Η στρατιωτική κινητοποίηση των ισραηλινών στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που θα αρχίσουν το φθινόπωρο οι έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο και οι λυσσαλέες αντιδράσεις της Τουρκίας αιτιολογούνται από τις εκτιμήσεις που έχουν κάνει οι αμερικανοί για το τι υπάρχει σ΄ αυτή τη περιοχή,μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου:
122 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου!
Σε ειδική έκδοσή της, στις αρχές του 2011, η Γεωλογική Εταιρία των ΗΠΑ υπολόγισε, ότι περισσότερα από 122 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια ανακτήσιμων αποθεμάτων αερίου βρίσκονται κάτω από τα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου, στο δε μεγαλύτερο μέρος τους, εντός της Ισραηλινής επικράτειας. Από τότε, περίπου 16 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια αποθεμάτων φυσικού αερίου, έχουν προστεθεί σύμφωνα με τις σχετικές δοκιμές στον γιγαντιαίο τομέα Leviathan, παράκτια του Ισραήλ.
Τα Ισραηλινά πεδία, βρίσκονται δίπλα στα Κυπριακά και Λιβανέζικα ύδατα και είναι μέρος του αποκαλούμενου Μεσσήνιου, σχηματισμού αλάτων και ορυκτών αποθεμάτων, που υπόσχονται ακόμα περισσότερες ανακαλύψεις αερίου. Η εταιρεία ενέργειας Νόμπελ, μια επιχείρηση του Χιούστον, είναι συνεργάτης σε τρεις Ισραηλινούς τομείς αερίου, συμπεριλαμβανομένου του Leviathan, ενώ κρατά 100% του ακόμα ανεξερεύνητου τομέα Α της Κύπρου, περίπου 65 χιλιόμετρα μακριά.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου ήταν σχετικά απλές. Οι δύο χώρες δεν έχουν οποιεσδήποτε σημαντικές πολιτικές διαφωνίες και το διεθνές δίκαιο καθόρισε λίγο πολύ τα σύνορα μεταξύ των δύο αποκλειστικών οικονομικών ζωνών τους, αφήνοντας στους διαπραγματευτές να τακτοποιήσουν τις λεπτομέρειες.
H Τουρκία αντιτίθεται στη συμφωνία. Φοβάται ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θα μοιραστούν οποιοδήποτε πλούτο από την εκμετάλλευση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης του νησιού.
«Αλλά υπάρχουν σημαντικότερα ακόμα ζητήματα, που συνδέονται με τον αιώνιο εχθρό της, την Ελλάδα», λέει ο Ronnie Sabel, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο στην Ιερουσαλήμ. “Η Ελλάδα έχει στην κυριαρχία της τα νησιά, κοντά στην τουρκική ακτή. Εάν όλα αυτά τα νησιά μπορούν να απαιτήσουν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, υπάρχει πρόβλημα για την Τουρκία» τονίζει ο Sabel στο Media Line. «Δεν θέλουν η Ελλάδα να απολαύσει όλα τα οφέλη».
Όταν η Κύπρος ξεκίνησε τον πρώτο κύκλο χορήγησης αδειών για έρευνα υδρογονανθράκων στα μέσα του 2007, η Τουρκία αντέδρασε με οργή. Όπως είχε μεταδώσει το Associated Press, τον Οκτώβριο, Τούρκος ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Ενέργειας είχε δηλώσει, ότι η Άγκυρα σκεφτόταν να αρχίσει έρευνες για πετρέλαιο και αέριο έξω από τη βόρεια, υπό τουρκικό έλεγχο- ακτή της Κύπρου.
Αλλά, η μεγαλύτερη διαφωνία ενδέχεται να προκύψει μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου. Αν και το διεθνές δίκαιο θέτει τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των χωρών σε γωνία 90 μοιρών σε σχέση με την ακτή, όταν η ακτή είναι κυρτή, τότε ανοίγει διαφωνία για το τι αποτελεί τις 90 μοίρες — ένα πρόβλημα που μεγεθύνεται όταν η θεωρητική γραμμή προεκτείνεται ανοικτά στη θάλασσα, προσθέτει ο Sabel.
«Δεν θα επιτρέψουμε στο Ισραήλ ή οποιαδήποτε επιχείρηση που εργάζεται για ισραηλινά συμφέροντα να πάρει οποιαδήποτε ποσότητα αερίου, που εμπίπτει στη ζώνη μας» δήλωσε ο Λιβανέζος Υπουργός Ενέργειας Gebran Bassil στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg τον περασμένο Ιούνιο. Ο Υπουργός Υποδομών του Ισραήλ, Uzi Landau, που υπέγραψε τη συμφωνία με την Κύπρο την τελευταία βδομάδα, προειδοποίησε απαντώντας, σχετικά, ότι το Ισραήλ θα αγωνιστεί να διατηρήσει τα δικαιώματα του επί της θαλάσσης.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Λίβανο, του Πρόεδρου του Ιράν, Mahmoud Ahmadinejad, υπεγράφησαν σειρά οικονομικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών εξερεύνησης πετρελαίου και αερίου. Αλλά επειδή το Ιράν αποτελεί αντικείμενο οικονομικών κυρώσεων, ιδιαίτερα ο ενεργειακός τομέας του, οι συμφωνίες δεν είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν. Το Ισραήλ απορρίπτει τις αξιώσεις του Λιβάνου, λέγοντας ότι παρακινούνται πολιτικά και απεικονίζουν την επιρροή της Hizbullah στην κυβέρνηση του Λιβάνου.
Εντούτοις οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ανησυχούν για την ευπάθεια των εγκαταστάσεων αερίου σε επιθέσεις βλημάτων, όπως εκείνων που χρησιμοποίησε η Hizbullah, στον τελευταίο πόλεμο του 2006. Σε κάθε περίπτωση η Νόμπελ και οι άλλοι συνεργάτες στην έρευνα δεν μοιάζει να φοβούνται την αντιπαράθεση του Λιβάνου, εφόσον τα πεδία στα οποία διεξάγουν έρευνες δεν ανήκουν στις αμφισβητούμενες από το Λίβανο περιοχές.