Η «Εθνική Ηθική Διαπαιδαγώγηση» ήταν βασικό κομμάτι της εκπαίδευσης των στρατευμένων επί χούντας. Οι δύο φοιτητές που στρατεύθηκαν με διακοπή της αναβολής τους από το καθεστώς «πέρασαν» και απ΄ αυτή τη διαδικασία. Και όχι μόνο.
Το τρίτο μέρος της αφήγησής τους στον Αντώνη Κακαρά.
Διαβάστε ΕΔΩ το πρώτο μέρος και ΕΔΩ το δεύτερο.
-. Πως σας φερότανε Νίκο, ο κόσμος;
Κ. Εμείς είχαμε πιάσει παρτίδες κυρίως με 2 οικογένειες, εκεί στο Γάβρο. Ένας Λάμπρος Μπίσχου, ή Μπίσχος, τον οποίο τον είδα και μετά όταν πήγαινα, μάλιστα μας ταΐσε και δυο φορές στο σπίτι του. Λοιπόν εμείς είχαμε παρτίδες μ’ αυτόν, ο οποίος σιγά – σιγά ξεθάρρεψε και μας έβαζε και στο σπίτι του και βλέπαμε και ποδόσφαιρο …
Ρ. Και αν θυμάσαι, όταν ήρθε ο πατέρας σου ο συχωρεμένος, κλειστήκατε χωρίς υπερβολή μια ώρα μέσα σ’ ένα δωμάτιο … με τον πατέρα του και μείνανε στο Γάβρο, Αντώνη.
-. Σε επισκέφτηκε;
Ρ. Δεν τον επισκέφτηκε απλά για να τον δει, ήτανε μετά από την απόφαση που είχαμε πάρει για να την κοπανήσουμε …
-. Να δραπετεύσετε από το Γάβρο δηλαδή, προς τα πού;
Ρ. Βλέπαμε λοιπόν, ότι η κατάσταση αυτή κάθε μέρα χειροτερεύει και όταν λέμε χειροτερεύει …. Στην αρχή υπήρχε ένα πνευματικό κέντρο να το πούμε, όπου πηγαίναμε για να παίξουμε λίγο πινγκ – πονγκ, κάνα τάβλι, εκεί στο χωριό. Μετά όμως, μας απαγόρεψαν να πηγαίνουμε οι απλοί φαντάροι και έπρεπε να πηγαίνουν πρώτα οι λοχίες, και αν υπήρχε περιθώριο να παίξουμε και εμείς ένα πινγκ – πονγκ. Μετά, αν από κάποια ώρα και αργότερα κυκλοφορούσαμε είχαμε επιπτώσεις. Δηλαδή τιμωρίες της μορφής ότι δεν έχει φαΐ, ξέρω ‘γω καψόνια, αγγαρείες τέτοια πράγματα.
Κ. Τις έξι μέρες της εβδομάδας, δουλεύαμε από το πρωί μέχρι το βράδυ και την Κυριακή μόνο δουλεύαμε από το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Είχαμε δηλαδή ελεύθερο μόνο την Κυριακή από το μεσημέρι μέχρι τις εννιά το βράδυ, μου φαίνεται …
-. Νίκο οι σχέσεις με τα παιδιά τα άλλα;
Κ. Τους φαντάρους; Ε κυρίως κάναμε παρέα εμείς οι τρεις … εγώ, ο Στράτος και ο Γιώργος ο Τζαμανί, έτσι δεν είναι; Αλλά κάναμε και με τα άλλα παιδιά …
Ρ. Κοίταξε, κάναμε και με τα άλλα τα παιδιά, μην ξεχνάς ότι κάποια βράδια φεύγαμε όταν οι άλλοι μένανε στο τάγμα, ας το πούμε τάγμα το χώρο εκεί που μέναμε, και πηγαίναμε σε μια θέση πίσω από το χωριό και εκεί ήταν που τραγουδούσαμε …
Κ. Από Γιάννη Πάριο, μέχρι Νάτσιο, μέχρι Θεοδωράκη …
-. Είπες τώρα κάποιον Εμμανουήλ. Τον αναφέρατε για πρώτη φορά, Εμμανουήλ;
Κ. Αυτός ο ηθοποιός. Ήτανε από τότε …Πρέπει να ήτανε ‘Β’ αυτός, χαρακτηρισμένος ‘Β’ …δεν ξέρω αν ήτανε οργανωμένος αλλά ήτανε αριστερό παιδί.
-. Εσύ Νίκο δεν ανέφερες τι ήσουνα πριν την χούντα.
Κ. Εγώ ήμουνα από τα …ήρθε η ασφάλεια στο σπίτι να με συλλάβει, όταν ήμουνα με κοντά πανταλονάκια για πρώτη φορά …Δημοτικό πήγαινα, είχα κάτι ξαδέρφια στην εξορία και αλληλογραφούσαμε ποιος ξέρει …’50 τόσο, ξέρω γω πόσο ’50 …
-. Πότε είσαι γεννημένος;
Κ. Το ’48. Και έγραφα στα ξαδέρφια μου, ποιος ξέρει τι τους έγραφα εκεί μέσα …και έρχονται μια μέρα … εγώ δεν το θυμάμαι, η μάνα μου το ΄πε μετά που μεγάλωσα. Ήρθανε δυο ασφαλίτες να με συλλάβουνε …΄΄Τον Νίκο τον Καργόπουλο, τι τον θέλετε;΄΄, λέει η μάνα μου. Κατάλαβε ότι ήταν ασφαλίτες. Λέει, ΄΄είμαστε ασφάλεια΄΄, ΄΄να τος εδώ ο Νίκος από δώ΄΄, σηκώθηκαν και έφυγαν. Αλλά από πιο μικρός ακόμα, η μάνα μου, εντάξει ο πατέρας μου δούλευε από το πρωί μέχρι το βράδυ, κι ο πατέρας μου ήτανε αριστερός, συνδικαλιστής, ήτανε από την Ανατολική Θράκη φύγανε το ’22 όλη η οικογένεια και πήγαν στη Θεσσαλονίκη και εκεί επειδή είχαν αναπτύξει συνδικαλιστική δράση κι αυτός και ο θείος μου, μόλις έγινε η διδακτορία του Μεταξά κατεβήκανε Αθήνα για να χαθούνε λίγο, για να μην τους πιάσουν. Εντάξει, μετά εδώ στην Αθήνα ο πατέρας μου… ασχολήθηκε βέβαια στην κατοχή, στην αλληλεγγύη ήτανε. Αλλά μετά, ο πατέρας μου δούλευε από το πρωί μέχρι το βράδυ, έφευγε το πρωί πριν ξημερώσει και γυρνούσε το βράδυ. Η μάνα μου όμως που είχε λίγο πιο ελεύθερο χρόνο, ήτανε οργανωμένη στην Ε.Δ.Α., σε μια Ηλιούπολη που τότε είχε 3-4.000 κατοίκους, ας πούμε ήτανε λασπότοπος. Και θυμάμαι που μ’ έπαιρνε, δήθεν, η μάνα μου βόλτα και πηγαίναμε και έκανε διάφορες επαφές, στα διάφορα σπίτια εκεί πέρα…, και προσέχαμε και εγώ κι αυτή μη μας δει κανένας, δηλαδή … πηγαίναμε μαζί και κάναμε αυτά, δήθεν ότι με πήγαινε βόλτα.
-. Άρα, η δικτατορία σε βρήκε ώριμο, δεν χρειάστηκε …
Κ. Πριν από αυτό, 15 χρόνων είχα ήδη οργανωθεί στη νεολαία της Ε.Δ.Α.. Και μόλις έγινε η νεολαία Λαμπράκη, ήμουνα στη νεολαία Λαμπράκη. Όταν έγινε η δικτατορία το 67, ήμουνα εκεί 18 χρόνων περίπου και ήμουνα ήδη στη νεολαία Λαμπράκη μάλιστα … είχα βγει και δυο μέρες πριν την δικτατορία, είχαν γίνει και εκλογές στο σύλλογο φοιτητών χημείας και είχα βγει και στο συμβούλιο..
-. Νίκο συντηρήσατε στη δικτατορία κάποιο μηχανισμό οι Λαμπράκηδες, κάποια ομάδα, κάτι;
Κ. Να σου πω τώρα ιστορία. Μόλις έγινε η δικτατορία, προσπαθήσαμε να οργανωθούμε, είχαμε… δηλαδή εγώ είχα την ευθύνη του έτους μου, γιατί ήμουνα πρωτοετής και είχαμε μια ομάδα… το χημικό του πανεπιστήμιου ξέρεις. Αλλά προσπαθούσαμε να βρούμε επαφή… με το Ρήγα Φεραίο ήταν η μοναδική οργάνωση τότε που υπήρχε. Το θέμα ήτανε ότι αυτοί που είχαμε στη νεολαία Λαμπράκη καθοδηγητές, είχαμε τον Δημήτρη τον Λαγονίκα, ο οποίος έμενε στα ταμπούρια, τον οποίο είχανε πιάσει και δεν μπορούσαμε να βρούμε επαφή, προσπαθούσαμε και κάναμε κάτι ψιλοπραγματάκια εμείς, αλλά κάποια στιγμή τον αφήσανε τον Δημήτρη, και πιάσαμε επαφή με τον Δημήτρη τον Λαγονίκα… Τις πρώτες μέρες της δικτατορίας.
-. Άρα τον Λαγονίκα τον πιάσανε προληπτικά; Τον απολύσαν με τις μαζικές απολύσεις που έγιναν το πρώτο δίμηνο;
Κ. …να ξέρουμε πότε. Και ακριβώς πάνω από τον Λαγονίκα, ήτανε ο Αριστείδης ο Θεοδωρίδης, …Και μάλιστα, μετά που πιάσανε και μένα, έμεινε ο Δημήτρης μετέωρος, γιατί είχανε πιάσει και τον Αριστείδη … ο Λαγονίκας έμεινε μετέωρος. Με πιάσανε το ’68 στη κηδεία του Παπανδρέου. Όπου βέβαια δεν έμαθε ποτέ η ασφάλεια ότι εγώ ήμουνα οργανωμένος στο Ρήγα Φεραίο. Ποτέ. Και αυτό δεν μου το καταλόγισαν διότι ούτε ο Δημήτρης με κάρφωσε …ούτε εγώ το είπα ποτέ.
-. Ναι. Πόσοι τώρα ήσασταν στο Ρήγα, Νίκο; Μια και το έφερε η συζήτηση δηλαδή και δεν είχατε πιαστεί τότε, έχει αναφερθεί πουθενά, έχουνε γραφτεί αυτά τα στοιχεία, δηλαδή, κάπου. Εσύ είσαι μια περίπτωση που δεν είσαι στις δίκες του ΄΄Ρήγα΄΄;
Κ. Όχι.
-. Δεν έχεις δικαστεί και καταδικαστεί για τον ΄΄Ρήγα΄΄. Μπήκες φυλακή …
Κ. Το ’68.
-. … σε πιάσανε, βασανίστηκες, δικάστηκες, καταδικάστηκες για την υπόθεση …
Κ. Δικάστηκα και καταδικάστηκα γιατί φώναζα συνθήματα στη κηδεία του Παπανδρέου… Ξύλο δεν έφαγα μπαίνοντας, ξύλο έφαγα φεύγοντας από τη φυλακή …. Όταν αποφυλακίσθηκα, ήρθε ο πατέρας μου, με πήρε και πήγαμε σπίτι. Από το Κορυδαλλό. Πήγα Βουλιαγμένης, στις φυλακές ανηλίκων, και εκεί υπάρχει μια μικρή ιστορία. Στις φυλακές ανηλίκων, Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Στην αρχή της Λεωφόρου Βουλιαγμένης. Εκεί που είναι τώρα ένα συγκρότημα σχολείων, σ’ ένα λοφάκι. Ήταν εκεί μάλιστα και το αναμορφωτήριο θηλέωνν. Βγαίναμε στα κάγκελα και κάναμε μπανιστήρι. 20 χρόνων ήμουνα. Με πιάσανε στα γενέθλια μου, 3 Νοέμβριου το ’68.Ημέρα των γενεθλίων μου, ετοίμαζα πάρτι το βράδυ … Εκεί βέβαια οι συνθήκες ήτανε αφόρητες, ήμασταν σε ένα θάλαμο, καμιά εικοσαριά, ποινικοί σχεδόν όλοι και τέσσερις ήμασταν οι ανήλικοι από την υπόθεση του … Ήτανε 21 τότε, για να ενηλικιωθείς … και από τους 36 που καταδικαστήκαμε, οι 4 ήμασταν ανήλικοι και πήγαμε, νομίζω ή 4 ή 5 και μας πήγανε εκεί.
-. Πόσο καταδικάστηκες, Νίκο;
Κ. Έφαγα δυο χρόνια.
-. Το ’68 Νοέμβρη, Δεκέμβρη.
Κ. Αλλιώς θα έτρωγα περισσότερα, αλλά δεν μάθανε ότι εγώ ήμουνα … Ήμουνα αυτόφωρο και τελικά απεδείχθη ότι είχα τρεις φακέλους, ναι είχα τρεις φακέλους και πήρανε τον έναν μόνο. Γιατί όταν μου ψιλοκάναν εκεί πέρα μια ανάκριση δεν ξέρανε τίποτα. Ενώ μετά, όταν έβγαινα από τη φυλακή, είχανε ειδοποιήσει τους φακέλους. Τέλος πάντων και όταν έγινε αυτό, πήγα και παρουσιάστηκα, δεν ξέρω αν μου είχανε δώσει από τη φυλακή ή ήρθε στο σπίτι ένα χαρτί, ότι έπρεπε να παρουσιαστώ στην ασφάλεια. Πράγματι πήγα στη Μπουμπουλίνας… Βγήκα το… Μάρτιο του 70 με τα 2/3, τότε βγάζανε με τα 2/3. Αποφυλακίζανε αν είχες κάνει τα 2/3 της ποινής. Νομίζω ότι ήτανε Μάρτιος του 70. Και πήγα στην ασφάλεια και δεν με αφήσανε. Με κράτησαν μέσα στην ασφάλεια μετά, και έκατσα μερικές μέρες, δεν θυμάμαι πόσο, εκεί έφαγα το ξύλο … Μπουμπουλίνας … για να κάνω δήλωση.
-. Ότι δεν θα στραφείς εναντίον της επαναστάσεως, δεν είσαι κομμουνιστής;
Κ. Ναι, Καλύβας, Κραβαρίτης, Καραπαναγιώτης, Ζούζουλας… Με κράτησαν μερικές μέρες, στην απομόνωση, στη Μπουμπουλίνας, τώρα πόσες μέρες έκατσα δεν ξέρω, και μετά είδαν ότι δεν έκανα δήλωση και μ’ άφησαν. Με ξύλο. Και μάλιστα κάποια στιγμή λιποθύμησα κιόλας και δεν ξέρω πόσο ξύλο έφαγα από εκεί και πέρα. Τότε θυμάμαι, τη στιγμή λίγο πριν λιποθυμήσω είναι ότι με είχε πιάσει ο Κραβαρίτης από τα μαλλιά, είχα και πιο πολλά μαλλιά τότε ήταν το φοιτητικό μας, και μου κοπανούσε το κεφάλι στον τοίχο… του σπουδαστικού. Παρουσιάζει ο Καραπαναγιώτης και τον Ζούζουλα, οι τρεις τους ήτανε εκεί πέρα, αλλά αυτός … τη στιγμή δηλαδή που λιποθύμησα μου είχε πιάσει τα μαλλιά και μου κοπανούσε το κεφάλι στον τοίχο και λιποθύμησα. Και θυμάμαι τη στιγμή που συνήλθα, όταν μου χτυπούσε εδώ με ένα χαρακάκι ο Ζούζουλας και ήτανε τρόπος για να συνέλθεις.
-. Τα δάχτυλα, τους καρπούς. Τους ξανασυνάντησες αυτούς ποτέ Νίκο;
Κ. Και μετά ο Καλύβας με μια άλλη ομάδα, την οποία δεν την ήξερα, με ξαναφωνάξανε. Μου κάνανε μόνο ψυχολογικά, με αρχίσανε και μου λέγανε ξέρω ‘γω διάφορα και να κάνω δήλωση και λοιπά. Εγώ τους έλεγα ότι δεν κάνω. Με γδύσανε τελείως και επιμένανε πάλι να κάνω δήλωση, λέω ΄΄δεν κάνω΄΄ και λέει ο Καλύβας, ΄΄πήγαινε φέρε τον βούρδουλα με τα ξυράφια να δεις τον πούστη τι θα τον κάνω΄΄. Τον βούρδουλα με τα ξυράφια. Και εκεί τσαντίστηκα κιόλας, λέω ΄΄δεν κάνω πάρτε το απόφαση, κάντε ότι νομίζετε΄΄. Και μετά από ένα δυο λεπτά, ΄΄ντύσου και …΄΄Ναι στη Μπουμπουλίνας Σε άλλο δωμάτιο πάντως έφαγα το ξύλο, από Κραβαρίτη, Ζούζουλα, Καραπαναγιώτη και σε άλλο δωμάτιο είχα πάει με τον Καλύβα και 4-5 άλλους, που δεν τους ξέρω. Αλλά ο Καλύβας, λέω, δεν με χτύπησε, μόνο την ψυχολογική πίεση. Και μετά έκατσα μερικές μέρες, μετά το ξύλο, μου είπε να πάω λίγο … Η μάνα μου είχε την αφέλεια … όταν μου πρωτοεπέτρεψαν να μου φέρει φαΐ και μου έφερε μια μπριζόλα. Που να φάω, μπριζόλα εγώ. Και έμεινα νηστικός ο κακομοίρης, ρούφαγα μόνο να τραβήξω από μέσα ότι … ζουμί γινόταν. Τέλος πάντων. Και μετά, αυτά γίνανε τώρα την άνοιξη του ’70, πήγα στο πανεπιστήμιο, ως τώρα στο πανεπιστήμιο έπαιζε πανικός, γύρω το χαφιεδολόϊ ας πούμε πανικοβλήθηκε και μετά από λίγο, 2-3 μήνες δεν θυμάμαι πόσο ήτανε, μήνες πάντως, με φωνάξανε στο πειθαρχικό. Του πανεπιστήμιου… και με απέβαλαν… με απέβαλαν από το πανεπιστήμιο…. Επειδή, και μάλιστα στο πειθαρχικό δεν θυμάμαι τι ακριβώς, αν έγινε συζήτηση, δεν θυμάμαι αν έγινε συζήτηση, με απέβαλαν πάντως οριστικά από το πανεπιστήμιο, αλλά είχα δικαίωμα έφεσης. Έκανα την έφεση και … ξαναπήγα στη σύγκλητο. Εκεί ήτανε να φτύνεις την πνευματική ηγεσία του τόπου. Ένα τεράστιο τραπέζι, δεν ξέρω πόσοι διάολο, από αυτούς τους κοπρίτες ήτανε, μεταξύ των οποίων και ο Βάργογλης ο συγχωρεμένος, τον ξέρω, ήτανε χημικός αυτός, ο πατέρας του σημερινού καθηγητής του Βάργογλη Γιώργος Βάργογλης. Ήτανε ο μπαμπάς, που ήτανε τότε μέλος της συγκλήτου και ο γιος του είναι τώρα, α και για τον γιο του έχω να πω κάτι. Με τον γιο του ήμασταν μαζί στην Κόρινθο, ο οποίος είναι τώρα καθηγητής …
-. Στην προπαίδευση δηλαδή, στη στράτευση;
Κ. Αυτός είχε παρουσιαστεί κανονικά. Είχε πάρει το πτυχίο του και παρουσιάστηκε κανονικά στην Κόρινθο. Και τον θυμάμαι σε ένα ολόκληρο σύνταγμα, που κάποια στιγμή μας κάνανε εκεί πέρα Ε.Η.Δ.
-. Εθνική;
Κ. Ηθική Διαπαιδαγώγηση … Και κάποια στιγμή ζητήσανε, γιατί ζητούσανε συμμετοχή από τους φαντάρους … με Ήτα, Εθνική Ηθική Διαπαιδαγώγηση. Και εν πάση περιπτώσει, πετάχτηκε το …, να μην πω καμία κουβέντα, και προθυμοποιήθηκε αυτός και σηκώθηκε και απάντησε στην ερώτηση ας πούμε και συμμετέσχε κι αυτός ως φαντάρος πλέον στην Ε.Η.Δ..
-. Ο σημερινός καθηγητής Βάργογλης.
Κ. Ο οποίος εντάξει κάνει και καλή δουλειά ως καθηγητής, έχει κάνει και κάποιες ωραίες μεταφράσεις, αυτό το λέω γιατί νομίζω σε έναν άνθρωπο πρέπει να αναγνωρίζουμε και τα θετικά όταν καταγγέλλουμε τα αρνητικά. Λοιπόν τέλος πάντων, πήγα μετά στη σύγκλητο, σου λέω ήτανε εκεί όλοι και ο Βάργογλης και τρίτον ο Καίσαρας ο Αλεξόπουλος, ο γνωστός φυσικός …Ο οποίος ήτανε δεξιός γνωστός πριν τη δικτατορία, και μου είπανε εκεί πέρα αν θα ξαναενοχλήσω την Εθνική κυβέρνηση. Τους είπα ότι εγώ τέτοιες δηλώσεις δεν έκανα ούτε στο στρατοδικείο και πολύ περισσότερο στη σύγκλητο του πανεπιστήμιου, την οποία τη θεωρώ κάτι πολύ ψηλά. Ήτανε μάλιστα εκεί και συμμετείχε στις συνεδριάσεις και ένας επίτροπος …
-. Κυβερνητικός επίτροπος Νίκο, έτσι τον λένε και προφανώς θα ήτανε κάποιος συνταγματάρχης με τη στολή του …
Κ. Αυτός συμμετείχε με την στολή του εκεί, ήτανε με χρυσά, δεν θυμάμαι πόσα χρυσά αστέρια είχε, συνταγματάρχης ήτανε; Τέλος πάντων και με απέβαλαν ένα χρόνο, δηλαδή μείωσαν τη ποινή μου από πλήρη αποβολή στον ένα χρόνο με μειοψηφήσαντα μόνον τον Καίσαρα τον Αλεξόπουλο ο οποίος πρότεινε επίπληξη. Όλοι οι άλλοι, όλοι … και τον αναφέρω αυτόν τον, τον γλοιώδη τον Βάργογλη διότι ως χημικός έκανε εργαστήρια εκείνη την εποχή και μάλιστα τύχαινε να κάνω εργαστήρια στο μάθημά του και έπρεπε να πάω να ταχτοποιήσω τις εκκρεμότητες μου, γιατί υποτίθεται ότι μετά από ένα χρόνο θα επανερχόμουνα να συνεχίσω. Ο οποίος μάλιστα είχε το θράσος, γι’ αυτό λέω γλοιώδης, να με συγχαρεί για τη θαρραλέα στάση που είχα στη σύγκλητο. Είχε ψηφίσει πριν μια ώρα την αποβολή μου και μετά με συνεχάρη κιόλας. Όταν τελείωσε αυτός ο ένας χρόνος της αποβολής, ξαναπήγα στο πανεπιστήμιο, έχω διακόψει τρεις φορές το πανεπιστήμιο, και παρακολούθησα πάλι λίγους μήνες εκεί και μετά ήρθε η διακοπή της … τον Νοέμβριο του ’72 … Ήταν το τελευταίο τάγμα του 2ου σώματος στρατού, κάπου εκεί πέρα άρχιζε νομίζω το 3ο σώμα.
-. Και από εκεί σε πήραν για το Γάβρο, μέσω Βέροιας.
Κ. Στη Βυρώνια, εκεί έμεινα σχεδόν όλη μου τη θητεία … Και βεβαίως και εκεί πέρα …
-. Ανάλογη συμπεριφορά.
Κ. Βέβαια. Το πρώτο βράδυ με το που πέσαμε να κοιμηθούμε, με ξυπνήσανε κατά τις μια – δύο το βράδυ … στο γραφείο του επιλοχία και ήτανε εκεί πέρα αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, μου φωνάζανε να κάνω δήλωση και τέτοια, τα γνωστά δηλαδή.
-. Δεν θυμάσαι κανέναν πως τον έλεγαν;
Κ. Θυμάμαι … θυμάμαι, βεβαίως εκεί θυμάμαι ονόματα, εκεί θυμάμαι ονόματα …
-. Όλοι αυτοί Στράτο, την έχουνε γλιτώσει, γι’ αυτό εγώ επιμένω στα ονόματα, τουλάχιστον να καταγράφονται τα ονόματα εκείνων, όσο μικροί ή μεγάλοι και να ήτανε, που εκμεταλλεύτηκαν εκείνες τις δίκες και τους βαθμούς που φέρανε και τα προνόμια που είχανε, και βγάλανε τα ένστικτα τους στην επιφάνεια σε βάρος άλλων. Ποιοι ήτανε Νίκο, θυμάσαι ποιοι ήτανε στο;
Κ. Ήμασταν τρεις λόχοι, στο 602 τάγμα πεζικού …Βυρώνια, ναι με ‘υ’, οι τρεις απ’ τους λόχους ήτανε στη Βυρώνια και ο 2ος λόχος, 1ος, 3ος, 4ος, ήμασταν στη Βυρώνια και ο 2ος ήτανε πάνω στη Κοκοτλίριτσα την Παπαδοπούλα, πάνω ψηλά στα σύνορα …Εκεί πέρα θυμάμαι ο δικός μου ο λοχαγός, ανθυπολοχαγός, όλοι αυτοί ανθυπολοχαγοί ήτανε, ο δικός μου λεγότανε Βαϊδάνης …, ο οποίος ήτανε μια μέτρια κατάσταση … Και αυτός χουντικός εμφανιζότανε αλλά στη σκληρότητα απέναντι σε μένα, ήτανε μια μέτρια συμπεριφορά. Αλλά το γαϊδούρι το μεγάλο ήταν ένας Αντωνάκος … Ο οποίος και αυτός (…) ανθυπολοχαγός, λοχαγός του τρίτου λόχου, και ο οποίος από υπερβάλλοντα ζήλο με αναλάμβανε εμένα που ήμουνα σε άλλο λόχο, και αυτός ήτανε ο χειρότερος απ’ όλους.
Ρ. Γενάρης πρέπει να ήτανε που πήγαμε … Γενάρης του ’73.
Κ. Είχε μπει…είχε αλλάξει ο χρόνος. Και ο 4ος λόχος είχε έναν άλλον ανθυπολοχαγό, δεν θυμάμαι το όνομα του, ο οποίος ήτανε ακόμα πιο καλός στη συμπεριφορά του. Κι ο οποίος μάλιστα δεν… τον θυμάμαι να … έβγαλε και λόγους υπέρ… μετά ήτανε οι αξιωματικοί κάτω στα γραφεία, μεταξύ των οποίων και ένας του 2ου γραφείου…, κάποια στιγμή τον μεταθέσανε διοικητή του λόχου που ήτανε πάνω στη Κοκοτλίριτσα… μου είπανε ότι τρελάθηκε κάποια στιγμή και… δεν ξέρω τι έκανε… Τον πήρανε από το 2ο γραφείο και τον πήγανε διοικητή πάνω. Δεν ξέρω αν αλλάζανε περιοδικά για να μην είναι συνέχεια κάποιος εκεί, δεν ξέρω αν πήγε κανονικά. Αλλά αυτό που μου είπανε ότι τούστριψε και πήρε το λόχο να επιτεθεί στη Βουλγαρία… και μ’ αυτόν είχαμε μια ιστορία που με είχε φωνάξει κάποια φορά. Φαίνεται από τότε δεν ήτανε πολύ στα καλά του. Ήτανε τότε που έγινε το δημοψήφισμα το ‘Ναι’ και το ‘Όχι’.
Ρ. 29 Ιουλίου το ’73.
Κ. Ναι, μου λέει, ΄΄Καργόπουλε τι θα ψηφίσεις;΄΄,εγώ μάλιστα και από τότε ποιος ξέρει για ποιο λόγο, ήμουνα και πολύ απομακρυσμένος, ήταν και πολύ καιρό να πάρω άδεια. Του λέω ΄΄θα ψηφίσω λευκό΄΄. ΄΄Γιατί λευκό Καργόπoυλε; Να ψηφίσεις ‘Όχι’ τουλάχιστον΄΄. Του λέω ΄΄το να ψηφίσω ‘Όχι’ σημαίνει ότι σας δίνω το δικαίωμα να κάνετε δημοψήφισμα, εσείς δεν έχετε καν δικαίωμα να κάνετε δημοψήφισμα, και γι’ αυτό θα ρίξω λευκό, γιατί δεν θέλω να νομιμοποιήσω τη διαδικασία αυτή΄΄. Και τότε μου βγάλανε, ότι ήμουνα με τον Ανδρέα Παπανδρέου ο οποίος, μετά έμαθα, ότι μόνο αυτός είχε βγάλει γραμμή για λευκό. Ενώ η αριστερά … γραμμή για ‘Όχι’. … Λοιπόν να τελειώσω πρώτα με αυτόν… ήτανε λοχαγός ή υπολοχαγός, ήτανε ήδη στο 2ο γραφείο, δεν θυμάμαι το όνομα του, σου λέω ότι από τότε κάτι δεν πήγαινε καλά σε αυτόν και με ρώτησε, ΄΄για πες μου κάτι ρε Καργόπουλε, εάν βρεθούμε κάποια στιγμή αντιμέτωποι θα σου κάνει η καρδιά να με σκοτώσεις;΄΄ Του λέω ΄΄εξαρτάται κυρ λοχαγέ, κάτω από ποιες συνθήκες θα βρεθούμε αντιμέτωποι΄΄.. Λοιπόν τέλος πάντων, στη Βυρώνια που έμεινα σχεδόν όλη μου τη θητεία, υπήρχανε περίοδοι που φαινότανε ότι τα πράγματα ήταν πιο μαλακά, μάλιστα επειδή το έπαιζα και αθλητής εκεί, έκανα τον παναθλητή, σε όλα τα αγωνίσματα μέσα ήμουνα, άλματα, τρέξιμο, βόλεϊ, ότι θέλεις. Ήτανε πραγματικά μια πολύ μεγάλη ανακούφιση για μένα και αρκετές φορές μου επέτρεπαν …Στη Βυρώνια υπήρχανε φάσεις και φάσεις. Έβλεπες ότι από τη συμπεριφορά τους, ότι σε άλλες φάσεις σου φερόντουσαν ήρεμα και είχες μια ασφάλεια, ενώ σε άλλες φάσεις πάλι … δεν ήξερες τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Λοιπόν από τη Βυρώνια σου είπα ότι, εκεί έκανα σχεδόν όλη μου τη θητεία από το Γενάρη του 73 μέχρι τον Μάιο του ’74 και μετά πάλι τους τελευταίους 2 – 3 μήνες. Όταν έγινε η μεταπολίτευση υπήρξε νόμος, ότι ο χρόνος, καταρχήν υπήρξε νόμος ότι σε όσους φοιτητές διεκόπη η αναβολή την ξαναπαίρνουν, το ξερές αυτό;… Αμέσως μετά την μεταπολίτευση ο Αβέρωφ, σαν υπουργός άμυνας, είχε περάσει νόμο στη βουλή ότι όλοι οι φοιτητές των οποίων η αναβολή διεκόπη, διότι μετά από εμάς τους οκτώ, αν ήμασταν οκτώ, εγώ νομίζω ότι ήμασταν τελικά οι δύο μας, με τον Παπαπέτρο, των πολλών φοιτητών διεκόπη η αναβολή με τα γεγονότα της νομικής, τον Φεβρουάριο του 73. Ψήφισε, λοιπόν αυτό, ότι αυτοί ξαναπαίρνουν πίσω την αναβολή τους και συνεχίζουν τις σπουδές τους. Πήγαινε η μάνα μου, σχεδόν κάθε μέρα, στο γραφείο του Αβέρωφ, και δεν μου έδινε ο … πίσω την αναβολή και δεν της έλεγε και γιατί, μάλιστα με έναν υπασπιστή του εκεί πέρα, δεν θυμάμαι το όνομα του πως λεγότανε, είχε γίνει τσιμπούρι η μάνα μου. ΄΄Γιατί όλος ο κόσμος ο άλλος, ξαναγύρισε στα πανεπιστήμια του και ο γιος μου δεν γυρνάει;΄΄. Και δεν της έλεγε και τίποτα, ΄΄θα δούμε, θα κάνουμε, θα δείξουμε΄΄ και τελικά με απέλυσαν λίγες μέρες πριν από την κανονική λήξη …Οκτώβριο του ’74.
-. Γιατί το κάνανε αυτό Νίκο;
Κ. Δεν μου είπαν. Δεν είπαν στη μάνα μου ποτέ, ούτε εγώ έμαθα γιατί κάνανε αυτή πάλι τη τιμητική εξαίρεση για μένα. Διότι όταν μου έκοψαν την αναβολή, εγώ επειδή δεν ήμουνα φοιτητής, αυτόν τον έναν χρόνο που με είχαν αποβάλλει, δεν ήμουνα και μετά στα κόλπα τα πολλά τα φοιτητικά, και μόλις ξαναγύρισα στο πανεπιστήμιο, μετά την αποβολή μου, είχανε αρχίσει κάτι, δηλαδή είχανε κάπως αφήσει κάποιες ελευθερίες, γινόντουσαν συνελεύσεις φοιτητικές και τα λοιπά, είχανε ψιλοδιαμορφωθεί οι παρατάξεις τότε, …Το ’72. Και ετοίμαζε ο Παπαδόπουλος την… Κάπως το έλεγε. Και βγήκα… είχε γίνει μια συνέλευση, στην οποία σου λέω δεν πρωτοστατούσα σ’ αυτά, απλώς έγινε μια συνέλευση, πήγα και εγώ στη συνέλευση, τα περισσότερα παιδιά δεν τα ‘ξερα, Θέλω να πω, ότι μου κάναν τιμητική εξαίρεση και όταν με στρατεύσανε πρώτο, χωρίς να είμαι ενεργός … βγήκα 2 – 3 λεπτά, και μίλησα στην συνέλευση αλλά είχανε βγει ένα σωρό κόσμος. Και μετά πάλι ήμουνα ο μόνος που δεν μου έδωσε πίσω νωρίς την αναβολή.Και μετά …
ΑΥΡΙΟ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ