Γράφει ο
Ευάγγελος Διαμαντόπουλος
MA Middle East Studies
Το φαινόμενο της ένταξης ξένων μαχητών στις τάξεις της τρομοκρατικής ομάδας Ισλαμικό Κράτος έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Οι υπηρεσίες πληροφοριών υπολογίζουν τον αριθμό των ξένων τζιχαντιστών στο Ιράκ και τη Συρία στις 20.000 περίπου. Μεταξύ αυτών, αρκετές χιλιάδες είναι πολίτες Δυτικών κρατών της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας δημιουργώντας σοβαρά ερωτήματα ασφαλείας στις χώρες καταγωγής τους.
Ποιοί είναι όμως αυτοί που αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την άνεση και την ασφάλεια της ζωής στη Δύση για να πολεμήσουν στα χαλάσματα της Μέσης Ανατολής; Οι πληροφορίες δείχνουν πως πρόκειται κυρίως για νέους, ακόμα και έφηβους, που έχουν προσηλυτιστεί στις διδαχές του ριζοσπαστικού Ισλαμ. Ερμηνεύουν την κατάσταση στην περιοχή ως μία επίθεση κατά της θρησκείας τους και βλέπουν ως υποχρέωσή τους την προστασία των ιδεών και των ομόδοξών τους. Δυσαρεστημένοι με τη ζωή τους στη Δύση και χωρίς ένα ισχυρό αίσθημα ταυτότητας δεν νιώθουν να ανήκουν στις κοινωνίες που μεγάλωσαν. Ψάχνουν έναν ανώτερο σκοπό και νόημα στη ζωή τους και θεωρούν ότι τα βρίσκουν στα αιμοσταγή κηρύγματα του Ισλαμικού Κράτους. Έλκονται επίσης από υποτιθέμενες προφητείες σχετικά με την εγκαθίδρυση ενός χαλιφάτου στην περιοχή αλλά και από τις στρατιωτικές επιτυχίες του Ισλαμικού Κράτους.
Η στρατηγική του Ισλαμικού Κράτους το έχει οδηγήσει σε πολύ μικρότερο διάστημα σε σημαντικά μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από την αλ Κάιντα. Αντίθετα με την τρομοκρατική οργάνωση του Οσάμα μπιν Λάντεν που ως κεντρική στρατηγική επιλογή είχε τις επιθέσεις στη Δύση, το ΙΚ προσπαθεί κυρίως πρώτα να κατακτήσει εδάφη στην Μέση Ανατολή και γενικότερα χώρες με Μουσουλμανικό πληθυσμό, ώστε να εγκαθιδρύσει ένα χαλιφάτο, και μελλοντικά να επιτεθεί στα αλλόθρησκα έθνη. Οι σημερινοί Δυτικοί τζιχαντιστές ήταν παιδιά όταν η αλ Κάιντα έφτανε στο απόγειο της δύναμής της με την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. 14 χρόνια μετά δεν έχουν κάποιον ισχυρό δεσμό με τη γερασμένη και αποδυναμωμένη οργάνωση του νεκρού μπιν Λάντεν αλλά έλκονται από τις επιδείξεις δύναμης και ωμής βαρβαρότητας του Ισλαμικού Κράτους.
Οι μέθοδοι στρατολόγησης των τρομοκρατών του ΙΚ είναι ιδιαίτερα μοντέρνοι και εξελιγμένοι. Η οργάνωση του αλ Μπαγντάντι χρησιμοποιεί ανοιχτά το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να διαδώσει τα κηρύγματα μίσους της και να προσεγγίσει Δυτικούς νεοσύλλεκτους αντίθετα με άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις που είναι ιδιαίτερα αποκρυπτικές και μυστικοπαθείς. Χρησιμοποιούν το facebook, το twitter, το instagram, το youtube και άλλα δημοφιλή δίκτυα προσφέροντας απλοϊκές απαντήσεις και εύκολες λύσεις σε μπερδεμένους νέους. Δημιουργούν προφιλ που απευθύνονται σε όλους, προβάλλοντας από γοητευτικούς μαχητές να ποζάρουν με τα κατοικίδιά τους και να λένε πόσο φυσιολογική και ωραία είναι η ζωή στα εδάφη που ελέγχει το ΙΚ μέχρι σκηνές μαχητών με διάφορα όπλα στα πρότυπα δυτικών ταινιών δράσης και εικόνες ακραίας βίας με αποκεφαλισμένους αιχμαλώτους.
Κάποιες ακόμα ιδιαιτερότητες του Ισλαμικού Κράτους το καθιστούν πιο δημοφιλές στους ξένους τζιχαντιστές σε σύγκριση με άλλες φανατικές Ισλαμιστικές οργανώσεις. Το ΙΚ καλωσορίζει και καλεί στις τάξεις του όλους τους Μουσουλμάνους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Ακόμα και ξένοι που δεν μιλούν Αραβικά ή κάποια τοπική διάλεκτο μπορούν να ενταχθούν στις τάξεις του ενώ ο αυξανόμενος αριθμός δυτικών μαχητών μειώνει το αίσθημα του “ξένου” στους παραπλανημένους νέους που επιλέγουν να το ακολουθήσουν. Επίσης, το ΙΚ δεν απαιτεί τα καινούργια μέλη του να έχουν κάποια προηγούμενη στρατιωτική εκπαίδευση ενώ υπόσχεται να τους δώσει όπλα και οδηγίες χρήσης τους. Η ανέλιξη ξένων μαχητών σε ανώτερες θέσεις της ιεραρχίας της οργάνωσης αποδεικνύει πως δεν υφίστανται διακρίσεις εναντίων των αλλοεθνών τρομοκρατών. Τέλος, τα τεράστια οικονομικά αποθέματα του Ισλαμικού Κράτους που το καθιστούν την πλουσιότερη τρομοκρατική οργάνωση του κόσμου, του επιτρέπουν να πληρώνει και να συντηρεί απρόσκοπτα έναν μεγάλο αριθμό μαχητών.
Τί γίνεται όμως με αυτούς τους Δυτικούς που επιστρέφουν από τα αιματοβαμμένα συντρίμμια της Συρίας και του Ιράκ; Οι υπηρεσίες πληροφοριών και ειδικοί αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο του επαναπατρισμού των τζιχαντιστών με Δυτικά διαβατήρια. Απογοητευμένοι, συνηθισμένοι στην ακραία βία, ψυχικά τραυματισμένοι και αποφασισμένοι να δράσουν μόνοι τους είτε εκτελώντας εντολές είτε με δική τους πρωτοβουλία, αποτελούν μία ωρολογιακή βόμβα για τις Δυτικές κοινωνίες. Τα πρώτα πρόσφατα κρούσματα “μοναχικών λύκων” σε Αμερική, Γαλλία, Καναδά, Βέλγιο, Αυστραλία αλλά και σε κράτη της Μέσης Ανατολής έχουν θορυβήσει τις υπηρεσίες ασφαλείας. Μιλάμε για τρομοκράτες που δεν έχουν ηθικές αναστολές και θεωρούν τιμή τους να πεθάνουν για τις παρανοϊκές ιδέες τους. Οι πιέσεις που ασκούνται στην Τουρκία ώστε να μη σφυρίζει αδιάφορα ενώ ξένοι μαχητές περνούν από το έδαφός της για να ενταχθούν στο ΙΚ ή να επιστρέψουν στην Δύση φαίνεται να φέρνουν κάποια πρώτα μετριοπαθή αποτελέσματα αλλά πρέπει οπωσδήποτε να ενταθούν στο υψηλότερο επίπεδο. Η Δύση πρέπει να αναγνωρίσει το μέγεθος του κινδύνου και να απαντήσει ανάλογα το συντομότερο δυνατόν.