Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου μιλώντας περί «πολέμου με το Ιράν» κατά την πρώτη ημέρα μιας διεθνούς διάσκεψης για τη Μέση Ανατολή που συνδιοργανώνουν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Πολωνίας και οι εργασίες της άρχισαν χθες το απόγευμα.
«Αυτό που είναι σημαντικό σε τούτη τη συνάντηση — κι αυτή η συνάντηση δεν γίνεται μυστικά, διότι διεξάγονται πολλές τέτοιες — είναι πως πρόκειται για μια ανοικτή συζήτηση, με αντιπροσώπους ηγετικών αραβικών χωρών, που κάθονται στο ίδιο τραπέζι με το Ισραήλ για να προωθήσουν ένα κοινό συμφέρον, τον πόλεμο με το Ιράν», δήλωσε ο Νετανιάχου σε μήνυμα που καταγράφηκε σε βίντεο, αναρτήθηκε στο Twitter και περιεχόταν σε μια ανακοίνωση που έδωσαν στη δημοσιότητα οι υπηρεσίες του.
Παραθέτοντας αυτό ακριβώς το απόσπασμα της τοποθέτησης του ισραηλινού πρωθυπουργού, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ σχολίασε: «Πάντα ξέραμε τις παραισθήσεις του Νετανιάχου. Τώρα ο κόσμος όλος— κι όσοι παρευρίσκονται στο τσίρκο της Βαρσοβίας — γνωρίζουν επίσης».
Το βίντεο με το επίμαχο σχόλιο του Νετανιάχου διεγράφη κατόπιν από το Twitter. Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού εξέδωσε ορθή επανάληψη της ανακοίνωσής του, αντικαθιστώντας τη φράση «πόλεμος με το Ιράν» με τη φράση «αντιμετώπιση του Ιράν».
Ο Νετανιάχου είναι ανάμεσα στους λίγους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που συμμετέχουν στη διάσκεψη για την «ειρήνη και την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή», που συνδιοργανώνουν η Ουάσινγκτον και η Βαρσοβία.
Η διάσκεψη επικρίθηκε από πολλές πλευρές. Η συμμετοχή ήταν πολύ κατώτερη της προσδοκώμενης, διότι θεωρήθηκε ότι αποτελούσε αμερικανική προσπάθεια να κλιμακωθεί η πίεση στο Ιράν.
Η Ρωσία μελέτησε το πρόγραμμα και τους σκοπούς της διάσκεψης και αποφάσισε να μην συμμετάσχει, ξεκαθάρισε το υπουργείο Εξωτερικών στη Μόσχα.
Οι ΗΠΑ επιδιώκουν «να επιβάλλουν μονομερώς γεωπολιτικούς σκοπούς» αναλαμβάνοντας «πρωτοβουλίες» που «παρουσιάζονται» ως εάν να απηχούσαν «τις απόψεις ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας», στηλίτευσε το ρωσικό ΥΠΕΞ, με μια ανακοίνωσή του που μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax.
Το Ιράν, σύμμαχος της Ρωσίας, είδε μια αμερικανική «συνομωσία» με σκοπό η Τεχεράνη να πειθαναγκαστεί να αλλάξει πολιτική.
«Η συνωμοσία μεγάλων κρατών, όπως οι ΗΠΑ, δεν θα επηρεάσει την πολιτική μας», διαβεβαίωσε ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχανί, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Αμερικανοί αξιωματούχοι διαβεβαίωσαν ότι η διάσκεψη δεν έχει σκοπό να μπει το Ιράν στο στόχαστρο.
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ κατηγορεί ακατάπαυστα την ιρανική κυβέρνηση ότι αποσταθεροποιεί τη Μέση Ανατολή και χρηματοδοτεί την τρομοκρατία. Ο Τραμπ απέσυρε πέρυσι τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας και σταδιακά επανέφερε σε ισχύ όλες τις αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης.
Ο πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα ανέμενε να υποδεχθεί συνολικά 60 αντιπροσωπείες από όλο τον κόσμο στο βασιλικό παλάτι της Βαρσοβίας για τη διήμερη διάσκεψη, αλλά πολλοί ξένοι ηγέτες και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, ειδικά Ευρωπαίοι, επέλεξαν να μην ταξιδέψουν στην πολωνική πρωτεύουσα.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας, μεταξύ αρκετών ακόμη επικεφαλής της διπλωματίας δυτικοευρωπαϊκών κρατών, δεν συμμετέχει. Η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, η Φεντερίκα Μογκερίνι, επέλεξε επίσης να είναι απούσα, επικαλούμενη το βεβαρυμένο πρόγραμμά της. Η Τουρκία έστειλε απλά τον πρεσβευτή της στην Πολωνία στη διάσκεψη, όπως μετέδωσαν τουρκικά ΜΜΕ.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αποδοκιμάζουν την απόφαση της Ουάσινγκτον να αποσυρθεί από τη συμφωνία με το Ιράν, την οποία προσπαθούν να περισώσουν με έναν μηχανισμό ο οποίος θα επιτρέψει σε ευρωπαϊκές εταιρίες να συναλλάσσονται με την Ισλαμική Δημοκρατία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν αμερικανικές κυρώσεις.
Παρόντες είναι μεταξύ άλλων ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάικ Πομπέο, ο επικεφαλής του Φόρεϊν Όφις Τζέρεμι Χαντ, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου.
Ο τελευταίος δεν έκρυψε τι τον απασχολεί. Το Ιράν «μας απειλεί στην 40ή επέτειο της Ισλαμικής Επανάστασης», τόνισε ο ισραηλινός πρωθυπουργός. «Απείλησε να καταστρέψει το Τελ Αβίβ και τη Χάιφα», επέμεινε.
Η Χανάν Ασράουι, στέλεχος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), καταδίκασε τη διάσκεψη, βλέποντας ακόμη μια εκδήλωση της «ανεύθυνης» πολιτικής που ασκεί η Ουάσινγκτον και «προσπαθεί να επιβάλλει στη διεθνή κοινότητα».
Η σύνοδος έχει σκοπό να «επιβραβεύσει την πολεμοχαρή στάση» της κυβέρνησης του Ισραήλ και να «εντείνει την πόλωση στην περιφέρεια» προς όφελος «της ισραηλινής ηγεμονίας» και σε βάρος «της προοπτικής να υπάρξει αληθινή ειρήνη», έκρινε.
Η κυβέρνηση Τραμπ διαβεβαιώνει πως δεν επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, όπου πρόσφατα εορτάστηκε η 40ή επέτειος από την ισλαμική επανάσταση που ανέτρεψε τον σάχη.
Μολαταύτα ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντι Τζουλιάνι, προσωπικός δικηγόρος του αμερικανού προέδρου που πάντως δεν εκπροσωπεί επισήμως την Ουάσινγκτον, κάλεσε εκ νέου να υπάρξει αλλαγή καθεστώτος κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στη Βαρσοβία με μέλη των Μουτζαχεντίν του Λαού — οργάνωσης της εξόριστης ένοπλης ιρανικής αντιπολίτευσης, την οποία η Τεχεράνη χαρακτηρίζει τρομοκρατική, αλλά καλλιέργησε τα τελευταία χρόνια δεσμούς με αμερικανούς συντηρητικούς πολιτικούς.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ, φωτογραφία αρχείου EPA
