Το κοινό “σχέδιο δράσης” ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες είναι ένα κείμενο “παιδικο ανάγνωσμα” σ΄ ότι έχει να κάνει με τις αιτίες του φαινομένου, με εξοργιστικές επισημάνσεις των Ευρωπαίων για τις “αξιέπαινες προσπάθειες” της Τουρκίας να “παράσχει μαζική ανθρωπιστική βοήθεια” και βέβαια με υποσχέσεις και δεσμεύσεις της ΕΕ για παροχή χρημάτων και άλλων διευκολύνσεων στην Άγκυρα. Υπολογίζεται ότι σε πρώτη φάση η ΕΕ θα δώσει 3 δις με τον Νταβούτογλου να δηλώνει ότι θέλει κι άλλα!
Όλο το κείμενο του κοινού “σχεδίου δράσης” ΕΕ-Τουρκίας
Η διεθνής κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση, η οποία απαιτεί αλληλεγγύη, συναδελφικότητα και αποτελεσματικότητα. Οι προκλήσεις είναι κοινές και οι απαντήσεις πρέπει να είναι συντονισμένες. Η Τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη χώρα και η Ε.Ε. είναι αποφασισμένες να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν τις υφιστάμενες προκλήσεις με συντονισμένο τρόπο. Αυτή η συντονισμένη δράση θα στείλει ένα σαφές μήνυμα μιας Ευρώπης δυνατότερης. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι στο επίκεντρο της κοινή μας προσπάθεια.
Το σχέδιο δράσης αντανακλά την κατανόηση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Τουρκικής Δημοκρατίας ώστε να εντείνουν τη συνεργασία τους για τη στήριξη των Σύρων που τελούν υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας και τη διαχείριση της μετανάστευσης σε μια συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κρίσης που δημιουργήθηκε από την κατάσταση στη Συρία. Όπως προκύπτει από το δείπνο εργασίας της ΕΕ-Τουρκίας στις 17 Μαΐου και την άτυπη σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ στις 23 Σεπτεμβρίου του 2015 όπου η Ευρωπαίοι ηγέτες ζήτησαν την ενίσχυση του διαλόγου με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα. Το σχέδιο δράσης προσδιορίζει μια σειρά κοινών δράσεων που πρέπει να εφαρμοστούν επειγόντως από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκική Δημοκρατία, με στόχο να ενισχύσει τις προσπάθειες της Τουρκίας όσον αφορά την διαχείριση της κατάστασης που έχει προκύψει εξαιτίας της μαζικής εισροής ατόμων που χρήζουν προσωρινής προστασίας.
Το σχέδιο δράσης, προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση κρίσης με τρεις τρόπους:
(α) Με την αναγνώριση των βασικών αιτιών που οδηγούν στη μαζική εισροή Σύρων, (β) Με την υποστήριξη των Σύρων θέτοντας τους υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας στις κοινότητες που τους φιλοξενούν στην Τουρκία και
(γ) Με την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης προς την ΕΕ
Η ΕΕ και η Τουρκία θα αντιμετωπίσουν την κρίση από κοινού με πνεύμα επιμερισμού των βαρών. Το σχέδιο βασίζεται σε και είναι αποτελείται από δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από την Τουρκία και την ΕΕ σε άλλα πλαίσια, ιδιαίτερα όσον αφορά την διεξαγωγή διαλόγου που αφορά το καθεστώς χορήγησης άδειας εισόδου (Visa). Σε αμφότερα τα τμήματα αυτά το σχέδιο προσδιορίζει τις ενέργειες που πρόκειται να εφαρμοστούν ταυτόχρονα από την Τουρκία και την ΕΕ.
Η εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης θα πρέπει να καθοδηγείται και να εποπτεύεται από κοινού τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από την τουρκική κυβέρνηση, μέσω της δημιουργίας της ομάδας εργασίας σε υψηλό επίπεδο όσον αφορά την μετανάστευση.
Μέρος Ι:
Η υποστήριξη των Σύρων που τελούν υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας και η φιλοξενία τους στις κοινότητες της Τουρκίας
.
Η Τουρκία καταβάλλει αξιέπαινες προσπάθειες προκειμένου να παράσχει μαζική ανθρωπιστική βοήθεια και στήριξη σε μια άνευ προηγουμένου και συνεχώς αυξανόμενη εισροή των ανθρώπων που αναζητούν καταφύγιο από τη Συρία η οποία έχει υπερβεί τα 2.200.000 άτομα έως σήμερα. Η Τουρκία έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια € από δικούς της πόρους για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, τα δύο μέρη θα αναλάβουν τις ακόλουθες δράσεις:
Η πλευρά της ΕΕ προτίθεται να:
1. Να προβεί στην εξασφάλιση, ανάλογα με τις αναδυόμενες ανάγκες, νέων κεφαλαίων, πέραν αυτών που προβλέπονται, για την ουσιαστική στήριξη της Τουρκίας για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της φιλοξενίας των Σύρων που τελούν υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας. Τα κεφάλαια αυτά θα κινητοποιηθούν με τον πιο ευέλικτο και γρήγορο τρόπο. Ο προσδιορισμός των προτεραιοτήτων και οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να κατανεμηθούν τα κεφάλαια θα αποφασιστεί από κοινού με τις τουρκικές αρχές. Προτεραιότητα θα δοθεί στα έργα που προβλέπουν την παροχή άμεσης ανθρωπιστικής βοήθειας, την παροχή νομικής και ψυχολογικής υποστήριξης, και την κοινωνική ένταξή τους κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Τουρκία, καθώς επίσης και την βελτίωση της πρόσβασης στην εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, αλλά και ενέργειες για τη στήριξη των κοινοτήτων υποδοχής σε τομείς που αφορούν τις υποδομές και τις υπηρεσίες.
2. Εκτός από τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν βάσει της παραγράφου 1, να συνεχίσει, μέσω της στενής συνεργασίας με τις τουρκικές αρχές, για την παροχή άμεσης και βασισμένης σε αρχές, ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω κατάλληλων ανθρωπιστικών οργανώσεων στην Τουρκία με σκοπό την κάλυψη των πλέον επειγουσών ανθρωπιστικών αναγκών, παράλληλα και τα διμερή προγράμματα συνεργασίας και με στόχο την αντιμετώπιση των αναγκών που δημιουργήθηκαν από την παρατεταμένη προσφυγική κρίση.
3. Για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική χρήση της χρηματοδότησης που ορίζονται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2, η ΕΕ μέσω των θεσμικών της οργάνων και η Τουρκία θα προβεί σε συνολική εκτίμηση των αναγκών από κοινού ως βάση για τον προγραμματισμό. Η αξιολόγηση θα επιτρέψει τον σχεδιασμό κατάλληλων δράσεων για την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών των Σύρων που τελούν υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας καθώς και των κοινοτήτων που τους φιλοξενούν, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η εισροή των ανθρώπων, ιδίως όσον αφορά τις υποδομές.
4. Συνέχιση της παροχής βοήθειας, και πέραν των 4,2 δισεκατομμύριων ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί από την ΕΕ, για τους Σύριους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στον Λίβανο, την Ιορδανία και το Ιράκ, καθώς και για τους Σύριους που βρίσκονται εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της Συρίας, με στόχο, μεταξύ άλλων, την αποδυνάμωση των παραγόντων που τους ωθούν αναγκάζοντάς τους να κινηθούν προς την Τουρκία. 5. Υποστήριξη των υφιστάμενων σχεδίων-προγραμμάτων των κρατών-μελών της ΕΕ που αφορούν στην επανεγκατάσταση.
Η Τουρκία σκοπεύει να:
1. Συνεχίσει και να ενισχύσει την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου περί αλλοδαπών και της διεθνούς προστασίας με την έγκριση του απαραίτητου νομικού πλαισίου και να αυξήσει την ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων μερών για την εφαρμογή του.
2. Συνεχίσει να εξασφαλίζει ότι οι μετανάστες είναι καταγεγραμμένοι και εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα έγγραφα, ώστε να μπορέσει να οικοδομήσει μια στρατηγική και δυναμική διαχείριση της μεταναστευτικού προβλήματος.
3. Συνεχίσει τις προσπάθειες για την υιοθέτηση και την εφαρμογή πολιτικών, προγραμμάτων και νομοθεσίας με σκοπό την παροχή διευκολύνσεων για τους Σύριους που τελούν υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας, ώστε να έχουν πρόσβαση, καθόλη τη διάρκεια της παραμονής τους στην Τουρκία, στις δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης για τους μαθητές, στις υγειονομικές υπηρεσίες καθώς και σε άλλους τομείς της οικονομίας.
4. Διασφαλίσει ότι τα ευάλωτα άτομα καταγράφονται – αναγνωρίζονται και τυγχάνουν ειδικής μέριμνας.
Μέρος ΙΙ:
Ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης
Υπό αυτό το μέρος του σχεδίου δράσης, τα μέτρα θα βασιστούν στον διάλογο για απελευθέρωση της χορήγησης βίζα, στον οδικό χάρτη για το καθεστώς χορήγησης βίζα καθώς και στις διατάξεις της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας. Για το σκοπό αυτό, τα δύο μέρη προτίθενται να αναλάβουν τις ακόλουθες δράσεις:
Η πλευρά της ΕΕ προτίθεται να:
1. Μεριμνήσει για την καλύτερη πληροφόρησης, με αμοιβαία συμφωνηθέντα τρόπο, των ανθρώπων που αναζητούν καταφύγιο στην Τουρκία για τους κινδύνους που συνδέονται με την παράνομη αναχώρηση (από την Τουρκία), καθώς και τις δυνατότητες που έχουν στη διάθεσή τους για να εισέλθουν με μεθοδευμένο τρόπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε άλλες χώρες, και τις τις σχετικές διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν.
2. Να στηρίξει περαιτέρω την Τουρκία προκειμένου να ενισχύσει την ικανότητά της για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, ιδίως με την ενίσχυση της των περιπολιών της τουρκικής ακτοφυλακής καθώς και την ικανότητα εποπτείας από άλλες τουρκικές αρχές.
3. Υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ και της Τουρκίας για την οργάνωση κοινών επιχειρήσεων επαναπατρισμού, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων επανένταξης, προς τις χώρες προέλευσης των παράνομων μεταναστών.
4. Υποστήριξη, στο πλαίσιο της εφαρμογής της σχέσης για τους «δρόμους του μεταξιού» για τη μετανάστευση και της ανάπτυξης του διαλόγου και της συνεργασίας με τις αρχές της ενδιαφερομένων κρατών μελών με σκοπό την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης, τον αγώνα κατά του λαθρεμπορίου και στη βελτίωση της διαχείρισης της μετανάστευσης.
5. Ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να ανταλλάσσει πληροφορίες με την Τουρκία για την καταπολέμηση των δικτύων λαθρεμπορίου με την ανάπτυξη ενός αξιωματικού συνδέσμου της FRONTEX στην Τουρκία, ο οποίος θα συνεργάζεται με τους αξιωματικούς συνδέσμους που έχουν ήδη αναπτυχθεί από την Τουρκία στην ΕΕ.
6. Αυξήσει την χρηματοδοτική βοήθεια που προσφέρεται για να στηρίξει την Τουρκία προκειμένου να εκπληρώσει τις απαιτήσεις στους τομείς της εξέτασης – χορήγησης ασύλου δημιουργώντας δομές στα σύνορα της χώρας.
Η Τουρκία σκοπεύει να:
1. Ενισχύσει περαιτέρω της ικανότητας παρακολούθησης της τουρκικής ακτοφυλακής, κυρίως μέσω της αναβάθμισης του εξοπλισμού επιτήρησης, αυξάνοντας τις περιπολίες του τις δυνατότητες Έρευνας-Διάσωσης, περιλαμβανόμενης και της εντατικοποίησης της συνεργασίας με τα κράτη μέλη της ΕΕ.
2. Να εντείνει τη συνεργασία με τις βουλγαρικές και ελληνικές αρχές ώστε να αποτραπεί η παράνομη μετανάστευση μέσω των κοινών χερσαίων συνόρων με την αποτελεσματική εφαρμογή της τριμερούς συμφωνία που υπεγράφη τον Μάιο του 2015, με την θέσπιση κοινού κέντρου στο Capitan Andreevo.
3. Ενισχύσει την συνεργασία και την επιτάχυνση των διαδικασιών για την ομαλή επανεισδοχή παράνομων μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και προέρχονται από την τουρκική επικράτεια, σύμφωνα με τις καθιερωμένες διατάξεις διμερούς επανεισδοχής.
4. Επιταχύνει τις διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων και χορήγησης ασύλου ώστε να ολοκληρώνονται χωρίς καθυστέρηση και να χορηγείται η ιδιότητα του πρόσφυγα σε αυτούς των οποίων οι αιτήσεις έχουν αξιολογηθεί θετικά.
5. Να εναρμονίσει τις διαδικασίες που αφορούν την πολιτική θεωρήσεων, καθώς και την νομοθεσία σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό δίκαιο.
6. Να συνεχίσει και να ενισχύσει τον αγώνα κατά της λειτουργίας των εγκληματικών δικτύων που συμμετέχουν στη λαθραία διακίνηση μεταναστών, κυρίως με την αύξηση της επιχειρησιακής συνεργασίας μεταξύ των τουρκικών αρχών με τους ομολόγους τους των κρατών-μελών καθώς και με τους οργανισμούς της ΕΕ. Τα παραπάνω περιλαμβάνουν την ενίσχυση των κανόνων που απαιτούνται για να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με πρόσωπα.
7. Να εντείνει την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Ειδικότερα, θα συνεργαστεί στενά με συνδέσμους μετανάστευσης των κρατών μελών που βρίσκονται στην Τουρκία ενόψει της εντατικοποίησης της καταπολέμησης των δικτύων λαθρεμπορίου και διακίνησης μεταναστών και να
επιταχύνει τις διαδικασίες αναγνώρισης των πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων και των πραγματικών ταυτοτήτων των μεταναστών.
8. Να ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία με την FRONTEX, ιδίως όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών.
9. Να διαθέσει αξιωματικό σύνδεσμο στην ΕUROPOL.