«Η απόφαση των τουρκικών αρχών να κατασκευάσουν πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, στο Ακουγιού, σε μια περιοχή που είναι γνωστή για τη σεισμική δραστηριότητα είναι ένα θέμα που προκαλεί ανησυχίες» παραδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην απάντηση της, σε επείγουσα ερώτηση που κατέθεσε η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μαριλένα Κοππά.
Ο Επίτροπος Füle στην απάντηση του αναφέρει ότι η Επιτροπή πιέζει την Τουρκία να θεσπίσει νόμο πλαίσιο για τα πυρηνικά που να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο προστασίας σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ. Τονίζει επίσης ότι ως υποψήφια χώρα, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να εναρμονίσει προοδευτικά τη νομοθεσία της με όλο το κεκτημένο για την πυρηνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια η οποία πρέπει να μεταφερθεί στο δίκαιο των κρατών μελών ως τις 22 Ιουλίου 2011. Τέλος αναφέρει ότι στο πλαίσιο της τουρκικής εθνικής νομοθεσίας, πρέπει να εκπονείται αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα δημόσια και ιδιωτικά έργα τα οποία είναι πιθανόν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί την υπόθεση με προσοχή.
Στο επίπεδο του Ευρωπαίκού Συμβουλίου, μετά τον αντίκτυπο που είχαν ο σεισμός και το τσουνάμι στις πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ιαπωνία, με την απόφαση της 25ης Μαρτίου 2011, θα πρέπει να επανεξεταστεί η ασφάλεια όλων των πυρηνικών σταθμών της ΕΕ βάσει μιας συνολικής και διαφανούς αξιολόγησης των κινδύνων και της ασφάλειας. Οι αξιολογήσεις θα γίνουν από ανεξάρτητες εθνικές αρχές και διεθνείς ομάδες και τα πορίσματα που θα προκύψουν θα είναι διαφανή και θα κοινοποιηθούν στην Eυρωπαϊκή Eπιτροπή καθώς και στην Oμάδα Eυρωπαϊκών Rυθμιστικών Aρχών (ENSREG) σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να εκπονηθούν παρόμοιες αξιολογήσεις και για τις γειτονικές χώρες.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Ι.ΤΣΟΥΚΑΛΑ
«Η απόφαση των τουρκικών αρχών για την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού σε περιοχή γνωστής σεισμογένειας προκαλεί ανησυχία» δηλώνει ο Γερμανός Επίτροπος Ενέργειας κος Έτινγκερ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Ευρωβουλευτή της ΝΔ, Καθηγητή Ιωάννη Α. Τσουκαλά, σχετικά με τα σχέδια κατασκευής πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου της Τουρκίας.
Ο Γερμανός Επίτροπος τονίζει ότι «η εθνική απόφαση σχετικά με τη χρήση πυρηνικής ενέργειας ως πηγής για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να βασίζεται στην ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας, προστασίας και διασφαλίσεων καθ’όλον τον κύκλο ζωής του πυρηνικού σταθμού, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και τις βέλτιστες πρακτικές». Μάλιστα ο Επίτροπος προχωρά ένα βήμα παραπάνω, συνδέοντας το θέμα των πυρηνικών φιλοδοξιών της Τουρκίας με τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις, εφόσον αναφέρει ότι «αυτό [σ.σ. η ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας] ήταν πάντα μια σημαντική παράμετρος της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεύρυνσή της».
Σύμφωνα με τον κο. Έτινγκερ, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ενήμερη για τις φιλοδοξίες της Τουρκίας, όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια και έχει παροτρύνει την Τουρκία να υιοθετήσει αντίστοιχο νόμο πλαίσιο που να εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο πυρηνικής ασφάλειας με βάση τα πρότυπα της ΕΕ, μεταξύ άλλων, με την προσχώρησή της στην κοινή σύμβαση για την ασφάλεια διαχείρισης αναλωμένου καυσίμου και την ασφάλεια διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων».
Ο κος Έτινγκερ επισημαίνει ότι η «ως υποψήφια χώρα, η Τουρκία καλείται να ευθυγραμμίσει σταδιακά τη νομοθεσία της με το σύνολο του κοινοτικού κεκτημένου για την πυρηνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια (2009/71/Ευρατόμ) που πρέπει να μεταφερθεί στη εθνική νομοθεσία σε όλα τα κράτη μέλη μέχρι τις 22 Ιουλίου 2011». Τέλος, ο Επίτροπος σημειώνει ότι «η Τουρκία έχει εφαρμόσει εν μέρει το κεκτημένο σχετικά με τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ). Σύμφωνα με τουρκική εθνική νομοθεσία, ΕΠΕ πρέπει να πραγματοποιείται για τα δημόσια και ιδιωτικά έργα τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η Τουρκία θα προβεί σε ΕΠΕ, για τους προγραμματισμένους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας και θα παρακολουθήσει το θέμα εκ του σύνεγγυς».
Ο Γερμανός Επίτροπος έδωσε νεότερα στοιχεία και για το θέμα των δοκιμών ασφαλείας των 146 λειτουργούντων πυρηνικών σταθμών της ΕΕ, που έθεσε με την ερώτησή του ο κος Τσουκαλάς. Σύμφωνα με τον κο Έτινγκερ, «στις 25 Μαρτίου 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ασφάλεια όλων των πυρηνικών σταθμών θα πρέπει να επανεξετασθεί, στο πλαίσιο πλήρους και διαφανούς αξιολόγησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ομάδα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας (ENSREG) θα διαμορφώσει το πεδίο εφαρμογής και τις πρακτικές διαδικασίες για τις εν λόγω δοκιμές. Οι αξιολογήσεις θα εκτελεσθούν από ανεξάρτητες εθνικές αρχές και μέσω αξιολογήσεων από ομοτίμους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα έως τα τέλη του 2011, με βάση έκθεση της Επιτροπής. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απηύθυνε έκκληση για διενέργεια αναλόγων αξιολογήσεων στις γειτονικές χώρες και σε όλον τον κόσμο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέθεσε ακόμη στην Επιτροπή να επανεξετάσει το υφιστάμενο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων μέχρι το τέλος του 2011».
Σχολιάζοντας την απάντηση του Γερμανού Επιτρόπου, ο κος Τσουκαλάς δήλωσε σχετικά: «είναι σαφές, όπως επισημαίνει και ο κος Έτινγκερ, ότι η επιλογή του ενεργειακού μείγματος, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, είναι κατ’ αρχήν θέμα απόφασης της κάθε χώρας στο πλαίσιο της εθνικής της κυριαρχίας. Ωστόσο, η Ευρώπη μπορεί και οφείλει να επιβάλλει δρακόντεια μέτρα ασφαλείας για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας.
Τα όσα εξελίσσονται στην Ιαπωνία, την πλέον προηγμένη τεχνολογικά χώρα, όπου το καταστροφικό τσουνάμι διέλυσε κάθε μέτρο ασφαλείας που είχε ληφθεί, αποδεικνύουν ότι οι κανόνες για την ασφάλεια λειτουργίας των πυρηνικών εργοστασίων οφείλουν να καταστούν ακόμη πιο αυστηροί, μέχρις ότου η τεχνολογική και κοινωνική πρόοδος δώσει τη δυνατότητα στην ανθρωπότητα να απαλλαγεί από τα πυρηνικά.
Η πιστοποίηση λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών θα πρέπει να ανατεθεί, με νομικά δεσμευτικό τρόπο, σε διεθνείς οργανισμούς κι όχι να αφεθεί σε εταιρίες ή σε εθνικές αρχές. Πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με μεγάλης ηλικίας και παρωχημένης τεχνολογίας πυρηνικούς σταθμούς, όπως αυτούς που λειτουργούν στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Όσον αφορά την Τουρκία, είναι σαφές ότι οι φιλοδοξίες της, για άλλη μια φορά, ξεπερνούν τις δυνατότητές της. Τα βιαστικά πυρηνικά της σχέδια και οι στενές σχέσεις που αναπτύσσει με το Ιράν (με την εκφρασμένη προθυμία της να φιλοξενεί τα πυρηνικά καύσιμα για τους Ιρανικούς πυρηνικούς σταθμούς) έχουν ήδη προβληματίσει την ΕΕ. Η ομάδα των Ευρωβουλευτών της ΝΔ, με συντονισμένες κινήσεις, έχει θέσει το θέμα τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο όσο και στην Ευρ. Επιτροπή και θα συνεχίσει να ασκεί αυστηρό έλεγχο».
