Τουρκία: Τώρα μιλάνε για πραξικόπημα

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας υποστήριξε σήμερα ότι η παράταξή του είναι αντιμέτωπη με μια «μίνι απόπειρα πραξικοπήματος» από στοιχεία της αστυνομίας και του δικαστικού σώματος που υπηρετούν συμφέροντα ξένων και εγχώριων δυνάμεων που έχουν βαλθεί να «ταπεινώσουν» τη χώρα.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλί Μπαμπατζάν επισήμανε πως το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) έχει στο παρελθόν επιβιώσει από συνωμοσίες για την επιβολή πραξικοπημάτων και απόπειρες να τεθεί εκτός νόμου μέσω των δικαστηρίων και πρόσθεσε ότι δεν θα υποκύψει στην πίεση που του ασκείται λόγω των ερευνών για διαφθορά, που όπως είπε έχει στόχο την κυβερνητική παράταξη και ήδη πλήττει την τουρκική οικονομία. Η κυβέρνηση του AK θα «βγει νικήτρια», εκτίμησε.
«Αυτές οι νέες δομές στο δικαστικό σώμα και στην αστυνομία. . . δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα πραξικόπημα, αλλά για ένα μίνι πραξικόπημα. Αυτό είναι που ενδιαφέρει τους ξένους επενδυτές», δήλωσε ο Μπαμπατζάν στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC-e, απηχώντας όσα είπε ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περί ξένων συμφερόντων πίσω από την κρίση.
«Ίσως την πιο σαφή ένδειξη γι’ αυτό να την έδωσε η πτώση των τιμών των μετοχών», πρόσθεσε ο Μπαμπατζάν, ο οποίος χειρίζεται το χαρτοφυλάκιο της εθνικής οικονομίας. Η αποτίμηση της αξίας των εισηγμένων τουρκικών εταιρειών έπεσε κατά 49 δισεκ. δολάρια ως το κλείσιμο της αγοράς χθες Δευτέρα, ανέφερε ο ίδιος, ενώ ο βασικός δείκτης τιμών έπεσε και σήμερα.
Ο Ερντογάν κατηγόρησε –χωρίς να το κατονομάσει– ένα θρησκευτικό τάγμα του οποίου ηγείται ο Φετουλάχ Γκιουλέν, το Χιζμέτ, ότι έχει γίνει ένα «κράτος εν κράτει» κι ότι χρησιμοποιεί την επιρροή του στις τάξεις της αστυνομίας και του δικαστικού σώματος για να διεξαγάγει μια εκστρατεία δυσφήμισης της κυβέρνησης.
Η ένταση ανάμεσα στο AK και το Χιζμέτ, που διατηρούσαν στο παρελθόν στενές σχέσεις συνεργασίας, κλιμακώθηκε λόγω των διαφωνιών των ηγεσιών τους όσον αφορά διάφορες διαστάσεις της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και της απόφασης της κυβέρνησης να κλείσει ιδιωτικά σχολεία του ισλαμικού κινήματος στο τουρκικό έδαφος.
Η έρευνα για μια σειρά επιθέσεων διαφθοράς ήλθε στην δημοσιότητα την 17η Δεκεμβρίου, με μια σειρά εφόδων και συλλήψεων σημαινόντων επιχειρηματιών και των γιων τριών υπουργών, όπως και του διευθύνοντος συμβούλου μιας μεγάλης κρατικής τράπεζας. Έκτοτε τα μέσα ενημέρωσης που διάκεινται εχθρικά έναντι της κυβέρνησης Ερντογάν ξεχειλίζουν από λεπτομερή ρεπορτάζ για εφόδους αστυνομικών σε γραφεία και κατασχέσεις δολαρίων, λιρών, ευρώ. Ο ίδιος ο Τούρκος πρωθυπουργός και υποστηρικτές του διατείνονται αντιθέτως ότι οι κατηγορίες που διατυπώνονται δεν έχουν καμιά ουσία και ότι τα κίνητρα των εν εξελίξει εισαγγελικών ερευνών είναι πολιτικά.
«Εμείς ως κυβέρνηση κάνουμε την δουλειά μας», είπε ο Μπαμπατζάν. «Δημιουργήσαμε αυτήν την πολιτική και οικονομική σταθερότητα με την δική μας δύναμη. Δεν θα επιτρέψουμε εύκολα σε κανέναν να έλθει και να την ανατρέψει. Έχουν γίνει ως τώρα πολλές απόπειρες να ανατραπεί η πολιτική σταθερότητα, αλλά τις ξεπεράσαμε όλες».
ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΚΙΟΥΛ ΓΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ –ο οποίος θεωρείται από ορισμένους ενωτική μορφή της τουρκικής πολιτικής, από άλλους πιο φίλα προσκείμενος στο κίνημα του Γκιουλέν, πάντως έχει παραμείνει μέχρι στιγμής αμέτοχος στη σύγκρουση, παρά το σάλο– έκανε σήμερα, στο μήνυμά του για το νέο έτος, μια έκκληση για ενότητα και τόνισε τη σημασία της διάκρισης των εξουσιών. «Είναι καθήκον όλων μας να αποφεύγουμε συμπεριφορές οι οποίες πλήττουν την υπόσταση και την πρόσληψη της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας της δικαιοσύνης», ανέφερε στο μήνυμά του, που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο της τουρκικής προεδρίας.
Ο Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά από το 2002, όταν το AK κέρδισε τις εκλογές, πιστώνεται εν μέρει τουλάχιστον την ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας, και περισσότερο την πολιτική σταθερότητα στην Τουρκία που δεν έχει προηγούμενο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας.
Η τρέχουσα πολιτική κρίση που ξέσπασε λόγω του σκανδάλου διαφθοράς δεν είναι η πρώτη του Ερντογάν. Ο ισλαμιστής πολιτικός είχε επιλέξει το όνομα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και το αρκτικόλεξό του, το AK, σημαίνει «λευκό» και παραπέμπει στην αγνότητα. Ο Ερντογάν πρόβαλε έντονα όταν ίδρυε το κόμμα του την ανάγκη να καταπολεμηθεί η διαφθορά, η οποία αμαύρωνε την ως τότε καθεστηκυία τουρκική πολιτική τάξη.
Εκατοντάδες ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί, εν ενεργεία και εν αποστρατεία, έχουν φυλακιστεί τα τελευταία χρόνια σε δίκες για συνωμοσίες με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση Ερντογάν πέτυχε να σταματήσει τις παρεμβάσεις των ένοπλων δυνάμεων στην πολιτική ζωή. Οι στρατηγοί έχουν ανατρέψει τέσσερις κυβερνήσεις το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.
Σκληροπυρηνικοί δικαστές είχαν αποπειραθεί το 2008 να θέσουν εκτός νόμου το AK, μια συμμαχία ισλαμιστών, κεντροδεξιών κι εθνικιστών, κατηγορώντας το ότι προσπαθούσε να αλλοιώσει τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.
Ο Μπαμπατζάν επανέλαβε την εκτίμηση του Ερντογάν ότι το σκάνδαλο, που οδήγησε στην παραίτηση πολλών βουλευτών και πυροδότησε τον ευρύ ανασχηματισμό της κυβέρνησης, οφείλεται σε προσπάθειες «κέντρων» στο εσωτερικό και στο εξωτερικό να πλήξουν τη θέση στην οποία έχει φτάσει η Τουρκία. «Υπάρχει μια πολύ σημαντική κι ευρεία μάζα ανθρώπων που δεν αισθάνονται άνετα με τη θέση που έχει καταλάβει η Τουρκία τα τελευταία 11 χρόνια, τις προόδους που έχει σημειώσει, τη θέση που έχει εξασφαλίσει στην περιοχή, την απήχησή της σε παγκόσμιο επίπεδο», υποστήριξε.
ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Νωρίτερα σήμερα, περίπου χίλιοι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο μετρό της πλατείας Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης για να ζητήσουν δωρεάν συγκοινωνίες και να καταγγείλουν την διαφθορά της κυβέρνησης, όπως μετέδωσαν ανταποκριτές του Γαλλικού Πρακτορείου.
Η συγκέντρωση αυτή έγινε μία ημέρα αφού ένας νεαρός άστεγος ξυλοκοπήθηκε από έναν ιδιωτικό φρουρό του μετρό διότι προσπάθησε να επιβιβαστεί σε έναν συρμό χωρίς να καταβάλει αντίτιμο.
Έπειτα από την έκκληση συλλογικοτήτων νέων και συνδικάτων, οι διαδηλωτές εισήλθαν στους συρμούς χωρίς να πληρώσουν, φωνάζοντας «αν είναι εύκολο, ελάτε να μας χτυπήσετε», προς τους ιδιωτικούς φρουρούς.
Η διαδήλωση αυτή στράφηκε γρήγορα εναντίον της κυβέρνησης του Ερντογάν. «Οι κλέφτες θα δώσουν λόγο στο λαό», ήταν ένα από τα συνθήματα που φώναξαν οι συμμετέχοντες.
Ο τουρκικός Τύπος έχει αναφέρει τα ονόματα των γιων του πρωθυπουργού Ερντογάν μεταξύ αυτών που θεωρούνται ύποπτοι από τους εισαγγελείς οι οποίοι διεξάγουν έρευνα για το σκάνδαλο διαφθοράς. Εξάλλου οι γιοι τριών υπουργών είχαν συλληφθεί στο πλαίσιο των ερευνών.
Οι διαδηλωτές αναφέρθηκαν σε αυτό το γεγονός αυτό, φωνάζοντας το σύνθημα «τα παιδιά τους έχουν τσέπες γεμάτες εισιτήρια».
«Όλοι θα έπρεπε να μπορούν να χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας 26χρονος φοιτητής. «Το να χτυπούν τον κόσμο, τους φτωχούς, δεν είναι παρά φασισμός!», πρόσθεσε. «Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματά μας», ανέφερε.
Παρόμοιες κινητοποιήσεις έγιναν επίσης στο μετρό της Άγκυρας και της Σμύρνης, σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ. Στην πρωτεύουσα σημειώθηκαν επεισόδια ανάμεσα σε διαδηλωτές και στελέχη των υπηρεσιών επιβολής της τάξης με τουλάχιστον έναν τραυματία, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Doğan.
Μπ.Γ.