Επιμέλεια Λ. ΛΙΓΟΥΡΙΩΤΗΣ
Εν μέσω έντονων διαμαρτυριών έγινε η τελετή θεμελίωσης του 1ου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Akkuyu (Ακουγιου) της Μερσίνας-απέναντι από την Κύπρο- η κατασκευή του εργοστασίου -από ρωσική εταιρεία- θα ξεκινήσει στο τέλος του 2016 και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2020.
Τους κλείδωσαν μέσα
Οι διαμαρτυρίες έγιναν έξω από το χώρο της τελετής από οικολόγους-περιβαλλοντολόγους που είχαν συγκεντρωθεί- μεταξύ δε των διαμαρτυρομένων βρισκόταν και ο βουλευτής του CHP, κ. Aytug Atici. Επεισόδια σημειώθηκαν όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν να εισέλθουν στο χώρο της τελετής και παρεμποδίστηκαν από την αστυνομία, η οποία έκανε χρήση πεπιεσμένου νερού για να τους απομακρύνει.Οι οικολόγοι κατάφεραν και κλείδωσαν μέσα τους συμμετέχοντες στην τελετή για λίγη ώρα, καταγγέλλοντας ότι τα δικαστήρια στα οποία έχουν προσφύγει δεν έχουν λάβει ακόμη την τελική απόφαση για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν τις επιπτώσεις του σχεδίου στο περιβάλλον και την κατασκευή πυρηνικού σταθμού σε μια ζώνη με έντονη σεισμική δραστηριότητα. Ο αντιπολιτευόμενος Τύπος καταγγέλλει επιπλέον και σκάνδαλο κυβερνητικής διαφθοράς στην υλοποίηση του σχεδίου.
Στην τελετή θεμελίωσης παραβρέθηκε ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας κ. Taner Yildiz, ο Γενικός Διευθυντής της ρωσικής υπηρεσίας ατομικής ενέργειας Rosatom κ. Sergey Kiriyenko, ο Γενικός Διευθυντής της Akkuyu Nukleer A.E. κ. Fuad Akhundov, ο Νομάρχης Μερσίνας κ. Ozdemir Cakacak και ο Βοηθός Υφυπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων κ. Necati Yamac. Πρόκειται για τον πρώτο από τους τέσσερις αντιδραστήρες ισχύος 1.200 μεγαβάτ που προβλέπεται να κατασκευαστούν εκεί, συνολικού κόστους 20 δισ. ευρώ.
O Τούρκος Υπουργός Ενέργειας, κατά την ομιλία του απάντησε στις επικρίσεις ότι το πυρηνικό κέντρο θα επηρεάσει ενεργητικά τον τουρισμό. Επίσης είπε ότι ο πυρηνικός σταθμός έχει σχεδιασθεί ώστε να αντέχει δονήσεις ισχύος μέχρι 9 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ -παρά το γεγονός ότι η περιοχή δεν είναι σεισμογενής, όπως υποστήριξε. Ο κ. Γιλντίζ, είπε πως, αν το σχέδιο αυτό είχε προχωρήσει πριν από 20 χρόνια, τότε η Τουρκία θα είχε εισαγάγει λιγότερο φυσικό αέριο. Επεσήμανε ακόμα ότι με την θεμελίωση ξεκίνησε μια νέα διαδικασία και ότι ποτέ δεν είχαν καταφέρει να φθάσουν σε ένα τόσο ξεκάθαρο σημείο ως προς την κατασκευή πυρηνικού σταθμού.
Ακολούθως, αφού υπενθύμισε ότι η Τουρκία είναι η 2η χώρα μετά την Κίνα παγκοσμίως ως προς την αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και συνέχισε λέγοντας: «Και βέβαια διαθέτουμε εγχώριες πηγές και θα τις καταστήσουμε ανανεώσιμες. Το να πράττεις το ένα έργο δε σημαίνει ότι εγκαταλείπεις τα άλλα έργα, είμαστε υποχρεωμένοι να τα πραγματοποιήσουμε όλα. (..) Εάν είχε κατασκευασθεί έως και σήμερα ο πυρηνικός σταθμός Akkuyu, θα αντιμετώπιζε τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια ολόκληρης της Κωνσταντινούπολης, πληθυσμού 14 εκ. ατόμων, και του 28% της ηλεκτρικής ενέργειας ολόκληρης της χώρας. Τονίζοντας ότι η έκταση των παραλίων της Τουρκίας είναι 8.484 χμ, συνέχισε λέγοντας ότι στην περιοχή αυτή, σε μια έκταση 2 χιλιομέτρων, θα πραγματοποιηθεί επένδυση ύψους 22 δις δολαρίων καθώς και ότι θα απασχοληθούν γύρω στα 10.000 άτομα.
Τρεις σταθμοί έως το 2030
Εκτός από τον σταθμό στο Ακουγιου, το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης - που θέλει να διαφοροποιήσει τις πηγές από τις οποίες προμηθεύεται ηλεκτρική ενέργεια – προβλέπει την κατασκευή ενός 2ου πυρηνικού σταθμού στην επαρχία της Σινώπης, στο βόρειο τμήμα της χώρας στην Μαύρη Θάλασσα, σε συνεργασία με γαλλοϊαπωνικές εταιρείες, ενώ στα τέλη της περασμένης χρονιάς ο πρωθυπουργός της Τουρκίας κ.Αχμέτ Νταβούτογλου είχε αναφερθεί δημοσίως στο ενδεχόμενο να δρομολογηθεί η κατασκευή ενός 3ου σταθμού έως το 2030
Πέραν των περιβαλλοντικών λόγων επικρίσεις διατυπώνονται και για το ότι το πρόγραμμα αυτό της κυβέρνησης φαίνεται πως ευνοεί φίλα προσκείμενους σε αυτή επιχειρηματίες, όπως έχει συμβεί και σε πολλές άλλες περιπτώσεις μεγάλων κατασκευών, σύμφωνα με τι καταγγελίες. Η τουρκική κατασκευαστική εταιρεία Cengiz Insaat που είναι γνωστή για τις σχέσεις του ιδιοκτήτη της κ. Μεχμέτ Τσενγκίζ με τον Τούρκο Πρόεδρο κ. Ερντογάν κέρδισε πρόσφατα το συμβόλαιο για την κατασκευή της υδροτεχνικής δομής του εργοστασίου και την κατασκευή του νέου λιμανιού.
Διαπλοκή
Σύμφωνα με την εφημερίδα »Ζαμάν» ο κ. Μεχμέτ Τσενγκίζ είχε έρθει στη δημοσιότητα με τη διαρροή μιας τηλεφωνικής συνομιλίας το 2014, όπου φέρεται να ακουγόταν να βρίζει, έπειτα από το ξέσπασμα του μεγάλου σκανδάλου για την κυβερνητική διαφθορά και τις έρευνες για δωροδοκία τον Δεκέμβριο του 2013. Τότε ο τουρκικός Τύπος έχει γράψει πως ο κ. Τσενγκίζ είναι μέλος μιας ομάδας Τούρκων επιχειρηματιών που είχαν συνεργαστεί για να εξαγοραστεί ο δημοσιογραφικός όμιλος Turkuvaz, (έχει τις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες «Σαμπάχ» και «Τακβίμ» καθώς και δύο φιλοκυβερνητικούς τηλεοπτικούς σταθμούς). Σε αντάλλαγμα η ομάδα των επιχειρηματιών φέρεται να ανέλαβε την κατασκευή του 3ου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης.