Του Χρήστου Α. Καπούτση
Η σχεδόν βέβαιη εκλογή του Ταγίπ Ερντογάν, ως νέου προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, σηματοδοτεί την αφετηρία μιας «νέας εποχής», όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά για την γεωπολιτική σταθερότητα της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Κύπρου.
Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών γίνεται αύριο 10 Αυγούστου και στις 24 του ίδιου μήνα, εφόσον απαιτηθεί, ο δεύτερος γύρος.
Αντίπαλοι στην υποψηφιότητα του Ισλαμιστή Πρωθυπουργού Recep Tayyip Erdoğan, είναι ο πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης Ekmeleddin İhsanoğlu τον οποίον υποστηρίζει το κεντροαριστερό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) σε συνεργασία με το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και ο υποψήφιος την κουρδικών κομμάτων ο πρώην δήμαρχος του Diyarbakır, Selahattin Demirtaş.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν άνετη επικράτηση του 60χρονου Ταγίπ Ερντογάν, από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό άνω του 52%. Ο Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, κοινός υποψήφιος των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της τουρκικής αντιπολίτευσης, συγκεντρώνει ποσοστό περί το 33-38 %. Και ο Κούρδος Σελαχατίν Ντεμιρτάς εμφανίζεται με ποσοστό μικρότερο από 10%.
Στους διακηρυγμένους στόχους του Τ. Ερντογάν, εφόσον εκλεγεί, είναι, να μείνει στην εξουσία τουλάχιστον ως το 2023 – την 100ή επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας – για να ανακηρυχτεί ο μεγαλύτερος ηγέτης της χώρας μετά τον Ατατούρκ. Είναι ακόμη, η αλλαγή του Συντάγματος, ώστε να δημιουργηθεί μια υπερ-προεδρία με εκτελεστικές εξουσίες, σαν αυτές ενός προέδρου των ΗΠΑ. Και τρίτος κατά σειρά στόχος του, είναι η Τουρκία να αναδειχτεί ηγέτιδα δύναμη του αραβο-μουσουλμανικού κόσμου, αλλά και περιφερειακή υπερδύναμη στην ενιαία γεωγραφική περιοχή που περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, τον Καύκασο , την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Στις προεκλογικές ομιλίες του Τ. Ερντογάν κυριαρχούν οι αναφορές στα δραματικά γεγονότα στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ασκεί έντονη κριτική στο Ισραήλ. Επίσης αναφέρεται στα γεγονότα της Συρίας και του Ιράκ, ενώ στις προτεραιότητες του αναφέρει ότι είναι η «κοινωνικοποίηση» του Ισλάμ με ευθείες αναφορές στο Κοράνι.
Από την πλευρά του ο μετριοπαθής υποψήφιος της αντιπολίτευσης (υποστηρίζεται από την κεντροαριστερά κα την άκρα δεξιά) ο 70χρονος Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, που είναι και ιδιαίτερα δημοφιλής, προωθεί την ιδέα της συμφιλίωσης και υποστηρίζει πως η τουρκική κοινωνία έχει ανάγκη από ειρήνη και ηρεμία. «Θέλουν, οι Τούρκοι πολίτες, να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να είναι ευτυχισμένοι» υποστηρίζει στις προεκλογικές ομιλίες του ο Ε. Ιχσάνογλου.
Σε περίπτωση που διεξαχθεί δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 24 Αυγούστου 2014, οι εκλογολόγοι υποστηρίζουν ότι , όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά συμπεριλαμβανόμενης και της νίκης İhsanoğlu. Στην περίπτωση αυτή (εκλογική αποτυχία του Τ.Ερντογαν, Πρόεδρος Ε. Ιχσάνογλου ), εκτιμάται ότι θα αλλάξει ρότα η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, καθώς θα κινηθεί προς μια φιλο-αμερικανική και φιλο-ευρωπαϊκή κατεύθυνση, ενώ θα υπάρξουν και ανατροπές στις σχέσεις της Τουρκίας με τον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο.
Εφόσον νέος Πρόεδρος της Τουρκίας εκλεγεί ο Τ. Ερντογάν, που είναι και το πιθανότερο, αναμένεται αναβάθμιση του βασικού συμβούλου του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής Α. Νταβούτογλου. Ο σημερινός Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, είναι ο εμπνευστής του νεοοθωμανισμού που περιέχει τον πολιτιστικό επεκτατισμό, στα γεωγραφικά όρια της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο πολιτιστικός και πολιτικός νεο-οθωμανισμός με σαφή επεκτατικά χαρακτηριστικά, όπως τον σχεδιάζει ο Α. Νταβούτογλου, συνθέτει τον τουρκικό εθνικισμό με τον ισλαμικό φονταμενταλισμό (φορώντας τη «μπούργκα» των θρησκευτικών πολιτιστικών παραδόσεων) , έτσι ώστε, να διαμορφώνει ένα εκρηκτικό μείγμα της εξ ανατολών απειλής, για την Ελλάδα και για την Κύπρο.
Ωστόσο, η μέχρι τώρα εξωτερική πολιτική των Ερντογάν- Νταβούτογλου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα επιτυχημένη, διότι:
Η Άγκυρα, στη Μέση Ανατολή, έχει διαταραγμένες σχέσεις με το Ιράκ, τη Συρία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Οι μοναδικοί συνομιλητές της Τουρκίας είναι η Περιφερειακή Κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν, ο λεγόμενος Ελεύθερος Συριακός Στρατός (συμμετέχουν η ΑΛ-ΚΑΙΝΤΑ, οι μαχητές του ΙΚΙΛ, μισθοφόροι και φανατικοί τζιχαντιστές) που αγωνίζεται να ανατρέψει το καθεστώς του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ και η Παλαιστινιακή Χαμάς που είναι σε πόλεμο με το Ισραήλ.
Αντίθετα καλύτερη είναι η κατάσταση στα Βαλκάνια, όπου Τουρκία αυξάνει την πολιτική και πολιτισμική επιρροή της στη Βουλγαρία, την π.Γ.Δ. Μακεδονίας , το Κόσσοβο και την Αλβανία.
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένουν «στάσιμες», πάρα τις προσπάθειες των Ελληνικών Κυβερνήσεων να βελτιωθούν, αφού η ισλαμική Τουρκική Κυβέρνηση επιμένει στην αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική της στο Αιγαίο και τη Θράκη. Επίσης η Τουρκία ακολουθεί μια προκλητικά αδιάλλακτη στάση στο κυπριακό, με στόχο την «τουρκοποίηση» της Κύπρου.
Το περίφημο δόγμα Νταβούτογλου «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες», σήμερα αποτελεί αντικείμενο χλευασμού από την Τουρκική αντιπολίτευση.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ είναι μάλλον «ψυχρές», ενώ αντίθετα, αναθερμαίνονται οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Το εντυπωσιακό είναι ότι τα πολλά και σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, όπως, η κακή κατάσταση στον τομέα της υγείας, τα σκάνδαλα της οικογένειας Ερντογάν, η έντονη αντιπαράθεση με το κίνημα του ισλαμιστή ιμάμη Γκιουλέν, ο αυταρχισμός με τις απαγορεύσεις του Twitter και του YouTube, η διεθνής κατακραυγή για τα βίαια επεισόδια σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη, δεν απείλησαν σοβαρά τη δημοφιλία του Τ. Ερντογάν. Η εκλογική βάση του Κυβερνώντος Ισλαμικού κόμματος του ΑΚΡ, που αποτελείται από έναν συνασπισμό θρησκευόμενων ισλαμιστών, εθνικιστών και νέων επιχειρηματιών, δεν πέφτει κάτω από 40%.
Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel που κυκλοφόρησε με εξώφυλλο τον Τ. Ερντογάν, στο εκτενές κύριο άρθρο του αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «κατά της διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Τουρκία μεταμορφώθηκε ριζικά», καθώς «Από χώρα σε κρίση έγινε περιφερειακή δύναμη. Αλλά και ο ίδιος ο Ερντογάν άλλαξε. Από θρησκευτικός φονταμενταλιστής έγινε δημοκράτης εκσυγχρονιστής που αποδυνάμωσε την ελίτ, δρομολόγησε ένα οικονομικό “μπουμ” και απελευθέρωσε τη συντηρητική θεοσεβή πλειοψηφία από τη φτώχεια και την πολιτική αφωνία. Με κάθε εκλογική νίκη, ωστόσο, γινόταν και πιο αυταρχικός. Διέταξε την αιματηρή καταστολή διαδηλώσεων και τη φυλάκιση επικριτών του και καθιέρωσε σταδιακά τις ισλαμικές θέσεις περί ηθικής. Από εκσυγχρονιστής έγινε πατριάρχης, από φέρελπις πολιτικός, παράγων κινδύνου».
Απομένει να αποδειχτεί στην πράξη, αν οι τούρκοι πολίτες την Κυριακή εκλέξουν Πρόεδρο Δημοκρατίας ή Σουλτάνο…
Διαβάστε ακόμη:
«Ξεδιάντροπη» αποκάλεσε ο Ερντογάν δημοσιογράφο του Economist
«Σβήνουν» ελληνικές φωνές! Λουκέτο σε εφημερίδα της Πόλης και στη Φωνή της Αμερικής