Σε απόρριψη της θέσης της Κίνας, ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Ας Κάρτερ είπε χθες ότι οι ένοπλες δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών μπορούν να πλεύσουν και να πετάξουν οπουδήποτε τους επιτρέπει ο διεθνής νόμος, συμπεριλαμβανόμενης και της επίμαχης Νότιας Κινεζικής Θάλασσας.
Ο Κάρτερ έκανε τις δηλώσεις του μετά από διήμερη σύσκεψη μεταξύ των αμερικανών και αυστραλών υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, όπου οι παλιοί σύμμαχοι συμφώνησαν να επεκτείνουν την συνεργασία τους στον αμυντικό τομέα και εξέφρασαν «έντονες ανησυχίες» για οικοδομητική δραστηριότητα της Κίνας σε επίμαχα νησιά.
«Ας είναι ξεκάθαρο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πετάξουν, θα πλεύσουν και θα δράσουν οπουδήποτε επιτρέπουν οι διεθνείς κανονισμοί, όπως κάνουμε παντού στον κόσμο, και η Νότια Κινεζική Θάλασσα δεν θα αποτελέσει εξαίρεση,» είπε σε κοινή συνέντευξη τύπου. «Θα το πράξουμε σε χρόνο και τόπο που εμείς διαλέγουμε,» πρόσθεσε.
Ο Κάρτερ είχε ερωτηθεί για αναφορές σύμφωνα με τις οποίες οι ΗΠΑ είχαν ήδη αποφασίσει να διοργανώσουν επιχειρήσεις ελεύθερης ναυσιπλοίας μέσα στα όρια των 12 ναυτικών μιλίων που η Κίνα ισχυρίζεται ανήκουν σε δικά της νησιά, τα οποία όμως έχει χτίσει σε υφάλους στο αρχιπέλαγο Σπράτλι.
Με κοινή τους δήλωση, οι τέσσερις υπουργοί – ο Κάρτερ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, και οι αυστραλοί υπουργοί Εξωτερικών Τζούλι Μπίσοπ και Άμυνας Μαρίς Πέιν – εξέφρασαν «έντονες ανησυχίες για πρόσφατες ενέργειες της Κίνας σε ανακτήσεις γαιών και οικοδόμησης στη Νότια Κινεζική Θάλασσα» και κάλεσαν «όλες τις χώρες με διεκδικήσεις να σταματήσουν την ανάκτηση γης, οικοδόμηση και στρατιωτικοποίηση» στην περιοχή.
Η Μπίσοπ χαιρέτησε τη δήλωση του Κινέζου πρόεδρου Σι Τζινγκπινγκ τον περασμένο μήνα ότι η Κίνα δεν αποσκοπούσε στην στρατιωτικοποίηση των νησιών και είπε ότι ελπίζει πως το Πεκίνο θα τιμήσει τις υποσχέσεις του.
Η Κίνα, από την πλευρά της, θεωρεί δικό της το μεγαλύτερο τμήμα της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας, και την περασμένη εβδομάδα το υπουργείο Εξωτερικών της προειδοποίησε πως το Πεκίνο δεν θα ανεχθεί παραβιάσεις των χωρικών της υδάτων στο όνομα της ελεύθερης ναυσιπλοίας.
Ένας αμερικανός αξιωματούχος είπε, «Ξέρετε, το να προκαλέσουμε με τα 12 ναυτικά μίλια είναι μια από πολλές εναλλακτικές που εξετάζουμε… Περιμένουμε μια απάντηση από άλλες υπηρεσίες η οποία θα περιλαμβάνει και το Λευκό Οίκο.»
Οι ΗΠΑ λένε ότι κάτω από τις διεθνείς συνθήκες, το να κατασκευάσει κάποιος τεχνητά νησιά σε υφάλους που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασας δεν δίνει το δικαίωμα σε μια χώρα να έχει αξιώσεις χωρικών ορίων, και είναι ζωτικής σημασίας να διατηρείται η ελευθερία ναυσιπλοίας σε μια θάλασσα την οποία διασχίζει παγκόσμιο εμπόριο αξίας 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.