Η 5η Σύνοδος του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ρωσίας-Τουρκίας, που έλαβε χώρα στη Άγκυρα στις αρχές Δεκεμβρίου, ολοκληρώθηκε με την υπογραφή μιας σειράς συμφωνιών και με την ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου ότι ακυρώνει το σχέδιο κατασκευής του αγωγού South Stream, ο οποίος μέσω Βουλγαρίας θα μετέφερε το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Πούτιν θα κατασκευαστεί ένας νέος αγωγός, μέσω Τουρκίας. Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν την εξέλιξη αυτή ως τουρκικής επιτυχία.
Ο «νέος» South Stream θα αποτελέσει τον τρίτο αγωγό που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία. Ο πρώτος από τους υπάρχοντες, μέσω Ουκρανίας και Βουλγαρίας, φτάνει στην Αν. Θράκη. Ο δεύτερος, γνωστός ως Blue Stream καταλήγει, μέσω της Μαύρης Θάλασσας, στην Σαμψούντα και από εκεί στο Σεϊχάν, στη Μεσόγειο. Σύμφωνα δε με μελέτη η Τουρκία εισάγει το 98% του φυσικού αερίου που χρειάζεται – το 58% από τη Ρωσία. Ακόμα, δε, χειρότερα, με την κατασκευή του νέου αγωγού η ενεργειακή εξάρτηση της Τουρκίας από την Ρωσία θα αγγίξει το 70%. Η Τουρκία θα εξαρτάτε επίσης από τη Ρωσία για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Ήδη η Τουρκία καταβάλει στη Ρωσία τα περισσότερα από τα 30 δισ. δολάρια, του σημερινού κύκλου εμπορικών επαφών τους.
Τουρκία και Ρωσία όμως είναι αντιμέτωπες σε μια σειρά περιφερειακών ζητημάτων, όπως της Συρίας, του Ιράκ, της Αιγύπτου, της Κύπρου της Ουκρανίας και του Αζερμπαϊτζάν. Παρά τις διαφορές τους αυτές και παρά το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, Ρωσία και Τουρκία έχουν δεθεί με έναν ιδιαίτερα ισχυρό οικονομικό δεσμό, σε βαθμό να παραβλέπουν τις μεγάλες τους διαφορές στα λοιπά ζητήματα. Το οικονομικό όμως αυτό δέσιμο καθιστά τις δύο χώρες αλληλοεξαρτώμενες, σε μεγάλο βαθμό.
Ο σχεδιαζόμενος από τη Ρωσία τουρκικός πυρηνικός σταθμός στο Ακουγιού, σχέδιο ύψους 20 δισ. δολαρίων, θα είναι ικανότητας 4.800 MW. Ο σταθμός αυτός θα παράγει το 16% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται η Τουρκία. Έτσι όμως η Ρωσία θα ελέγχει το 74% της τουρκικής ενεργειακής αγοράς. Την ίδια ώρα η Τουρκία συζητά με τη Ρωσία την κατασκευή και ενός ακόμα πυρηνικού εργοστασίου. Η Ρωσία επίσης εκπαιδεύει 200, αυτή την στιγμή, Τούρκους πυρηνικούς επιστήμονες και ειδικούς μηχανικούς, στο έδαφός της. Ωστόσο, βάσει της συμφωνίας με τη ρωσική Rosatom, η θα πουλά επίσης μέρος της παραγόμενης ενέργειας από το πυρηνικό εργοστάσιο του Ακουγιού, σε εγγυημένη από την τουρκική κυβέρνηση τιμή.
Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος. Το εργοστάσιο του Ακουγιού κατασκευάζεται ιδιαίτερα κοντά στην πόλη της Μερσίνας, στην οποία ζουν περισσότεροι από 1εκ. κάτοικοι, σε μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή. Σε περίπτωση σεισμού ή ατυχήματος η καταστροφή θα είναι ανυπολόγιστη. Οι περιβαλλοντικές μελέτες που έχουν, επίσης γίνει, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν είναι σκόπιμη η κατασκευή του εργοστασίου εκεί. Παρά τις προειδοποιήσεις όμως, η τουρκική κυβέρνηση, ενέκρινε το σχέδιο κατασκευής του Ακουγιού, ελάχιστες ώρες πριν την άφιξη του Πούτιν στην Άγκυρα, σε μια κίνηση που μεταφράστηκε ως χειρονομία καλής θέλησης προς τον Ρώσο πρόεδρο.
Ο πρόεδρος Πούτιν σε απάντηση ανακοίνωσε πως η ρωσική Gazprom θα πουλήσει φυσικό αέριο στην Τουρκία με έκπτωση 6%. Φαίνεται όμως πως παρά την έκπτωση η Τουρκία, επί του δυναμικότητας 63 δισ. κυβικών μέτρων νέου αγωγού, δεν θα έχει λόγο παρά μόνο για τα 14 δισ. κυβικά, που αφορούν την εσωτερική της κατανάλωση. Αλλά και η έκπτωση καθαυτή, δεν αντιπροσωπεύει καμία ρωσική παραχώρηση. Είναι απλώς φυσική συνέπεια της πτώσης της τιμής του πετρελαίου.
Σύμφωνα με τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες, πάντως, η Τουρκία σκοπεύει να προχωρήσει από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, από τα πυρηνικά της εργοστάσια, στην παραγωγή πυρηνικών όπλων. Οι Γερμανοί υποστηρίζουν ότι η Τουρκία έχει επαφές, επί του προκειμένου, με το Πακιστάν και ίσως και το Ιράν. Εδώ όμως γενάτε το ερώτημα, είναι η Ρωσία, αλλά και το ΝΑΤΟ, πρόθυμοι να επιτρέψουν την απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Τουρκία ; Και τι θα συμβεί άραγε αν η Ρωσία αποφασίσει να κλείσει τις στρόφιγγες ;
Πηγή : Al-Monitor. Μετάφραση-επιμέλεια: On Alert