Του Χρήστου Α. Καπούτση
Δυναμικό παρόν θα δίνει το ΝΑΤΟ στις διεθνείς πολιτικο-στρατιωτικές εξελίξεις αποφάσισαν οι ηγέτες της Ατλαντικής Συμμαχίας στη Σύνοδο Κορυφής, που έγινε στην Ουαλία.
Πολλοί αναλυτές τη θεωρούν, ως την πιο σημαντική Σύνοδο από την ίδρυση του ΝΑΤΟ, καθώς έχουν πολλαπλασιαστεί οι προκλήσεις και οι απειλές κατά της ασφάλειας και της σταθερότητας, σε έναν «αλλαγμένο» κόσμο και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναλάβει νέο ρόλο.
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ επισημαίνουν ότι, κρίσεις σοβαρές μπορούν να ξεσπάσουν οπουδήποτε, ανά πάσα στιγμή χωρίς καμία προειδοποίηση, με τραγικές συνέπειες για την υπόσταση και ομαλή λειτουργία Κρατών, αλλά και για τους κατοίκους αυτών των περιοχών.
Οι 150 ηγέτες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Δύσης, που συγκεντρώθηκαν στο Κάρντιφ της Ουαλίας, αποφάσισαν ότι, το ΝΑΤΟ, ως διεθνής πολιτικοστρατιωτικός οργανισμός, θα πρέπει, να έχει επεξεργασμένες λύσεις, για το σύνολο των απειλών και προκλήσεων. Ειδικότερα, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι η «άτρωτη ασπίδα» των συμφερόντων, οικονομικών, ενεργειακών και γεωπολιτικών, της Δυτικής Συμμαχίας. Και ακόμη το ΝΑΤΟ θα μπορεί να επεμβαίνει στις εσωτερικές κρίσεις κρατών!
Στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων στην Ουαλία ήταν, η κρίση στην Ουκρανία, οι πολύπλοκες σχέσεις της Δυτικής Συμμαχίας (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ε.Ε.) με τη Ρωσία , οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, η διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής και οι αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και των Τζιχαντιστών σε Συρία και Ιράκ, που διαμορφώνουν ένα νέο γεωπολιτικό χάρτη στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και της Αραβικής Χερσονήσου.
Τι αποφάσισαν
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αποφάσισαν ότι η Συμμαχία θα πρέπει να αυξήσει την επιρροή της στην ανατολική Ευρώπη και τη Βαλτική, δημιουργώντας ισχυρά αναχώματα σε οποιαδήποτε απόπειρα της Ρωσίας να επανακτήσει με τη στρατιωτική βία περιοχές, που άλλοτε ανήκαν στην επικράτεια της Σοβιετικής Ένωσης. Αποφάσισαν τη δημιουργία μιας διακλαδικής στρατιωτικής Δύναμης (Joint Expeditionary Force – JEF), που θα περιλαμβάνει επίλεκτες δυνάμεις του στρατού ξηράς, του Ναυτικού και της Αεροπορίας , από όλα σχεδόν τα κράτη- μέλη του ΝΑΤΟ και θα υποστηρίζεται από σύγχρονα οπλικά συστήματα και μέσα ταχείας μεταφοράς και επιχειρησιακής ανάπτυξης.
Η νέα διακλαδική στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ θα μπορεί σε 48 ώρες να αναπτύσσεται επιχειρησιακά και να δρα, σε οποιοδήποτε «φλεγόμενο» σημείο του Πλανήτη. Ακόμη και να καταστείλει κοινωνικές εξεγέρσεις, όταν απειλούνται φιλοδυτικά καθεστώτα. Επίσης, η στρατιωτική επίλεκτη νατοϊκή δύναμη (JEF) θα πραγματοποιεί συχνές ασκήσεις στο έδαφος των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, «κόκκινη γραμμή» για την αυξημένη και μόνιμη παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη είναι η Ιδρυτική Συνθήκη του 1997 για τις Αμοιβαίες Σχέσεις μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται, ότι τα νατοϊκά στρατεύματα δεν μπορούν να σταθμεύουν μόνιμα σε κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Στην ευθύνη του ΝΑΤΟ παραμένει η προστασία των πληθυσμών και των εδαφών των κρατών – μελών του, ενισχύοντας το καθεστώς της συλλογικής άμυνας, όπως αυτή προβλέπεται από το περίφημο Άρθρο 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Υιοθετήθηκε η πρόταση του Προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για:
α) Αύξηση των κρατικών δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, που θα καλύπτουν και τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.
β) Εντατικοποίηση της προετοιμασίας για την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Γεωργίας και του Μαυροβουνίου και παραπέρα βελτίωση των σχέσεων με την Ουκρανία και την Μολδαβία.
Δεν συζητήθηκε και μάλλον εγκαταλείφτηκε το σχέδιο της εγκατάστασης αμερικανο-νατοϊκής «αντιπυραυλικής ασπίδας» στην ανατολική Ευρώπη. Πιθανόν για οικονομικούς και για τεχνικούς λόγους, διότι, ήταν αδύνατον να αναχαιτιστούν οι ιρανικοί και πολύ περισσότερο οι ρωσικοί διηπειρωτικοί πύραυλοι τελευταίας γενιάς.
Δηλώσεις αξιωματούχων του ΝΑΤΟ
Οι ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων των χωρών-μελών του NATO συμφωνούν να «διατηρηθεί μια συνεχής παρουσία στο ανατολικό» τμήμα της συμμαχίας, δήλωσε, με τη ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής ο Γενικός Γραμματέας του Βορειοατλαντικού Συμφώνου Άντερς Φογκς Ράσμουσεν.
Ο ΓΓ του NATO πρόσθεσε ότι το μήνυμα σε οποιονδήποτε δυνητικό επιτιθέμενο είναι: «εάν σκεφτείς καν να επιτεθείς σε έναν σύμμαχο, θα αντιμετωπίσεις όλη τη συμμαχία».
Οι αποφάσεις αυτές περιέχουν και ένα σαφές μήνυμα προς τη Ρωσία. Επίσης μήνυμα στη Μόσχα στέλνει και η απόφαση η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του NATO το 2016 να διεξαχθεί στην Πολωνία, όπως επίσης ανακοίνωσε ο Ράσμουσεν.
Σχετικά με την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τις αναμενόμενες αντιρρήσεις της Ρωσίας, ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ είπε ότι καμιά «τρίτη χώρα» δεν έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην εισδοχή οποιουδήποτε κράτους στο Σύμφωνο. «Η πόρτα του NATO παραμένει ανοιχτή», υπογράμμισε ο Φ. Ράσμουσεν.
Επίσης, η κλιμάκωση της εμπόλεμης κατάστασης στην Ανατολική Ουκρανία, έχει προκαλέσει μπαράζ σκληρών δηλώσεων με αποδέκτη τη Ρωσία. Αξιοπρόσεκτες είναι οι ταυτόσημες δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, και του προέδρου της Ουκρανίας, Πιότρ Ποροσένκο, οι οποίοι θεωρούν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία (δηλαδή η αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας), πλησιάζει στο σημείο χωρίς επιστροφή! Άραγε ποιο είναι αυτό το σημείο και ποια καίρια συμφέροντα θα πρέπει να θιγούν , ώστε κορυφαίοι αξιωματούχοι να μη διστάζουν να αναφέρονται και να υπονοούν έσχατες λύσεις, συμπεριλαμβανομένου και του πυρηνικού ολέθρου;
Η αντίδραση της Ρωσίας
Άμεση ήταν η απάντηση της Ρωσίας στα σχέδια του ΝΑΤΟ. Το Ρωσικό Συμβούλιο Ασφαλείας ανακοίνωσε ότι αλλάζει το στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας «προκείμενου να ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες ασφάλειας». Το νέο δόγμα «θα απηχεί τις νέες απειλές κατά της ασφάλειας της Ρωσίας, περιλαμβανόμενης της επέκτασης του ΝΑΤΟ, της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας και της πολιτικής κρίσης στην Ουκρανία», δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Μιχαηλ Ποπόφ.
Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η Μόσχα αναμένει διευκρινίσεις από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία για τη στρατηγική που σχεδιάζει να ακολουθήσει στην ανατολική Ευρώπη. Και ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας επισήμανε ότι επέκταση του ΝΑΤΟ , συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας.
ΕΓΙΝΑΝ ΚΑΙ … ΑΛΛΑ
Στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία, έγιναν και τα εξής:
1. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Α.ΣΑΜΑΡΑ-Τ.ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Συνάντηση του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά και του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Τ. ΕΡΝΤΟΓΑΝ. Το «κλίμα» της συνάντησης τυπικό και μάλλον ψυχρό. Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε τη δυσφορία του για τις δηλώσεις που έκανε ο Τ. Ερντογάν από τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη, κατά την πρώτη επίσκεψή του ως πρόεδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Μία επίσκεψη που το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε ως παράνομη. Ο Τ.Ερντογάν είχε δηλώσει, ότι στην Κύπρο υπάρχουν δυο ξεχωριστά κράτη και ότι η λύση του κυπριακού, καθυστερεί διότι η Ελληνική Κυβέρνηση δεν δείχνει την απαραίτητη βούληση. Από την πλευρά του Ο Τ.Ερντογάν εξέφρασε την απογοήτευσή του για αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, που αναφέρεται σε γενοκτονίες όπως των Ποντίων, των Αρμενίων και των Μικρασιατών. Επίσης ο Τ. Ερντογάν έθιξε το θέμα ανέγερσης Τζαμιού στην Αθήνα, μουφτήδων στη Θράκη, και θέματα σχετικά με την διευθέτηση της ΑΟΖ στο Αιγαίο. Εκτίμηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι η νέα τουρκική πολιτειακή ηγεσία ΕΡΝΤΟΓΑΝ- ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ, δεν δείχνει καμία διάθεση για κινήσεις καλής θελήσεως, ώστε να βρεθεί μια ικανοποιητική λύση στο Κυπριακό και να εξομαλυνθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Επίσης αξιολογείται από την Ελληνική πλευρά, το γεγονός ότι, την παραμονή της συνάντησης των δύο ηγετών, η Τουρκία έκανε επίδειξη στρατιωτικής ισχύος στο Αιγαίο με τα μαχητικά της αεροσκάφη να προβαίνουν σε δεκάδες παραβιάσεις του εθνικού μας εναερίου χώρου. Παρά το αρνητικό κλίμα, οι Α. Σαμαράς και Τ.Ερντογάν συμφώνησαν να διεξαχθεί τον προσεχή Νοέμβριο στην Αθήνα το 3ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδος και Τουρκίας και συνεπώς, θα πρέπει να αναμένεται στην ελληνική πρωτεύουσα ο Τούρκος Πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, επικεφαλής δεκάδας τούρκων υπουργών.
2. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» . Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι, υποδέχτηκαν τον Σκοπιανό υπουργό Εξωτερικών ως «υπουργό Εξωτερικών της Μακεδονίας» ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Φ.Ράσμουνσεν και ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντ. Κάμερον. Διπλωματικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι, επιχειρείται με ανορθόδοξο τρόπο, να μπορούν de facto τα Σκόπια να χαρακτηρίζονται ως «Μακεδονία» και εντός του ΝΑΤΟ. Πηγές του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών έλεγαν ότι: «Έκανε λάθος ο τελετάρχης» και ότι δόθηκαν ικανοποιητικές εξηγήσεις από τη βρετανική διπλωματία. Πάντως, η ελληνική διπλωματία απέτρεψε , πρωτοβουλία, να συζητηθεί, εκτός ατζέντας, το θέμα της ένταξης των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Αλλά, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι, πολλοί σύμμαχοι μας στο ΝΑΤΟ, δεν συμμερίζονται τις ελληνικές ευαισθησίες για το θέμα της ονομασίας των ΣΚΟΠΙΩΝ και θα ήθελαν το κράτος αυτό να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, διότι , εκτιμούν ότι έτσι θα διαφυλαχτεί η πολιτική σταθερότητα στα πολύπαθα ΒΑΛΚΑΝΙΑ, ειδικά τώρα, που εντοπίζονται πυρήνες μουσουλμάνων ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΩΝ σε διάφορες αδύναμες χώρες της ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ. Πάντως, στο κείμενο των συμπερασμάτων περιελήφθη η πάγια μετά το 2008 Συνόδου κορυφής στο Βουκουρέστι, η ρητή διάταξη, ότι θα προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία της π. Γ.Δ. Μακεδονίας μόλις υπάρξει αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας.
3. ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι συναντήθηκαν με τον Ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, «Οι ηγέτες καταδικάζουν τη συνεχιζόμενη κατάφωρη παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας από τη Ρωσία και συμφώνησαν ότι είναι αναγκαίο να πληρώσει η Ρωσία αυξημένο κόστος για τις ενέργειές της». Ωστόσο, όταν το θέμα της Ουκρανίας και οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, συζητήθηκαν στο πλαίσιο των εργασιών της Συνόδου, η Γερμανία, η Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ισχυρές σχέσεις με τη Μόσχα στον οικονομικό και ενεργειακό τομέα, ήταν πολύ επιφυλακτικές στο θέμα των κυρώσεων, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, που υπερθεμάτισαν, για νέες πολύ αυστηρές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.
Διαβάστε ακόμη:
Ας είμαστε έτοιμοι για κρίση με την Τουρκία αλλά ας μην «ψαρώσουμε» – Τι δείχνει η στάση Ερντογάν
NATO: Θα δημιουργηθεί μια νέα δύναμη εξαιρετικά ταχείας αντίδρασης