Όλα δείχνουν ότι η Τουρκία θα βγει κερδισμένη και με το παραπάνω από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Όπως αναφέρει η DW, ο πρόεδρος Ερντογάν διασφαλίζει επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2024 στο πλαίσιο μιας ανανεωμένης Προσφυγικής Συμφωνίας, αλλά και την προοπτική επέκτασης της τελωνειακής ένωσης.
Η Die Welt γράφει με τίτλο «Το τελευταίο deal του Ερντογάν με τη Μέρκελ»: «Τις τελευταίες μέρες η καγκελάριος και η πρόεδρος της Κομισιόν έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για τον Τούρκο πρόεδρο. Ο Άνγκελα Μέρκελ υποδέχθηκε ακόμα και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Βερολίνο για να του αποσπάσει ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσό για την Τουρκία ενόψει της ανανέωσης της Προσφυγικής Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Παράλληλα όμως η καγκελάριος Μέρκελ ήθελε να πείσει τον Γάλλο πρόεδρο να μην επιβαρύνει με πολλούς όρους και αγενείς διατυπώσεις το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου. Εκτός από τη Γαλλία, είναι κυρίως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αυστρία και το Βέλγιο που είναι ιδιαίτερα επικριτικές έναντι της Άγκυρας, όσον αφορά την βίαιη καταπίεση μειονοτήτων και αντιπολιτευόμενων φωνών, αλλά και την τουρκική πολιτική αποσταθεροποίησης σε σειρά διεθνών διενέξεων.
Η Άνγκελα Μέρκελ έχει ωστόσο διαφορετική άποψη. Είναι το σημαντικότερο στήριγμα του Ερντογάν στη Δύση. Βλέπει κυρίως τα γερμανικά συμφέροντα στην οικονομική συνεργασία με την Τουρκία, αλλά και τον αμφιλεγόμενο ρόλο της Άγκυρας ως διαχειριστή προσφυγικών ροών. Ο Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζει πόσο σημαντικός είναι για τη Δύση. Ακόμα και στο Αφγανιστάν. Γι αυτό και ασκεί πλέον πιέσεις. Ο Τούρκος πρόεδρος ξέρει ότι όταν το Σεπτέμβριο η Άνγκελα Μέρκελ αποχωρήσει από την πολιτική θα του είναι πολύ πιο δύσκολο να πετύχει σημαντικούς για εκείνον στόχους, όπως η εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης και η άρση της βίζας.
Η Μέρκελ προσέκρουσε σε αντίσταση των Μακρόν, Μητσοτάκη και Κουρτς
Η καγκελάριος κατάφερε στο κείμενο συμπερασμάτων να αναφερθεί πως ‘λαμβάνεται υπόψη ότι θα ξεκινήσουν διεργασίες για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας‘. Σε αυτό το σημείο η Άνγκελα Μέρκελ προτιμούσε βέβαια μια πιο φιλική διατύπωση, αλλά δεν μπόρεσε να την επιβάλλει. Ήταν ανέφικτο με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς.
Οι ευρωπαϊκές αγκάλες είναι ανοιχτές σε περίπτωση που η Άγκυρα πληροί ορισμένες προϋποθέσεις. Στο κείμενο συμπερασμάτων σημειώνεται ότι οι 27 προτίθενται ‘να έρθουν σε επαφή με την Τουρκία για την εμβάθυνση της συνεργασίας σε μια σειρά από τομείς, όπου υπάρχει κοινό συμφέρον‘. Η Άνγκελα Μέρκελ ωστόσο δεν θα έχει πια λόγο και ρόλο όταν έρθει η στιγμή να αποφασιστεί ποιες θα είναι αυτές οι προϋποθέσεις».
Τίποτα στη θετική ατζέντα δεν είναι θετικό
«Βασικό μέλημα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ είναι να μείνει ικανοποιημένος ο Τούρκος πρόεδρος», παρατηρεί η Handelsblatt σε άρθρο με τίτλο «Η Ευρώπη ενισχύει τον Ερντογάν». Γράφει η οικονομική εφημερίδα: «Την ώρα που η Άγκυρα προωθεί τα οικονομικά της συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο με τη βοήθεια των ενόπλων δυνάμεων, αποχωρεί από την ευρωπαϊκή συνθήκη προστασίας γυναικών και αδιαφορεί για δεσμευτικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι Βρυξέλλες επινόησαν για την Τουρκία τον όρο ‘θετική ατζέντα‘.
Τίποτα ωστόσο σε αυτή δεν είναι θετικό. Η στάση της ΕΕ είναι πολύ περισσότερο έκφραση της ολοένα και μεγαλύτερης εξάρτησης των Ευρωπαίων από την Άγκυρα. Και τώρα ο πρόεδρος Ερντογάν την αξιοποιεί: είτε απομακρυνόμενος από αξίες της Δύσης είτε με την επιθετική εξωτερική πολιτική έναντι γειτονικών χωρών. Όσο περνά ο χρόνος, τόσο πιο απρόβλεπτος γίνεται.
Η Γαλλία έστειλε μαχητικά, το Βερολίνο ζητούσε διάλογο
Την ώρα που η Γαλλία στήριξε την Ελλάδα με μαχητικά στη διένεξη για τα θαλάσσια σύνορα, το Βερολίνο έκανε έκκληση για διάλογο. Από τη πλευρά της η ΕΕ απείλησε με κυρώσεις, οι οποίες ποτέ δεν επιβλήθηκαν. Στη Λιβύη, η οποία διαθέτει κοινά θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και τη Μάλτα, έπρεπε πρώτα να παρέμβει η Τουρκία στον εμφύλιο για να αλλάξει το κλίμα υπέρ της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης στην Τρίπολη.
Ως προς τη Προσφυγική Συμφωνία, η Τουρκία είναι εκείνη που ορίζει τους κανόνες. Ο έλεγχος του μεγαλύτερου μέρους των χρημάτων βρίσκεται πλέον στην Άγκυρα και όχι στις Βρυξέλλες. Θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο ότι οι 27 θα εγκρίνουν την ανανέωση της Προσφυγικής Συμφωνίας, όσο κι αν κοστίσει.
Ο δρόμος για μια ειλικρινή και συναφή πολιτική έναντι της Άγκυρας είναι δύσκολος, αλλά όχι ακατόρθωτος. Ίσως η συνεργασία θα μπορούσε να ξεκινήσει όχι από πολιτικούς, αλλά από οικονομικούς τομείς, όπως έγινε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Στην περίπτωση της Τουρκίας αυτό θα σήμαινε εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, όπως έχει σχεδιαστεί ούτως ή άλλως. Μια στενότερη οικονομική συνεργασία δημιουργεί προϋποθέσεις για καλλιέργεια εμπιστοσύνης, η οποία με τη σειρά της αποτελεί τη βάση μιας πραγματικής και ειλικρινούς σχέσης, που στο κάτω κάτω ωφελεί και τις δύο πλευρές».
Πηγή: DW / Στέφανος Γεωργακόπουλος