H Tουρκία δέχτηκε να προσφέρει τον εναέριο χώρο της στα γιγαντιαία αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης RQ – 4 Global Hawk για συλλογή πληροφοριών για το Ιράν στα πλαίσια προγράμματος του ΝΑΤΟ.
Την σχετική είδηση αναφέρει σήμερα η τουρκική εφημερίδα Vatan αλλά από τις διατυπώσεις δεν ξεκαθαρίζεται αν τα στρατηγικά κατασκοπευτικά UAV που θα χρησιμοποιούνται είναι αυτά των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων που θα επιχειρούν για λογαριασμό του ΝΑΤΟ ή αν η έγκριση της Άγκυρας για τον εναέριο χώρο της αφορά τα πέντε αμερικανικής κατασκευής RQ – 4 Global Hawk - Block 40 που έχει παραγγείλει, σχετικά πρόσφατα, το ΝΑΤΟ.
Το Global Hawk – που ο πρώτος τύπος του ξεκίνησε την επιχειρησιακή του καριέρα το 2003 στο Ιράκ - μεταφέρει φορτίο με πληθώρα αισθητήρων πληροφοριών, αναγνώρισης και παρακολούθησης οι οποίοι δίνουν την δυνατότητα στους στρατιωτικούς διοικητές να συλλέξουν εικόνες και να ανιχνεύσουν κινούμενους ή στατικούς επίγειους στόχους με την χρήση του ραντάρ του.
30 ώρες στον αέρα!
Έχει δυνατότητα να πετά για περισσότερο από 30 ώρες σε ύψος μεγαλύτερο των 60.000 ποδών.Μπορεί, επίσης, το σύστημα να παρέχει εναέριες επικοινωνίες και δυνατότητα διαμοιρασμού (sharing) πληροφοριών στις στρατιωτικές μονάδες σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Στο Ιράκ το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Global Hawk είχε μεγάλη συνδρομή ενώ ήταν αυτό που πραγματοποίησε και την τελευταία αποστολή με την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από την χώρα το 2011. Στην διάρκεια όλων αυτών των ετών τα Global Hawk πραγματοποίησαν 1.146 αποστολές άμεσα συνδεδεμένες με το Ιράκ και συμπλήρωσαν 21.325,3 ώρες πτήσης, από τα αρχικά αεροσκάφη Block 10 έως τα σημερινά Block 30, που ήδη, με απόφαση της USAF άρχισαν να περιορίζουν την παρουσία τους ενόψει τουBlock 40 .
Την ίδια στιγμή που η USAF ψαλίδισε το τρέχον (Βlock 30) πρόγραμμα προμήθειας UAV Global Hawk, το ΝΑΤΟ αποφάσισε κατά την σύνοδο του Μαΐου 2012 την απόκτηση 5 μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλης εμβέλειας-μεγάλου ύψους πτήσης. Η προμήθεια, που εντάσσεται στα πλαίσια του προγράμματος Allied Ground Surveillance (AGS) και αφορά Global Hawk Block 40, έχει αξία 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά τότε προορίζεται στο να δώσει στο ΝΑΤΟ αυτόνομη δυνατότητα επιτήρησης μεγάλου στρατηγικού, βάθους. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι αρχικά εξασφάλισε την χρηματοδότηση μόνο από 13 από τις 28 χώρες-μέλη που είναι η Βουλγαρία, η Τσεχία, Εσθονία, Γερμανία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και ΗΠΑ.
Επιχειρησιακή διαθεσιμότητα
Η Αμερικανική Αεροπορία έχει ήδη ανακοινώσει και επίσημα ότι προτίθεται να αποσύρει και το τελευταίο εναέριο επανδρωμένο σύστημα στρατηγικής αναγνώρισης που διαθέτει, τα αεροσκάφη U-2S, μέχρι το 2015- οπότε προετοιμάζεται για την διάδοχο λύση στη συλλογή στρατηγικών πληροφοριών.
Όσον αφορά την νέα έκδοση (ΒLOCK 40) του Global Hawk έγινε γνωστό ότι απέκτησε αρχική επιχειρησιακή διαθεσιμότητα (IOC) και προχωρά. Η εκδοχή αυτή του Block 40, είναι εξοπλισμένη με νέο ραντάρ (MP-RTIP). Τα σχέδια προβλέπουν την αγορά εκ μέρους της USAF συνολικά 11 RQ-4C με το ραντάρ MP-RTIP. Επίσης θεωρείται σίγουρο ότι θα αναπτυχθεί περαιτέρω μια έκδοση του RQ-4 Block 40 για το Αμερικανικό Ναυτικό.
Συνεργασία και με Joint STARS
Πριν μερικές εβδομάδες ένα αεροσκάφος Joint STARS (Διακλαδικό Σύστημα Ραντάρ Αναγνώρισης Στόχου E-8C ) της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, αντάλλαξε με επιτυχία δεδομένα αναγνώρισης με ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος RQ-4B Global Hawk Block 40, κατά τη διάρκεια πτήσης .Να θυμίσουμε ότι το Join STARS είναι μια πλατφόρμα διοίκησης και ελέγχου και ένα εναέριο σύστημα διαχείρισης μάχης, το οποίο πραγματοποιεί αναγνώριση επίγειων κινούμενων ή ιπτάμενων στόχων ώστε οι διοικητές να έχουν αντίληψη της κατάστασης των εχθρικών δυνάμεων καταγραφή της τοποθεσίας υποστήριξής τους και δυνατότητα σκόπευσης με τελικό στόχο την διενέργεια επιθετικών επιχειρήσεων καταστροφής .
Η πρώτη αυτή πτήση επέδειξε με επιτυχία την διαλειτουργικότητα μεταξύ των δύο πλατφορμών, στην ενδεχόμενη βελτίωση και επέκταση των δυνατοτήτων αναγνώρισης και επιτήρησης, των δυνητικά αναπτυσσόμενων δυνάμεων.Η ανταλλαγή δεδομένων, είναι η πρώτη προσπάθεια στη σύζευξη στοιχείων ραντάρ ενός επίγειου κινούμενου στόχου από ένα Global Hawk με ένα αεροσκάφος Joint STARS, αναφέρθηκε σχετικά από ειδικά ΜΜΕ. Εν συνεχεία οι πληροφορίες, μέσω του Joint STARS, μπορούν να αποσταλούν στις επίγειες δυνάμεις.
35.000 η ώρα!
Ορισμένοι – ίσως ευφάνταστοι; – υποστηρίζουν ότι τελικά μπορεί να μην είναι το RQ-4 Global Hawk ο αντικαταστάτη του επανδρωμένου U-2 και ότι υπάρχει το σχέδιο για ένα άκρως απόρρητο αεροσκάφος στρατηγικής αναγνώρισης που βρίσκεται σε ανάπτυξη από την δεκαετία του 1990, όταν αποσύρθηκαν τα SR-71…
Πάντως αν και το Global Hawk έχει τις επιχειρησιακές προδιαγραφές επιδόσεων για να αντικαταστήσει το U-2, για τον ρόλο της στρατηγικής αναγνώρισης ειδικοί λένε ότι θα πρέπει να μετατραπεί για να μεταφέρει κάμερα υψηλής ανάλυσης, πλατφόρμα των οποίων είναι σήμερα το Dragon Lady- όπως είναι το παρατσούκλι του U-2.
Να σημειωθεί εξάλλου ότι το RQ-4 δεν είναι οικονομικότερο από το U-2 στις επιχειρήσεις, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και συνυπολογιζομένου όλου του κόστους, κάθε ώρα πτήσης του U-2 κοστίζει 31.000 δολάρια ενώ αντίστοιχο κόστος του RQ-4 είναι 35.000 δολάρια.
Τα συν και τα πλην για την Τουρκία
Λαμβανομένων υπόψιν όλων αυτών ειδικοί αναφέρουν ότι η παραχώρηση χρήσης του εναέριου χώρου της Τουρκίας – και ενδεχομένως βάσης ως εναλλακτικό χώρο προσγείωσης – πρέπει να προσέδωσε στην Άγκυρα σημαντικά αντισταθμιστικά οφέλη πολιτικά, διπλωματικά και επιχειρησιακά. Βεβαίως, προσθέτουν, η εμπλοκή στην αλυσίδα της συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ δημιουργεί και κινδύνους – επιχειρησιακούς και διπλωματικούς.