Πρώην αντάρτες του Εθνικού Κινήματος Αντίστασης της Μοζαμβίκης (Renamo) εξαπέλυσαν επίθεση σήμερα σε ένα αστυνομικό τμήμα, στα κεντρικά της χώρας, σε αντίποινα για την κατάληψη χθες Δευτέρα της στρατιωτικής βάσης τους από τα κυβερνητικά στρατεύματα, εξέλιξη που απειλεί να βυθίσει και πάλι τη χώρα στον εμφύλιο πόλεμο μετά από μια εικοσαετία επισφαλούς ειρήνης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω της πρεσβείας τους στο Μαπούτο, εξέφρασαν αμέσως την ανησυχία τους για την κατάσταση και κάλεσαν όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα «για να τερματιστεί η ένταση και να αποφευχθεί η κλιμάκωση των συγκρούσεων», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσαν και η οποία είναι γραμμένη στα πορτογαλικά, την επίσημη γλώσσα της Μοζαμβίκης.
Γύρω στις 4 το πρωί σήμερα, ένοπλοι έβαλαν στο στόχαστρο το αστυνομικό τμήμα της κωμόπολης Μαρίνγκε που απέχει περίπου 35 χιλιόμετρα από τη στρατιωτική βάση του Renamo. «Ευτυχώς, δεν υπάρχουν νεκροί επειδή οι αστυνομικοί έφυγαν», δήλωσε ο διοικητής της πόλης Άντον Αμπσαλάο.
«Η κατάσταση εδώ είναι φρικτή», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο μέσω τηλεφώνου ένας ντόπιος δάσκαλος, ο Ρομάο Μαρτίνς. «Νωρίς το πρωί, ένοπλοι άνδρες που υποθέτουμε ότι ήταν μέλη του Renamo εξαπέλυσαν επίθεση. Επί μία ώρα ακούγαμε πυροβολισμούς και οι άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Τώρα, το Μαρίνγκε είναι έρημο», αφηγήθηκε.
Ο εκπρόσωπος του Renamo Φερνάντο Μαζάνγκα παραδέχτηκε ότι οι πρώην αντάρτες ευθύνονται για την επίθεση αλλά διαβεβαίωσε ότι ενήργησαν χωρίς να έχουν ανάλογη εντολή, αντιδρώντας αυθόρμητα στην επίθεση που δέχτηκε η βάση τους από τον στρατό. «Ο πρόεδρος του Renamo (σ.σ. ο Αφόνσο Ντλακάμα) έχει απολέσει τον έλεγχο της κατάστασης και δεν μπορούμε να του αποδώσουμε ευθύνες για όσα συμβαίνουν τώρα», είπε ο Μαζάνγκα, σύμφωνα με τον οποίο «οι αντάρτες είναι αποδιοργανωμένοι και θα επιτίθενται χωρίς να έχουν λάβει διαταγές».
Το βράδυ της Δευτέρας οι πρώην αντάρτες είχαν καταγγείλει την ειρηνευτική συμφωνία του 1992 με την οποία τερματίστηκε ο εμφύλιος πόλεμος στη Μοζαμβίκη μετά από 16 χρόνια πολύνεκρων συγκρούσεων. Αφορμή ήταν η επίθεση που εξαπέλυσαν οι κυβερνητικές δυνάμεις εναντίον της βάσης τους.
Ωστόσο, η Αντίτι Λαλμπαχαντούρ, ερευνήτρια στο Νοτιοαφρικανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων, σημείωσε ότι οι ανακοινώσεις του Renamo θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. «Δεν πιστεύω ότι έχουν τη δυνατότητα να εξαπολύσουν πόλεμο», είπε, διαβεβαιώνοντας ότι οι ένοπλοι που περιστοιχίζουν τον Ντλακάμα δεν ξεπερνούν τους 400.
Το Renamo, το αντικομμουνιστικό κίνημα που μαχόταν από το 1977 μέχρι το 1992 το αριστερό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Μοζαμβίκης (Frelimo), έχει σήμερα χάσει την υποστήριξη που δεχόταν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, κυρίως από τη Νότια Αφρική. «Δεν έχουν πλέον εξωτερικά στηρίγματα, επομένως δεν έχουν οικονομική ή πολιτική στήριξη», τόνισε η αναλύτρια.
Η Λαλμπαχαντούρ τόνισε εξάλλου ότι η κυβέρνηση, που έχει αρχίσει να εκμεταλλεύεται τα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, δεν έχει κανένα συμφέρον να υποκινήσει την ανασφάλεια στη χώρα. «Η Μοζαμβίκη μοχθεί να προσελκύσει ξένους επενδυτές, επομένως κάθε είδους πολιτική αστάθεια θα ήταν εις βάρος της».
Η ειρηνευτική συμφωνία του 1992 έβαλε τέλος σε έναν εμφύλιο που στοίχισε τη ζωή σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους και κατέστρεψε ολοσχερώς τη χώρα. Μετά από δύο δεκαετίες εύθραυστης ειρήνης, η κατάσταση άρχισε να επιδεινώνεται πέρσι, όταν ο Ντλακάμα εγκατέστησε μια βάση στα όρη Γκορονγκόσα και ξεκίνησε να εκπαιδεύει αντάρτες.
Το Renamo, που εξελίχθηκε από αντάρτικο κίνημα στο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης της χώρας, καταγγέλει το Frelimo, που κυβερνά τη Μοζαμβίκη από το 1975, ότι μονοπωλεί την εξουσία και τους φυσικούς πόρους. Στις προεδρικές εκλογές του 2009 το Frelimo απέσπασε ποσοστό 75% ενώ το Renamo, που έκανε λόγο για νοθεία, συγκέντρωσε λίγο παραπάνω από 16%.