Όταν έγιναν διαπραγματεύσεις τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι Ουκρανοί χρειάστηκαν λιγότερο από μία ώρα για να καταλάβουν ότι η Ρωσία και ειδικά το Κρεμλίνο απλά προσποιείται ότι διαπραγματεύεται. Έκτοτε, η πεποίθηση απλά ενισχύεται.
Θα πρέπει να ειπωθεί – σημειώνει σε ανταπόκρισή του το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) – ότι η Ρωσία έστειλε ουσιαστικά κομπάρσους για να συζητήσουν την πιο σοβαρή σύγκρουση στην Ευρώπη από το 1945: τον Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργό Πολιτισμού με μια φήμη που αμαυρώθηκε από σκάνδαλο λογοκλοπής, και τον Λεονίντ Σλόουτσκι, εθνικιστή βουλευτή που έχει κατηγορηθεί για σεξουαλική παρενόχληση.
«Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν έτοιμοι να διαπραγματευθούν. Επρόκειτο για διοικητικό προσωπικό χωρίς πρακτικά καμία επιρροή στη Ρωσία. Ήρθαν, διάβασαν κάποια τελεσίγραφα, και αυτό ήταν όλο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μιχαΐλο Ποντολιάκ, ένας εκ των συμβούλων της ουκρανικής προεδρίας, που ήταν τότε μεταξύ των διαπραγματευτών.
Σχεδόν δύο χρόνια μετά την αποτυχία αυτών των συνομιλιών που έγιναν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022, η πιθανότητα νέων συνομιλιών είναι σχεδόν μηδαμινή.
Ειδικά αφότου, ύστερα από την προσάρτηση τον Σεπτέμβριο του 2022 από τη Ρωσία τεσσάρων ουκρανικών περιοχών πλέον της Κριμαίας, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα που απαγορεύει κάθε διαπραγμάτευση ενόσω παραμένει στην εξουσία ο Βλάντιμιρ Πούτιν.
«Ο Πούτιν είναι ένας αμετανόητος ψεύτης»
«Ο Πούτιν είναι ένας αμετανόητος ψεύτης που είχε υποσχεθεί στους παγκόσμιους ηγέτες ότι δεν θα επιτεθεί στην Ουκρανία μερικές ημέρες πριν εισβάλει εκεί», δήλωσε πρόσφατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας Ντμίτρο Κουλέμπα.
Ενώ οι Αμερικανοί και η πλειονότητα των Ευρωπαίων υποστηρίζουν την επιλογή του Κιέβου, αρχίζουν να ακούγονται φωνές ότι οι διαπραγματεύσεις είναι απαραίτητες, κυρίως λόγω της αποτυχίας της μεγάλης ουκρανικής αντεπίθεσης το καλοκαίρι που μοιάζει, για κάποιους, να δείχνει ότι ο πόλεμος αυτός δεν θα καθοριστεί στο πεδίο της μάχης.
Σε αυτό προστίθεται η αυξανόμενη αντίθεση των Αμερικανών Ρεπουμπλικάνων να συνεχιστεί η παροχή βοήθειας στην Ουκρανία λόγω του κόστους της, ένα χρόνο πριν τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Το Κρεμλίνο επωφελείται έτσι για να προσπαθήσει να εμφανιστεί ως μια λογική εμπόλεμη πλευρά, δηλώνοντας ανοικτό στις διαπραγματεύσεις καθώς και στις νίκες στο στρατιωτικό πεδίο.
«Η Ρωσία ποτέ δεν απέρριψε τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία», δήλωσε ο Βλάντιμιρ Πούτιν στους ηγέτες της G20 τον Νοέμβριο. «Πρέπει να σκεφθούμε με τέτοιο τρόπο θα θέσουμε τέλος σε αυτή την τραγωδία», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος που συνεχίζει να αρνείται ότι επιτέθηκε στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τον Νάιτζελ Γκάουλντ-Ντέιβις, πρώην πρεσβευτή της Βρετανίας στη Λευκορωσία, η ρητορική αυτή και οι προθέσεις του Κρεμλίνου είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα.
Ερωτηθείς από το Γαλλικό Πρακτορείο, εκτιμά, όπως και οι ουκρανικές αρχές, ότι η Ρωσία θα προσπαθήσει πρώτα απ’ όλα να επωφεληθεί από μακράς διάρκειας και δύσκολες συνομιλίες για να ανασυγκροτήσει τον αποδεκατισμένο της στρατό. Επιπλέον, μερικούς μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία που προγραμματίζονται για τον Μάρτιο του 2024, δηλαδή δύο χρόνια μετά την εισβολή, «ο Πούτιν δεν έχει τίποτα να χάσει με το να βεβαιώνει ότι επιθυμεί την ειρήνη», δήλωσε ο Νάιτζελ Γκάουλντ-Ντέιβις.
«Θα σας νικήσουμε»
Ωστόσο, οι όροι που τίθενται δημοσίως από τους Ρώσους για να δοθεί τέλος στον πόλεμο είναι μη αποδεκτοί για το Κίεβο: μια «αποστρατιωτικοποιημένη» Ουκρανία, που αποκηρύττει τον στόχο της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ και αναγνωρίζει ως ρωσικά τα εδάφη που κατέλαβε η Μόσχα.
Ο Αντρέι Κοζίρεφ, Ρώσος πρώην υπουργός Εξωτερικών που ζει πλέον στις ΗΠΑ, εκτιμά ότι το Κρεμλίνο θέλει να δείξει ότι «πιστεύει, την κατάλληλη στιγμή, σε έναν συμβιβασμό, για να επιδοθεί καλύτερα στον πόλεμο στην συνέχεια».
Για τον ίδιο, ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί η ειρήνη είναι να δοθούν στην Ουκρανία «τα ισχυρότερα δυνατά όπλα προκειμένου να μπορέσει να νικήσει τον εισβολέα το συντομότερο δυνατόν».
Για τον Μιχαΐλο Ποντολιάκ, που ήταν μεταξύ των διαπραγματευτών στην αρχή της σύγκρουσης, ακόμα κι αν η ρωσική και η ουκρανική αντιπροσωπεία βρεθούν γύρω από το ίδιο τραπέζι, δεν θα έχουν τίποτα άλλο να πουν.
«Εκείνοι έχουν το στρατιωτικό τους επιχείρημα: ‘θα συνεχίσουμε να σας επιτιθέμεθα’. Και εμείς έχουμε ως επιχείρημα: ‘θα σας νικήσουμε’».
«Αυτές δεν είναι θέσεις διαπραγμάτευσης», λέει ο ίδιος. «Έχουμε περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή».
Πηγές: AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ