Ο Μπαράκ Ομπάμα εξασφάλισε την υποστήριξη των ηγετών του Κόλπου στην προσπάθειά του να φτάσει σε μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Η σύνοδος στο Καμπ Ντέιβιντ ολοκληρώθηκε σε ένα κλίμα προσέγγισης για ένα θέμα που έχει ανησυχήσει πολλούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή.
«Ο πρόεδρος μίλησε για τη συμφωνία με το Ιράν και είμαι εδώ για να πω ότι το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου θεωρεί ευπρόσδεκτη τη συμφωνία, που ελπίζουμε να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας για την περιοχή», δήλωσε ο εμίρης του Κατάρ, Σεϊχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι, καθώς στεκόταν δίπλα στον Ομπάμα.
Ο βασιλιάς Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας δεν παρέστη στη σύνοδο και οι αξιωματούχοι της σαουδαραβικής αντιπροσωπείας δεν ήταν τόσο ενθουσιώδεις όσο ο εμίρης του Κατάρ. «Τις επόμενες έξι εβδομάδες οι συζητήσεις θα συνεχιστούν ώστε να δούμε τι μπορεί να επιτευχθεί, κι έτσι είναι πολύ νωρίς για να πούμε τι δεχόμαστε και τι όχι», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αντέλ αλ-Τζουμπέιρ.
Όπως επισημαίνει ο Νταν Ρόμπερτς στην Guardian, οι ηγέτες του Κόλπου φαίνεται πως έμειναν ικανοποιημένοι από την επιμονή των Αμερικανών ότι η υπεράσπιση των χωρών της περιοχής αποτελεί ένα θεμελιώδες στοιχείο της αμερικανικής πολιτικής.
Η σύνοδος στο Καμπ Ντέιβιντ έγινε εν μέσω μιας αυξανόμενης έντασης στον Κόλπο, με τους Σαουδάραβες να βομβαρδίζουν τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες στην Υεμένη. Η ένταση αυτή οδήγησε χθες σε προειδοποιητικά πυρά εναντίον ενός πλοίου με σημαία Σιγκαπούρης στον Κόλπο. Και ο Λευκός Οίκος παραδέχθηκε ότι οι ιρανικές συμβατικές δυνάμεις παραμένουν μια πηγή ανησυχίας για πολλές χώρες του Κόλπου.
Πράγματι, το Ιράν εξοργίζει και προβληματίζει σήμερα τους Αραβες περισσότερο απ’ό,τι το Ισραήλ. Γι’αυτό και είναι τόσο δύσκολη η προσπάθεια του Ομπάμα να διαβεβαιώσει τους ηγέτες του Κόλπου ότι η Ουάσινγκτον «μπορεί να κάνει δύο πράγματα ταυτοχρόνως», όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι: να συνάψει μια πυρηνική συμφωνία με το σιιτικό Ιράν και να τηρήσει τις δεσμεύσεις της με τις σουνιτικές μοναρχίες, σε μια στιγμή που το πετρέλαιο των τελευταίων έχει μικρότερη στρατηγική σημασία για την Αμερική.
Οι Αραβες δεν ξεχνούν την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ πριν από δώδεκα χρόνια και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεϊν, γεγονός που ευνόησε τη σιιτική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Όπως δεν ξεχνούν και την εγκατάλειψη από τον Ομπάμα της «κόκκινης γραμμής» που είχε χαράξει σε σχέση με τη χρησιμοποίηση χημικών όπλων από το καθεστώς του Ασαντ (που υποστηρίζεται από το Ιράν). Με λίγα λόγια, όπως γράφει ο Ρότζερ Κόεν στους New York Times, οι Αραβες είναι αγανακτισμένοι. Και θεωρούν ότι η πολιτική του Ομπάμα στη Μέση Ανατολή είναι τουλάχιστον αδέξια.
Πώς πρέπει να απαντήσει ο αμερικανός πρόεδρος; Συνεχίζοντας την ίδια πολιτική απέναντι στο Ιράν, απαντά ο αμερικανός αρθρογράφος. Κι αυτό, για τέσσερις τουλάχιστον λόγους.
- Πρώτον, το Ιράν οικοδόμησε την κυριαρχία του στη Μέση Ανατολή χωρίς μια πυρηνική συμφωνία. Τι είναι πιο επικίνδυνο για τον αραβικό κόσμο, ένα πυρηνικό Ιράν ή ένα Ιράν που το πυρηνικό του πρόγραμμα παρακολουθείται στενά;
- Δεύτερον, η αραβική αίσθηση του εξευτελισμού πηγάζει και από εσωτερικούς, όχι μόνο από εξωτερικούς παράγοντες. Εκατομμύρια νέοι Αραβες ξεσηκώθηκαν πριν από λίγα χρόνια για να ζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον και οι ελπίδες τους σε μεγάλο μέρος διαψεύστηκαν. Κανένας βομβαρδισμός της Υεμένης, επίθεση στο Ιράν ή δαιμονοποίηση του Ισραήλ δεν θα εκπληρώσει τις προσδοκίες τους.
- Τρίτον, υπάρχει το σκληροπυρηνικό Ιράν και το μετριοπαθές Ιράν. Το ένα χρειάζεται το άλλο για να επιβιώσει. Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου θα πρέπει να εξετάσει ποιο από τα δύο θα ενισχυθεί με μια συμφωνία.
- Τέταρτον, το Ιράν είναι μια μεγάλη δύναμη της Μέσης Ανατολής. Το πραγματικό συμφέρον των αραβικών χωρών πρέπει να είναι η συνεργασία με τη χώρα αυτή και η ενθάρρυνσή του να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.
Πηγές: The Guardian, The New York Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ