθεση Όσβαλντ.
ΕΡ: Είχε δημιουργηθεί λοιπόν φάκελος;
ΑΠ: Εσείς τι λέτε; Για τα δυόμισι χρόνια που έζησε στην ΕΣΣΔ, υπάρχουν έξι ογκώδεις τόμοι. Αντιληφθείτε το γεγονός και μόνο ότι το 1959 υπήρχε μεταξύ των δύο χωρών ένα συμπαγέστατο σιδηρούν παραπέτασμα και ξαφνικά ένας πρώην πεζοναύτης δηλώνει μαρξιστής, θέλει να συμμετάσχει στη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, ζητά να λάβει τη σοβιετική υπηκοότητα. Περίπτωση σπανιότατη, η οποία κίνησε το ενδιαφέρον στο ανώτατο επίπεδο της ηγεσίας της χώρας. Η KGB συμμετείχε στην όλη υπόθεση.
ΕΡ: Οι μυστικές υπηρεσίες έθεσαν δηλαδή τον Όσβαλντ υπό παρακολούθηση;
ΑΠ: Ακριβώς αυτό. Και μάλιστα από την πρώτη ημέρα που έφτασε στην ΕΣΣΔ ως τουρίστας στις 16 Οκτωβρίου του 1959, έως την ημερομηνία αναχώρησής του, το Μάιο του 1962. Τότε με τους ξένους τουρίστες ασχολούνταν δυο Διευθύνσεις της KGB.
Την Α΄ Γενική Διεύθυνση της Υπηρεσίας ενδιέφεραν πιθανοί υποψήφιοι για στρατολόγηση και μετέπειτα η χρησιμοποίησή τους ως κατασκόπων στο εξωτερικό. Ενώ η Β΄ Γενική Διεύθυνση -η αντικατασκοπεία- εντόπιζε το κατασκοπευτικό δίκτυο του εχθρού. Ο Όσβαλντ όμως, προέτρεξε των γεγονότων ζητώντας τη δεύτερη κιόλας ημέρα της παραμονής του στην ΕΣΣΔ από την Σ.Ρίμα να τον βοηθήσει στην κατάθεση αιτήματος χορήγησης της σοβιετικής υπηκοότητας.
ΕΡ: Αυτή η Σ. Ρίμα ήταν δικός σας άνθρωπος;
ΑΠ: Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι του «Intourist», του Τουριστικού Οργανισμού της ΕΣΣΔ, συνεργάζονταν μαζί μας. Ετσι ήταν εκείνες οι εποχές. Και το αίτημα του Αμερικανού, στον οποίο δόθηκε αμέσως το κωδικό όνομα «Ναλίμ» (ένα είδος μπακαλιάρου), το εξέταζαν η KGB, η στρατιωτική Υπηρεσία κατασκοπείας, το υπουργείο Εξωτερικών, το Τμήμα θεωρήσεων και καταχωρήσεων αλλοδαπών, ο «Intourist», και ο Ερυθρός Σταυρός.
Την απόφαση της απόρριψης χορήγησης υπηκοότητας έλαβαν ο υπουργός Εξωτερικών, Γκρομίκο, ο επικεφαλής της KGB, Σεμιτσάστνι και ο Αναστάς Μικογιάν ο οποίος επέβλεπε τις διεθνείς υποθέσεις στην κυβέρνηση και στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος.
ΕΡ: Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν προκάλεσε κινητοποίηση. Γιατί τον αποκάλεσαν «Ναλίμ»;
ΑΠ: Η απήχηση ήταν τρομερή. Δεν φαντάζεστε πόσες υπηρεσίες αναμίχθηκαν στο θέμα αυτό! Το «Ναλίμ» προέκυψε χάρις στη μεγάλη φαντασία που διέθεταν οι υπάλληλοί μας. Αν δείτε μια φωτογραφία του, αυτός πραγματικά μοιάζει με αυτό το ψάρι. Και θα πρέπει να ειπωθεί ότι η ενέργεια που διέθετε, ήταν εκπληκτική. Όταν η αίτησή του «φράκαρε», πρόλαβε να κάνει άνω κάτω τους πάντες και χωρίς μάλιστα να ξέρει ρωσικά. Έγραφε επιστολές, παρακαλούσε, ενώ όταν απορρίφθηκε η χορήγηση υπηκοότητας επιχείρησε να αυτοκτονήσει.

ΕΡ: Αυτό δεν το είχα ακούσει.
ΑΠ: Έκοψε τις φλέβες του και διακομίστηκε στην κλινική. Τις έκοψε όμως, όχι βαθιά. Φαίνεται ότι ήθελε μόνο να μας τρομάξει με το αίμα. Τότε όλοι κατάλαβαν, μαζί και η KGB, ότι ο Όσβαλντ είναι μια δύσκολη περίπτωση αιτούμενου. Εφόσον έβαλε έναν σκοπό, δεν θα υποχωρήσει εύκολα, ό,τι περιπέτεια και αν χρειαστεί να περάσει.
Και αν την επόμενη φορά αποφάσιζε πραγματικά να αυτοκτονήσει; Τότε θα ξέσπαγε παγκόσμιο σκάνδαλο. Άνθρωπος αριστερών πεποιθήσεων ονειρεύεται τη σοβιετική υπηκοότητα, αλλά τον απορρίπτουν, ωθώντας τον στο θάνατο. Θα ήταν ένα δώρο για τη Δύση. Έλαβαν λοιπόν την απόφαση να μην του χορηγήσουν την υπηκοότητα, αλλά να του δώσουν άδεια προσωρινής παραμονής στην ΕΣΣΔ.
ΕΡ: Οι μυστικές υπηρεσίες, όπως η αντικατασκοπεία, δεν προσπάθησαν να τον χρησιμοποιήσουν ως πιθανό πράκτορα;
ΑΠ: Για την αντικατασκοπία έφταναν λίγες εβδομάδες μελέτης του συγκεκριμένου προσώπου. Πραγματοποίησε ειδικό έλεγχο και αποφάνθηκε: «Δεν ενδιαφερόμαστε για τον αμερικανό πολίτη Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ». Η Α΄ Γενική Διεύθυνση, αυτή της εξωτερικής κατασκοπίας, επίσης δεν τον χρειαζόταν καθώς, τι απόρρητα στοιχεία θα μπορούσε αυτός να εξασφαλίσει;
ΕΡ: Σημαίνει ότι στο θέμα αυτό βάζουμε μια τεράστια τελεία. Ο Όσβαλντ δεν ήταν σε καμιά περίπτωση σοβιετικός πράκτορας;
ΑΠ: Ποτέ. Δεν έγιναν ούτε καν προσεγγίσεις για στρατολόγησή του. Αποτελούσε για τις μυστικές υπηρεσίες μας persona non grata. Επιπλέον, διατηρούνταν κάποιες αμφιβολίες για το άτομό του, καθώς δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο να είναι κατάσκοπος των Αμερικάνων. Και όταν μετακόμισε στο Μινσκ, ήταν μια ευκαιρία να τον ξεφορτωθούν, παραδίδοντας την υπόθεσή του στην KGB της Λευκορωσίας. Όπως θυμόταν σε μια συζήτησή μας ο πρώην αρχηγός της KGB, Σεμιτσάστνι, «στον Όσβαλντ εκεί γινόταν επιτήρηση ρουτίνας, με τη χρήση πρακτόρων και τεχνικά μέσα εξωτερικής παρακολούθησης».
ΕΡ: Για ποιο λόγο τον έστειλαν στο Μινσκ;
ΑΠ: Ήθελαν να τον στείλουν στη Βαλτική, αλλά ο Όσβαλντ αρνήθηκε κατηγορηματικά. Για το Μινσκ συμφώνησε με δυσκολία. Μετέβη όμως, πήγε σε ένα εργοστάσιο ραδιοφώνων ως υπάλληλος χαμηλής βαθμίδας και τότε η Υπηρεσία έπαψε εντελώς να ασχολείται μαζί του.
ΕΡ: Ως υπάλληλος χαμηλής βαθμίδας θα ήταν κάπως δύσκολη η ζωή για τον Όσβαλντ.
ΑΠ: Δεν υπήρχε καμιά ανησυχία. Του έδωσαν μέσω του Ερυθρού Σταυρού 5.000 ρούβλια ύστερα από απόφαση της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος, του όρισαν μισθό 700 ρουβλίων, ενώ του χορήγησαν και διαμέρισμα.
ΕΡ: Καταπληκτικό! Για την εποχή ήταν πάρα πολλά λεφτά. Ο Όσβαλντ όμως αποφάσισε παρόλα αυτά να επιστρέψει στις ΗΠΑ.
ΑΠ: Αποδείχθηκε ότι ήταν τεμπέλης. Εργαζόταν πολύ απρόθυμα. Επίσης, για ποιο μαρξισμό μπορεί να γίνει λόγος; Δεν ενδιαφερόταν καθόλου ούτε γι’ αυτό. Ρωσικά δεν έμαθε στο βαθμό που θα έπρεπε. Από την άλλη, πήγαινε σε όλα τα πάρτι, του άρεσαν οι γυναίκες και παντρεύτηκε την εικοσάχρονη, Μαρίνα Προυσακόβα. Αυτά ήταν όλα κι όλα τα κατορθώματά του. Στο Μινσκ ούτε καν του ασκούσαν σοβαρή παρακολούθηση. Υπήρχε η αίσθηση ότι αυτός ετοιμάζεται να φύγει, οπότε, για ποιο λόγο να αποκαλύπτεται το προσωπικό των μυστικών υπηρεσιών.
Όταν όμως προέκυψαν δυσκολίες με την αποχώρηση, τότε εμφάνισε ξανά μια απερίγραπτη ενεργητικότητα και ευστροφία. Διαπιστώθηκε ότι αντίθετα με τις διακηρύξεις του, ο Λι δεν αποποιήθηκε τελικά την αμερικανική υπηκοότητα. Έφυγε με τη νεαρή σύζυγό του, Μαρίνα, με την οποία απέκτησε παιδί, και για όλους αυτό ήταν μια ανάσα ανακούφισης. Ήταν μεγάλο βάρος για μας αυτός ο εγωιστής και νευρωτικός τύπος, ο οποίος παράλληλα δεν είχε καμιά χρησιμότητα. Ύστερα από την αναχώρησή του διατυπώθηκε το οριστικό συμπέρασμα: «Στη διάρκεια της έρευνας σχετικά με τον Όσβαλντ, δεν εμφανίστηκαν στοιχεία που να αποδεικνύουν δεσμούς του με τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ».
Το κείμενο είναι μεταφρασμένο από την ιστοσελίδα Η Ρωσία Τώρα
Διαβάστε ακόμη: