Τα τελευταία επεισόδια βίας απο το Ισλαμικό Κράτος αλλα και απο τους φιλόρωσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία έχουν ξυπνήσει το ερώτημα κατα πόσο τελικα διαφέρουν και τι ειναι αυτο που τους ενώνει;
Σ’ ενα άρθρο του, το αμερικανικο περιοδικό Foreign Policy καταλήγει οτι οι διαφόρες τελικά ανάμεσα στους εξτρεμιστές της Μέσης Ανατολής και στους φιλόρωσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία ειναι πολύ λίγες και αυτο που τους ενώνει ειναι κάτι που ενώνει όλους μας: Η οργή!
Τελικά πώς καταλήγει ένας νεαρός βρετανός ράππερ να αποκεφαλίζει αθώους δημοσιογράφους σε δυο απο τα πιο φρικιαστικά βίντεο που έχουν εμφανιστεί την τελευταία δεκαετία; Για πιο λόγο δηλαδή παιδιά απο την Μινεσότα ταξιδεύουν εως την άλλη άκρη του κόσμου για να πεθάνουν και να υπηρετήσουν την τζιχάντ; Και πώς καταλήγει ένας κορυφαίος ρώσος ακαδημαικός να καλεί δημοσίως για γενοκτονία των Ουκρανών, ενώ ενας παρουσιαστής κατα την διάρκεια της τηλεοπτικής του εκπομπής θυμίζει με υπερηφάνεια τους συμπατριώτες του οτι η Ρωσία έχει την δύναμη να “μετατρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ραδιενεργό σκόνη”;
Ειναι πολλά αυτα που διαχωρίζουν τους φιλορωσους αυτονομιστές απο τους ισλαμιστές μαχητές στη Συρία και στο Ιράκ. Κατ’ αρχάς προέρχονται απο διαφορετικές κουλτούρες και έχουν διαφορετικές συνθήκες και κίνητρα να τους καθοδηγούν (Πράγματι, το Ισλαμικό Κράτος πρόσφατα δήλωσε οτι η Ρωσία ειναι εχθρός).
Αλλά ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και άλλοι ηγέτες της Δύσης προσπαθούν να καταλήξουν σε αποτελεσματικές πολιτικές για να αντιμετωπίσουν αυτές τις εχθρικές δυνάμεις, είναι σημαντικό να δούμε τι ακριβώς τους ενώνει.
Είναι ενα συναίσθημα παρορμητικό, που οι φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δύσης προτιμούν να αποσιωπούν ή να αγνοούν. Είναι παράλογο, απρόβλεπτο, και ασύγκριτα καταστροφικό.
Είναι το συναίσθημα της οργής.
Ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών της Γερμανίας αναφέρθηκε ακριβώς σε αυτο σε σε μια πρόσφατη συνέντευξη του. Ο Hans-Georg Maassen παρατήρησε ότι το ισλαμικό κράτος είναι τώρα πιο δημοφιλής μεταξύ των νέων και επίδοξων τζιχαντιστών απο την Αλ Κάιντα.
Και αυτό δεν είναι πριν από τα βίντεο, στα οποία οι τζιχαντιστές αποκεφαλίζουν τον James Foley και τον Steven Sotloff, αλλά ακριβώς εξαιτίας των βίντεο. «Αυτό που προσελκύει τους ανθρώπους είναι η έντονη βια, ο ριζοσπαστισμός και η αυταρχικότητα», είπε.
Αυτό το συμπέρασμα θα είναι για μερικούς σοκαριστικό σίγουρα. Πώς μπορεί άλλωστε οι άνθρωποι να προσελκύονται από την «έντονη βαρβαρότητα»; Οι περισσότεροι από εμάς αποφεύγουν την ακραία βία (όπως εμφανίζεται σε αυτά τα βίντεο).
Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί στον κόσμο που βρίσκουν την αιματοχυσία αναζωογονητική, ακόμα και καθαρτική. (Πράγματι, διάφορες εκδοχές των βίντεο της εκτέλεσης των δημοσιογράφων έχουν προβληθεί εκατοντάδες χιλιάδες φορές στο YouTube, πράγμα που σημαίνει ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πιθανώς παρακολούθησει τους αποκεφαλισμούς σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι τώρα – παρά τις προσπάθειες των ΜΜΕ να μην τις προβάλουν.)
Όλες οι κοινωνίες έχουν τέτοιους ανθρώπους, και κατά πάσα πιθανότητα πάντα θα έχουν.
Θέλουμε να ξεχάσουμε οτι ως ανθρώπινα όντα ειμαστε και ζώα, και κάπου μέσα μας βαθιά, επικρατεί μια αταβιστική ανάγκη να κυριαρχήσουμε, να αγωνιστούμε, να προκαλέσουμε πόνο. Δεν θέλουμε να το αναγνωρίσουμε αυτο αλλα υπάρχει σε διάφορους βαθμούς και κάποια στιγμή όλοι μας έχουμε αισθανθεί την έλξη του.
Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν δημιουργήσει πολύπλοκους μηχανισμούς για να μας προστατεύουν απο τα χειρότερα μας ένστικτα, όπως ειναι για παράδειγμα οι κανόνες του σχολείου, τα δικαστήρια και οι αστυνομικές δυνάμεις μεταξύ αλλων.
Αλλά μερικές φορές τα πράγματα βγαίνουν εκτός ελέγχου. Συμβαίνει, μερικές φορές μεγάλες ομάδες ανθρώπων, ακόμα και ολόκληρες κοινωνίες, να υποκύπτουν στην οργή.
Στη Ρουάντα, μόλις πριν από 20 χρόνια, σχεδόν το 90% της χώρας ήρθε σε σύγκρουση με το μικρότερο ποσοστό και περίπου 800.000 άνθρωποι, ίσως και περισσότεροι, έχασαν τη ζωή τους.
Αυτοι που συνήθως ανταποκρίνονται στην βία ειναι αυτοι που πολύ συχνά αισθάνονται οτι ειναι οι αδύναμοι, ή οι μη προνομιούχοι. Είναι αυτή η έντονη αίσθηση της αδικίας που, κατά την άποψή τους, τους δίνει την άδεια να ανατρέψουν τους κανόνες που δημιουργήθηκαν από τους νικητές.
Όταν οι πολιτικοί ηγέτες αποφασίζουν να εκμεταλλευτούν αυτά τα συναισθήματα, ανοίγουν αμέσως τον δρόμο προς τη καταστροφή. Στη Ρουάντα, οι εξτρεμιστές Χούτου δημιουργησαν ένα γενικό σχέδιο γενοκτονίας το οποίο ηταν ουσιαστικά βασίσμένο στα υπερβολικά συναισθήματα θυματοποίησής που υπέστησαν στα χέρια των Τούτσι, οι οποίοι ηταν για καιρό η κυρίαρχη ελίτ της χώρας.
Καθώς κατέρρεε η Γιουγκοσλαβία ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς «μάζευε» την εντελώς διάχυτη δυσαρέσκεια των Σέρβων και δημιούργησε μια δολοφονική μάζα θρησκευτικού και εθνικού μίσους.
Οι δημοκρατίες έχουν ενσωματωμένα “συστήματα ασφαλείας” για να προστατεύονται απο τέτοια γεγονότα. Η πολιτική συμμετοχή επιτρέπει την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων. Η ελευθερία του λόγου επιτρέπει σε ομάδες να συζητήσουν τις διαφορές τους και να βρουν τρόπους συνύπαρξης. Η οργή και η αδικία υπάρχουν παντού. Οι δημοκρατίες δεν ισχυρίζονται οτι εξαφανίζουν την οργή και την αδικία. Αλλά αυτο που μπορούν να κάνουν ειναι να προσφέρουν πρακτικές λύσεις και κατα προτίμηση χωρίς να σκοτώνονται άνθρωποι.
Αυτό που βλέπουμε σε μέρη όπως τη Συρία, το Ιράκ και την ανατολική Ουκρανία είναι η αποτυχία αυτών των εγγυήσεων. Στη Μέση Ανατολή, οι τζιχαντιστές δεν κρύβουν την κακία τους – στην πραγματικότητα, κάνουν επίδειξη κακίας, εν μέρει χρησιμοποιώντας την ως τεχνική εκφοβισμού, αλλά και ως ένα απλό εργαλείο για να προσελκύσουν κι αλλα μέλη. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι πολλοί από τους νέους δυτικούς που πολεμάνε στο πλευρό αυτών των “ιερών μαχητών” στη Σομαλία ή το Αφγανιστάν δεν τους δελέασε το Ισλάμ όσο η τζιχάντ – η υπόσχεση δηλαδη οτι θα συμμετάσχουν σε ωμότητες που πλεον μπορούν να δικαιολογήσουν λόγω αδικιών απο το παρελθόν και που τώρα πρεπει να «εξαφανίσουν» απο την ιστορία.
Οι ακραία σταση των τζιχαντιστών ειναι γνωστή. Αλλα τώρα κατι παρόμοιο άρχισε να γίνεται και στην Μόσχα. Στην ανατολική Ουκρανία η προπαγανδα του Κρεμλίνου διοχετεύει την δυσαρέσκεια που αισθάνονται πολλοί Ρωσοι για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την αναταραχή της δημοκρατίας που ακολούθησε.
Η συλλογική οργή της Ρωσίας επιδεινώθηκε απο την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση οτι ηταν η Δύση που ενορχήστρωσε την πτώση της Σοβιετικής εξουσίας και συνέπως το χάος που την ακολούθησε και όχι οι ίδιοι οι Ρώσοι.
Είναι αυτό το ίδιο συναίσθημα της αδικίας που ωθεί την Μόσχα να μην ακολουθει τους διεθνή κανόνες. Οι αυτονομιστές και οι υποστηρικτές της, ξέρουν ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούν για ζητήματα όπως ειναι για παράδειγμα η Σύμβαση της Γενεύης ή η συμφωνία που υπεγράψε η Μόσχα το ’94 ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ουκρανίας.
Κανένα δημόσιο πρόσωπο στη Ρωσία δεν εχει νοιώσει την ανάγκη να πει κάτι για τα σχόλια του ακαδημαϊκού Αλεξανδρου Ντουγκιν όπου καλούσε γενοκτονία κατά των Ουκρανών και επιπλέον ο Πούτιν δεν θεώρησε οτι ηταν αναγκαίο να υπενθυμίσει τον γνωστο παρουσιαστή Ντιμιτρι Κισελεβ οτι ενας πυρηνικός πόλεμος δεν ειναι και ιδιαίτερα επιθυμητός
Η πρόσφατη δημόσια ταπείνωση μιας γυναίκας στο Ντόνετσκ η οποία κατηγορήθηκε οτι υποστήριζε τους αυτονομιστές, όπως και η απαγωγή και τα βασανιστηρια αντιπάλων μπαινουν αμέσως στην κατηγορία της οργής. Ειδικά οταν περνάνε και στο επόμενο στάδιο της δημοσίευσης των βασανιστηρίων στο διαδίκτυο.
Βέβαια δεν υπάρχει καμία ντροπή σε όλα αυτα καθώς και ο Βλάντιμιρ Πουτιν αλλα και η Ρωσικη Ορθόδοξη εκκλησια προσφερουν αυτόματα ύφεση αμαρτιών!
Οι δυνάστες – είτε ειναι χαλίφηδες, είτε ειναι πρόεδροι – ειναι στην πλέον ευχάριστη θέση να επωφεληθούν απο τα συναισθήματα θυμού και οργής των πολιτών τους.
Ξέρουν ότι είναι ένας καλός τρόπος για να μένουν στην εξουσία. Αλλά ακριβώς επειδή οι πολίτες δεν προκειται να παίξουν με τους κανόνες, οι ηγέτες αυτών των χωρών δεν ειναι ιδιαίτερης εμπιστοσύνης. Ο συμβιβασμός τους κάνει να φαινονται αδύναμοι.
Είναι επίσης σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η πολιτική του συλλογικού θυμού είναι εν τέλει αυτοκαταστροφική. Δεν νομίζω ότι το ισλαμικό κράτος θα επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήδη εχει πολλές χώρες εναντίον του.
Εν τω μεταξύ, υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η Ρωσία καταστρέφει την οικονομία της με την ξαφνική εθνικιστική της τάση.
Οι ιδεολογίες που βασίζονται στην βία, το μίσος, και τον αποκλεισμό δεν δημιουργουν μια σταθερή βάση. Αλλά αυτό δεν ειναι το θεμα μας. Το ερώτημα είναι πόση ζημιά μπορούν να κάνουν, πριν αυτοκαταστραφούν.
Πηγή – Foreign Policy
Μετάφραση/Επιμέλεια – OnAlert.gr
Διαβάστε ακόμη:
20 χώρες μέχρι στιγμής στην Παγκόσμια Συμμαχία κατά των Τζιχαντιστώ
CIA: Το Ισλαμικό Κράτος διάθετει 20.000 – 31.500 μαχητές
Που «κολλάει» το σχέδιο Ομπάμα