Μια σειρά από νίκες από τις τουρκικά υποστηριζόμενες δυνάμεις στη δυτική Λιβύη αυτή την εβδομάδα έπληξε σοβαρά τις φιλοδοξίες του στρατάρχη Χάφταρ για νίκη στον πόλεμο που έχει ξεκινήσει και σηματοδότησε την ανέγερση της Τουρκίας ως ηγετική δύναμη στις υποθέσεις της Μέσης Ανατολής.
Λίβυοι μαχητές που υποστηρίζονται από μισθοφόρους του Ερντογάν κατέλαβαν την αρχή της προηγούμενης εβδομάδας μια μεγάλη αεροπορική βάση δυτικά της Τρίπολης, ενώ την Πέμπτη έδιωξαν τις δυνάμεις του Χάφταρ από μια πόλη-κλειδί νοτίως της πρωτεύουσας.
Οι θρίαμβοι σηματοδότησαν μια εκπληκτική αλλαγή στις ισορροπίες, καθώς η κυβέρνηση της Τρίπολης που αναγωνρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, η οποία φαινόταν αδύναμη και έτοιμη να πέσει από τον στρατάρχη τώρα, με τους μισθοφόρους του σουλτάνου, απέκτησε νέα πνοή.
Αυτή είναι η ισχυρότερη παρέμβαση της Τουρκίας – στο πλούσιο σε πετρέλαιο έθνος της Βορείου Αφρικής- από το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν από έναν αιώνα.
«Η Λιβύη ανήκει πλέον στην Τουρκία», ανέφερε ο τίτλος ενημερωτικού σημειώματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.
Πριν από ένα χρόνο, ο Χαφτάρ ξεκίνησε την απόπειρα κατάληψης της Τρίπολης, ενώ η διαφαινόμενη επικράτησή του θα έδινε ερείσματα στη Ρωσία και στους άλλους υποστηρικτές του. Την Τετάρτη όμως, στρατιώτες πιστοί στην κυβέρνηση της Τρίπολης παρήλασαν στην κεντρική Λιβύη επιδεικνύοντας ένα σύστημα αεράμυνας που κατασκεύασε η Ρωσία και χρηματοδότησαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σε μία ταπεινωτική κίνηση και για τους δύο ισχυρότερους χρηματοδότες του Χαφτάρ.
Κατόπιν όλων αυτών, η εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη Λιβύη Στέφανι Γουίλιαμς προειδοποίησε ότι η συρροή όπλων, πολεμικών αεροσκαφών και μισθοφόρων από το εξωτερικό «κινδυνεύει να μετατρέψει τη σύγκρουση σε καθαρό πόλεμο δι’ αντιπροσώπων».
Η προέλαση της Τουρκίας φαίνεται να αλλάζει την έκβαση του πολέμου, αλλά τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμη. Από την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, το 2011, οι συγκρούσεις μεταξύ των διεκδικητών της εξουσίας είναι γεμάτες ανατροπές.
Οι χρηματοδότες
Ο Χαφτάρ, που αυτοαποκαλείται στρατάρχης και κάποτε συνεργαζόταν με τη CIA, υποσχέθηκε ότι θα εξαπολύσει «τη μεγαλύτερη αεροπορική εκστρατεία στην ιστορία της Λιβύης, εναντίον τουρκικών στόχων στην Τρίπολη». Στην πραγματικότητα, η επόμενή του κίνηση θα καθοριστεί από τους χρηματοδότες του στη Μόσχα, το Κάιρο και το Αμπου Ντάμπι. Οι πρωτεύουσες αυτές έχουν στηρίξει τον Χαφτάρ στην επίθεση των τελευταίων 14 μηνών κατά της Τρίπολης, που έχει κοστίσει εκατοντάδες ζωές και έχει εκτοπίσει 400.000 ανθρώπους, αλλά τώρα επανεξετάζουν τη στήριξή τους προς έναν σύμμαχο που συχνά κάνει του κεφαλιού του, αρνούμενος τις διαπραγματεύσεις.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης ανακοίνωσε ότι έφτασαν στη χώρα οκτώ μαχητικά της σοβιετικής περιόδου συνοδευόμενα από δύο πιο σύγχρονα ρωσικά μαχητικά, χωρίς να είναι σαφές αν τα σκάφη είναι ρωσικά ή συριακά. Οποιαδήποτε ανοικτή στρατιωτική εμπλοκή θα ήταν βήμα κλιμάκωσης για τη Μόσχα, η οποία έως τώρα ασκεί επιρροή στη σύρραξη μέσω μισθοφόρων του ομίλου Wagner.
Σήμα από το Κρεμλίνο
Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι τα μαχητικά ήταν κατά πάσα πιθανότητα σήμα από το Κρεμλίνο προς την Τουρκία να ανακόψει την προέλασή της και να στραφεί σε λύση κατόπιν διαπραγμάτευσης.
Πηγή: NYT