Ποια είναι η πραγματική ανησυχία της Τουρκίας, το ενδεχόμενο «κυρώσεων» – αντιποίνων από πλευράς Ρωσίας, ή μήπως το ενδεχόμενο να έχει πέσει σε παγίδα ο Ερντογάν από τη Μόσχα, με την Ουάσιγκτον να κάνει να στραβά μάτια ή ακόμη και να σιγοντάρει;
Το ερώτημα είναι καίριο και προκύπτει από διάφορα στοιχεία.
Πρώτον, το κατά πόσο οι όποιες οικονομικές κυρώσεις από πλευράς Μόσχας θα είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τους Ρώσους και να τους δώσουν τη δυνατότητα να επανακτήσουν το γόητρό τους το οποίο δέχθηκε πλήγμα με την κατάρριψη του αεροσκάφους, είναι ένα ερώτημα.
Δεύτερον, από την πρώτη στιγμή οι αντιδράσεις της Ουάσιγκτον δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι οι επιθυμητές για την ‘Αγκυρα. Το αποκορύφωμα, προς το παρόν, φαίνεται να είναι η δήλωση αμερικανού αξιωματούχου στο «Reuters» ότι ναι μεν το ρωσικό αεροσκάφος παραβίασε για δευτερόλεπτα τον τουρκικό εναέριο χώρο, αλλά καταρρίφθηκε καθώς βρισκόταν στον εναέριο χώρο της Συρίας.
Εάν δοκιμάσει κανείς να προσεγγίσει το θέμα από την οπτική του Ερντογάν, η «απειλή» και ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος, σε σχέση με τα όποια ρωσικά οικονομικά αντίποινα, αν πρόκειται για σιωπηρή σύμπραξη των Αμερικανών.
Θεωρητικά, τα ερωτήματα είναι δύο. Πρώτον, το αν η ‘Αγκυρα κατέρριψε το αεροσκάφος σε συνεννόηση με την Ουάσιγκτον.
Δεύτερον, το αν η «σύμπραξη» αφορά το επίπεδο Μόσχας-Ουάσιγκτον, με θύμα τον Ερντογάν.
Επιπρόσθετα υπάρχει και ένα τρίτο στοιχείο που οδηγεί στο ερώτημα αν ο Ερντογάν απειλείται από μια ιδιόμορφη ρωσοαμερικανική σύμπραξη. Κι αυτό είναι το γεγονός ότι παρά την αντιπαράθεση που είχαν για καιρό Αμερικανοί και Ρώσοι στο θέμα της Συρίας, τελικά, εδώ και λίγο καιρό φαίνεται να τα έχουν βρει στο θέμα της αντιμετώπισης του «Ισλαμικού Κράτους» και στην αναβολή του στόχου περί απομάκρυνσης του ‘Ασαντ από την εξουσία.
Δηλαδή Ρώσοι και Αμερικανοί έχουν καταλήξει σε μια κοινή γραμμή και θα ήταν παράλογο να πυροβολήσουν ξαφνικά την κοινή τους γραμμή στη Συρία. Στο βαθμό που θα βρεθεί η απάντηση αν πράγματι υπάρχει μια παρασκηνιακή ρωσοαμερικανική συνεργασία στο θέμα της κατάρριψης του αεροσκάφους, τότε θα απαντηθούν ταυτόχρονα πολλά ερωτήματα, από την κατάσταση στη Συρία, έως και τη θέση στην οποία τελικά θα περιέλθει η σημερινή πολιτική εξουσία στην Τουρκία.
Α. Αμπατζής – ΑΠΕ-ΜΠΕ