Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάικ Πομπέο πραγματοποιεί σήμερα στην Κωνσταντινούπολη μια επίσκεψη επικεντρωμένη «στη θρησκευτική ελευθερία», όμως δεν έχει προβλεφθεί καμιά συνάντησή του με τους Τούρκους ηγέτες, τους οποίους δηλώνει εντούτοις ότι θέλει «να πείσει» να πάψουν τις «πολύ επιθετικές» ενέργειές τους.
Ο Πομπέο άρχισε την επίσκεψη αυτή, το πρόγραμμα της οποίας έχει προκαλέσει επικρίσεις από την Άγκυρα, με μια συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, πριν ξεναγηθεί στο γειτονικό τζαμί Ρουστέμ Πασά.
Ο υπουργός Εξωτερικών πρόκειται να συζητήσει «θρησκευτικά ζητήματα στην Τουρκία και την περιοχή» και να υπογραμμίσει «τη σταθερή θέση» των Ηνωμένων Πολιτειών στα θέματα αυτά, τα οποία ο Μάικ Πομπέο έχει αναγάγει σε κύρια προτεραιότητά του στο ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
«Υπάρχουν βεβαίως πράγματα για τα οποία μπορούμε να συζητήσουμε» αναφορικά με τη θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία, είπε σε δημοσιογράφους ένας Αμερικανός αξιωματούχος επικρίνοντας έμμεσα τις τουρκικές επιδόσεις.
Η Τουρκία προκάλεσε κύμα επικρίσεων στον χριστιανικό κόσμο τον Ιούλιο, όταν μετέτρεψε σε τζαμί την πρώην βασιλική της Αγίας Σοφίας, ένα μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας, ανακαλώντας το καθεστώς της ως μουσείου.
Μια μικρή ομάδα ανθρώπων, ανταποκρινόμενη στην έκκληση μιας εθνικιστικής ένωσης, διαδήλωσε κοντά στο πατριαρχείο εναντίον της επίσκεψης του Πομπέο φωνάζοντας «Γιάνκη πήγαινε σπίτι σου», σύμφωνα με φωτογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου που ήταν αυτόπτης μάρτυρας.
Η τουρκική διπλωματία εξέφρασε την οργή της για το πρόγραμμα του Πομπέο και διαβεβαίωσε πως η θρησκευτική ελευθερία «προστατεύεται» στην Τουρκία. «Θα άρμοζε περισσότερο στις ΗΠΑ να κοιταχτούν σ’ έναν καθρέφτη και να ασχοληθούν με τον ρατσισμό, την ισλαμοφοβία και τα εγκλήματα μίσους στη χώρα τους», υποστήριξε η Άγκυρα.
Η Ουάσινγκτον κινδυνεύει τώρα να ανοίξει ένα νέο μέτωπο, ενώ τα σημεία τριβής με τις τουρκικές αρχές είναι ήδη πολλά, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Μάικ Πομπέο ήθελε να μεταβεί μόνο στην Κωνσταντινούπολη για να συναντήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη και δεν ήταν έτοιμος να συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν ούτε τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου παρά μόνον αν έρχονταν εκείνοι στην Κωνσταντινούπολη και όχι μεταβαίνοντας αυτός στην Άγκυρα. Έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις, μια συνάντηση είχε φανεί πιθανή, όμως τελικά ναυάγησε.
Είναι δύσκολο να πει κανείς, σημειώνει το AFP, αν η εκλογή στις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν, τον οποίο ο Ερντογάν συνεχάρη, ενώ θεωρείται «φίλος» του Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος αρνείται να αναγνωρίσει την ήττα του, έπαιξε κάποιον ρόλο σ’ αυτή την υπόθεση.
«Πολύ πραγματική πιθανότητα» η επιβολή κυρώσεων
Το γεγονός είναι ότι ο Μάικ Πομπέο δεν θα μπορέσει να συζητήσει με τις τουρκικές αρχές τις πολυάριθμες διαφορές τις οποίες ο ίδιος απαρίθμησε χθες, Δευτέρα, μετά τη συνομιλία του στο Παρίσι με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
«Ο πρόεδρος Μακρόν και εγώ περάσαμε πολλή ώρα συζητώντας τις πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας και συμφωνήσαμε ότι ήταν πολύ επιθετικές», δήλωσε στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro.
Επικαλέσθηκε την «υποστήριξη» της Τουρκίας προς το Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ή «το γεγονός ότι είχε επίσης εγκαταστήσει συριακές δυνάμεις στην περιοχή». «Αναφερθήκαμε επίσης στις ενέργειές της στη Λιβύη, όπου εισήγαγαν επίσης δυνάμεις τρίτων χωρών, ή ακόμη τις ενέργειές της στην ανατολική Μεσόγειο, και θα μπορούσα να συνεχίσω αυτόν τον κατάλογο», συνέχισε ο Μάικ Πομπέο.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να συνεργασθούν για να πείσουν τον κ. Ερντογάν ότι τέτοιες ενέργειες δεν είναι προς το συμφέρον του λαού του».
Τα θέματα αυτά έρχονται να προστεθούν στη διένεξη γύρω από την αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400. Η αγορά του επρόκειτο να προκαλέσει, σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, την επιβολή κυρώσεων εκ μέρους της Ουάσινγκτον, όμως η Τουρκία πήρε αναστολή από τον Ντόναλντ Τραμπ, που ήταν φανερό πως ήθελε να διατηρήσει την καλή σχέση του με τον πρόεδρο Ερντογάν –ο οποίος αποτελεί αντικείμενο όλο και πιο ζωηρών επικρίσεων στο δυτικό στρατόπεδο.
Ο τουρκικός στρατός πέρασε όμως τώρα στην πράξη προχωρώντας σε δοκιμές των S-400. Για τις ΗΠΑ, αυτό θα έπρεπε να αποτελεί μια κόκκινη γραμμή.
«Η επιβολή κυρώσεων είναι κάτι που εξετάζεται», είναι μια «πολύ πραγματική» πιθανότητα, προειδοποίησε πρόσφατα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Μετά την Τουρκία, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών πρόκειται να συνεχίσει την περιοδεία του μεταβαίνοντας στη Γεωργία, την Ιερουσαλήμ και μετά στις χώρες του Κόλπου, μεταξύ των οποίων στη Σαουδική Αραβία και στα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, αντιπάλους του Ιράν. Σύμφωνα με τους New York Times, ο Ντόναλντ Τραμπ βολιδοσκόπησε την περασμένη εβδομάδα υψηλόβαθμους αμερικανούς αξιωματούχους σχετικά με τη δυνατότητα να πληγεί μια ιρανική πηρηνική εγκατάσταση, όμως εκείνοι τον απέτρεψαν.
Πηγή: AFP / ΑΠΕ-ΜΠΕ
