Ο Γενικός Γραμματέας του NATO, Γενς Στόλτενμπεργκ παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στο OnAlert και στο One Channel και στον Νίκο Ευαγγελάτο, απαντώντας σε καίρια και επίκαιρα ερωτήματα αναφορικά με την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» στη βόρεια Συρία, τα ευρύτερα ζητήματα ασφαλείας σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο, τους «τουρκικούς» πυραύλους S-400 και την Συμφωνία των Πρεσπών.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε την ανησυχία του για ενδεχόμενη κλιμάκωση των εντάσεων στη βόρεια Συρία, ωστόσο διευκρίνισε ότι η Τουρκία είναι το κράτος – μέλος του NATO που έχει υποφέρει περισσότερο από την αστάθεια στην περιοχή αυτή, γι’ αυτό και συνιστά «αυτοσυγκράτηση» στην Άγκυρα ως προς την αντιμετώπιση και την διαχείριση της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης», η οποία ωστόσο «υπονομεύει την ικανότητα μας να πολεμήσουμε τον ISIS», όπως δήλωσε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι η τουρκική επιχείρηση έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε αρκετά κράτη που συνεργάζονται με την Άγκυρα, όπως η Ισπανία που σκέφτεται την απόσυρση των πυραύλων Patriot στην βάση Ιντσιρλίκ, η Φινλανδία αλλά και η Σουηδία, που δήλωσε ότι θα πιέσει την ΕΕ για εμπάργκο όπλων.
Ο ISIS, οι S-400 και η «καυτή» κυπριακή ΑΟΖ
Επιπρόσθετα, ο Γενικός Γραμματέας του NATO Στόλτενμπεργκ επεσήμανε ότι ο ISIS δεν έχει ηττηθεί πλήρως και ότι ο κίνδυνος νέας επέκτασής του, επιτάσσει μια ισχυρή και ενωμένη «απάντηση» από τον διεθνή συνασπισμό, μέλος του οποίου είναι το NATO και κατ΄ επέκταση η Τουρκία αλλά και η Ελλάδα.
Αναφορικά με τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα αεροπορικής άμυνας S-400 που απέκτησε η Τουρκία, ο Στόλτενμπεργκ απάντησε ότι «είναι εθνικού χαρακτήρα η απόφαση του τι είδους οπλικά συστήματα αποκτά το κάθε κράτος – μέλος», υπογραμμίζοντας ότι αυτό που απασχολεί το NATO είναι ο βαθμός διαλειτουργικότητας (interoperability) που σχετίζεται με αυτά.
Στο σημείο αυτό o Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι «δεν τίθεται ζήτημα» να υπάρξει NATO χωρίς την Τουρκία, ενώ στη συνέχεια τοποθετήθηκε στις προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, λέγοντας πως το NATO δεν είναι αρμόδιο για νομικά ζητήματα που άπτονται των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Το μεταναστευτικό και η Συμφωνία των Πρεσπών
Σε ερώτηση για το κρίσιμο ζήτημα ασφάλειας που απασχολεί την Ελλάδα τον τελευταίο καιρό, δηλαδή το μεταναστευτικό και τις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο, ο Στόλτενμπεργκ απάντησε πως η Συμφωνία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βοηθήσει στην μείωση των ροών που έρχονται στην Ελλάδα, ενώ τόνισε πως ρόλος του NATO δεν είναι να «σταματά σκάφη» αλλά να υποστηρίζει την συνεργασία των μερών που διαχειρίζονται την κατάσταση, σε τομείς όπως η συλλογή και η αξιοποίηση πληροφοριών.
Τέλος, ο Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε ως «θετική εξέλιξη» την Συμφωνία των Πρεσπών, ως προς τα αποτελέσματα που έχει επιφέρει στην σταθερότητα του περιφερειακού συστήματος των Βαλκανίων, αναγνωρίζοντας την ίδια στιγμή, πως είναι ένα αρκετά «αμφιλεγόμενο και ευαίσθητο ζήτημα» τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Βόρεια Μακεδονία.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του ΓΓ του NATO Γενς Στόλντενμπεγκ
-Κύριε γενικέ γραμματέα, σας ευχαριστώ για αυτήν τη συνέντευξη, σε αυτόν τον όμορφο κήπο και θα ξεκινήσω φυσικά με την Τουρκία και την πολεμική επιχείρηση στη Συρία. Μπορώ να έχω ένα σχόλιό σας για την επιχείρηση αυτή;
Αυτό που βλέπουμε ως τώρα είναι ότι η κατάσταση στη Βόρεια Συρία γίνεται ακόμα δυσκολότερη και όπως έχω δηλώσει, βασίζομαι στην Τουρκία ότι αυτό που θα κάνει θα είναι να διασφαλίσει ότι δεν θα oξυνθεί περισσότερο η ένταση στη Βόρειο Συρία, ότι θα επιδείξει αυτοσυγκράτηση και ότι δεν θα υποφέρουν ακόμα περισσότεροι άνθρωποι.
Σημείωσα επίσης ότι η Τουρκία είναι ο σύμμαχος του NATO που υπέφερε περισσότερο από τρομοκρατικές επιθέσεις, επηρεάστηκε πολύ από την αστάθεια στα νότια σύνορά της εξαιτίας της γενικότερης αστάθειας και τη φιλοξενία εκατομμυρίων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων και εκατομμυρίων σύριων προσφύγων. Είναι λοιπόν μια δύσκολη συγκυρία και γι’ αυτό η σημασία της αυτοσυγκράτησης είναι κάτι το οποίο υπογράμμισα ιδιαιτέρως.
-Υπάρχουν όρια σε αυτήν την επιχείρηση; Μιλάμε ενδεχομένως για έναν πόλεμο χωρίς την άδεια του ΟΗΕ ενώ και το NATO επιχειρεί επίσης στην περιοχή αυτή.
Το NATO είναι μέρος τoυ παγκόσμιου συνασπισμού ενάντια στον ISIS, όπως και οι ΗΠΑ που ηγούνται του Συνασπισμού ή η Τουρκία, η Ελλάδα και πολλά άλλα κράτη. Όλοι μαζί σημειώσαμε τεράστια πρόοδο στη μάχη ενάντια στον κοινό εχθρό, τον ISIS.
Απελευθερώσαμε όλα τα εδάφη που είχε στον έλεγχό του ο ISIS, απελευθερώσαμε εκατομμύρια ανθρώπους… Πρέπει να θυμόμαστε ότι όχι πολύ καιρό πριν, ο ISIS είχε υπό την κατοχή του μία έκταση τόσο μεγάλη όσο το Ηνωμένο Βασίλειο, 8 εκατομμύρια ανθρώπους.
Και απειλούσε και τη Σύρια και το Ιράκ, απειλούσε τη Βαγδάτη. Είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προστατεύσουμε αυτά τα κέρδη και να μην διακινδυνεύσουμε την πρόοδο που έχουμε κάνει… Είμαι πεπεισμένος επίσης ότι ο ISIS δεν έχει τελειώσει.
Είναι ακόμα εκεί έξω. Βρίσκονται και σε συριακά και σε ιρακινά εδάφη και προσπαθούν επίσης να επεκταθούν.
Παρά, λοιπόν, τα όποια ζητήματα, είναι εξαιρετικά σημαντικό όλα τα μέλη του NATO να μείνουν ενωμένα στον παγκόσμιο συνασπισμό κατά του ISIS και να συνεχίσουν τη μάχη τους εναντίον του.
-Χθες όμως οι Κούρδοι ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν να μάχονται κατά του ISIS. To NATO είναι μέλος του συνασπισμού ενάντια στον ISIS. Ποια είναι λοιπόν τα σχέδιά σας τώρα;
Το NATO έχει παίξει κομβικό ρόλο στο να ενωθούν όλα τα μέλη του καθώς και άλλα κράτη προκειμένου να υπάρξει πρόοδος στη μάχη ενάντια στον ISIS. Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο αλλά η μάχη δεν έχει λήξει.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι αυτό που συμβαίνει τώρα υπονομεύει την ικανότητά μας να πολεμήσουμε τον ISIS, να σταθούμε ενωμένοι σε μία κοινή μάχη ενάντια σε έναν κοινό εχθρό.
Έχουμε δει τη φρικιαστική βία για την οποία ευθύνεται ο ISIS, τους αποκεφαλισμούς ανθρώπων, τη φρικτή βία εις βάρος των γυναικών ενώ η όλη ιδέα δημιουργίας ενός χαλιφάτου είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο σχέδιο.
Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε να πολεμάμε εναντίον τους και αυτό είναι που κάνει το NATO, και εντός του παγκόσμιου συνασπισμού αλλά επίσης και με το πρόγραμμα εκπαίδευσης που έχουμε στο Ιράκ, όπου εκπαιδεύουμε της ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις, ώστε να διασφαλίσουν οι ίδιοι τη σταθερότητα στη χώρα τους και ότι δεν θα επιστρέψει ο ISIS στο Ιράκ ενώ επίσης συνεργαζόμαστε και με την Ελλάδα και με όλους τους συμμάχους του NATO στο Αφγανιστάν, όπου ο ISIS επιχειρεί να εδραιωθεί και θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα είναι ικανός να δημιουργήσει εκεί το χαλιφάτο που έχασαν στο Ιράκ και τη Συρία.
Είναι λοιπόν σημαντικό να συνεχίσουμε τον πόλεμο ενάντια στον κοινό μας εχθρό, τον ISIS.
-Aς περάσουμε τώρα στη Ρωσία και στον σύγχρονο ρόλο του NATO που τώρα προσπαθείτε να θέσετε. Βλέπουμε να διαμορφώνεται μια νέα σχέση ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία, τα τελευταία χρόνια. Η Τουρκία έχει ήδη αγοράσει τους πυραύλους S-400…Aποτελεί αυτό έναν κίνδυνο για τη Συμμαχία.
Είναι εθνικού χαρακτήρα η απόφαση του τι είδους οπλικά συστήματα αποκτά το κάθε κράτος – μέλος. Αυτό που ενδιαφέρει το NATO είναι τα συστήματα αυτά να μπορούν να λειτουργήσουν μαζί και αυτό είναι κάτι που τονίζω ξανά και ξανά, να υπάρχει διαλειτουργικότητα.
Επίσης βρίσκω πολύ θετικό ότι υπάρχουν εν εξελίξει συζητήσεις μεταξύ της Τουρκίας και άλλων μελών του ΝΑΤΟ, της Γαλλία και της Ιταλίας, σχετικά με το ενδεχόμενο αγοράς του γαλλοϊταλικού οπλικού συστήματος SAMP-T ή συζητήσεις για το αμερικανικό σύστημα Patriot.
Τέτοιες επαφές είναι ευπρόσδεκτες και αυτό που ενδιαφέρει το NATO είναι η διαλειτουργικότητα.
-Πιστεύετε ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξει NATO χωρίς την Τουρκία;
Δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Αντιλαμβάνομαι ότι ναι, υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους συμμάχους του NATO πάνω σε διαφορετικά ζητήματα και κάποιες φορές υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε σημαντικά ζητήματα.
Ταυτόχρονα όμως η δύναμη του NATO είναι ότι μπορούμε να παραμένουμε ενωμένοι γύρω από τον θεμελειώδη μας στόχο, στον πυρήνα μας, που είναι να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο.
Αυτό έχει καταστήσει το NATO ως την πιο ισχυρή και επιτυχημένη συμμαχία στην Ιστορία και η Τουρκία είναι εξαιρετικά σημαντική στον πόλεμο κατά του ISIS. Συνορεύει με τη Συρία και το Ιράκ.
Το γεγονός λοιπόν ότι ο παγκόσμιος συνασπισμός ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει βάσεις και υποδομές στην Τουρκία αποτέλεσε κομβικό σημείο για την πρόοδο που επιτύχαμε στη μάχη κατά του ISIS.
-Toυρκικά πλοία επιχειρούν στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Είναι νόμιμο αυτό;
Είναι σημαντικό, όλα τα έθνη να σέβονται το εθνικό δίκαιο, όταν όμως πρόκειται για εθνικά ύδατα δεν είναι αρμοδιότητα του NATO να κρίνει τέτοιου είδους νομικά ζητήματα. Υπάρχουν άλλοι θεσμοί που είναι υπεύθυνοι να αποφασίζουν για αυτά.
-Θα ήθελα να περάσουμε στο μεγάλο πρόβλημα του μεταναστευτικού ζητήματος. Ποια είναι η οπτική του NATO και τι συμβαίνει με τα νατοϊκά πλοία που επιχειρούν για αυτόν τον σκοπό στο Αιγαίο. Μέχρι τώρα δεν έχουν φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η Τουρκία βοηθάει;
Πρώτα απ’ όλα νομίζω ότι συγκριτικά με τον αριθμό των μεταναστών που περνούσαν παράνομα το Αιγαίο, όχι πολύ πριν, το 2015, έχει σημειωθεί μια σημαντική μείωση.
Και ένας από τους βασικούς λόγους για αυτό είναι φυσικά η συμφωνία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης μέσω του Αιγαίου.
Γνωρίζω ότι άνθρωποι συνεχίζουν να περνούν στην Ελλάδα αλλά είναι πολύ λιγότεροι απ’ ότι τα προηγούμενα χρόνια.
-Όχι τους τελευταίους μήνες.
Καταφέρατε όμως να σημειώσετε πρόοδο κι αυτό οφείλεται κατά πολύ στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας.
Ο ρόλος του NATO είναι να βοηθά στην εφαρμογή της. Και το κάνουμε αυτό με τη ναυτική μας παρουσία στο Αιγαίο με έξι πλοία, δημιουργώντας μια πλατφόρμα στην οποία η Τουρκία, η Frontex, ο Ευρωπαϊκός δηλαδή Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και η Ελλάδα συνεργάζονται…
-Το αποτέλεσμα όμως δεν είναι αρκετό.
Και επίσης στο να μοιράζονται πληροφορίες. Aποστολή του NATO δεν είναι να σταματάει τα σκάφη, αλλά να φέρνουμε την Τουρκία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα σε συνεργασία, και νομίζω ότι το καταφέρνουμε.
Έχω βρεθεί εκεί, έχω επισκεφθεί την αποστολή και έχω δει πως τα ελληνικά και τουρκικά πλοία επιχειρούν μαζί και νομίζω ότι η παρουσία του NATO δημιουργεί το πλαίσιο για να συμβαίνει αυτό.
Δεύτερος στόχος είναι ο εντοπισμός των σκαφών και η κοινοποίηση της πληροφορίας είτε προς την τουρκική ακτοφυλακή, είτε προς την Frontex και την ελληνική ακτοφυλακή.
Με αυτόν τον τρόπο βοηθάμε τη θεμελίωση της συμφωνίας.
-Πρόσφατα είχαμε τη συμφωνία με τη Βόρεια Μακεδονία, το γνωρίζετε πολύ καλά, πιστεύετε ότι πλέον υπάρχει μεγαλύτερη σταθεροποίηση στην περιοχή;
Αυτό που γνωρίζω επίσης είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών, μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο και ευαίσθητο ζήτημα και για την Ελλάδα και για τη Βόρεια Μακεδονία, θεωρώ όμως ότι η συμφωνία ήταν μια θετική εξέλιξη.
Ήταν εξαιρετικά σημαντικό να λύσουμε το πρόβλημα που υπήρχε για πάρα πολλά χρόνια, το ζήτημα της ονομασίας. Πλέον, η συμφωνία δημιούργησε τις συνθήκες ώστε η Βόρεια Μακεδονία να γίνει μέλος του NATO και βρίσκεται σε αυτήν ακριβώς τη διαδικασία, υπογράφηκε το πρωτόκολλο ένταξης και σύντομα θα είναι πλήρες μέλος του NATO.
Αυτό είναι σημαντικό για τη Βόρεια Μακεδονία, είναι σημαντικό για την Ελλάδα, είναι σημαντικό για ολόκληρη την περιοχή γιατί αποτελεί ένα ακόμα βήμα για να διασφαλιστεί ότι η περιοχή αυτή θα είναι ένα πεδίο συνεργασίας και σταθερότητας που με τη σειρά του είναι στοιχείο σημαντικό για την οικονομική ευημερία της περιοχής αυτής.
Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη του Γενς Στόλτενμπεργκ: