Οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας ανοίγουν σήμερα στη Βιένη δεύτερο κύκλο συνομιλιών για τη συριακή σύρραξη, στις οποίες θα συμμετάσχει από αύριο για πρώτη φορά και το Ιράν, καθώς η Ουάσινγκτον ενισχύει τις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό της συριακής «κόλασης», όπως δήλωσε σε ομιλία του πριν από την αναχώρησή του για την αυστριακή πρωτεύουσα ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι.
Η παρουσία του ιρανού υπουργού Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ στις διεθνείς συνομιλίες για τη συριακή σύρραξη αποτελεί σημείο καμπής, αφού είναι η πρώτη φορά που το Ιράν θα εκπροσωπηθεί σε διεθνή διάσκεψη για τη Συρία, έπειτα από την επιμονή της Μόσχας.
Το σιιτικό Ιράν και η σουνιτική Σαουδική Αραβία, οι δύο ανταγωνιστικές μεγάλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, βρίσκονται σε ανοικτή αντιπαράθεση για τη Συρία. Η Τεχεράνη , σύμμαχος του συριακού καθεστώτος, χορηγεί οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στη Δαμασκό, ενώ το Ριαντ υποστηρίζει τις συριακές ανταρτικές οργανώσεις και συμμετέχει στον υπό τις ΗΠΑ διεθνή συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Η Ρωσία επιμένει, από την έναρξη της σύρραξης στη Συρία, στη συμμετοχή του Ιράν σε μία πολιτική διευθέτηση, συναντώντας την αντίθεση της Ουάσινγκτον, η οποία άλλαξε την Τρίτη αιφνιδιαστικά τη θέση της.
Μία τετραμερής συνάντηση θα πραγματοποιηθεί σήμερα στη Βιένη με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, ενώ αύριο οι συνομιλίες θα διερυνθούν με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών του Ιράν, του Λιβάνου και της Αιγύπτου, καθώς και των υπουργών Εξωτερικών της Γαλλίας Λοράν Φαμπιούς, της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Στάινμάιερ, της Βρετανίας Φίλιπ Χάμοντ και της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.
Για τη Σαουδική Αραβία, οι συνομιλίες της Βιένης θα είναι ευκαιρία για να δοκιμαστεί «η σοβαρότητα» του Ιράν και της Ρωσίας στις προσπάθειες για τη διευθέτηση της συριακής σύρραξης.
Η πρόκληση που τίθεται από τη Συρία «δεν είναι τίποτε λιγότερο από μία κούρσα για την έξοδο από την Κόλαση», δήλωσε ο Τζον Κέρι σε ομιλία του στο Carnegie Endowment for International Peace. Οι συνομιλίες αυτές αποτελούν «την πιο φιλόδοξη ευκαιρία για τη δημιουργία ενός πολιτικού ανοίγματος».
Για το Βερολίνο, δεν υπάρχουν πιθανότητες πραγματικής προόδου, αφού «η διάσταση των απόψεων είναι πολύ μεγάλη».
Η Γαλλία, η οποία τήρησε ευνοϊκή στάση ως προς την παρουσία του Ιράν στις συνομιλίες, είχε τις τελευταίες ημέρες διαβουλεύσεις με τους δυτικούς και τους μεσανατολικούς της συμμάχους «επί μίας πολιτικής μετάβασης που θα εγγυάται την αποχώρηση του Μπασάρ αλ Ασαντ με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα».
Ωστόσο ούτε η κύρια οργάνωση της πολιτικής αντιπολίτευσης ούτε εκπρόσωποι της ένοπλης αντιπολίτευσης έχουν προσκληθεί στις διεθνές συνομιλίες για τον πόλεμο στη χώρα, δήλωσε ένας αντιπολιτευόμενος πολιτικός και ένας ηγέτης των ανταρτών.
Στο μεταξύ η συριακή κυβέρνηση στη Δαμασκό δεν έχει ακόμη κάνει οποιοδήποτε επίσημο σχόλιο για την αυριανή συνάντηση στη Βιένη στην οποία θα συμμετάσχουν περίπου δώδεκα χώρες μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, που υποστηρίζουν αντιτιθέμενα μέρη στη διαμάχη.
Η συριακή αντιπολίτευση έχει αντιτεθεί στη συμμετοχή του Ιράν στις συνομιλίες –η πρώτη φορά που θα συμμετάσχει σε μια τέτοια συνάντηση για τη Συρία– λόγω της στρατιωτικής υποστήριξης που παρέχει στον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο Τζορτζ Σάμπρα, μέλος του Συριακού Εθνικού Συνασπισμού, δήλωσε στο Ρόιτερς πως η μη πρόσκληση Σύρων δείχνει «έλλειψη σοβαρότητας». Ερωτηθείς κατά πόσον ο συνασπισμός έχει προσκληθεί στις συνομιλίες, είπε: «Δεν συνέβη αυτό». «Είναι ένα μεγάλο αδύναμο σημείο της συνάντησης, επειδή θα συζητήσει θέματα των Σύρων εν τη απουσία τους».
Η Τεχεράνη και η Μόσχα παρέχουν κρίσιμη υποστήριξη στην κυβέρνηση του Άσαντ, ενώ οι περιφερειακοί αντίπαλοί τους, περιλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Τουρκίας, απαιτούν την αποχώρησή του.
Ο Μπασάρ αλ-Ζούμπι, από τον Στρατό του Γιάρμουκ, μία ομάδα που συνδέεται με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, δήλωσε πως εκπρόσωποι της ένοπλης αντιπολίτευσης δεν έχουν προσκληθεί στη συνάντηση της Βιένης. «Το Ιράν είναι μέρος του προβλήματος και όχι η λύση και η συμμετοχή του στη συνάντηση θα το αποδείξει στον κόσμο», είπε ο Ζούμπι. «Τη συνάντηση αυτή αποδέχθηκαν η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία για να εκθέσουν το Ιράν».
Ο Σάμπρα του Συριακού Εθνικού Συνασπισμού επανέλαβε την αντίθεσή του στη συμμετοχή του Ιράν, λέγοντας ότι δεν μπορεί να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο. «Οι αξιωματικοί του μάχονται κάθε μέρα στα μέτωπα στη Συρία», είπε.
Η τύχη του Ασαντ, αλλά και ο χρόνος έναρξης μίας διαδικασίας πολιτικής μετάβασης στη Συρία εξακολουθεί να φέρνει αντιμέτωπες την Ουάσινγκτον και την Μόσχα.
Ο επικεφαλής της CIA Τζον Μπρέναν δήλωσε πεπεισμένος ότι η Ρωσία θα επιδιώξει, μακροπρόθεσμα, την αποχώρησή του.
Ομως, χθες το βράδυ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι μία πολιτική διευθέτηση δεν μπορεί να συζητηθεί παρά μόνο όταν «οι τρομοκράτες θα έχουν δεχθεί αποφασιστικά πλήγματα», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Μόσχα επιδιώκει να κερδίσει χρόνο ώστε η στρατιωτική της επέμβαση στη Συρία να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα επί του πεδίου των συγκρούσεων.
Στο πλαίσιο της στρατιωτικής της επέμβασης στη Συρία, η Ρωσία πλήττει τις δυνάμεις της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης στη βόρεια και την κεντρική Συρία, στις ζώνες όπου οι δυνάμεις του καθεστώτος της Δαμασκού υπέστησαν τους τελευταίους μήνες μία σειρά από ήττες, παράλληλα με τις αεροπορικές επιδρομές των στόχων του Ισλαμικού Κράτους.
Κατά την ομιλία του, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον χορηγεί στρατιωτική βοήθεια στους μετριοπαθείς σύρους αντάρτες στη βόρεια Συρία για να τους συνδράμει στον αγώνα τους κατά του Ισλαμικού Κράτους. «Τελικά, τίποτε δεν μπορεί να ενισχύσει περισσότερο τον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους από μία διαδικασία πολιτικής μετάβασης που θα θέτει στο περιθώριο τον Ασαντ, ώστε να μπορέσουμε να ενώσουμε μεγαλύτερο μέρος της χώρας κατά του εξτρεμισμού», είπε.