Του Απόλλωνα Λεονταρίτη
Η τακτική της Άγκυρας να χρησιμοποιεί Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας στις παραβιάσεις στο Αιγαίο φαίνεται ότι έχει λάβει νέο χαρακτήρα εκτός από τον παραδοσιακό ρόλο θαλάσσιας επιτήρησης, την ώρα που η τουρκική Αεροπορία (ΤΗΚ) δυσκολεύεται να παρουσιάσει αξιόλογη πτητική δραστηριότητα.
Ενώ λοιπόν ενώ συνεχίζει να εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά, η τουρκική Αεροπορία περιορίζεται πλέον στην αποστολή κατά μέσο όρο ενός ζεύγους οπλισμένων μαχητικών F-16 (δύο στην καλύτερη περίπτωση), τα οποία έχουν ως αποστολή να προκαλέσουν την ελληνική πλευρά με παραβιάσεις του FIR Αθηνών και του ΕΕΧ.
Ο μικρός αριθμός τους σε σχέση με τους πολυάριθμους σχηματισμούς αποτελούμενους από 6-12 μαχητικά (και αρκετές φορές μέχρι και 18 μαχητικά μέσα σε μια μέρα) που αποτυπωνόταν στις επίσημες καθημερινές αναφορές του ΓΕΕΘΑ τα προηγούμενα χρόνια – προ πραξικοπήματος – φαίνεται τουλάχιστον για την ώρα ότι θα διατηρηθεί.
Αποτελεί την καλύτερη ένδειξη ότι η Άγκυρα στερείται έμπειρων χειριστών που η τουρκική κυβέρνηση έχει συλλάβει κατά δεκάδες αν όχι εκατοντάδες με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί κατακόρυφα η επιχειρησιακή ικανότητα της THK.
Η επιστράτευση των ΑΦΝΣ
Ελλείψει άλλης εναλλακτικής λύσης προκειμένου να συντηρηθεί η συνεχής αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, η Άγκυρα βρήκε μια εναλλακτική λύση «έκτακτης ανάγκης» ώστε να συνεχίσει να ασκεί έμπρακτη αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων επιστρατεύοντας τα ΑΦΝΣ τύπου CN-235.
Ειδικότερα σύμφωνα με στοιχεία που αποτυπώνονται και στις αναφορές του ΓΕΕΘΑ, ένα αεροσκάφος Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦΝΣ) τύπου CN-235 πραγματοποιεί σε σχεδόν καθημερινή βάση πτήση επιτήρησης κατά μήκος των μικρασιατικών παραλίων.
Αποστολή του είναι η αποτύπωση και παρακολούθηση της κυκλοφορίας πλοίων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή που εκτελούνται οι πτήσεις, ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται σε ρόλο επιτήρησης και εντοπισμού – αποτροπής λαθρομετανάστευσης προς τα νησιά του Αν. Αιγαίου.
Το νέο στοιχείο που προκύπτει από την αποτύπωση της πτητικής δραστηριότητας των τουρκικών CN-235 είναι ότι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί η τακτική παράνομης εισόδου – εξόδου εντός του FIR Αθήνας και του ΕΕΧ, με τον αριθμό να φτάνει σε μια πτήση μέχρι και τις 16 παραβιάσεις με αντίστοιχο αριθμό παραβάσεων.
Με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα καταφέρνει το «επιθυμητό αποτέλεσμα» χωρίς τη χρήση μαχητικών αεροσκαφών, με τις πτήσεις αυτές έχουν επισήμως το χαρακτήρα ναυτικής περιπολίας – πολλές φορές και για την υποστήριξη της Μόνιμης Ναυτικής Δύναμης του ΝΑΤΟ (SNMG2) που έχει αναλάβει την εκτέλεση της αποτροπής εισόδου προσφυγικών ροών στο Αιγαίο.
Η αθέατη όμως όψη αυτών των πτήσεων έχει να κάνει και με τη συλλογή ηλεκτρονικών δεδομένων καθώς ο εξοπλισμός των τουρκικών ΑΦΝΣ παρέχει ανάλογες δυνατότητες παρακολούθησης ραδιοσυχνοτήτων όχι μόνο για την αποτύπωση εικόνας επιφανείας αλλά και την δραστηριότητα συστημάτων – διάταξη μάχης χερσαίων συστημάτων σε νησιά του Αν. Αιγαίου όταν αυτά εκπέμπουν .
Οι ικανότητες των τουρκικών CN-235
Το πρόγραμμα Meltem I, προέβλεπε την παράδοση 6 αεροσκαφών ναυτικής περιπολίας (MPA) στο Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό και τριών αεροσκαφών ναυτικής επιτήρησης στην Τουρκική Ακτοφυλακή. Τα αεροσκάφη είναι τροποποιημένα μεταγωγικά αεροσκάφη CN-235 που διαθέτει η τουρκική Αεροπορία.
Τα 6 CN.235 με κωδικούς TCB-651 έως 656 υπηρετούν στο Τουρκικό Ναυτικό από το 2014 ενώ τα 3 επιπλέον αεροσκάφη της Τουρκικής Ακτοφυλακής υπηρετούν και αυτά με κωδικούς TCSG-551 έως 553 (χωρίς όμως τον πλήρη εξοπλισμό ανθυποβρυχιακού πολέμου που διαθέτουν τα αντίστοιχα του Ναυτικού).
Ο Στόλος των 9 τουρκικών ΑΦΝΣ διαθέτει το Αερομεταφερόμενο Σύστημα Ναυτικής Κατάστασης και Ελέγχου AMASCOS. Το AMASCOS στα αεροσκάφη του τουρκικού Ναυτικού περιλαμβάνει ραντάρ OceanMaster Mk II, με διαμορφώσεις Ραντάρ Συνθετικού Διαφράγματος (SAR), Αντίστροφου SAR (ISAR) και Δείκτη Ναυτικού Κινούμενου Στόχου (ΜΜΤΙ).
Περιλαμβάνεται επίσης σύστημα υπερύθρων (FLIR) ASELFLIR 200, ακουστικός επεξεργαστής ηχοσημαντήρων TMS-2000, σύστημα Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης (ESM) DR3000, Εντοπιστής Μαγνητικών Ανωμαλιών (MAD) ASQ-508(V), ζεύξεις δεδομένων Link-11 και Link-16, σύστημα Ταυτοποίησης Φίλου ή Εχθρού (IFF) ανάκρισης/ απόκρισης APX-113 και ολοκληρωμένο Σύστημα Αδρανειακής Ναυτιλίας/ Παγκόσμιας Τοποθέτησης (INS/GPS) LN-100G.
Ο εξοπλισμός αυτοπροστασίας περιλαμβάνει σύστημα εντοπισμού εκτόξευσης βλημάτων AAR-60 και σύστημα άφεσης αντιμέτρων (CMDS) ALE-47. Η συγκεκριμένη έκδοση του AMASCOS περιλαμβάνει 4 κονσόλες για τον τακτικό συντονιστή και τους χειριστές ακουστικής επεξεργασίας, ESM/ASW, σύνθεσης κατάστασης επιφανείας και επικοινωνιών.
Τα συστήματα ραδιοεντοπισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αποστολές επιτήρησης – αναγνώρισης, και σε συνδυασμό με σύστημα Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης (ESM) αποτελούν μια πλήρη πλατφόρμα ηλεκτρονικού πολέμου, ικανό να εντοπίζει και να καταγράφει της ελληνική ηλεκτρονική διάταξη μάχης.
Κύκλοι του υπουργείου Άμυνας πάντως, αναφέρουν ότι μένει να φανεί αν θα συνεχιστεί και στο επόμενο διάστημα η χρήση των αεροσκαφών αυτών σε ρόλο εκτέλεσης «διαδοχικών παραβιάσεων» εκτός των «παραδοσιακών» αποστολών ναυτικής περιπολίας και παρακολούθησης που κατά κανόνα είναι ικανά να φέρουν εις πέρας.