Η ΕΙΣΒΟΛΗ 15 έγινε το πραξικόπημα, 15 – 16 – 17 – 18 του μηνός είμαι δεμένος στην Πάφο.
Με χαλασμένη τη μια προπέλα. Παίρνω λοιπόν τον Παπαγιάννη και του λέω ότι «Έχω χαλασμένη τη μία προπέλα, δεν μπορώ πια να κάτσω εδώ, βαρέθηκα και θέλω να γυρίσω στη βάση να κάνω την επισκευή. Εντάξει;» «Εντάξει.» Και ξεκινάω 19 του μηνός βράδυ να γυρίσω στην Αμμόχωστο. Φτάνω στην Αμμόχωστο … Όχι 19 … Ναι 19 πρωί έφυγα και φτάνω στην Αμμόχωστο στης 19 το βράδυ στις 24.00 – 01.00 η ώρα. Επειδή το καράβι δεν χώραγε μέσα να μπει στην προβλήτα, δεν χώραγε στον μόλο, (…). Ήμαστε σαν ξενύχτης και τα λοιπά, φωνάζω τον ύπαρχο … Δεν είδα κανέναν έξω από το στρατόπεδο. Κανένας. Απλώς με είδανε που ήρθα ας πούμε, φέρνανε με βάρκα ορισμένα τρόφιμα και τα λοιπά και φωνάζω τον ύπαρχο και του λέω «Ύπαρχε θα με ξυπνήσεις μόνο εάν γίνει πόλεμος.» Άκου να δεις πλάκα. «Μόνο εάν γίνει πόλεμος. Μη με ξυπνήσεις για άλλο λόγο.» Και κατεβαίνω κάτω στην καμπίνα να κοιμηθώ.Κατά τις 05.00 η ώρα το πρωί … Εν τω μεταξύ είχαμε αφήσει ανοιχτή την ακρόαση στην απροειδοποίητη εκπομπή επειδή μίλαγα με τον Παπαγιάννη. Κατά τις 05.00 η ώρα το πρωί κατεβαίνει κάτω ο καμαρότος και με σκουντάει ας πούμε «Κυβερνήτα ξυπνήστε.» «Τι έγινε ρε;» «Πόλεμος.» μου λέει. «Ας το διάολο …» του λέω «… φύγε από εδώ.» Εν τω μεταξύ με το που ανοίγω τα μάτια μου ακούω, ακούω από πάνω από τη γέφυρα επειδή το καράβι μη νομίζεις ότι ήτανε μεγάλο – η καμπίνα μου ήτανε κάτω από τη γέφυρα – ακούω στην απροειδοποίητη εκπομπή τη φωνή του συχωρεμένου του Τσομάκη «Βαλόμεθα. Βαλόμεθα …» και μετά ένα κχχχ. Αμάν, λέω, αλήθεια λέει. Πετάγομαι επάνω ανεβαίνω στη γέφυρα.
Ευτυχώς ο ύπαρχος, καλή του ώρα ένα πολύ καλό παιδί αυτός ο σημαιοφόρος, είχε κάνει βίρα τις άγκυρες και είχε βαρέσει συναγερμό. Ανεβαίνω εγώ απάνω, ήμουνα μ’ ένα σορτς κι ένα κίτρινο μπλουζάκι. Ανεβαίνω στη γέφυρα «Τι έγινε ύπαρχε;» ανοίγουμε το ράδιο ‘Τούρκοι βομβαρδίζουν την Κύπρο ’ και τα λοιπά. Η καρδιά στις πατούσες. (…) είχαμε πάρει την άγκυρα και τα λοιπά. Σε κάποια στιγμή, επειδή είπανε λάθος και γι’ αυτό, εγώ έριξα τρία αεροπλάνα, δεν έριξα ένα. Σε κάποια στιγμή, για να δεις και την φρίκη ας πούμε, σε κάποια στιγμή όπως … Γιατί εγώ έκανα πια βόλτες και γύρισα από την βάση. Σε κάποια στιγμή βγαίνει από το βουνό απέναντι ένα …, αυτό πρέπει να ήτανε μάλλον φωτογραφικό, ένα F104. Είχε μεν πυροβόλα, αλλά οι Τούρκοι ήτανε πιο …, από εμάς ήτανε πιο …, είχανε κατουρηθεί απάνω τους. Και όπως ο φουκαράς βγήκε από το βουνό με βρήκε μπροστά. Και εγώ τον είδα ξαφνικά αλλά εν συνεχεία αυτός προσπάθησε να με αποφύγει και όπως γύρισε έτσι, μου έδειξε όλη του την κοιλιά. Και τον βαράμε και πέφτει κάτω.
-. Με τα Έρλικον.
Τ. Με τα Έρλικον. Είχαμε και ένα Μπόφορς πίσω, ναι είχαμε και ένα Μπόφορς πίσω.
–. Μετά το πρώτο αεροπλάνο που ρίξατε με τον ‘ΛΕΒΕΝΤΗ’;
Τ. Το πρώτο. Και έπεσε λίγο πιο έξω από τη βάση. Του λέω του ύπαρχου «Κατέβασε βάρκα να βγούμε έξω να πάμε να δούμε τι έγινε.» Κατεβαίνουμε με την βάρκα, βγαίνουμε έξω και πάμε εκεί που είχε πέσει το αεροπλάνο – τώρα σου λέω συνοπτικά ας πούμε – ο πιλότος είχε καεί αλλά, όλο του το σώμα ήτανε καμένο κολλημένο (…) στο γόνατο. Το πόδι του το ένα ήτανε ατόφιο με την μπότα και όλο το υπόλοιπο σώμα του ήτανε μια μπάλα καμένη. Του λέω του ύπαρχου «Πάρ’ το να το πάμε στο καράβι.» Το πήραμε στο καράβι και ήθελα να το αναρτήσω στον ιστό.
-. Το πτώμα;
Τ. Το πόδι του Τούρκου με το σώμα ας πούμε, με μια λύσσα …. Εν πάση περιπτώσει μεσ’ το καράβι – εκεί βέβαια βγήκα αληθινός. Γιατί με το που αρχίσαμε και βαράγαμε με τα Μπόφορς ανοίγανε σαν μαρούλια. Διότι τα βλήματα αντί να είναι τόσα είχανε γίνει τόσα από την υγρασία και παθαίνανε συνέχεια εμπλοκές. Και στην εμπλοκή σε περίοδο ειρήνης υπάρχει όριο ασφαλείας όπου περίμενες μισή ώρα και αν δεν εκραγεί το βλήμα τραβάς το …, ξέρω πως διάολο το λένε αυτό και βγάζεις το βλήμα και το πετάς στη θάλασσα. Εκεί όμως εμείς δεν είχαμε τη δυνατότητα να περιμένουμε μισή ώρα και όπως μπλοκάριζε το βλήμα, ο Γιαννάκης καλή του ώρα, τράβαγε την αυτή έπαιρνε την αυτή και το πέταγε στη θάλασσα. Με μεγάλο ρίσκο να γίνει έκρηξη εκείνη τη στιγμή και να σκοτωθούν όλοι όσοι ήτανε εκεί πέρα. Και τα Έρλικον το ίδιο ας πούμε. Εν πάση περιπτώσει, τορπιλάκατοι βέβαια δεν βγήκε καμία, έτσι;
-. Ποιες δηλαδή δεν βγήκανε;
Τ. Όλοι. Καμία δεν βγήκε.
-. Ποιες;
Τ. Του Τσαταλού, του Κανδαλέπα, ποιος άλλος ήτανε;
-. Ο Δούκας;
Τ. Ο Δούκας δεν ήτανε. Είχε φύγει ο Παπαδάκης, είχε φύγει ο Παπαδάκης … Όχι ο Παπαδάκης ήτανε στη διοίκηση ακόμα, ο Δούκας ήτανε υποπλοίαρχος, ναι ήτανε σε τορπιλάκατο και αυτός. Το μεσημέρι, εκείνο το μεσημεράκι εμφανίζονται άλλα αεροπλάνα από εκεί. Ερχόντουσαν δύο από εδώ και τρία από εκεί, δύο από εδώ τρία από εκεί. Σε κάποια άλλη στιγμή – γιατί αυτό ήτανε αλήθεια που λέγανε για τους Εγγλέζους πιλότους – έρχονταν ένα από την πλώρη, εν τω μεταξύ εγώ να είμαι με το κίτρινο το μπλουζάκι στη γέφυρα και να τρώω μακαρόνια, είχα κάπως συνέλθει ας πούμε. Είχα έναν, καλή του ώρα, λοστρόμο ο οποίος το ’65 ήτανε κάτω στην Κύπρο στα επεισόδια με τους Τούρκους. Ήτανε στο καράβι που βούλιαξε με τον Μητσάτσο που του ‘κοψαν το χέρι. Ήτανε μέσα. Και όπως ήμουνα στην γέφυρα κάνω έτσι και τον βλέπω με ένα όπλο και έτρεμε, πήγαινε έτσι, λέω «Τι συμβαίνει;» ας πούμε. Μου λέει «Κύριε κυβερνήτα δεν ξέρω. Περάστε με από ναυτοδικείο και τα λοιπά. Δεν μπορώ …» μου λέει «… τα έχω χάσει.» Του λέω «Πήγαινε κάτω τουλάχιστον να μην σε βλέπει το πλήρωμα ας πούμε.»
-. Το καράβι πού ήτανε Σταύρο;
Τ. Έξω έκανε βόλτες μεταξύ Αμμοχώστου και ενός ακρωτηρίου εκεί, δεν θυμάμαι. Πέρασε από τη βάση και έκανε βόλτες και συνέχεια δεχόμαστε επιθέσεις.
-. Και απαντούσατε;
Τ. Και απαντούσαμε. Χτυπάμε ένα και έπεσε στο βουνό απέναντι. Εν πάση περιπτώσει έπεσαν τρία αεροπλάνα. Αυτό είναι καταγεγραμμένο, το ξέρουνε. Εγώ δε και το καράβι και το πλήρωμα, εγώ δε προτάθηκα για ανδρεία από τον Παπαγιάννη. Το οποίο βέβαια δεν μου επεδόθη ποτέ. Ποτέ δεν μου επεδόθη. Σε κάποια στιγμή λοιπόν επειδή ανοίγανε οι κάνες και τα λοιπά στέλνω έξω ένα σήμα «Σας παρακαλώ στείλτε μου με μια βάρκα πυρομαχικά και λίγο φαΐ να φάει το πλήρωμα και κανένα τσιγάρο να καπνίσουμε.» Δεν μπορούσανε να βγούνε με βάρκα, λέω «Εντάξει θα προσπαθήσω να ρίξω το καράβι δίπλα στο μόλο και ας το καθίσω.» Πράγματι γύρω στις τέσσερις η ώρα το απόγευμα πήγα και το έριξα στο μόλο δίπλα κάθισε με την πλώρη, άμμο είχε κάτω ας πούμε, κάθισε με την πλώρη και το δέσαμε. Του βάλαμε δίχτυα από πάνω ας πούμε, βγαίνουμε έξω το πλήρωμα … Βέβαια με τα πυροβόλα το ίδιο γινότανε ακριβώς ότι έγινε και στον ‘ΛΕΒΕΝΤΗ’, ανοίγανε σαν μαρούλια. Βγαίνω έξω, είχε πέσει και το σκοτάδι ας πούμε, δεν ερχόντουσαν πια αεροπλάνα. Βρίσκω τον Γουλέα συζητήσαμε ότι συζητήσαμε εκεί. Την άλλη μέρα το πρωί ξαναρχίζει το ίδιο βιολί. Εγώ πια στο καράβι αλλά αραγμένο με δίχτυα απάνω και τα λοιπά. Σε κάποια στιγμή λέω «Ρε συ Σταύρο που είναι ο διοικητής;» Ντροπή …, τέλος πάντων «Που είναι ο διοικητής; Ο Παπαδάκης που είναι ας πούμε;» Είχαν εξαφανιστεί όλοι, ήτανε όλοι κλεισμένοι στα δωμάτια τους. Οι μόνοι που κυκλοφορούσαμε μέσα στο στρατόπεδο ήταν εγώ και ο Γουλέας. Δεν ξέρω εάν δεν σου τα είπε αυτά επειδή ντρεπότανε, δεν ξέρω, για συναδέρφους. Ο Παπαδάκης ήτανε στο γραφείο του και ήθελαν να μπούνε οι Κύπριοι μέσα να τον βγάλουνε με το ζόρι έξω και δεν τους αφήσαμε εμείς. Εν πάση περιπτώσει.
-. Θες να πεις Σταύρο ότι είχε φοβηθεί; Ότι είχε δειλιάσει ο Παπαδάκης;
Τ. Όλοι. Και ο Κανδαλέπας και ο Τσαταλός. Όλοι. Και εμείς δεν δεχόμασταν επιθέσεις. Δεν έγινε ποτέ επίθεση στη βάση. Τελειώνει η πρώτη εισβολή, γίνεται η εκεχειρία.
-. Οι άλλοι αξιωματικοί, οι Έλληνες που ήτανε στην Κύπρο εκτός από αυτούς που ανέφερες ότι δειλιάσανε στην πρώτη εισβολή των Τούρκων, τι κάνανε; Ο Παπαγιάννης, ο Παπαργύρης, ο (…);
Τ. Δεν ξέρω. Αυτοί ήτανε στη Λευκωσία. Στην πρώτη εισβολή …, εγώ κάθισα στο στρατόπεδο μια μέρα από τις τρεις μέρες της εισβολής. Μία μιάμιση μέρα γιατί τις άλλες μέρες ήμουνα καραβότσαρκα έξω από το στρατόπεδο. Τελειώνει η πρώτη εισβολή και γίνεται η εκεχειρία. Καθόμαστε κάθε βράδυ με τον Σταύρο, φεύγει ο Παπαδάκης και πάει ναυτικός διοικητής Κύπρου και αναλαμβάνει διοικητής της βάσεως ο Δούκας.
-. Έχει γίνει η μεταπολίτευση τώρα;
Τ. Έχει γίνει η μεταπολίτευση. Βέβαια στην … μετά την μεταπολίτευση κατέβηκα, δεν κατέβηκα στην πρώτη εισβολή.
-. Στην Κύπρο έχουμε πρόεδρο τον Κληρίδη.
Τ. Τον Κληρίδη. Γίνονται οι συνομιλίες και τα λοιπά, εμείς κάθε βράδυ με τον Σταύρο καθόμαστε στην πύλη του στρατοπέδου. Και επειδή σε μια απόσταση πέντε έξη χιλιομέτρων υπήρχε ένας τούρκικος θύλακας – η Γαληνοπόρνη – η οποία ήτανε φορτωμένη με όπλα, με αυτό, με πολύ πράγμα ας πούμε και φοβόμαστε γιατί υπήρχε συσκότιση και τα λοιπά μην έρθουνε κανένα βράδυ και μας φάνε. Γιατί οι Κύπριοι σκοποί στις σκοπιές κοιμόντουσαν κάθε βράδυ. Τους έπαιρνε ο ύπνος. Και με τον Σταύρο κάθε βράδυ την στήναμε εκεί στην πύλη, αραχτοί όλο το βράδυ και κοιμόμασταν κανά δύο ώρες το πρωί μόλις ξημέρωνε. Δούκας διοικητής και ο Παπαγιάννης … Δεν ξέρω εάν σου τα είπε αυτά ο Σταύρος, δεν ξέρω εάν ήθελε να καλύψει … Εμένα δεν με ενδιαφέρει. Για μένα αυτοί έπρεπε να ξηλωθούνε από τους πρώτους ας πούμε. Αυτοί δεν κάνανε ούτε για Ναυτοδικείο. Ούτε για Ναυτοδικείο.
-. Όταν λες ‘αυτοί’ ποιους εννοείς Σταύρο;
Τ. Τον Κανδαλέπα, τον Τσαταλό, τον Δούκα. Ο Δούκας όχι …, περισσότερο για … Καλά ο Τσαταλός και ο Κανδαλέπας ήτανε χεσμένοι απάνω τους. Ο Δούκας περισσότερο για έλλειψη πώς να σου πω …, ικανοτήτων αρχηγού, διοικητού. Διότι τι έγινε ας πούμε. Το βράδυ που την άλλη μέρα το πρωί έγινε εισβολή ακούγαμε με τον Σταύρο BBC και ακούγαμε ότι αποχώρησε ο Μαύρος από τις συνομιλίες, απεχώρησε και ο άλλος και μάλλον αύριο το πρωί – αυτά που σου λέω εγώ τώρα τρισήμισυ τέσσερις η ώρα το πρωί – μου λέει ο Σταύρος «Αύριο το πρωί περίμενε …» μου λέει «…αεροπλάνα.» Του λέω «Να πάμε να ξυπνήσουμε τον Δούκα, τον διοικητή μας, να χτυπήσουμε συναγερμό για να σηκωθεί το στρατόπεδο ας πούμε να είναι σε συναγερμό.» «Ναι …» μου λέει «… έχεις δίκιο.» Πάμε ξυπνάμε τον Δούκα «Κύριε διοικητά έτσι κι έτσι ακούσαμε.» «Έλα μωρέ μη λέτε μαλακίες. Δεν γίνεται άλλη εισβολή ας πούμε. Μου το είπε ο Παπαδάκης.» «Αφού το ακούσαμε από το ράδιο ότι απεχώρησε ο Μαύρος από τις συνομιλίες και κατά πάσα πιθανότητα αύριο το πρωί θα γίνει εισβολή πάλι, δεύτερη.» «Δεν τρέχει τίποτα …» λέει « Αφήστε με. Φύγετε. Εντάξει. Τίποτα δεν έχει γίνει.» Και λέω εγώ στον Σταύρο «Εγώ πάω να χτυπήσω συναγερμό στο καράβι. Εσύ κάνε ότι νομίζεις με τους βατραχανθρώπους.» Κατεβαίνω κάτω εγώ στο καράβι, ξυπνάω τον ύπαρχο και χτυπάμε συναγερμό. Όλοι στα κανόνια, όλοι στα πυροβόλα. 05.30 η ώρα το πρωί, εν πάση περιπτώσει δεν ξέρω τι ώρα ήτανε – την ώρα που ξημέρωνε ας πούμε – αρχίζουνε το σφυροκόπημα. Εκείνη την ώρα ξύπνησε και ο …, πως τον λένε, ο Δούκας. Εμείς με τον Γουλέα ξέραμε, πιθανόν να το ξέρει και αυτός. Η Αμμόχωστος εδώ, η Λευκωσία εδώ, εδώ ήτανε η Μία Μηλιά – ένα χωριό – από την Μία Μηλιά μέχρι την Αμμόχωστο είναι τελείως πεδιάδα, πεδιάδα τελείως δηλαδή ας μπορούσες να δεις έβλεπες στην ευθεία …, εάν η γη ήτανε επίπεδη θα έβλεπες την Λευκωσία με ένα δρόμο στη μέση ας πούμε και δεξιά και αριστερά επίπεδη. Και ξέραμε ότι εάν σπάσει το μέτωπο της Μιας Μηλιάς οι Τούρκοι δεν είχανε άλλη αντίσταση μέχρι την Αμμόχωστο. Ερχόμενοι όμως έτσι θα μας αποκλείανε εμάς που ήμασταν εδώ. Γινόντουσαν μάχες τώρα στη Μία Μηλιά. Του λέω του Γουλέα «Δεν πάμε να πούμε στον Δούκα να κάνουνε προετοιμασία εγκαταλείψεως της βάσεως;» Μου λέει «Ναι ρε να πάμε.» Του λέω «Κύριε διοικητά γίνεται μάχη στη Μία Μηλιά. Αν σπάσει αυτό το μέτωπο θα ξεχυθούνε οι Τούρκοι και θα αποκλειστούμε εδώ πέρα.» Όχι τίποτα άλλο τους αξιωματικούς και τους αιχμαλώτους δεν τους κρατάγανε, τώρα τα ξέρεις, τους σφάζανε ή θα ήμασταν τώρα στα βάθη της εκκλησίας. «Όχι δεν μου έδωσε τέτοια διαταγή ο Παπαγιάννης.» «Μα πάρτε τον Παπαγιάννη και πέστε στον Παπαγιάννη τον Ανέστη …»
-. Τον Παπαδάκη.
Τ. «… τον Παπαδάκη και πέστε του το και το ας πούμε.» «Όχι δεν τον παίρνω.» «Εντάξει.» Να μην στα πολυλογώ έσπασε το μέτωπο της Μιας Μηλιάς, αρχίσανε και ξεχυνόντουσαν οι Τούρκοι προς τα κάτω αλλά επειδή δεν βρίσκανε αντίσταση περπατάγανε σιγά σιγά. Δηλαδή μπροστά ήτανε τα τανκς και σε μια απόσταση δύο χιλιομέτρων ερχόντουσαν τα πεζικά τμήματα. Και ξαφνικά πετάγεται ο Δούκας και λέει «Εγκατάλειψη βάσεως.» Και έγινε το έλα να δεις. Όταν σου λέω το έλα να δεις … Έχεις δει ατάκτους να τρέχουνε δεξιά και αριστερά με τα αυτοκίνητα ποιος θα την πρωτοκοπανήσει; Και να μην έχει φορτηγά ούτε για το πλήρωμα του σταθμού. Έφευγε ο ένας από εδώ ο άλλος από εκεί, για αξιωματικούς σου μιλάω τώρα, ο ένας από εδώ και ο άλλος από εκεί. Η σημαία έμεινε αναπεπταμένη στον ιστό και γύρισε ένας υπαξιωματικός και την πήρε και του τη ζητήσανε και είπε «Να πάτε να γαμηθείτε που θα σας δώσω εγώ την σημαία. Ας γυρίζατε να την παίρνατε.» Το στρατόπεδο το βρήκαν άθικτο, όπως ήτανε.
-. Ο υπαξιωματικός την πήρε ή ο σημαιοφόρος που ερχότανε από ένα …
Τ. Δεν ξέρω ποιος την πήρε. Πιθανόν να την πήρε και αυτός. Εν πάση περιπτώσει στο στρατόπεδο έγινε εγκατάλειψη στρατοπέδου, ούτε άτακτοι να ήμαστε δεν θα γινότανε τέτοια εγκατάλειψη. Εγώ δε … Τι έγινε. Όταν ήρθε το σήμα της εγκατάλειψης είχα έναν πρώτο μηχανικό υπαξιωματικό, καλή του ώρα, αυτός ήτανε στο κατάστρωμα στον πόλεμο και όταν ήρθαν τα αεροπλάνα τα βάραγε με το έτσι και του λέω «Ρε τι κάνεις εκεί πέρα;» «Τον πούστη θα τον ρίξω με το Έρλικον.» Μιλάμε πατριωτάκι ωραίο ας πούμε. Έρχεται λοιπόν εκεί και μου λέει, είχαμε φτιάξει την προπέλα, είχε γίνει η επισκευή. «Κύριε κυβερνήτα έχω να σου πω κάτι για το πλήρωμα.» «Τι έγινε πρώτε;» του λέω. Μου λέει «Το πλήρωμα μου είπε να σας πω ότι θέλει να φύγει με το καράβι. Να σώσουμε το καράβι, να το πάμε στη Λεμεσό.» ‘Αμάν’ λέω ‘τον πούστη τώρα. Τι να του πεις;’ Τι να του πεις τώρα; Δεν έρχομαι; «Ρε συ πρώτε …» του λέω «… σοβαρά ρε το πλήρωμα …» «Ναι το πλήρωμα θέλει να πάρουμε το καράβι.»
-. Το πλήρωμα ήτανε Κύπριοι;
Τ. Ελληνοκύπριοι. Έλληνες και Κύπριοι.
-. Και Κύπριοι.
Τ. Και Κύπριοι. Τώρα στην ουσία αυτουνού το είχανε πει κανά δύο άτομα ας πούμε. Μην νομίζεις ότι του το είχε πει όλο το πλήρωμα. Εγώ όμως εκείνη τη στιγμή ταλαντεύτηκα τι να κάνω. Να του πω ‘Δεν πάω’ θα πει ‘Τι διάολο, κοίτα κυβερνήτη που έχουμε.’ Του λέω «Εντάξει ρε συ.» Το αυτοκίνητο μου εγώ, ένα καινούργιο BMW το μόνο που σώθηκε δηλαδή, το είχα σε ένα γήπεδο και το είχα βάλει στη μέση ούτως ώστε αν γίνει βομβαρδισμός … Το γήπεδο θα βομβαρδίζανε; Τα κτίρια θα … Φωνάζω έναν ναύτη από τη βάση του λέω «Πάρε τα κλειδιά και παρ’ το αυτοκίνητο από πάνω και πήγαινε στη Λεμεσό, εγώ θα πάρω το καράβι και αν σωθούμε θα συναντηθούμε στην Λεμεσό. Αν δεν σωθώ εγώ …» λέω «… παρ’ το αυτοκίνητο δικό σου. Ή αν την πατήσεις εσύ στον δρόμο … εν πάση περιπτώσει.» Του λέω του πρώτου «Πάμε.» Πριν φύγω όμως παίρνω τον Παπαδάκη και του λέω «Κύριε διοικητά εγώ και το πλήρωμα αποφασίσαμε να πάρουμε το καράβι και να προσπαθήσουμε να το σώσουμε να πάμε στη Λεμεσό. Και θέλω την έγκρισή σας.» Μου λέει «Μισό λεπτό να πάρω τον γενικό διευθυντή του Στρατού.» Που ήτανε γενικός διευθυντής και … Με παίρνει μετά από πέντε λεπτά και μου λέει «Εγκρίνεται.» «Εντάξει.» του λέω. Η Αμμόχωστος ήτανε έτσι, εδώ ήτανε η ‘ΧΡΥΣΟΥΛΗ’, εδώ ήτανε ένα σκάφος που γύριζε την Κυρήνεια και εδώ παρέκαμπτες τον κάμπο της Αμμοχώστου και πήγαινες προς Πάφο αλλά ήτανε έτσι το λιμάνι, και δηλαδή εδώ ήμασταν εμείς. Μπαίνω μέσα στο καράβι, ανεβαίνω στην γέφυρα «Έτοιμοι πρώτε;» «Έτοιμοι.» Ανάποδα και οι δύο. Με το ανάποδα και οι δύο, μέχρι να ξεκολλήσει το καράβι, ακούω έναν ναύτη πίσω «Κύριε κυβερνήτα ελληνικά αντιτορπιλικά.» «Τι λες ρε μαλάκα …» του λέω «…ελληνικά αντιτορπιλικά;» Οι Τούρκοι τότε είχανε φλέτσερ όπως είχαμε και εμείς, παίρνω τα κιάλια κοιτάω ένα ερχότανε από εκεί, ένα ερχότανε από την μέση, ένα ερχότανε από την άλλη. Δεν τη γλιτώναμε με τίποτα. Δηλαδή αν έτσι και βγαίναμε ας πούμε δεν … Και αυτά ήτανε Τούρκικα, το κατάλαβα. Ελληνικά πλοία εδώ πέρα; Του λέω «Ύπαρχε δεν γίνεται η δουλειά να φύγουμε. Ξαναδέστε το καράβι …» εν τω μεταξύ είχαμε απομακρυνθεί και λίγο από την ακτή «… και βγέστε και όποιος προλάβει να σωθεί, σώθηκε.» Οι άλλοι είχανε αρχίσει και φεύγανε από το στρατόπεδο. Μάλιστα ξέχασα να πάρω και το …, ο μαλάκας ξέχασα να πάρω το ημερολόγιο του καραβιού που έγραφα όλα για το πραξικόπημα, τα σήματα που μου στέλνανε, όλα. Εν πάση περιπτώσει το ξέχασα. (…) ο πόλεμος είναι άγριο πράγμα ας πούμε, να μην ξέρεις τώρα εάν θα ζήσεις τριάντα χρονών και να ξέρεις ότι είναι χαμένο το παιχνίδι από την αρχή. Βγαίνω έξω και για καλή μου τύχη ο ναύτης που του είχα δώσει το αυτοκίνητο είδε την όλη κατάσταση και περίμενε. Μπαίνουμε μέσα στο αυτοκίνητο εγώ και άλλα έξι άτομα και ξεκινάμε τώρα από την Αμμόχωστο για να πάμε στη Λεμεσό. Με τα όπλα έξω από τα παράθυρα, τρίχες δηλαδή, μην τυχόν δούμε τίποτα αεροπλάνα. Αν βρίσκαμε δηλαδή γιατί εκεί σου είπα είναι πεδιάδα, επίπεδο και θα μας είχανε καθαρίσει.
-. Η βάση είχε εγκαταλειφθεί.
Τ. Η βάση είχε εγκαταλειφθεί.
-. Ο Γουλέας;
Τ. Ο Γουλέας διετάχθη να κάνει υπονόμευση των τορπιλακάτων, της αποθήκης πυρομαχικών και όλων των ζωτικών οργάνων.
-. Ο ‘ΛΕΒΕΝΤΗΣ’;
Τ. Και του ‘ΛΕΒΕΝΤΗ’. Και του ‘ΛΕΒΕΝΤΗ’.
-. Έγιναν αυτά;
Τ. Δεν ξέρω, δεν είδα. Υποτίθεται ότι η υπονόμευση θα γινότανε …, οι εκρήξεις θα γινόντουσαν μετά. Εγώ μέχρι που έφυγα δεν είδα τίποτα. Δεν είδα τίποτα. Ούτε τον Σταύρο τον Γουλέα είδα εκεί. Δεν λέω ότι είχε φύγει, δεν είδα … Δηλαδή ήτανε τέτοια η κατάσταση εκείνη τη στιγμή που δεν …, οι περισσότεροι είχανε φύγει …
-. Σταύρο στο θέμα του Γουλέα θέλω να είσαι λίγο προσεκτικός και να μου πεις το εξής. Άφησες να υπονοηθεί και είπες καθαρά σε κάποια φάση ότι ο Γουλέας συμμετείχε στο πραξικόπημα ελέγχοντας ουσιαστικά με τους ανθρώπους του και ο ίδιος τη βάση. Ένα αυτό. Δεύτερον δεν έμαθες ποτέ σου εάν ανατινάχτηκαν αυτά τα οποία είχε διαταχθεί και όφειλε να κάνει ο Γουλέας ως επικεφαλής των ΟΙΝΓΚ στη βάση, στην εισβολή και μετά;
Τ. Εγώ έμαθα εκ των υστέρων ότι έγινε η υπονόμευση. Τώρα εάν καταστράφηκαν …; Μάλλον καταστράφηκαν διότι η μόνη τορπιλάκατος που πήραν οι Τούρκοι και την έχουν στην Κωνσταντινούπολη είναι του Κανδαλέπα
.
-. Που ήταν τέσσερα μίλια μακριά.
Τ. Ναι. Οι άλλες που ήτανε στη βάση πρέπει να καταστραφήκανε. Αυτοί δεν πήρανε καμιά από τη βάση. Ο Γουλέας λέγοντας ότι έλαβε μέρος μπορεί να έλαβε μέρος ασυνείδητα. Δηλαδή ο διοικητής ο Παπαδάκης του είπε «Αναλαμβάνεις την ασφάλεια του στρατοπέδου.» Υποχρέωση του ήτανε, επειδή είχε τους βατραχανθρώπους, να αναλάβει την περιφρούρηση του στρατοπέδου. Όχι ότι ενσυνείδητα έλαβε μέρος στο πραξικόπημα. Απλώς εκτέλεσε κάποια διαταγή του διοικητού.
-. Να στο ρωτήσω διαφορετικά. Οι Ομάδες Υποβρυχίων Καταστροφών (σ.σ.ΟΥΚ) και ο Γουλέας πήραν αποστολές για συλλήψεις;
Τ. Όχι. Όχι. Όχι. Ο Γουλέας και οι ΟΥΚ παραμείνανε στο στρατόπεδο μέσα.
-. Πως εξηγείς ότι ο Κανδαλέπας και ο Τσαταλός είναι οι μόνοι οι οποίοι αρνούνται να συμπράξουν στο πραξικόπημα;
Τ. Αυτό δεν το ξέρω. Δεν ήμουνα παρών. Άκουσα ότι είπανε όντως ότι δεν λαμβάνουνε μέρος στο πραξικόπημα. Αυτό όμως δεν συγχωρεί την συμπεριφορά τους στον πόλεμο. Το ότι δεν λάβανε μέρος στο πραξικόπημα μπορεί να είχανε τους λόγους τους.
-. Η οποία συμπεριφορά είναι τι ενώπιον του εχθρού;
Τ. Του αισχίστου είδους.
-. Δηλαδή;
Τ. Δηλαδή εάν δηλαδή παρέμενε η κατάσταση η υπάρχουσα μια βδομάδα ακόμα ο Κανδαλέπας θα είχε στηθεί στον τοίχο και θα είχε εκτελεστεί από τον Παπαγιάννη.
-. Μπορούσαν να βγάλουν τις τορπιλακάτους όπου ήταν κυβερνήτες και οι δύο ή δεν μπορούσαν όταν έγινε η εισβολή;
Τ. Αν μπορούσανε; Πως δεν μπορούσανε. Πως δεν μπορούσανε. Τη μία τορπιλάκατο, δεν θυμάμαι ποιανού ήτανε, ήτανε σε επισκευή. Ήτανε απάνω στον μόλο. Δεν ξέρω όμως ποιανού ήτανε. Του Κανδαλέπα οπωσδήποτε ήτανε εν ενεργεία. Ή του Τσαταλού ήτανε ή του Δούκα, δεν θυμάμαι να σου πω ποιανού ήτανε. Μια τορπιλάκατος ήτανε απάνω για επισκευή. Απλώς ο Κανδαλέπας κάθισε την τορπιλάκατο διότι υπήρχαν ψίθυροι ότι ο Παπαγιάννης, όπως έστειλε τον Τσομάκη να σκοτωθεί, θα έστελνε τις τορπιλακάτους να κάνουνε επίθεση αυτοκτονίας στην Κυρήνεια, να ρίξουνε τις τορπίλες και εν συνεχεία όποιος σωθεί σώθηκε.
-. Και λες ότι ο Παπαδάκης δεν ήτανε πάνω στην τορπιλάκατο όταν κάθισε; Δεν θυμάσαι καλά.
Τ. Όχι δεν πρέπει να ήτανε.
-. Τον ρόλο του Γαλιάτσου, ενός υπαξιωματικού που ήτανε υπό τον Τσομάκη στο φρούριο στη διάρκεια της εισβολής των Τούρκων, τον έχεις μάθει; Τον γνωρίζεις;
Τ. Βεβαίως. Βεβαίως.
-. Τι έκανε λοιπόν ο Γαλιάτσος τότε;
Τ. Κράτησε όλο το φρούριο εναντίον των Τούρκων. Κράτησε όλο το φρούριο. Οι Τούρκοι το φρούριο της Κυρήνειας το πήρανε στην ανακωχή, δεν το πήρανε στον πόλεμο. Ότι κατελήφθη στην Κύπρο κατελήφθη κατά την διάρκεια της ανακωχής.
-. Εννοείς μετά το πρώτο προγεφύρωμα; Γιατί έχουμε και ένα προγεφύρωμα στην πρώτη εισβολή.
Τ. Αντώνη είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε δεν θέλουμε η κατάληψη της Κύπρου έγινε επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μέχρι την πρώτη εισβολή, όταν έγινε η πρώτη εισβολή πήγα εγώ στο μεσοδιάστημα που μεσολάβησε της ανακωχής, μπήκα στο θάλαμο επιχειρήσεων του Στρατού και είχε γεμίσει όλος ο χάρτης από ελληνικές σημαίες. Όλοι οι Τούρκικοι θύλακες. Έχε υπ’ όψιν σου η Κύπρος ήτανε γεμάτη από Τούρκικους θύλακες στους οποίους Έλληνας δεν μπορούσε να μπει μέσα λόγω Μακαρίου, έτσι τα είχε αποδεχτεί. Ενώ οι Τούρκοι των θυλάκων μπορούσαν και βγαίνανε και περιφερόντουσαν σε όλη την Κύπρο. Αποτέλεσμα αυτού ήτανε ότι το κάστρο της Αμμοχώστου ήτανε τόσο καλά οχυρωμένο μέσα και δεν το ξέραμε εμείς οι απ’ έξω. Που μια πυροβολαρχία που ήτανε σε μια απόσταση ενάμισι χιλιόμετρο το βομβάρδιζε μέρα νύχτα και δεν σκότωσε ούτε μισό Τούρκο, διότι είχανε σκάψει τούνελ και είχανε μπει από κάτω. Είχανε οργανωθεί και αυτά δεν τα ξέραμε εμείς
.
-. Θέλεις να πεις ότι το πραξικόπημα δεν αποδυνάμωσε την αμυντική ικανότητα των Ελληνοκυπρίων και των Ελλήνων στην Κύπρο;
Τ. Κοίταξε να δεις, την αποδυνάμωσε υπό την έννοια ότι χωριστήκαμε σε δύο στρατόπεδα. Και οι μεν μπορεί να πολεμούσανε με ενθουσιασμό, οι δε μπορεί να πολεμούσανε με λιγότερο ενθουσιασμό. Από απόψεως … Κοίταξε να δεις, επειδή συνήθως αναφέρεται ότι ο Παπαδόπουλος έδιωξε την μεραρχία και έκανε και τα λοιπά, σε πληροφορώ λοιπόν εγώ και όποιος θέλει – όποιος θέλει – να έρθει να μου αντιπαρατεθεί και να το συζητήσουμε, δεκαοχτώ μεραρχίες να είχες κάτω θα είχες περισσότερους νεκρούς. Εφόσον δεν υπήρχε αεροπορική κάλυψη δεκαοχτώ μεραρχίες να είχες κάτω θα είχες περισσότερους νεκρούς. Θα κλαίγανε περισσότερες μάνες. Δεν υπήρχε περίπτωση. Διότι όταν αυτοί ξεκινήσανε την επίθεση, την απόβαση … Η Κύπρος είναι έτσι κάπως ας πούμε, λοιπόν εδώ είναι η Αμμόχωστος, αυτοί ξεκινήσανε και τους βλέπαμε το βράδυ στα ραντάρ με πορεία στην Αμμόχωστο. Η Αμμόχωστος ήτανε εκ των προτέρων το πρώτο μέρος το οποίο θα μπορούσε να γίνει απόβαση. Διότι είχε άμμο, είχε άμμο και η ακτή είναι ομαλή και τα λοιπά. Όλα αυτά. Τι έγινε λοιπόν. Εκεί ναρκοθετήθηκε με χιλιάδες νάρκες όλη η περιοχή. Ο δε Στρατός μεταφέρθηκε για την άμυνα αυτής της περιοχής. Στις 04.00 η ώρα το πρωί, 02.00 η ώρα ξέρω ‘γω δεν θυμάμαι, αυτή η δύναμη σταμάτησε και ξεκίνησε άλλη από τη Μεσήνα η οποία έκανε την απόβαση στην Κυρήνεια. Καταρχήν η μεταφορά των ναρκών δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει. Δεν μπορούσαν να ξεθαφτούνε όλες οι νάρκες και να πάμε να ξαναθαφτούνε. Δεν υπήρχε χρόνος. Ο δε Στρατός ο οποίος ξεκίνησε σε φορτηγά και ανέβηκε από τα βουνά για να πάει στην Κυρήνεια τον φάγανε λάχανο τα αεροπλάνα στον δρόμο
.
-. Ξέρεις εάν το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού στην διάρκεια του πραξικοπήματος είχε επαφή με τον Παπαγιάννη στην Κύπρο και κατηύθυνε ή επληροφορείτο; Τι συνέβαινε;
Τ. Αυτά απ’ ότι έχω διαβάσει ότι έχει γραφτεί, πρέπει να είχε ο Νικολόπουλος με τον Παπαγιάννη.
-. Για τον ρόλο του Αραπάκη τι έχεις να πεις; Στην διάρκεια του πραξικοπήματος.
Τ. Του πραξικοπήματος δεν ξέρω. Ξέρω τα μετά …
Κοίταξε τις επαφές …, επειδή εγώ δεν ήμουνα αναμεμειγμένος ούτε είχα επαφές με ανθρώπους οι οποίοι ήξεραν και τα λοιπά, δεν ξέρω. Ό,τι έμαθα εκ των υστέρων
-. Τι έμαθες εκ των υστέρων;
Τ. Ότι ήτανε αναμεμειγμένος, ότι ο Αραπάκης συγκεκριμένα ήτανε αυτός που … Με το πραξικόπημα δεν με ενδιαφέρει εάν ήταν αναμεμειγμένος ή όχι. Το θέμα ήτανε ότι ήτανε χουντικός. Αυτό είναι γκαραντί.
-. Πως το ξέρεις ότι ήτανε χουντικός; Ο ίδιος λέει στο βιβλίο του ότι σκοπός του ήτανε να ανατρέψει την δικτατορία.
Τ. Να ανατρέψει την δικτατορία; Γι’ αυτό έγινε αρχηγός; Εντάξει. Ο Αραπάκης ήτανε από τους ανθρώπους … Εμένα όταν τελειώσαμε την Γενική Εκπαίδευση μου ήρθε μετάθεση και πήγα … Τότε είχα κυβερνήτη τον αυτόν που σου είπα τον υπουργό, ενώ είχανε πάει όλοι οι συμμαθητές μου στην Κύπρο εγώ δεν είχα πάει. Και παρουσιάστηκα τότε στον κυβερνήτη και του λέω «Κύριε Κυβερνήτα έτσι κι έτσι ας πούμε.» λέω «Εγώ αν δεν πάω στην Κύπρο …» γιατί μου ήρθε μετάθεση και πήγα στο ‘ΒΕΛΟΣ, δεν θυμάμαι σε πιο είχα πάει και παρουσιάστηκα στον Αραπάκη. Και μου είπε ο Αραπάκης τότε, αρχηγός στόλου τότε ο Αραπάκης, «Ο πρώτος που θα πάει στην Κύπρο είσαι εσύ.» Και πράγματι ας πούμε ήρθε σήμα μετά και φεύγαμε εγώ και ο Γουλέας. Ο Γουλέας πήγαινε για δεύτερη φορά.
-. Γνωρίζεις για τον ρόλο ενός υπαξιωματικού ονόματι Οικονομίδη;
Τ. Ναι.
-. Τι ξέρεις Σταύρο για αυτόν;
Τ. Προσωπικά δεν ξέρω τίποτα. Απλώς από αυτά που είχα ακούσει ότι ήτανε ρουφιάνος ξέρω ‘γω και ήξερε για το τι θα επακολουθήσει.
-. Εννοείς το πραξικόπημα;
Τ. Ναι.
-. Είναι δυνατόν να είχαμε ενημερώσει έναν υπαξιωματικό για το πραξικόπημα;
Τ. Κοίταξε να δεις ο Παπαγιάννης όχι ότι ήτανε βλάκας. Βλάκας δεν ήτανε. Απλώς για μένα ορισμένοι αξιωματικοί δεν έπρεπε να φέρουνε τον βαθμό που είχανε τότε και δεν έπρεπε να διοικούνε μονάδες. Ένας από αυτούς, για μένα ας πούμε, πρέπει να ήτανε και ο Παπαγιάννης. Ο οποίος έστειλε τον Τσομάκη σε σίγουρο θάνατο. Ο Βερύκιος ο οποίος γλίτωσε είχε πάρει ακριβώς τις ίδιες διαταγές. Αλλά επειδή ο Βερύκιος ήταν έφεδρος σημαιοφόρος …
-. Εννοείς τον κυβερνήτη της άλλης τορπιλακάτου.
Τ. Επειδή ο Βερύκιος ήτανε σημαιοφόρος έφεδρος και πιθανόν να είχε και (…) στο πεζοδρόμιο, όταν είδε την κατάσταση … Διότι την κατάσταση και ένας άσχετος τελείως να την έβλεπε δεν μπορεί με μια τορπιλάκατο ρώσικη με δύο τορπίλες απάνω και ένα κανονάκι μπροστά, Έρλικον ξέρω ‘γω, να βλέπεις εφτά Φλέτσερ μπροστά σου και να πας να τους κάνεις επίθεση να τους βουλιάξεις και με αεροπορία από πάνω. Αυτός λοιπόν είδε τα σάπια και ήτανε κοντά στην ακτή και όταν χτυπήθηκε ήτανε 100 μέτρα από την ακτή και γι’ αυτό σωθήκανε. Ο Λευτέρης ο συχωρεμένος, δεν ξέρω ας πούμε. Δεν ξέρω τι αισθανότανε εκείνη την στιγμή που πήγαινε ας πούμε …, αυτός πήγαινε και έβλεπε το θάνατο να έρχεται και πήγαινε εκεί, προχώραγε στο θάνατο. Γι’ αυτό σου λέω ότι είναι ήρωας. Γι’ αυτό σου λέω ότι έπρεπε το όνομα του να υπάρχει τουλάχιστον σε ένα καράβι. Άσχετα το τι έκανε. Άσχετα. Η απόδοση, για μένα, ενός αξιωματικού κρίνεται στον πόλεμο. Γι ‘αυτό γίναμε αξιωματικοί.
-. Πώς εκτιμάς Σταύρο ότι το Γ.Ε.Ν. όπως λες, δεν έχει τιμήσει ακόμα τον Τσομάκη; Γιατί; Για ποιον λόγο δεν τον έχει τιμήσει;
Τ. Δεν τον έχει τιμήσει … Κοίταξε, τους λόγους για τους οποίους δεν τον έχει τιμήσει δεν τους ξέρω. Ατομικά πιστεύω ότι όλοι όσοι επανήλθανε μετά βγάλανε απωθημένα για ορισμένους ανθρώπους. Ο Τσομάκης βέβαια δεν είχε να του βγάλουν τίποτα απωθημένα, δεν ήτανε … Ήτανε ένα καλό παιδί, φιλικός με όλους. Πιθανόν επειδή είχε εμπλακεί στο πραξικόπημα, αλλά αυτός δεν είναι λόγος για μένα. Δεν ήτανε λόγος. Έπρεπε να υπήρχε θάρρος γνώμης. Άσχετα αν ο κόσμος ήξερε σαν …, ότι έλαβε μέρος στο πραξικόπημα, ναι, εντάξει έλαβε μέρος. Αλλά εν συνεχεία πολέμησε και σκοτώθηκε για την πατρίδα του. Και σκοτώθηκε με ηρωικό τρόπο. Όρθιος. Και οι άλλοι γίνανε αρχιπλοίαρχοι και μπαίνανε κάτω από τα γραφεία. Αυτό ξέρω εγώ να πω.
-. Ο Παπαργύρης και ο ρόλος του στο πραξικόπημα με την κατάληψη της ΣΥΤΑ, του Κέντρου δηλαδή Επικοινωνιών της Κύπρου …
Τ. Ναι.
-. Γνωρίζεις εκεί ποιος ήτανε ο ρόλος του;
Τ. Ο Παπαργύρης ήτανε πλήρως ενημερωμένος, αφού ήτανε δίπλα στον Παπαγιάννη. Δεν έμεινε στον …, απ’ ότι ξέρω δεν έμεινε στον σταθμό που καταλάβανε των Τηλεπικοινωνιών. Αυτός ήτανε μαζί με τον Παπαγιάννη στο σπίτι του Αζίνα
.
-. Το έχεις ακούσει για μια βαλίτσα με λεφτά στο σπίτι του Αζίνα;
Τ. Ναι. Ναι. Και να σου πω τη μόνη μου αλήθεια, πολύ πιστεύω ότι όντως μπορεί και να υπήρχε. Μπορεί και να υπήρχε και να εκλάπησαν αυτά τα λεφτά.
-. Και εσύ γιατί δεν πήγες με τους Εοκαβητατζίδες στην τράπεζα στην Αμμόχωστο;
Τ. Γιατί εγώ δεν ήξερα τι θα συμβεί. Ήμουνα ακόμα αξιωματικός και για μένα ήτανε ποταπό ας πούμε να γίνω κλέφτης. Δεν τα έβλεπα έτσι τα πράγματα τότε. Εγώ απλώς ήξερα ότι και στο πραξικόπημα και στον πόλεμο έκανα το καθήκον μου. Ούτε παραπάνω ούτε παρακάτω. Αυτά που έκανα τα έκανα υπακούοντας διαταγές και μάλιστα παρακούοντας διαταγές τις οποίες πιθανόν να είχανε θύματα. Από εκεί και πέρα δεν έκανα ούτε τίποτα παραπάνω ούτε τίποτα παρακάτω απ’ ότι διατάχθηκα.
-. Γνωρίζεις ότι ο Παπαγιάννης ζητούσε την επιστροφή του μετά το πραξικόπημα στη μεταπολίτευση; Καθώς και του Παπαργύρη και όχι άλλων όπως εσύ. Διότι κινδύνευε από τους Μακαριακούς;
Τ. Ναι.
-. Πως το εξηγείς;
Τ. Αυτό το πιστεύω. Αφού λάβανε μέρος, σκοτώσανε κόσμο. Δεν καταλαβαίνεις ότι το παν ήτανε …
-. Ο ίδιος και ο Παπαργύρης ήτανε υπεύθυνοι για σκοτωμούς ανθρώπων;
Τ. Αυτό δεν το ξέρω. Αυτό δεν το ξέρω.
-. Ο Γερδικίωτης αναφέρει ότι …
Τ. Ο Γαρδικιώτης;
-. Ο Γερδικιώτης ο Νίκος, είναι δύο τάξεις πάνω από σένα.
Τ. Τον ξέρω. Τον ξέρω.
-. Αναφέρει ότι γνώριζε ότι εσύ ήσουνα μυημένος στο κίνημα. Το ξέρεις; Έχεις καμιά επαφή με τον Γερδικιώτη τότε;
Τ. Πιθανόν. Στο κίνημα, πιο κίνημα; Του Ναυτικού;
-. Ναι.
Τ. Το ’73. Ναι.
-. Ναι. Εξακολουθείς να είσαι βασιλόφρων; Ήσουνα βασιλόφρων τότε;
Τ. Ναι.
-. Γιατί Σταύρο;
Τ. Γιατί; Γιατί κοίταξε να δεις. Εμείς ανδρωθήκαμε με τη βασιλεία, μεγαλώσαμε με τη βασιλεία, μπήκαμε στο Ναυτικό με τη βασιλεία … Σαν θεσμός εντάξει δεν μου λέει τίποτα, ούτε σαν πρόσωπο. Απλώς δεν μπορώ να πω ότι είμαι αντίθετος με τη βασιλεία. Αλλά με αυτές τις αρχές μεγαλώσαμε. Όρκο στον βασιλιά δώσαμε.
-. Γιατί πιστεύεις ότι ο αποκαλούμενος φάκελος της Κύπρου δεν ανοίγει;
Τ. Γιατί θα έπρεπε να κλειστούνε πρώτα φυλακή αυτοί που θέλουνε να τον ανοίξουνε.
-. Ποιοι δηλαδή;
Τ. Ποιοι; Ε ποιοι τώρα.
-. Εγώ θέλω να ανοίξει ο φάκελος της Κύπρου.
Τ. Κι εγώ θέλω να ανοίξει. Εγώ πήγα δύο φορές και έδωσα κατάθεση στην Βουλή.
-. Τι είπες σ’ αυτήν την κατάθεση;
Τ. Θα σου πω.
-. Την έχεις;
Τ. Βεβαίως είναι στα αρχεία της Βουλής.
-. Εσύ την έχεις;
Τ. Εγώ όχι. Αλλά μπορώ μου φαίνεται να την πάρω. Εγώ όταν πήγα να κάνω κατάθεση … Τώρα θα σου πω για τους δημοσιογράφους και το κλίμα τότε της εποχής, παρ’ όλο που ήτανε το ’81. Κάπου εκεί ήτανε.
-. ’87.
Τ. Όχι, θα σου πω πότε
.
-. Το ’87 …
Τ. Α ναι ήτανε ’85 – ’86 κάπου εκεί. Γιατί ήμουνα στην Κέρκυρα τότε … Λοιπόν πήγα στη Βουλή. Εγώ τέτοια πράγματα δεν είχα ξαναζήσει, τέτοιες ας πούμε καταστάσεις και τα λοιπά. Καταρχήν περιμένανε απ’ έξω καμιά δεκαπενταριά δημοσιογράφοι. Οι οποίοι αρχίσανε τις ερωτήσεις και βέβαια εγώ τους είπα ότι «Παιδιά δεν σας λέω τίποτα διότι ότι σας λένε εσάς γράφετε τα αντίθετα.» Και θα σου πω με έναν δημοσιογράφο τι έγινε. Μπήκα μέσα. Ήτανε καμιά τριανταριά, τριάντα έως πενήντα βουλευτές από τη μία μεριά και από την άλλη μεριά ήτανε το προεδρείο. Κι εμείς καθόμαστε σε ένα έδρανο μεταξύ αυτών, σε στυλ ιεράς εξέτασης. Για καλή μου τύχη στα μπροστινά καθίσματα καθότανε ο Βασιλειάδης ο δικός μας σαν βουλευτής. Ο οποίος ήξερε τον πατέρα μου και όταν άκουσε το όνομα, γιατί ήτανε στα πρώτα έδρανα, μου λέει «Ταβλαρίδη; Ποιανού Ταβλαρίδη; Του Βασίλη;» λέω «Μάλιστα.»
-. Τι ήτανε ο πατέρας σου Σταύρο;
Τ. Ήτανε αρχικελευστής.
-. Στο πολεμικό Ναυτικό.
Τ. Ναι. Ανθυπασπιστής, ναι. Στο πολεμικό Ναυτικό. Και μάλιστα του είχανε πει τότε ότι «Έλα ρε Ταβλαρίδη τώρα, θα πάει ο γιος σου μάχιμος. Τώρα εσύ υπαξιωματικός και θα πάει ο γιος σου μάχιμος.» Και προσπαθούσε να με πείσει να δηλώσω μηχανικός. Του είχα πει ‘Εντάξει’ και πηγαίνοντας στο Γ.Ε.Ν. να δώσουμε τα χαρτιά στο περίπτερο απ’ έξω πήρα την αίτηση και την άλλαξα και την έκανα μάχιμος.
-. Πως ερμηνεύεις το … Ποιοι τον πίεσαν να δηλώσεις να γίνεις μηχανικός; Και γιατί τον πίεζαν γι’ αυτό;
Τ. Γιατί δεν δικαιολογούσανε γιος υπαξιωματικού να γίνει αξιωματικός
.
-. Γιατί;
Τ. Το κατεστημένο.
-. Υπονοείς ότι υπήρχαν διακρίσεις μεταξύ υπαξιωματικών και αξιωματικών;
Τ. Έτσι.
-. Αυτό πως το βίωνες σαν γιος ενός υπαξιωματικού;
Τ. Αυτό το βίωνα … Η δικιά μου συμπεριφορά προς τους υπαξιωματικούς, τους καλούς υπαξιωματικούς, ήτανε ισότιμη με τη συμπεριφορά μου απέναντι των αξιωματικών. Από εκεί και πέρα η συμπεριφορά άλλων αξιωματικών προς τους υπαξιωματικούς πιθανόν να ήτανε διαφορετική. Αλλά αυτό δεν ήτανε δίκια μου δουλειά και ούτε μπορούσα να το αλλάξω. Αλλά ότι υπήρχε διαφορά συμπεριφοράς μεταξύ αξιωματικών και υπαξιωματικών υπήρχε. Γιατί γελάς;
ΑΥΡΙΟ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ – ΤΙ ΕΙΠΩΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Προδότες ή ηλίθιοι»; Οι «χουνταίοι», οι νοσταλγοί τους και η Κύπρος που «ξεχάστηκε»
Ποιοι «άνοιξαν» την τράπεζα στην Αμμόχωστο μετά την εισβολή !
ΦΑΚΕΛΟΣ ΚΥΠΡΟΥ 1974:Πως φθάσαμε στην εισβολή του Αττίλα.Φωτογραφίες ντοκουμέντο.
