Αδιάκοπες είναι οι πιέσεις προς την τουρκική οικονομία, με το εγχώριο νόμισμα να βυθίζεται σε νέο ιστορικό χαμηλό, εν μέσω ενός σπιράλ έντονα καθοδικά προκλήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεσημέρι της Πέμπτης, η λίρα υποχωρούσε κατά 0,63% στις 7,5494 λίρες ανά δολάριο –το χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Μάλιστα, οι σωρευτικές απώλειες από την αρχή του 2020 ανέρχονται στο 26%.
Εξίσου έντονες είναι οι πιέσεις και έναντι του ευρώ, με το τουρκικό νόμισμα να χάνει σήμερα το 0,70% της αξίας του, διολισθαίνοντας στις 8,9253 λίρες ανά ευρώ. Από την αρχή του έτους δε, η συνολική πτώση κυμαίνεται στο 33%.
Οι προκλήσεις για το νόμισμα της γειτονικής χώρας εντάθηκαν περαιτέρω εξαιτίας της προαναγγελίας της Federal Reserve περί διατήρησης του βασικού επιτοκίου στο εύρος 0% – 0,25% έως τουλάχιστον το 2023, κάτι το οποίο αναμένεται να ασκήσει σημαίνουσες πιέσεις στα νομίσματα των αναδυόμενων χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας.
Κίνδυνος για capital controls
Στο πλαίσιο αυτό, χθες, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s προέβη στην υποβάθμιση των προγραμμάτων καλυμμένων ομολόγων πέντε τουρκικών τραπεζών, ενώ μία ημέρα νωρίτερα είχε προχωρήσει στην επί τα χείρω αναθεώρηση της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας συνολικά 13 τουρκικών τραπεζών.
Σύμφωνα με το αιτιολογικό του αμερικανικού οίκου, τα τουρκικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι «πολύ πιθανό» να σταματήσουν τις αποπληρωμές ομολόγων, λόγω του σπιράλ προβλημάτων που αντιμετωπίζουν (σ.σ. μειωμένα αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα, κατάρρευση της αξίας του εγχώριου νομίσματος). Μάλιστα, οι προοπτικές παραμένουν αρνητικές, κάτι το οποίο αντανακλά καθοδικούς κινδύνους που συνδέονται με την πιθανότητα επιβολής capital controls και περιορισμών στις ροές ξένων κεφαλαίων.
Τι συμβαίνει στην τουρκική οικονομία;
Τον τελευταίο χρόνο, οι τουρκικές αρχές εφαρμόζουν μια διττή οικονομική πολιτική, η οποία από τους περισσότερους οικονομολόγους χαρακτηρίζεται ως μη βιώσιμη.
– Από τη μία πλευρά, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλεί την κεντρική τράπεζα να διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα τα επιτόκια -κάτι το οποίο καθιστά αδύναμο το τουρκικό νόμισμα εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού – με στόχο την παροχή φθηνής ρευστότητας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
– Από την άλλη πλευρά, η κεντρική τράπεζα δαπανά μεγάλες ποσότητες ξένου συναλλάγματος, προκειμένου να αγοράζει τουρκικές λίρες και να αποτρέπει την περαιτέρω καταβαράθρωση του εγχώριου νομίσματος.
Αυτή η στρατηγική, όμως, έχει αποβεί μοιραία για την τουρκική οικονομία, καθώς η αξία της τουρκικής λίρας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, με τις σωρευτικές απώλειες από την αρχή του 2020 να υπερβαίνουν το 25%.