Του Σάββα Καλεντερίδη*
Το τελευταίο τρίμηνο του 2012 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Τουρκίας ανήλθε στο 1,4%, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης έκλεισε στο 2,2%. Αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού στην Τουρκία είναι 2%, τότε ο πραγματικός ρυθμός αύξησης περιορίζεται στο 1%, πράγμα που σημαίνει ότι η Τουρκία είναι στα όρια της ύφεσης, τη στιγμή που ο στόχος της κυβέρνησης ήταν αύξηση 4%.
Ένα άλλο στοιχείο που αξίζει της προσοχής μας, είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα της γείτονος, που μόλις χθες κομπορημονούσε για την ανθηρή της οικονομία ενώ ο πρωθυπουργός αλλά και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δεν έχαναν την ευκαιρία να μιλούν με απαξιωτικά λόγια για την Ελλάδα και για την οικονομική κρίση που την ταλανίζει την τελευταία εξαετία. Το κατά κεφαλήν εισόδημα, λοιπόν, το 2012, ανήλθε στα 10.504 δολάρια, ενώ το 2008 ήταν 10.450 δολάρια, δηλαδή, στην ουσία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει παραμείνει σταθερό! Αν υπολογιστεί δε ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας διατηρεί υπερτιμημένη τη λίρα έναντι του δολαρίου, τότε η πραγματική αξία του κατά κεφαλή εισοδήματος κατέρχεται στα 9.012 δολάρια.
Η εντύπωση που δόθηκε τα τελευταία χρόνια είναι ότι η τουρκική οικονομία έχει σοβαρές προοπτικές, αφού κατόρθωσε να έχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που οδήγησαν στην ένταξή της στις είκοσι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, γι’ αυτό και η συμμετοχή της Τουρκίας στον οργανισμό G-20.
Αν όμως υπολογιστεί η αύξηση του ΑΕΠ της Τουρκίας σε σταθερές τιμές τα τελευταία πέντε χρόνια, περίπου όσα χρόνια διαρκεί η ύφεση στην ελληνική οικονομία, τότε διαπιστώνουμε ότι η αύξηση ανέρχεται στο 16,3%, δηλαδή μέσο όρο 3,3% ετησίως.
Για να μην αναλωθούμε σε άλλα νούμερα και αριθμούς, να αναφέρουμε ότι το 2012 στο σύνολο των επενδύσεων παρατηρήθηκε πτώση 2,5% ενώ στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα η πτώση έφθασε το 4,5%, ενδείκτες που προοιονίζονται πτώση του ΑΕΠ το 2013 αλλά και αύξηση της ανεργίας.
Ο μόνος τομέας, που μπορούμε να πούμε ότι διέσωσε την τουρκική οικονομία και την κράτησε σχετικά μακριά από το χείλος του γκρεμού, είναι οι εξαγωγές, που είχαν αύξηση 17,2% το 2012, αφού από τα 134.9 δις δολάρια το 2011, έφθασαν τα 151.8 δις δολάρια το 2012, παρά τα προβλήματα που υπάρχουν στη Συρία και τη Βόρειο Αφρική!
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι τουρκικές εξαγωγές το 2010 ήταν μόλις 113.8 δις δολάρια, ενώ το 2002, που ανέλαβε τα ηνία της διακυβέρνησης στην Τουρκία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ήταν μόλις 36 δις δολάρια, περίπου λίγο πιο πάνω από τις εξαγωγές της Ελλάδας το 2012.
Αν και δεν συνηθίζουμε να αναλύουμε θέματα οικονομικής φύσεως, θεωρήσαμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε τα στοιχεία αυτά κυρίως για δυο λόγους.
Ο πρώτος είναι για να δώσουμε τροφή προς προβληματισμό στους αναγνώστες μας -και όχι μόνο-, αφού είναι πιθανόν η τουρκική οικονομία να περάσει κι αυτή σε φάση ύφεσης, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε κρίση, ιδιαιτέρως εάν το δίδυμο ΗΠΑ-Ισραήλ αποφασίσει να επέμβει με κάποιον τρόπο στο Ιράν. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο πρέπει να εξεταστεί σφαιρικά, αφού μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ανακατατάξεις στο εσωτερικό της γείτονος αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, που επιβάλλει ετοιμότητα από πλευράς της χώρας μας.
Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε τον απαξιωτικό τρόπο που αντιμετώπισε η …φιλική κυβέρνηση της Άγκυρας την οικονομική κρίση της Ελλάδας, και φυσικά ούτε την άκρως επιθετική στάση της στην τραγωδία της Κύπρου, που η Τουρκία έδειξε το πραγματικό της πρόσωπο -για όσους το λησμόνησαν- και όρμηξε σαν όρνιο πάνω από το ημιλιπόθυμο σώμα της σπαρασσόμενης από την οικονομική κρίση Κύπρου.
Ο δεύτερος λόγος είναι για να δώσουμε επίσης τροφή για προβληματισμό κυρίως στους ιθύνοντες για την κατά 120 δις δολάρια αύξηση των τουρκικών εξαγωγών σε μια δεκαετία, ένα ποσόν που αφ’ ενός μεν τόνωσε τις παραγωγικές δομές της τουρκικής οικονομίας, αφ’ ετέρου δε εξασφάλισε πολύτιμο συνάλλαγμα στην τουρκική κεντρική τράπεζα, η οποία σημειωτέον όχι μόνο εξόφλησε το τελευταίο …γραμμάτειο προς το ΔΝΤ, αλλά έγινε και χώρα αιμοδότης του.
Εμείς από την πλευρά μας να τονίσουμε ότι μεγάλο μερίδιο της τεράστιας αυτής επιτυχίας της γείτονος επιμερίζεται στα επιμελητήρια και στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες που συνέταξαν την στρατηγική εξωτερικού εμπορίου καθώς και στην ηγεσία αλλά και στο προσωπικό του τουρκικού υπουργείου εξωτερικών, που έπαιξε κομβικό ρόλο στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου.
Να σημειωθεί ότι ολόκληρη η εκ 500 σελίδων μελέτη της «Στρατηγικής Εξωτερικού Εμπορίου» της Τουρκίας, που είχε συνταχθεί από επιστημονική ομάδα του «Εμπορικού Επιμελητηρίου Κωνσταντινούπολης» (ΙΤΟ), το 2002, είχε τεθεί μεταφρασμένη υπ’ όψιν και προς μελέτη των κυβερνήσεων Σημίτη και Καραμανλή, οι οποίες δεν έδειξαν απολύτως κανένα ενδιαφέρον!
Μήπως, έστω και τώρα, η Ελλάδα θα πρέπει να αντιληφθεί ότι μια «Στρατηγική Εξωτερικού Εμπορίου», εκτός του ότι θα τόνωνε τις παραγωγικές δομές και θα οδηγούσε στην εξυγίανση της οικονομίας και του ίδιου του κράτους, θα θωράκιζε στην πατρίδα μας από κάθε είδους πιέσεις και θα της έδινε μια άλλη υπόσταση ως χώρα;
Επειδή, λοιπόν, ποτέ δεν είναι αργά, και μέχρι να αποκτήσουμε την εν λόγω στρατηγική, θα ήταν καλό τα επιμελητήρια να συντονίσουν τη δράση τους με το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών, για να ενισχυθούν οι ελληνικές εξαγωγές και το ρεύμα τουριστών προς την Ελλάδα, για να μπουν άμεσα, εντός του 2013 μερικά δισεκατομμύρια ευρώ στην ελληνική οικονομία από την αύξηση των εξαγωγών και των τουριστών, γεγονός που θα επιτρέψει τη χώρα μας να απαγκιστρωθεί μια ώρα αρχύτερα από τα νύχια των δανειστών της;
Επίσης, μέχρι να αποκτήσουμε στρατηγική, καλό θα είναι να δώσει άμεσα κατευθύνσεις ο κ. Σαμαράς στην κυβέρνησή του, ώστε να αποφύγουν τους πειραματισμούς τα αρμόδια υπουργεία με το πήγαινε έλα των ΟΕΥ και να θέσει εδώ και τώρα το υπουργείο εξωτερικών πρωταρχικό στόχο των διπλωματικών μας αρχών την ενίσχυση των εξαγωγών και των ροών τουριστών προς τη χώρα, ένας στόχος που είναι απολύτως μετρήσιμος.
Τέλος, επειδή πρέπει να μπει ένα τέλος στην ανευθυνοϋπευθυνότητα, να ελέγχονται και να αξιολογούνται με μετρήσιμα μεγέθη ανά εξάμηνο οι επιδόσεις των διπλωματικών μας αρχών τεθεί ως προϋπόθεση της παραμονής στη θέση τους σε πρέσβεις και ΟΕΥ η αύξηση των εξαγωγών και του τουρισμού προς την Ελλάδα.
Μόνον όταν ανακληθεί ο πρώτος πρέσβης και πρώτος ΟΕΥ από τη θέση του, επειδή δεν έπιασε τους στόχους, θα αρχίσει να κινητοποιείται το προσωπικό του υπουργείου εξωτερικών, που, επαναλαμβάνουμε, ήταν αυτό που στη γειτονική χώρα έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην αύξηση των τουρκικών εξαγωγών κατά 120 δις δολάρια σε μια δεκαετία, και στην αύξηση των συναλλαγματικών εισροών κατά άλλα 20 δις δολάρια στην ίδια δεκαετία.
Η Ελλάδα μπορεί να σωθεί.
Αρκεί να δώσουμε όλοι μας τον καλύτερό μας εαυτό!