Γράφει ο
Βασίλης Γιαννακόπουλος,
γεωστρατηγικός αναλυτής και συγγραφέας του βιβλίου «Ισλαμικό Κράτος – Οι ρίζες, η δημιουργία και η απειλή του Χαλιφάτου»
Πριν επιχειρήσουμε να αναλύσουμε και να καταλήξουμε σε κάποιες διαπιστώσεις και εκτιμήσεις σχετικά με την τελευταία τρομοκρατική ενέργεια στην τουριστική καρδιά της Κωνσταντινούπολης, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι επιθέσεις που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.
Πρώτον, σε αυτές που σχεδιάζονται από τα ηγετικά στελέχη της οργάνωσης, όπως για παράδειγμα η πτώση του επιβατικού αεροσκάφους της ρωσικής αεροπορικής εταιρείας Kogalymavia στο Σινά (31 Οκτωβρίου 2015) και οι πολύνεκρες συντονισμένες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι (13 Νοεμβρίου 2015).
Δεύτερον, σε αυτές οι οποίες πραγματοποιούνται από άτομα που δεν είναι στελέχη του Ισλαμικού Κράτους (μοναχικοί λύκοι), αλλά εμπνέονται από την τζιχαντιστική προπαγάνδα της οργάνωσης του Abu Bakr al-Baghdadi και αποφασίζουν να δράσουν χωρίς να τους δοθεί κάποια εντολή, επιχειρησιακό σχέδιο ή υποστήριξη. Ας μην ξεχνάμε ότι αφενός ο επίσημος εκπρόσωπος του Ισλαμικού Χαλιφάτου, Abu Muhammad al-Adnani, στις 21 Σεπτεμβρίου του 2014, παρότρυνε τους απανταχού μουσουλμάνους να σκοτώνουν τους πολίτες των χωρών που συμμετέχουν στο δυτικό στρατιωτικό συνασπισμό, αφετέρου, στις 24 Ιουλίου 2015, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι «η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν να εμβαθύνουν περαιτέρω τη συνεργασία τους για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους».
Είναι πολύ σημαντικό να διαπιστωθεί αν η τελευταία τρομοκρατική ενέργεια είχε σχεδιασθεί από την ηγεσία του Ισλαμικού Κράτους ή αν ο βομβιστής αυτοκτονίας, που σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες ονομάζεται Nabil Abdel Latif Fadli, ήταν ένας ακόμη «μοναχικός λύκος». Αν πρόκειται για βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας που σχεδίασαν τα ηγετικά στελέχη του Ισλαμικού Κράτους (worst case scenario), τότε είναι πολύ πιθανόν να συνιστά την απαρχή μιας νέας τρομοκρατικής εκστρατείας των τζιχαντιστών του Abu Bakr al-Baghdadi, κατά της τουρκικής κυβέρνησης. Πως προκύπτει αυτή η εκτίμηση; Μα φυσικά, από το γεγονός ότι είναι η πρώτη από τις τέσσερις τελευταίες τρομοκρατικές ενέργειες (Ιούνιος 2015 – Ιανουάριος 2016) του Ισλαμικού Κράτους στην Τουρκία, κατά την οποία δεν στοχοποιήθηκαν Κούρδοι. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις, οι οποίες να επιβεβαιώνουν ότι ο βομβιστής αυτοκτονίας είχε στοχοποιήσει Γερμανούς τουρίστες. Το πιθανότερο είναι απλά να γνώριζε ότι στοχοποιούσε Ευρωπαίους ή άλλους τουρίστες και με αυτή την επίθεση, πέρα από τις ανθρώπινες απώλειες, θα προκαλούσε σοβαρά προβλήματα στην τουρκική τουριστική βιομηχανία των 21 και πλέον δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Να θυμίσουμε ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στο Diyarbakir (5 Ιουνίου 2015), στο Suruc (20 Ιουλίου 2015) και στην Άγκυρα (10 Οκτωβρίου 2015) είχαν ως στόχο Τούρκους κουρδικής καταγωγής, γεγονός που αύξησε τις εχθροπραξίες μεταξύ Τούρκων και Κούρδων και ως ένα σημείο βοήθησε στην αυτοδυναμία του AKP, στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 2015. Επομένως, κάτι άλλαξε μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και του Ισλαμικού Κράτους. Μέχρι πρόσφατα, τόσο ο πρόεδρος Erdogan όσο και το κυβερνόν κόμμα του AKP είχαν δεχθεί έντονη κριτική από τους πολιτικούς τους αντιπάλους, για την εξωτερική πολιτική τους έναντι της Συρίας, η οποία περιελάμβανε μια τουλάχιστον ανεκτική στάση απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος, την al-Nusrah, και άλλες εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες που μαχόταν κατά του συριακού καθεστώς. Η σχέση συνεργασίας(;) φαίνεται ότι έχει μετατραπεί σε συγκρουσιακή σχέση.
Σε μια τέτοια περίπτωση, οι συνέπειες για τη γείτονα χώρα θα είναι δραματικές, καθώς θα αυξηθεί περαιτέρω το έλλειμμα εσωτερικής ασφάλειας, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τουρισμό και γενικότερα για την οικονομία της. Συγκεκριμένα, αναμένεται να ακολουθήσει μια σειρά νέων τρομοκρατικών ενεργειών, πιθανόν περισσότερο συντονισμένων και πολύνεκρων (μεσαίας και υψηλής κλίμακας). Αντίθετα, αν ο βομβιστής αυτοκτονίας ενήργησε αυτοβούλως (best case scenario), τότε οι συνέπειες για την Τουρκία θα είναι περιορισμένες. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, το Ισλαμικό Κράτος, ως μια τρομοκρατική δύναμη που δραστηριοποιείται νότια των συρο-τουρκικών και τουρκο-ιρακινών συνόρων, συνιστά μείζονα απειλή για την τουρκική εθνική ασφάλεια και όχι μόνο. Ως εκ τούτου, από τούδε και στο εξής, η αντίδραση της Τουρκίας αναμένεται περισσότερο αποφασιστική. Ακόμη και η εισβολή στη Συρία δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί.
www.geostrategy.gr
geostrategical@yahoo.gr