Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε χθες Παρασκευή ότι δεν επιδιώκει «αλλαγή καθεστώτος» στην Τεχεράνη μετά την εξόντωση του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, τον οποίο χαρακτήρισε «τρομοκράτη υπ’ αριθμόν ένα» σε διεθνές επίπεδο.
Υποστήριξε πως έδωσε τη διαταγή στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να σκοτώσουν τον υποστράτηγο Σουλεϊμανί για να «σταματήσει» το ξέσπασμα ενός πολέμου και «όχι να αρχίσει ένας», ενώ υπεραμύνθηκε της απόφασής του λέγοντας πως ο διοικητής της Δύναμης Κουντς προετοίμαζε «άμεσες» επιθέσεις εναντίον αμερικανών στρατιωτικών και διπλωματών.
Ο Σουλεϊμανί είχε «πάθος» να «σκοτώνει αθώους», πέταξε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, πριν προειδοποιήσει τους «τρομοκράτες» που βάζουν στο στόχαστρο Αμερικανούς.
«Θα σας βρούμε. Θα σας εξοντώσουμε. Θα προστατεύουμε πάντα τους διπλωμάτες μας, τους στρατιώτες μας, όλους τους Αμερικανούς και τους συμμάχους μας», τόνισε ο Τραμπ σε δηλώσεις του στο ιδιωτικό κλαμπ του στο Μαρ-α-Λάγκο (Φλόριντα), όπου κάνει διακοπές.
«Έχω βαθύ σεβασμό για τον ιρανικό λαό», συνέχισε και επέμεινε «δεν επιδιώκουμε αλλαγή καθεστώτος». Ωστόσο, διεμήνυσε ότι «είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε οποιαδήποτε δράση κριθεί απαραίτητη».
Η αμερικανική επιδρομή που έγινε το βράδυ της Πέμπτης προς Παρασκευή στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο υποστράτηγος Σουλεϊμανί, ο Αμπού Μάχντι αλ Μουχάντις, ο υπαρχηγός της συμμαχίας σιιτικών παραστρατιωτικών οργανώσεις Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης (ΔΛΚ), καθώς και άλλοι τουλάχιστον έξι άνθρωποι. Η εξόντωση των Σουλεϊμανί και Μουχάντις οδηγούν σε νέα σοβαρή κλιμάκωση την ένταση στην περιοχή.
Περίπου 24 ώρες αργότερα, άλλη επιδρομή έπληξε οχηματοπομπή ασθενοφόρων που συνδεόταν με τις ΔΛΚ, ανακοίνωσε η ίδια η συμμαχία νωρίς σήμερα Σάββατο. Διέψευσε ότι στόχος ήταν κορυφαία στελέχη της. Δεν έγινε σαφές ποια δύναμη έκανε τη σημερινή επιδρομή.
Στις δηλώσεις που έκανε ο Τραμπ στη Φλόριντα τόνισε πως ο υποστράτηγος Σουλεϊμανί, χαρισματικός ιρανός στρατιωτικός που θεωρείται πως άλλαξε την πορεία του πολέμου στη Συρία και διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) στο Ιράκ, είχε «σκοτώσει χιλιάδες επί χιλιάδων» αθώων και πλέον το «αιματοκύλισμα» που οφειλόταν σε αυτόν πήρε τέλος.
Ο Τραμπ αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2017 άλλαξε τελείως την προσέγγιση της Ουάσινγκτον έναντι της Τεχεράνης, ακυρώνοντας τις προσπάθειες προσέγγισης του Δημοκρατικού προκατόχου του Μπαράκ Ομπάμα και εντέλει αποσύροντας πέρυσι τις ΗΠΑ από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ, η επίσημη ονομασία της συμφωνίας για το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας), επαναφέροντας σε ισχύ αμερικανικές κυρώσεις κι επιβάλλοντας ακόμη περισσότερες, με στόχο τον στραγγαλισμό της ιρανικής οικονομίας. Η ένταση δεν πάει να κλιμακώνεται έκτοτε.
Η ιρανική ηγεσία ορκίστηκε «εκδίκηση» μετά τη δολοφονία του Σουλεϊμανί, παρασημοφορημένου βετεράνου του πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-1988), ενός από τους πιο διακεκριμένους στρατιωτικούς της γενιάς του, που θεωρείτο από πολλούς ότι στην πραγματικότητα ήταν ο δεύτερος ισχυρότερος αξιωματούχος στην Ισλαμική Δημοκρατία, μετά τον ανώτατο ηγέτη αγιατολά Αλί Χαμενεΐ.
Η Τεχεράνη διεμήνυσε ότι θα πάρει την «εκδίκηση» αυτή «σε κατάλληλο χρόνο και τόπο».
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο τηλεφώνησε σε ομολόγους του σε πολλές πρωτεύουσες χθες για να τους διαβεβαιώσει πως η Ουάσινγκτον «δεσμεύεται στην αποκλιμάκωση», ανάμεσά τους αυτούς της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Ρωσίας και της Κίνας.
Η εξόντωση του ιρανού υποστρατήγου Σουλεϊμανί βύθισε τον κόσμο ολόκληρο στην αβεβαιότητα, εγείροντας φόβους για έναν «νέο πόλεμο στον Κόλπο» τον οποίο «ο κόσμος δεν μπορεί να ανεχθεί», όπως το έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Στις περισσότερες πρωτεύουσες κυριαρχεί η ανησυχία. Βλαντίμιρ Πούτιν και Εμανουέλ Μακρόν ανέφεραν έπειτα από τηλεφωνική συνδιάλεξή τους πως ανησυχούν για τον κίνδυνο ακόμη πιο «σοβαρής επιδείνωσης της κατάστασης» στη Μέση Ανατολή. Πεκίνο και Λονδίνο απηύθυναν εκκλήσεις για «αποκλιμάκωση».
Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν αλματωδώς χθες· οι αγορές να φοβούνται τις δυνητικές επιπλοκές, πιθανόν ακόμα και τον αποκλεισμό του στενού του Χουρμούζ.