Μια συνέντευξη του Γλαύκου Κληρίδη που δόθηκε στον συνεργάτη της κυπριακής εφημερίδας ΜΑΧΗ, Νίκο Θεοδώρου και δε δημοσιεύθηκε ποτέ μέχρι σήμερα.
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια ο Γλαύκος Κληρίδης έδωσε πολλές συνεντεύξεις και μίλησε για πράγματα που κρατούσε για δεκαετίες μέσα του. Μιαν από αυτές τις συνεντεύξεις την έδωσε στο συνεργάτη της «Μ» Νίκο Θεοδώρου στις 20 Ιουλίου του 2010 στο σπίτι του στο Μενεού. Ο Γλαύκος Κληρίδης μίλησε για ώρες και είχε μια εκ βαθέως συνομιλία με τον συνεργάτη μας για όλους και για όλα. Στην συνέντευξη του αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια, στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και εξηγεί γιατί ο Στάλιν ήταν πολύ χειρότερος του Χίτλερ.
Λέει την άποψη του για τους Ιωάννη Μεταξά, Γεώργιο Γρίβα Διγενή, Στέφανο Στεφανόπουλο, Κωνσταντίνο Καραμανλή, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, Γεώργιο Παπαδόπουλο, Δημήτρη Ιωαννίδη, Ραούφ Ντενκτάς και Νίκο Σαμψών ο οποίος, δηλώνει, δεν είχε καμία σχέση με την ΕΟΚΑ Β ούτε και συμμετοχή στην οργάνωση του πραξικοπήματος.
Επιβεβαιώνει ότι την απόφαση να μην έρθουν οι S300 στην Κύπρο την πήρε ο Κώστας Σημίτης, αλλά επειδή ο ίδιος δεν ήθελε να πληγωθεί η μητέρα πατρίδα πήρε την ευθύνη στους ώμους του.
Ακολουθούν μερικά επιλεκτικά κομμάτια από την συνέντευξη του ιστορικού ηγέτη της Κύπρου, την οποία θα δημοσιεύσουμε αργότερα ολόκληρη.
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Ιστορικού ερευνητή
Για τα παιδικά και σχολικά χρόνια: Δύσκολες εποχές τότε το 1930-40. Εμείς οι Έλληνες της Κύπρου είχαμε στα σπίτια μας και τον Βασιλέα Κωνσταντίνο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Θέλαμε τον ελληνισμό ενωμένο. Δεν ήμουν δημοτικιστής, αλλά όταν μας απηγόρευσαν να γράψουμε στη δημοτική εγώ αντέδρασα κα έγραψα στη δημοτική. Αποτέλεσμα; Επήρα μία ωραία αποβολή! Πάντοτε ήμουνα υπέρ της ελευθερίας του λόγου και της γραφής. Δεν ήθελα να επιβάλλουν στον άλλον πώς θα γράφει και πώς θα σκέφτεται. Δεν ήμουν ατίθασος όπως λέγανε. Ήμουν πάντοτε υπέρ της ελευθερίας.
Πώς μεγάλωσα: Διδάχθηκα ότι η Κύπρος είναι ελληνική και ότι μια μέρα πρέπει να ενωθεί με την μητέρα Ελλάδα. Με αυτό μεγάλωσα κα με αυτό αγωνίστηκα όταν άρχισε ο αγώνας της ΕΟΚΑ.
Για Ένωση που δεν έγινε και συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου: Στη Ζυρίχη πήγαμε απλά για να υπογράψουμε. Δεν είχαμε περιθώρια να κάνουμε κάτι άλλο, είχαν συμφωνηθεί όλα.
Ήξερε ο Μακάριος και εμείς οι υπόλοιποι, ότι οι συμφωνίες αυτές απέκλειαν την Ένωση με την Ελλάδα, δεν μπορούσαμε όμως να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Αν ο Μακάριος το επιθυμούσε πραγματικά, θα είχε γίνει η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Από το 1957 ακολούθησε γραμμή ανεξαρτησίας.
Για Στάλιν: Ήταν πολύ χειρότερος του Χίτλερ. Στο Β΄ ΠΠ όταν τα βρήκε σκούρα η Σοβιετική Ένωση, η Αμερική είναι εκείνη που την έσωσε στέλνοντας της βοήθεια και γλύτωσε ο Στάλιν από τον Χίτλερ. Δεν ήτο ελευθερωτής τω λαών ο Στάλιν. Μετά τον Β΄ ΠΠ ήθελε να κάνει ολόκληρη την Ευρώπη Κομμουνιστική δια της βίας. Η Ελλάδα γλύτωσε από τα χέρια του.
Για Χίτλερ: Αν νικούσε ο Χίτλερ θα ήμασταν υπό κατοχή Γερμανική και θα επικρατούσε ο Ναζισμός. Γι’ αυτό πήγα εθελοντής να πολεμήσω, δεν ήθελα να ζω κάτω από Ναζιστικό καθεστώς. Είχα καταταγεί στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία και ήμουνα στο τμήμα Βομβαρδιστικών. Έλαβα μέρος σε πολλές επιχειρήσεις πάνω από το γερμανικό έδαφος.
Τραυματίστηκα, με πιάσανε οι Γερμανοί και ήμουνα αιχμάλωτος πολέμου.
Για συμπεριφορά Γερμανών: Αν σε έπιαναν αιχμάλωτο και σε πηγαίνανε σε Τμήμα Αεροπορίας, η αλήθεια είναι ότι σου συμπεριφέρονταν πολύ καλά!
Αν όμως σε έπιανε η Γκεστάπο περνούσες πάρα πολύ άσχημα.
Για Μεταξά: Ο Μεταξάς στάθηκε άξια στη θέση του Πρωθυπουργού λέγοντας ΟΧΙ στους Ιταλούς. Αυτό δεν μπορεί κανείς να του το αφαιρέσει. Ο Μεταξάς δεν ήτο φασίστας.
Το κατά πόσον η Ελλάς θα μπορούσε να κερδίσει τον πόλεμο και εφαίνετο ότι τον εκέρδιζε κατά της Ιταλικής εισβολής, και αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα ότι ήτο ορθή η απόφασίς του Μεταξά να πει ΟΧΙ, αλλά αργότερα ήρθαν και οι Γερμανοί.
Και η «Μικρή» Ελλάδα του Ι. Μεταξά αντιστάθηκε και πολέμησε τις δύο μεγάλες υπερδυνάμεις και τότε ολόκληρη η ανθρωπότητα εθαύμασε και την «Μικρή» Ελλάδα, αλλά και τον πρωθυπουργό Ι. Μεταξά. Ο Μεταξάς την 28η Οκτωβρίου 1940 όταν ο Ιταλός πρέσβης πήγε στην οικία του για να δώσει τελεσίγραφο της εισβολής για να περάσουν οι Ιταλοί, χωρίς δεύτερη σκέψη είπε το ΟΧΙ και το είπε μόνος του.
Δόξασε την Ελλάδα ο Μεταξάς με το ΟΧΙ και η Ελλάδα δεν τον τίμησε όπως του άξιζε. Του ανήκει το ΟΧΙ και είναι μέγα ιστορικό ψέμα να λέμε ότι το ΟΧΙ δεν το είπε.
Σχέσεις Ε/Κ και Τ/Κ πριν το 1955: Οι σχέσεις ήτο άριστες, η διαμάχη ξεκίνησε όταν άρχισε ο αγώνας της ΕΟΚΑ.
Για Αγγλία: Τα Βρετανικά συμφέροντα πολιτικά και στρατιωτικά δεν ήθελαν να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα.
Για Γρίβα: οργάνωσε την ΕΟΚΑ την οποία οι Άγγλοι δεν κατάφεραν να καταστείλουν. Απέτυχαν. Πιστεύω όμως ότι δεν ήτο γνώστης της πολιτικής και των διεθνών συμφερόντων.
Υπεράσπιζε την ιδέα της Ένωσης με όλη τη δύναμη της ψυχής του.
Για ΑΚΕΛ: Δεν είχε συμμετοχή στον αγώνα του ΄55-59 και αποκαλούσε τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ Τραμπούκους και Βαρελότους. Ήτο λάθος αυτή η θέση του.
Για Άγγλους και Ένωση Κύπρου και Ελλάδος μετά τον Β΄ΠΠ: Δεν υπήρξε ποτέ κάτι το επίσημο από αγγλικής πλευράς, ότι πολεμήστε στο πλευρό μας για να ενωθείτε με την Ελλάδα αν νικήσουμε τον Άξονα. Απλά διαδόθηκε και έμεινε στην Ιστορία.
Για Μεραρχία: Πιστεύω ότι ήρθε εν γνώσει των Αμερικανών, των Βρετανών αλλά και της Τουρκίας. Όση λύπη πήρε ο Μακάριος όταν ήρθε η Μεραρχία, άλλη τόση χαρά πήρε όταν έφυγε. Ουδεμία αντίδρασις υπήρξε από Κυπριακής πλευράς όταν απεσύρθη η Μεραρχία, ούτε από τον Μακάριο. Αλήθεια είναι ότι γίνανε και διαδηλώσεις από κάποιους για να φύγει ο Ελληνικός Στρατός. Ο Μακάριος τα είχε και με τους Ελλαδίτες Αξιωματικούς, γιατί πίστεψε ότι κάνουνε προπαγάνδα εναντίον του.
Για 21η Απριλίου 1967: Τα ζήσαμε και εμείς εδώ στην Κύπρο τα προαπριλιανά.
Στην Ελλάδα υπήρχε πολιτική αστάθεια από το 1963 μέχρι το 1967. Είναι αλήθεια αυτό. Η 21η Απριλίου δεν είχε σχέση με το Κυπριακό ζήτημα. Ο Παπαδόπουλος εκμεταλλεύτηκε την πολιτική ανωμαλία και τους επήρε την εξουσία. Τότε πιαστήκανε όλοι στον ύπνο.
Απ’ ότι γνωρίζω δεν ήτο Αμερικανοκίνητη και η πρεσβεία της Αμερικής στην Αθήνα και στη Λευκωσία δεν είχε ιδέα. Φέρουν ευθύνη οι εξ Ελλάδος πολιτικοί για την προ του 1967 κατάσταση.
Για επίσκεψη Γεωργίου Παπαδόπουλου τον Αύγουστο του 1967: Έγινε χαλασμός κόσμου και του έγινε θερμότατη υποδοχή. Το ΑΚΕΛ και ο Εζεκίας Παπαϊωάννου ήταν οι πρώτοι που τον υποδέχθησαν. Ο Μακάριος είχε πολύ καλές σχέσεις μαζί του και μπορώ να σας πω, ότι οι δυο τους τα πήγανε καλά και είχανε πολύ καλή συνεργασία. Ο Μακάριος αποκαλούσε τον Γ. Παπαδόπουλο «Ο Ναπολέων της Ελλάδος». Σπάνια διαφωνούσανε μεταξύ οι δυο τους.
Για Δημήτρη Ιωαννίδη: Ξέραμε όλοι ότι ήτο σκληρός αξιωματικός και φανατικός υπέρ της Ένωσης. Το πραξικόπημα έγινε για να πάμε πίσω στο θέμα της Ενώσεως.
Αυτό ήθελε ο Ιωαννίδης και γι’ αυτό έγινε η 15η Ιουλίου 1974. Το ήξεραν οι Αμερικανοί, το ήξεραν και οι πάντες ότι ο Ιωαννίδης ήθελεν την Ένωση.
Για Νίκο Σαμψών: Δεν είχε επαφές με την ΕΟΚΑ Β΄ και δεν είχε συμμετοχή στην οργάνωση του πραξικοπήματος. Όταν ανέλαβα εγώ Πρόεδρος στις 23 Ιουλίου ΄74 μετά την παραίτηση του Ν. Σαμψών, τον ευχαρίστησα για ότι προσέφερε και έφυγε με τιμές. Πλήρωσε για τις αμαρτίες άλλων.
Για Στέφανο Στεφανόπουλο -Κωνσταντίνο Καραμανλή: Εθνική ήτο η στάση του Στέφανου Στεφανόπουλου ο οποίος ακολουθούσε πολιτική Παπάγου στο Κυπριακό και απ’ ότι γνωρίζω απειλούσε να παραιτηθεί σε περίπτωση που οι φίλοι και οι σύμμαχοι της Ελλάδος καταψήφιζαν το αίτημα για εγγραφή του Κυπριακού προς συζήτηση στον ΟΗΕ. Αυτά όσον αφορά τον Στέφανο Στεφανόπουλο.
Τώρα για τον Καραμανλή, ήτο κάπως απόμακρος με εμάς τους Έλληνες της Κύπρου. Δε γνωρίζω για να σας πω αν η πρωθυπουργοποίησή του το 1955 μετά το θάνατο του Παπάγου υπήρξε αποτέλεσμα παρασκηνιακού ρόλου της Αμερικής. Αυτό δεν το ξέρω.
Ήθελε να αποφύγει τον πόλεμο με την Τουρκία το 1974 διότι υπήρχε ο φόβος να χτυπήσουνε στα Δωδεκάνησα οι Τούρκοι και ίσως γι’ αυτό ειπώθηκε ότι η Κύπρος κείται μακράν.
Σημειώστε όμως ότι το 1950 η Ελλάδα πολέμησε για την Κορέα.
Για ΕΛΔΥΚ: Πολέμησαν ηρωικά και στις δύο φάσεις της τουρκικής εισβολής.
Τους χρωστούμε ευγνωμοσύνη. Κρατήσανε μέχρι το τέλος το αεροδρόμιο της Λευκωσίας και μετά από πολλές διαβουλεύσεις παραδόθηκε στους ΟΗΕδες. Αν δεν υπήρχε η ΕΛΔΥΚ οι Τούρκοι θα είχανε πάρει ολόκληρη τη Λευκωσία.
Για το 1974: Τραγικές οι στιγμές που έζησα τότε. Ήτο λάθος η επιστολή Μακαρίου και δεν έπρεπε να σταλεί στην Ελλάδα. Το 1972-73 απετράπη πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Ήμουν συνεχώς στο Προεδρικό και στην Αμερικανική Πρεσβεία στη Λευκωσία για επαφές με τον Πρέσβη, με Αθήνα και Αμερική. Τελικά πείσθηκε ο Γ. Παπαδόπουλος και δεν έγινε το πραξικόπημα. Το έζησα πολύ έντονα αυτό το γεγονός.
Στη Βουλή μετά το 1974: Τους πρώτους καιρούς μετά την εισβολή οι Βουλευτές του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ δεν αντάλλασαν ούτε κουβέντα μέσα στη Βουλή, ούτε καλημέρα. Ο Μάτσης πήγε στον Εζεκία και του είπε ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο.
Για δολοφονία Πολύκαρπου Γιωρκάτζη: Με τον Πόλυ ήμασταν πολύ καλοί φίλοι. Μετά την απόπειρα κατά του Μακαρίου, ο Πόλυς θα έφευγε στο εξωτερικό και κατέβηκε από το αεροπλάνο με εντολή Μακαρίου. Το σίγουρο είναι ότι δεν τον σκότωσε η Χούντα ούτε ο Παπαδόπουλος όπως λένε και μένω ως εδώ.
Για την πολιτική: Έγινα πολιτικός γιατί είχα γερό στομάχι. Αν γυρνούσα πάλι το χρόνο πίσω, τίποτα δε θα άλλαζα. Έχω ακούσει πολλά σε ολόκληρη την πολιτική μου καριέρα.
Με είπανε ότι είμαι ενδοτικός, ότι υπηρετώ τα Βρετανικά και Αμερικανικά συμφέροντα, ότι τα έχω βρει με τον Ντενκτάς. Το πιο αισχρό που είπανε για ‘μένα είναι ότι υπήρξα πράκτορας των Ναζί. Το μόνο που με ενδιέφερε είναι να υπηρετώ τα συμφέροντα της Κύπρου και του ελληνισμού. Με είπανε επίσης αντιμακαριακό και φιλοπραξικοπηματία. Με ενδιέφερε μόνο η Κύπρος και η Ελλάδα, τίποτε άλλο.
Για Ρ. Ντενκτάς: Από το 1950 γνωριζόμαστε. Ο ένας σεβότανε τη δουλειά του άλλου. Αν ήσουν κάπου και άκουγες να μιλάει ο Ντενκτάς σου έδινε την εντύπωση ότι είναι ο πιο αδικημένος άνθρωπος του κόσμου. Αν κατάφερνες όμως να τον νευριάσεις, σου έδειχνε το αληθινό του πρόσωπο και έβλεπες ποιος πραγματικά ήταν. Ο Ντενκτάς είχε ταυτιστεί πλήρως με τα συμφέροντα της Τουρκίας. Όταν ανακήρυξε το κατοχικό κράτος στις 15/11/1983 σε «ανεξάρτητο κράτος», από την Ελλάδα δεν υπήρξε ουδεμία αντίδρασις.
Για τους S300: Σε ολόκληρη την πολιτική μου πορεία ποτέ μου δεν ήθελα να πληγωθεί η μητέρα πατρίδα. Ο Σημίτης πήρε την απόφαση να μην έρθουν οι S300 στην Κύπρο, ανέλαβα εγώ την ευθύνη και το φορτώθηκα εγώ.
Για Φάκελο της Κύπρου: Είναι θλιβερό που μετά από 40 χρόνια η Βουλή των Ελλήνων δεν ανοίγει το φάκελο.
Για λύση του Κυπριακού: Όσο περνάει ο καιρός η λύση για επανένωση του Νησιού όλο και πιο πολύ απομακρύνεται. Αν είχαμε φτάσει στη λύση του 1973 δε θα είχε γίνει το πραξικόπημα του 1974 και δε θα είχαμε πάθει όσα πάθαμε. Φέρουμε και εμείς ευθύνη, η Κυπριακή πλευρά, για ότι έγινε και ας μην τα ρίχνουμε όλα στους ξένους.
Διαβάστε ακόμη:
Κληρίδης προς Καραμανλή: «Γιατί δεν με αφήσατε να αυτοκτονήσω;» – Πότε και γιατί το είπε
Η στενή σχέση Αβραμόπουλου – Κληρίδη