Βομβαρδισμός Γιουγκοσλαβίας 1999: Τι κρατάμε από το γεγονός 20 χρόνια μετά

 Οι επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ ξεκίνησαν στις 24 Μαρτίου 1999 και έληξαν στις 10 Ιουνίου. Η κυβέρνηση της Σερβίας εκτιμά ότι περίπου 2.500 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων 89 παιδιών, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας βομβαρδισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.

Το 1999, η ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου (KLA), μιας εθνικής αλβανικής πολιτοφυλακής, η οποία είχε υποστηρίξει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου από τη δεκαετία του 1990, και του σερβικού στρατού και της αστυνομίας οδήγησε σε αεροπορικές επιδρομές στο ΝΑΤΟ εναντίον της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η στρατιωτική επιχείρηση διεξήχθη χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με βάση τους ισχυρισμούς των δυτικών χωρών ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διεξήγαγε εθνοκάθαρση στο Κοσσυφοπέδιο εναντίον των Αλβανών. Η πλειοψηφία των Αλβανών του Κοσόβου είχε πράγματι αναγκαστεί να βρει καταφύγιο στις γύρω χώρες για να αποφύγει τις επιθέσεις του Μιλόσεβιτς.

Παραμένει ένα αμφιλεγόμενο θέμα μεταξύ των Αλβανών, οι οποίοι βλέπουν την παρέμβαση του ΝΑΤΟ σαν προστασία, και των Σέρβων, οι οποίοι καταδικάζουν τη επιχείρηση για τα θύματα που προκλήθηκαν από τις αεροπορικές επιδρομές.

Η επιχείρηση αυτή του ΝΑΤΟ είχε πολύ μεγάλη σημασία για τα Βαλκάνια καθώς πολλές βαλκανικές χώρες όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία στήριξαν το ΝΑΤΟ και τη Δύση και το εξαργύρωσαν κατά κάποιο τρόπο με την ένταξή τους στην ΕΕ αν και ακόμη και σήμερα δεν πληρούν απολύτως τα κριτήρια και ιδιαίτερα στα ζητήματα της διαφθοράς.

Και η Ρωσία όμως του Γέλτσιν, ο οποίος αποτελούσε το τελευταίο στήριγμα του Μιλόσεβιτς, έδωσε το πράσινο φως στο ΝΑΤΟ. Όχι τυχαία λίγο μετά από την απόφασή του αυτή ο Μιλόσεβιτς παραδόθηκε στους Αμερικανούς. Η Ρωσία της δεκαετίας του 1990 προσπαθούσε ακόμη να βρει τα βήματά της από το τέλος της ΕΣΣΔ και εφάρμοζε συχνά πυκνά φιλοδυτικές πολιτικές παρόλο που δεν την συνέφεραν.

«Χάιλαιτ» της όλης ιστορίας παραμένει πάντως η κατάληψη του αεροδρομίου της Πρίστινα, της πρωτεύουσας του Κοσόβου, από τους Ρώσους αν και αρχικά ήταν ευθύνη του ΝΑΤΟ η κατάληψή του. Ήταν ένα σημάδι ότι η Ρωσία αν και δεν μπορούσε να «αντιμιλήσει» στη Δύση, ήταν ακόμη μια μεγάλη δύναμη στην παγκόσμια σκηνή.

Άμεσο αποτέλεσμα της επιχείρησης ήταν και η ένοπλη σύρραξη στη Βόρεια Μακεδονία που ακολούθησε το 2001 όταν και εκεί ένοπλη ομάδα της αλβανικής μειονότητας θέλησε να μιμηθεί το KLA και να εξαναγκάσει τη Διεθνή Κοινότητα σε παρέμβαση. Η σύρραξη στη Βόρεια Μακεδονία έληξε με τη συμφωνία της Οχρίδας,και αυτή με διαμεσολάβηση του ΝΑΤΟ, ανάμεσα σε Σλάβους και Αλβανούς, η εφαρμογή της οποίας είναι μεγάλο ζήτημα για τη γείτονα χώρα μέχρι και σήμερα.

Του Άρη Μπιλίνη με πληροφορίες από Sputnik.