Γράφει η ΙΩΑΝΝΑ ΗΛΙΑΔΗ
Διπλάσιο σχεδόν προϋπολογισμό για το 2016 έχει η Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας, η γνωστή σε όλους ως MIT (Millî İstihbarat Teşkilatı) ώστε να πραγματοποιήσει συτικές επιχειρήσεις στη Συρία, εκτιμά έκθεση της Έδρας Στρατηγικών Σπουδών ΓΕΕΘΑ Θουκυδίδης, την οποία παρουσιάζει σήμερα το Onalert.gr . Την εκτίμηση κάνει ο Παναγιώτης Κοντάκος, Επίκουρος Καθηγητής, UCLan-Cyprus ο οποίος συμμετέχει στην 12μελή ερευνητική ομάδα της Έδρας υπό τον Καθηγητή Ηλία Κουσκουβέλη.
Το ποσό που προβλέφθηκε για την MIT το 2016, εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1,6 τουρκικές λίρες, δηλαδή κάπου 500,3 εκατομμύρια ευρώ και είναι κατά 48% αυξημένο σε σχέση με το 2015, αποκαλύπτει ο Π. Κοντάκος.
Αναλύοντας τις δαπάνες για την άμυνα της γειτονικής χώρας ο επίκουρος καθηγητής παρατηρεί:
Η εκτίμηση του προϋπολογισμού άμυνας και ασφάλειας της Τουρκίας ήταν ανέκαθεν δύσκολη λόγω της μυστικότητας που είθισται να την περιβάλλει.Ακριβή στοιχεία για τις δαπάνες αυτές αποτελούν κρυμμένο μυστικό από την νομοθετική εξουσία της χώρας. Αλλά κάποιος μπορεί με βεβαιότητα να υποθέσει ότι οι σχετικές δαπάνες έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά την επανέναρξη του αγώνα με το εκτός νόμου Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) στα μέσα Ιουλίου του περασμένου έτους, τόσο εντός όσο εκτός συνόρων της χώρας.
Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν διεξάγει αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ, παράλληλα με τις συνεχιζόμενες μάχες εναντίον μαχητών του ΡΚΚ στο κυρίως κουρδικό νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας. Επιπλέον, οι δαπάνες για μυστικές και φανερές επιχειρήσεις, υπό το φως του συνεχιζόμενου πολέμου στη γειτονική Συρία, συνιστούν σημαντική διαρροή σε οικονομικούς πόρους που θα είχαν εναλλακτικά διατεθεί προς την αναγκαία κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.
Επιπλέον, θα πρέπει να συνυπολογισθούν και οι οικονομικοί πόροι που απαιτούνται για την φιλοξενία 1,6 εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων στην Τουρκία. Ο προϋπολογισμός του 2016 για τη Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης της Μετανάστευσης (Directorate General of Migration Management) είναι 51% αυξημένος σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Παρομοίως, ο προϋπολογισμός άμυνας και ασφάλειας συνέχισε να αυξάνεται. Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο υπουργός Οικονομικών Νάτσι Αγκμπάλ αρνήθηκε τους ισχυρισμούς ότι ο προϋπολογισμός της Τουρκίας για το οικονομικό έτος 2016 ήταν ένας προϋπολογισμός πολέμου. Αντιθέτως υποστήριξε ότι αφότου ότι το Κ.Δ.Α. ανήλθε στην εξουσία το 2002, ο προϋπολογισμός της εκπαίδευσης, για παράδειγμα, έχει δεκαπλασιαστεί, φθάνοντας σε TL109 δις το 2016 από TL11 δις το 2002., ενώ ο προϋπολογισμός του 2016 για την άμυνα και την ασφάλεια ανήλθε συνολικά σε TL56 δις, σημειώνοντας μεταβολή TL2 δις από το 2015.
Από την άλλη πλευρά, τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί από το Υπουργείο Οικονομικών για το οικονομικό έτος 2016 δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα των δαπανών που προορίζονται για την άμυνα και την ασφάλεια. Η έλλειψη άμεσης κοινοβουλευτικής εποπτείας του προϋπολογισμού άμυνας και ασφάλειας καθιστά δύσκολο να προσδιοριστεί το συνολικό ποσό των χρημάτων που προορίζονται για τον τομέα αυτό, και το οποίο είναι γενικά υψηλότερο από το ποσοστό που δημοσιοποιείται από το Υπουργείο Οικονομικών.
Το συγκεκριμένο ποσό των δαπανών αυτών δεν λαμβάνει επίσης υπόψη τα κονδύλια ενός ξεχωριστού ταμείου που δημιουργήθηκε για την προμήθεια όπλων από την τουρκική Υπογραμματεία Αμυντικής Βιομηχανίας (Undersecretariat for the Defense Industry).
Επιπλέον, η χρήση των κονδυλίων της κυβέρνησης (slush fund) για τη χρηματοδότηση των μυστικών επιχειρήσεων ανήλθε στο ύψους ρεκόρ των TL1,6 δις κατά τους πρώτους 11 μήνες του 2015, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών. Να σημειωθεί ότι το ταμείο αυτό παρέμενε μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2015 υπό την αποκλειστική χρήση του Πρωθυπουργικού, έως ότου αποδόθηκε για χρήση στην προεδρία, επτά περίπου μήνες αργότερα, και αφότου ο σημερινός Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν εξελέγη στη θέση αυτή μετά από μια 11-ετή θητεία ως πρωθυπουργός.
Υπάρχουν υπόνοιες ότι δαπάνες του ταμείου αυτού (slush fund) έχουν κατευθυνθεί για στρατιωτική υποστήριξη στη Συρία ομάδων της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων και των εξτρεμιστικών ομάδων, στον αγώνα τους ενάντια στο καθεστώς του Σύρου Προέδρου Άσαντ. Ένα άγνωστο μέρος των κεφαλαίων που προορίζονται για την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) πιστεύεται ευρέως ότι έχουν χρησιμοποιηθεί για μυστικές επιχειρήσεις στη Συρία.
Ο προϋπολογισμός της MİT για το 2016 έχει αυξηθεί στα TL 1,6 δις, (500,3 εκατ. ευρώ) κατά 48% σε σχέση με το 2015.
Συνολικά, ο προϋπολογισμός δαπανών του Υπουργείου Άμυνας έχει αυξηθεί το 2016, κατά περίπου 16% σε TL 26,4 δις, έναντι TL22,7 δις το 2015.
Οι προϋπολογισμοί 2016 του Υπουργείου Εσωτερικών, Γενικής Διοίκησης Χωροφυλακής και του Εθνικού Αστυνομικού Τμήματος έχουν αυξηθεί αντιστοίχως κατά 23%, 28% και 20% από το περασμένο έτος.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση που δημοσιοποίησε το ΝΑΤΟ (2016), αναφέρεται ότι οι αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), ανήλθαν σε περίπου 1,7% για το 2015, καταλαμβάνοντας την 7η θέση μεταξύ των κρατών-μελών. Το στρατιωτικό μοντέλο της Τουρκίας που βασίζεται στην ενίσχυση της στρατολόγησης αποτελεί επίσης αιτία για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, δεδομένου ότι περίπου 58% του συνολικού προϋπολογισμού δαπανών του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας θα διατεθεί για δαπάνες προσωπικού το 2016 (αντιστοίχως 56% το 2015, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΝΑΤΟ).