Το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης (SIPRI) κυκλοφόρησε στις 18 Ιουνίου τα ευρήματα του SIPRI Yearbook 2018, που αξιολογεί την τρέχουσα κατάσταση των εξοπλισμών, τον αφοπλισμό και τη διεθνή ασφάλεια. Μεταξύ των βασικών ευρημάτων: Όλα τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα αναπτύσσουν νέα συστήματα πυρηνικών όπλων και εκσυγχρονίζουν τα υπάρχοντα συστήματα τους.
Στις αρχές του 2018, εννέα κράτη – οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (Βόρεια Κορέα) – διέθεταν περίπου 14.465 πυρηνικά όπλα. Αυτό σημάδεψε μια μείωση από τα 14.935 περίπου πυρηνικά όπλα που εκτιμά ότι η SIPRI κατείχε αυτά τα κράτη στις αρχές του 2017.
Η μείωση του συνολικού αριθμού πυρηνικών όπλων στον κόσμο οφείλεται κυρίως στη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες στις οποίες αντιστοιχεί το 92% όλων των πυρηνικών όπλων, οι οποίες μείωσαν περαιτέρω τις πυρηνικές τους δυνάμεις, σύμφωνα με την εφαρμογή της Συνθήκης του 2010 για περαιτέρω μείωση και περιορισμό των στρατηγικών επιθετικών όπλων (New START).
Η SIPRI σημειώνει ότι, παρά τις περιορισμένες μειώσεις στις πυρηνικές τους δυνάμεις, τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη δρομολογήσει μακροπρόθεσμα προγράμματα για την αντικατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των πυρηνικών κεφαλών, των συστημάτων παράδοσης πυραύλων και αεροσκαφών και των εγκαταστάσεων παραγωγής πυρηνικών όπλων. Η πιο πρόσφατη ανασκόπηση της Πυρηνικής Στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών (NPR), που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2018, επιβεβαίωσε εκ νέου τα προγράμματα εκσυγχρονισμού και ενέκρινε την ανάπτυξη νέων πυρηνικών όπλων. Το NPR τόνισε επίσης την επέκταση των πυρηνικών επιλογών για την αποτροπή και, αν χρειαστεί, την αποτροπή τόσο των πυρηνικών όσο και των «μη πυρηνικών στρατηγικών επιθέσεων».
«Η ανανεωμένη εστίαση στη στρατηγική σημασία της πυρηνικής αποτροπής και ικανότητας είναι μια πολύ ανησυχητική τάση», λέει ο πρεσβευτής Jan Eliasson, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της SIPRI. «Ο κόσμος χρειάζεται μια σαφή δέσμευση από τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα για μια αποτελεσματική, νομικά δεσμευτική διαδικασία για τον πυρηνικό αφοπλισμό.»
Τα πυρηνικά οπλοστάσια των άλλων πυρηνικών κρατών είναι σημαντικά μικρότερα, αλλά όλα είτε αναπτύσσουν νέα συστήματα πυρηνικών όπλων, είτε έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να το πράξουν στο μελλον. Η Ινδία και το Πακιστάν διευρύνουν τόσο τα αποθέματα των πυρηνικών όπλων όσο και την ανάπτυξη νέων βαλλιστικών πυραύλων κατάλληλων να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Η Κίνα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα υπάρχοντα συστήματα πυρηνικών όπλων και αυξάνει αργά το μέγεθος του πυρηνικού οπλοστασίου.
Το 2017 η Βόρειος Κορέα συνέχισε να σημειώνει τεχνική πρόοδο στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων πυρηνικών όπλων της, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής – αυτού που ισχυρίστηκε ότι ήταν – θερμοπυρηνικό όπλο, το Σεπτέμβριο. Η Βόρειος Κορέα κατέδειξε επίσης απροσδόκητη ταχεία πρόοδο στη δοκιμή δύο νέων τύπων βαλλιστικών πυραύλων μεγάλης εμβέλειας.
«Παρά το σαφές διεθνές ενδιαφέρον για τον πυρηνικό αφοπλισμό που αντικατοπτρίζεται στο συμπέρασμα της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων του 2017, τα προγράμματα εκσυγχρονισμού που βρίσκονται σε εξέλιξη στα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα δείχνουν ότι η γνήσια πρόοδος προς τον πυρηνικό αφοπλισμό θα παραμείνει ένας απομακρυσμένος στόχος, «Λέει ο Shannon Kile, Ανώτερος Ερευνητής με το πρόγραμμα αφοπλισμού, ελέγχου όπλων και μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων του ινστιτούτου SIPRI.