Ο τουρκικός μεσαίωνας που επικρατεί στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της γείτονος χώρας την απομακρύνει όλο και περισσότερο από τα δυτικά πρότυπα. Ξυλοδαρμοί, μηνύσεις απειλές, ύβρεις, ακόμη και απόπειρες δολοφονίας είναι μερικά από αυτά που αντιμετωπίζουν καθημερινά μη φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι στην Τουρκία. Νέες μαρτυρίες βλέπουν στο φως της δημοσιότητας.
Έπειτα από τις 28 επιθέσεις με γροθιές, κλωτσιές ή χτυπήματα με ρόπαλο του μπέιζμπολ, που υπέστη στη διάρκεια της καριέρας του, ο Τούρκος δημοσιογράφος Χακάν Ντενιζλί πίστευε πως είχε δει τα χειρότερα. Μετά ήρθε η 29η.
Μια ημέρα του Μαΐου, ένοπλοι τον πυροβόλησαν με πιστόλι την ώρα που πήγαινε τον 4χρονο εγγονό του στον παιδικό σταθμό.
«Μπήκα στο αυτοκίνητο, το παράθυρο ήταν κατεβασμένο. Ήρθαν, με πυροβόλησαν στη γάμπα και ξανάφυγαν», αφηγείται ψυχρά ο δημοσιογράφος, ιδρυτής της εφημερίδας Egemen στα Άδανα, στη νότια Τουρκία.
Κάθε άλλο παρά μεμονωμένο περιστατικό, η επίθεση εναντίον του Ντενιζλί εντάσσεται στην αύξηση της άσκησης σωματικής βίας εναντίον των δημοσιογράφων στην Τουρκία, με έξι επιθέσεις σε ισάριθμες εβδομάδες την περασμένη άνοιξη.
Πολλοί επικρίνουν τους πολιτικούς, που καταφέρονται τακτικά και ονομαστικά εναντίον των δημοσιογράφων.
«Κάτσε στη θέση σου, αν δεν ξέρεις τη θέση σου, αυτός ο λαός θα σου τη μάθει», είπε οργισμένος ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αφού ένας παρουσιαστής του καναλιού Fox Haber τον ερώτησε τον Δεκέμβριο αν ο κόσμος θα διαδηλώσει κατά της αύξησης του κόστου ζωής.
Η κατάσταση αυτή επιβαρύνει το ήδη βαρύ κλίμα για τα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία, μια χώρα που βρίσκεται στην 157η θέση της κατάταξης βάσει της ελευθερίας του Τύπου που ανακοινώνουν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.
Σύμφωνα με την οργάνωση αυτή, οι βιαιότητες εναντίον των μέσων ενημέρωσης συνήθως δεν τιμωρούνται ούτε καταδικάζονται. Έτσι ένα αίτημα να διενεργηθεί κοινοβουλευτική έρευνα για τις επιθέσεις των τελευταίων εβδομάδων απορρίφθηκε από το κυβερνών κόμμα και από το κόμμα MHP, τους εθνικιστές συμμάχους του.
«Παράσημα τιμής»
Ένας επικριτής της κυβέρνησης, ο Γιαβούζ Σελίμ Ντεμιράγκ, της εφημερίδας Yenicag, ξυλοκοπήθηκε στις 10 Μαΐου μπροστά στο σπίτι του από μια ομάδα οπλισμένη με ρόπαλα του μπέιζμπολ που τον άφησε με κατάγματα στον θώρακα.
«Όταν φταρνίζομαι, όταν βήχω, όταν σηκώνομαι, πονάω», λέει.
Ο 61χρονος δημοσιογράφος μιλάει για μια καταχώριση του MHP που δημοσιεύθηκε πέρυσι ολοσέλιδη σε πολλές εφημερίδες.
Στο κείμενο κατονομάζονταν πολλοί δημοσιογράφοι κάτω από τον τίτλο «Συκοφαντίες, ισχυρισμοί, μηνύσεις». Δύο από τους δημοσιογράφους που κατονομάζονταν, μεταξύ των οποίων ο Ντεμιράγκ, δέχθηκαν επίθεση.
Η εισαγγελία λέει πως ερευνά, όμως έξι ύποπτοι αφέθηκαν ελεύθεροι λίγο μετά τη σύλληψή τους.
«Το να είσαι δημοσιογράφος στην Τουρκία είναι δύσκολο, το να επιτίθεσαι σε δημοσιογράφους είναι ηρωικό», λέει ο Ντεμιράγκ εκφράζοντας την απογοήτευσή του.
Εκτός από τις βιαιότητες αυτές, οι δημοσιογράφοι της αντιπολίτευσης υποβάλλονται σε διαρκή πίεση από τις δικαστικές αρχές. Μόλις έναν μήνα αφού δέχθηκε την επίθεση, ο Ντεμιράγκ φυλακίσθηκε για σύντομο χρονικό διάστημα εξαιτίας μιας καταδίκης του για εξύβριση του προέδρου που χρονολογούνταν από την προηγούμενη χρονιά. Αυτή τη στιγμή είναι ελεύθερος υπό όρους.
Ο Ντενιζλί από την πλευρά του λέει πως έχει σε βάρος του «ίσως 24 ή 25» δικαστικές υποθέσεις.
«Δεν με φοβίζουν οι υποθέσεις αυτές. Και οι επτά σφαίρες που δέχθηκα είναι παράσημα τιμής για μένα, διότι κάνω αυτό που είναι σωστό», υποστηρίζει.
«Γαϊδούρια»
Η στάση των τουρκικών αρχών είναι αγρίως μεροληπτική.
Έτσι η κυβέρνηση παρέμεινε σιωπηλή όσον αφορά την επίθεση εναντίον του Ντεμιράγκ, όμως η προεδρία κατήγγειλε αμέσως την επίθεση εναντίον ενός ισλαμιστή δημοσιογράφου, του Μουράτ Αλάν, ο οποίος ξυλοκοπήθηκε στις 14 Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη αφού χαρακτήρισε τους Τούρκους στρατηγούς «γαϊδούρια».
Ο Ιντρίς Οζιόλ, δημοσιογράφος με έδρα τα Άδανα (νότια Τουρκία), δέχθηκε από την πλευρά του ένα τηλεφώνημα από τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, ο υπουργός κατηγόρησε το MHP, εταίρο του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία.
«Ένας κλάδος της κυβέρνησης επιτίθεται, ο άλλος στέλνει μηνύματα λέγοντας ‘λυπούμαστε τόσο’», λέει θυμωμένος ο Οζιόλ.
Ο εκπρόσωπος των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα στην Τουρκία, ο Ερόλ Οντέρογλου, καταγγέλλει μια κατάσταση «βαθιάς υποκρισίας», ιδιαίτερα μετά τις σφοδρές επικρίσεις σε βάρος της Σαουδικής Αραβίας για τον θάνατο του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη.
«Έχουμε ανάγκη μια πολιτική φυσιογνωμία πρώτου επιπέδου η οποία να παρέμβει εναντίον αυτού του εχθρικού κλίματος», λέει ο Οντέρογλου, ο οποίος διώκεται και ο ίδιος για «τρομοκρατική προπαγάνδα».
Ο Ντενιζλί πιστεύει πως έγινε στόχος εξαιτίας των άρθρων του για τη διαφθορά.
Είναι όμως αποφασισμένος: «Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα μπορώ».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία αρχείου Reuters