Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας καταδίκασαν χθες Πέμπτη την επιτάχυνση της παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου σε υψηλό βαθμό από πλευράς της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, που υπογραμμίστηκε σε έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) την Τρίτη.
«Καταδικάζουμε αυτό το μέτρο, το οποίο επιδεινώνει περαιτέρω τη συνεχή κλιμάκωση του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας», ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους που δημοσιοποιήθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κρίνοντας «δεν υπάρχει καμιά αξιόπιστη δικαιολογία για την παραγωγή από το Ιράν ουρανίου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού».
Η αντίδραση της Δύσης
Σύμφωνα με την έκθεση της υπηρεσίας του ΟΗΕ, το Ιράν «αύξησε την παραγωγή ουρανίου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ είχε επιβραδύνει τον ρυθμό στα μέσα του 2023».
«Αυτά τα ευρήματα αποτελούν βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση από πλευράς Ιράν, με συνέπεια τον τριπλασιασμό της μηνιαίας παραγωγής ουρανίου εμπλουτισμένου ως και κατά 60%», επισήμαναν Ουάσιγκτον, Παρίσι, Λονδίνο και Βερολίνο, εκφράζοντας ανησυχία για τους «μεγάλους κινδύνους εξάπλωσης».
«Οι αποφάσεις αυτές δείχνουν την έλλειψη βούλησης του Ιράν να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση με καλή πίστη κι αποτελούν ανεύθυνη συμπεριφορά με φόντο τις περιφερειακές εντάσεις», πρόσθεσαν, αξιώνοντας η Τεχεράνη να «συνεργαστεί πλήρως με τον ΔΟΑΕ».
Η απάντηση του Ιράν
Από την πλευρά του, το Ιράν τόνισε προχθές Τετάρτη πως δεν υπάρχει «τίποτα καινούργιο» στην έκθεση του ΔΟΑΕ. «Παράγουμε το ίδιο ποσοστό ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%. Δεν έχουμε αλλάξει τίποτε και δεν έχουμε αναπτύξει νέες δυνατότητες», υπογράμμισε ο επικεφαλής του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Μοχαμάντ Εσλαμί, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Το Ιράν εμπλουτίζει πλέον ουράνιο σε επίπεδα που δεν έχουν καμιά σχέση με το υποτιθέμενο ταβάνι που είχε οριστεί στο 3,67% με τη διεθνή συμφωνία του 2015, η οποία πλαισίωνε τις πυρηνικές δραστηριότητες της Τεχεράνης, πλησιάζοντας στο 90% που απαιτείται για να παραχθεί υλικό ικανό να τοποθετηθεί σε ατομική βόμβα. Διαψεύδει ωστόσο πάντα πως επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο.
Το υπόβαθρο των διαπραγματεύσεων
Η επιβράδυνση του ρυθμού παραγωγής ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%, η οποία διαπιστωνόταν από τον ΔΟΑΕ πριν από μερικούς μήνες, είχε θεωρηθεί χειρονομία καλής θέλησης από ειδικούς, καθώς επαναλαμβάνονταν οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ για να επανέλθουν όλα τα μέρη στην πλήρη τήρηση της συμφωνίας του 2015, επισήμως του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (ΚΟΣΔ).
Η συμφωνία είναι κλινικά νεκρή μετά την αποχώρηση της Ουάσιγκτον το 2018 με απόφαση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ο διάδοχός του, Τζο Μπάιντεν, επιχείρησε να την αναβιώσει μέσω εκ του σύνεγγυς συνομιλιών στη Βιέννη, που όμως περιήλθαν σε αδιέξοδο το καλοκαίρι του 2022. Το Ιράν αποκλείει το ενδεχόμενο επανέναρξης επισκέψεων επιθεωρητών του ΔΟΑΕ και διατηρεί εκτός λειτουργίας κάμερες απαραίτητες για την παρακολούθηση του πυρηνικού προγράμματός της.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία αρχείου Reuters