Ο πρώην επικεφαλής του γενικού επιτελείου του στρατού ξηράς της Τουρκίας Ερντάλ Τζεϊνάλογλου προφυλακίστηκε και πρόκειται να οδηγηθεί ενώπιον δικαστηρίου στο πλαίσιο της διευρυνόμενης έρευνας για την ανατροπή της πρώτης κυβέρνησης στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας της οποίας πρωθυπουργός ήταν ένας ισλαμιστής πολιτικός, το 1997, μετέδωσαν τουρκικά μέσα ενημέρωσης σήμερα.
Ο Τζεϊλάνογλου, στρατηγός εν αποστρατεία, που πιστεύεται ότι είχε διατάξει άρματα μάχης να αναπτυχθούν σε δρόμους έξω από την πρωτεύουσα σε μια επίδειξη δύναμης ενόψει της επέμβασης των ένοπλων δυνάμεων στην πολιτική ζωή πριν από 16 χρόνια έγινε άλλος ένας από τους δεκάδες ανώτερους και ανώτατους εν αποστρατεία και εν ενεργεία αξιωματικούς που έχουν προφυλακιστεί για την υπόθεση.
Η έρευνα για την εκδίωξη του πρώην πρωθυπουργού Νετζμετίν Ερμπακάν εντάσσεται σε μια ευρύτερη δικαστική έρευνα για τον άλλοτε παντοδύναμο τουρκικό στρατό, η ισχύς του οποίου έχει μειωθεί δραστικά την τελευταία δεκαετία χάρη στις μεταρρυθμίσεις που προώθησε η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνηση του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η κυβέρνηση Ερντογάν μετέτρεψε τον περιορισμό της πολιτικής ισχύος του στρατού σε μια από τις βασικές της αποστολές. Εισαγγελείς έχουν ασκήσει ποινικές διώξεις σε βάρος εκατοντάδων Τούρκων αξιωματικών που κατηγορούνται ότι συνωμότησαν εναντίον της σημερινής και προηγουμένων κυβερνήσεων.
Οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις που προχώρησαν το 2010 και συμπεριέλαβαν την κατάργηση της νομικής ασυλίας παλαιών πραξικοπηματιών στρατιωτικών έδωσαν την δυνατότητα σε δημόσιους κατήγορους να ασχοληθούν με υποθέσεις πιο βαθιά στην τουρκική ιστορία. Η εικόνα αστυνομικών να συλλαμβάνουν ασπρομάλληδες απόστρατους στρατηγούς κι αξιωματικούς –κάτι αδιανόητο μόλις μια δεκαετία πριν– έγινε οικεία στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια.
Ο Ερμπακάν, που πέθανε από ανακοπή καρδιάς σε ηλικία 85 ετών το 2011, θεωρείτο πρωτοπόρος του λεγόμενου πολιτικού ισλάμ στην Τουρκία κι άνοιξε τον δρόμο για την επιτυχία του AKP. Η έρευνα για τα γεγονότα του 1997, που είχαν αποκληθεί «το μεταμοντέρνο πραξικόπημα» λόγω του αναίμακτου χαρακτήρα του –αντίθετα με ό,τι είχε συμβεί το 1960, το 1970 και το 1981– έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Ερντογάν, ο οποίος ήταν μέλος του κόμματος του Ερμπακάν.
Συνελήφθη επίσης ο απόστρατος στρατηγός Γιουτζέλ Οζσίρ, δύο εβδομάδες μετά τη σύλληψη άλλων τεσσάρων στρατηγών ε.α. στο πλαίσιο της έρευνας για το πραξικόπημα.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή οι δύο στρατηγοί τέθηκαν υπό κράτηση χθες αφού εκλήθησαν σε δικαστήριο της Άγκυρας μαζί με άλλους δύο απόστρατους στρατηγούς κι έναν συνταγματάρχη εν ενεργεία, που αργότερα πάντως αφέθηκε ελεύθερος.
Οι δύο στρατηγοί μετήχθησαν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στη Σιντζάν, μια πόλη έξω από την Άγκυρα–όπου, ακριβώς, ο Τζεϊλάνογλου κατηγορείται ότι είχε στείλει άρματα μάχης στους δρόμους κατά την διάρκεια της πολιτικής κρίσης του 1997.
Αν και ο Ερντογάν έχει χαρακτηρίσει τις δίκες μέρος μιας διαδικασίας για τον τερματισμό της ανάμιξης του στρατού στην πολιτική ζωή, πιο πρόσφατα τάχθηκε υπέρ της ολοκλήρωσης των ερευνών με ταχύτερο ρυθμό κι επέκρινε τις μακρόχρονες προφυλακίσεις εκατοντάδων στρατιωτικών που κατηγορούνται για συνωμοσίες.
Πάνω από 300 αξιωματικοί των ένοπλων δυνάμεων καταδικάστηκαν τον Σεπτέμβριο σε ποινές φυλάκισης και κάθειρξης διότι κρίθηκε ότι είχαν συνωμοτήσει για να ανατρέψουν τον Ερντογάν το 2003. Σχεδόν άλλοι 300 άνθρωποι –ανάμεσά τους πολιτικοί, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, απόστρατοι στρατηγοί κ.ά.– δικάζονται με την κατηγορία ότι ενορχήστρωσαν επεισόδια πολιτικής βίας.
Τούρκος αρχηγός στη φυλακή
