Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας στην 71η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τόνισε ότι το Κυπριακό είναι το δεύτερο πλέον μακροχρόνια ανεπίλυτο διεθνές θέμα στην ατζέντα του ΟΗΕ.
Μη παραβλέποντας, είπε τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί, αισθάνομαι, ωστόσο, την υποχρέωση να τονίσω ότι: «Διαφορές παραμένουν σε μία σειρά από ζητήματα στα κεφάλαια της Διακυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Οικονομίας. Ο φιλόδοξος στόχος της λύσης του Κυπριακού είναι εφικτός, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, και ιδιαίτερα η Τουρκία, θα επιδείξουν τον ίδιο βαθμό δέσμευσης, θα συμμετάσχουν εποικοδομητικά και θα προχωρήσουν κάνοντας συγκεκριμένα και απτά βήματα που θα ενισχύσουν θετικά την διαδικασία των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Νίκος Αναστασιάδης.
Μεταξύ άλλων ο Κύπριος πρόεδρος αναφέρθηκε στο Κυπριακό και πως η λύση του προβλήματος θα μετέτρεπε τη χώρα σε μοντέλο σταθερότητας. Έκανε επίσης, αναφορά και στην εξάλειψη της ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και σε θέματα τρομοκρατίας.
Σημείωσε ότι με την εκλογή του το 2013, υπήρξε μια νέα προσπάθεια που οδήγησε στην υιοθέτηση της Κοινής Διακήρυξης στις 11 Φεβρουαρίου 2014 από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και στην επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Η κοινή διακήρυξη, εξήγησε από τη μια περιλαμβάνει τις εξής βασικές αρχές:
- επαναβεβαίωση της βάσης λύσης
- την συνέχεια της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ
- τις αρχές πάνω στις οποίες εδράζεται η ΕΕ οι οποίες θα διασφαλίζονται σε όλο το νησί με πλήρη σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες
- η ένωση ολοκληρωτικά ή εν μέρει με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διαίρεσης ή απόσχισης ή άλλη μονομερής αλλαγή στην κατάσταση πραγμάτων, απαγορεύεται.
Από την άλλη, καθόρισε τη μεθοδολογία στις συνομιλίες:
- όλα τα κεφάλαια θα πρέπει να συζητηθούν αλληλένδετα
- θα είναι μια διαδικασία καθοδηγούμενη από τους ηγέτες και μόνο μια συμφωνία, που θα επιτευχθεί ελεύθερα από αυτούς θα μπορέσει να τεθεί σε ταυτόχρονα δημοψηφίσματα, έτσι οποιαδήποτε επιδιαιτησία αποκλείεται
- τίποτα δεν θα θεωρηθεί ως συμφωνημένο μέχρι να συμφωνηθούν όλα
- οι ηγέτες θα στοχεύσουν στην επίτευξη λύσης το συντομότερο δυνατόν χωρίς οποιαδήποτε επιβαλλόμενα ή τεχνητά χρονοδιαγράμματα.
Συνεπώς, οι δύο κοινότητες έχουν συμφωνήσει τους γενικούς κανόνες και τρόπους που διέπουν τη διαπραγματευτική διαδικασία. Αυτό έχει επιτρέψει στους δύο ηγέτες να έχουν μια σαφή και κοινή αντίληψη του πλαισίου της προβλεπόμενης διευθέτησης και τους τρόπους και τα μέσα για την επίτευξή της.
Τον περασμένο χρόνο, μετά την αλλαγή στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, είχα αναφερθεί στις αναπτερωμένες μου ελπίδες ότι ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων θα τερμάτιζε το απαράδεκτο στάτους κβο.
Φέτος, μετά από μια σειρά συχνών συναντήσεων μεταξύ των δύο ηγετών, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πληροφορήσω ότι έχει επιτευχθεί πρόοδος σε σημαντικές πτυχές του κυπριακού προβλήματος, όπως:
- Επιβεβαίωση ότι η Ενωμένη Κύπρος θα έχει μία και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα, μία και μόνη κυριαρχία και μία και μόνη ιθαγένεια.
- Εξασφάλιση, για όλους τους Κυπρίους, της ελεύθερης διακίνησης, του δικαιώματος απόκτησης περιουσίας, εγκατάστασης, άσκησης επαγγέλματος και ίδρυσης και λειτουργίας επιχείρησης ή άσκησης οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Κύπρο.
- Πλήρης σεβασμός του δικαιώματος του ατόμου στην ιδιοκτησία.
- Διασφάλιση ότι ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού κατά την πρώτη ημέρα της λύσης θα αντικατοπτρίζει, με μια μικρή απόκλιση, την παραδοσιακή δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως εγκαθιδρύθηκε το 1960.
- Διασφάλιση ότι η εν λόγω δημογραφική σύνθεση δεν θα μεταβληθεί από έξωθεν επιρροές.
- Εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της Κύπρου, χωρίς αποκλίσεις και μόνιμες παρεκκλίσεις.
- Προστασία του διζωνικού και δικοινοτικού χαρακτήρα της λύσης μέσω συγκεκριμένων ρητρών.
- Όπως συμφωνήθηκε από τους δύο ηγέτες: Το Ομοσπονδιακό σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη ομοσπονδία της Κύπρου θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες με ισότιμο καθεστώς.
- Οι πιο σημαντικές διαφορές αγγίζουν την ουσία και τα θεμελιώδη κεφάλαια του Περιουσιακού, του Εδαφικού, και της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, τα οποία θα γείρουν την πλάστιγγα καταδεικνύοντας κατά πόσον μία λύση είναι εφικτή.
Στόχος μου είναι να αποφύγουμε τις αποτυχίες του παρελθόντος και να παρουσιάσουμε στον λαό μια ξεκάθαρη και καλά προετοιμασμένη συμφωνία, η οποία δεν θα παρουσιάζει ασάφειες και παραλείψεις, και η οποία θα διασφαλίζει ότι η λύση θα είναι πολιτικά και οικονομικά βιώσιμη, λειτουργική και μόνιμη.
Υπό αυτήν την άποψη, τα πιο κάτω πρέπει, μεταξύ άλλων, να διασαφηνιστούν:
- Η οικονομική διάσταση της λύσης, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με το θέμα των Περιουσιών και της θεσμικής λειτουργίας του ομοσπονδιακού κράτους.
- Η διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής της συμφωνίας
- Η πρώτη μέρα της λύσης και τί αυτό συνεπάγεται;
- Η εισαγωγή του ευρώ ως του νόμιμου νομίσματος κατά την πρώτη ημέρα της λύσης.
- Η ταχεία εφαρμογή των διαφόρων πτυχών της συμφωνίας.