Της Χριστίνας Σ. Φλάσκου ٭
Από το 2010, όπου ξεκίνησε η αποκαλούμενη ʺΑραβική Άνοιξηʺ με την ʺΕπανάσταση του Γιασεμιούʺ στην Τυνησία, η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής έχει μετατραπεί σε μια σκακιέρα γεωπολιτικής, γεωστρατηγικής και γεωοικονομικής διαμάχης. Οι εμφύλιοι πόλεμοι που διαδέχτηκαν τις αρχικές εξεγέρσεις των Αραβικών λαών για την ανατροπή των αυταρχικών καθεστώτων και η παρατεταμένη αποσταθεροποίηση της περιοχής, αποτέλεσαν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για απροκάλυπτη προώθηση αντιμαχομένων συμφερόντων τοπικών, περιφερειακών και παγκόσμιων δρώντων και ενίσχυσης της επιρροής αυτών στη ʺΝέα Εποχήʺ για την περιοχή. Παράλληλα, η διαφαινόμενη αρχική επιδίωξη για εκδημοκρατισμό των Αραβικών χωρών γρήγορα αντικαταστάθηκε από το χάος και τώρα πλέον και από τη Τζιχαντιστική απειλή, θέτοντας ζήτημα παγκόσμιας ασφάλειας.
Στα πλαίσια, λοιπόν, της διαμορφούμενης κατάστασης και ιδίως στο Ιράκ και τη Συρία, ενισχύθηκαν ακραίες οργανώσεις (π.χ. Τζιχαντιστές) που επιδιώκουν την αναβίωση Ισλαμικού Χαλιφάτου. Η προσπάθεια, ωστόσο, αντιμετώπισης και αναχαίτισης της προέλασης των Τζιχαντιστών σε Ιράκ και Συρία, ακόμη και από ένα Διεθνή Συνασπισμό, φαίνεται ότι δεν θα είναι ούτε τόσο εύκολη, ούτε τόσο γρήγορη. Οι επιθέσεις εναντίον τους εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση του κινδύνου για τρομοκρατικά χτυπήματα εναντίον των χωρών του Διεθνούς Συνασπισμού, προσηλυτίζοντας και χρησιμοποιώντας τους, ανά τον κόσμο, μουσουλμάνους.
Η διαφαινόμενη, άλλωστε, αδυναμία αντιμετώπισης των Τζιχαντιστών μόνο με αεροπορικές επιδρομές οδηγεί στην ανάγκη αλλαγής στρατηγικής και χρησιμοποίησης χερσαίων επιχειρήσεων στις επίμαχες περιοχές.
Ήδη η Τουρκία, αλλάζοντας την απόφασή της για συμμετοχή στο Διεθνή Συνασπισμό μόνο σε επίπεδο ανθρωπιστικής βοήθειας και εν αναμονή της έγκρισης από το Τουρκικό κοινοβούλιο, έχει αναπτύξει στρατεύματα και τεθωρακισμένες μονάδες στα σύνορα με τη Συρία. Ιστορικά, βέβαια, είναι αποδεδειγμένο ότι η Τουρκία προσφέρει τις υπηρεσίες της μόνο όταν έχει εξασφαλίσει τα επιζητούμενα ανταλλάγματα, τα οποία και θα φανούν μελλοντικά.
Παράλληλα, η συνέχιση της υποστήριξης των αντικαθεστωτικών στη Συρία από τις ΗΠΑ και όχι μόνο, με την έγκριση διάθεσης 500 εκατομμυρίων δολαρίων για εκπαίδευση δύναμης τουλάχιστον 5000 αντικαθεστωτικών και εξοπλισμό αυτών με ελαφρύ οπλισμό προκαλεί προβληματισμούς και επιφυλάξεις από χώρες, όπως π.χ. Ρωσία, Ιράν και Συρία. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του Ρώσου ΥΠΕΞ, Sergey Lavrov, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης των Παρισίων για το Ιράκ (15/9/2014) με τις οποίες επεσήμανε ότι δεν υπάρχει ʺκαλήʺ και ʺκακήʺ τρομοκρατία και ότι τα έθνη που θα συμμετάσχουν στο Διεθνή Συνασπισμό δεν θα πρέπει να εκμεταλλευτούν τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας για επίτευξη των πολιτικών τους φιλοδοξιών.
Παρόμοια επιφυλακτικότητα και καχυποψία εκφράζεται και από την εκπρόσωπο του Ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Marzieh Afkham, η οποία δήλωσε σε δημοσιογράφους στην Τεχεράνη (11/9/2014) ότι κάποιες χώρες του Διεθνούς Συνασπισμού είναι αυτές που υποστήριξαν οικονομικά και στρατιωτικά τους τρομοκράτες στο Ιράκ και στη Συρία και κάποιες άλλες δεν τήρησαν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους με την ελπίδα επίτευξης των επιθυμητών τους επιδιώξεων για πολιτικές αλλαγές στις χώρες αυτές.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, εκτιμάται ότι ο κίνδυνος αλλαγής των συνόρων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι πολύ μεγάλος. Στην περίπτωση δε που κάποια χώρα του Διεθνούς Συνασπισμού (π.χ. Τουρκία) προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τον πόλεμο κατά των Τζιχαντιστών ως Δούρειο Ίππο για επίτευξη των επιδιώξεών της (π.χ. ανατροπή του καθεστώτος Assad), τότε θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η στρατιωτική παρέμβαση της Ρωσίας κατά της χώρας αυτής, με κίνδυνο παγκόσμιας σύρραξης.
٭Η Χριστίνα Σ. Φλάσκου είναι Διεθνολόγος, MSc Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
Διαβάστε ακόμη:
Τουρκία: Ποιους κινδύνους αντιμετωπίζει από τη κρίση στη Συρία
Ποιες είναι οι επιδιώξεις της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή; Τι έδειξε η στάση της στο θέμα Συρία