Έκδηλη είναι η ανησυχία τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ουκρανία για τις κινήσεις του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανησυχία που συμμερίζεται και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Πριν τις αμερικανικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 2024 ο Ντόναλντ Τραμπ είχε υποστηρίξει ότι εφόσον εκλεγεί θα τερματίσει μέσα σε ένα 24ωρο τον πόλεμο στην Ουκρανία, πριν καν αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου του 2025. Και μπορεί ακόμη να μην το έχει πετύχει, ωστόσο Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να κινηθεί γρήγορα για να σφραγίσει μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία, στην πραγματικότητα τορπιλίζοντας τη δυτική υποστήριξη στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό ο πρόεδρος Ζελένσκι προσάρμοσε το «σχέδιο νίκης» που έχει εκπομήσει, πριν το παρουσιάσει τον περασμένο Σεπτέμβριο στον Ντόναλντ Τραμπ. Οι νέες ιδέες που περιλαμβάνει το σχέδιο, βασίστηκαν σε συμβουλές που παρείχαν σύμμαχοι της Ουκρανίας τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, ώστε να εδραιωθεί μια στενή συνεργασία με το Κίεβο αντί της όποιας διακοπής της κρίσιμης βοήθειας προς τη χώρα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, δύο από αυτές τις ιδέες παρουσιάστηκαν ήδη από τον Ζελένσκι στον Τραμπ κεντρίζοντας το ενδιαφέρον του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ.
Η μία ιδέα αφορά στην πιθανή αντικατάσταση ορισμένων αμερικανικών στρατευμάτων που σταθμεύουν στην Ευρώπη με ουκρανικές δυνάμεις μετά το τέλος του πολέμοπυ στην Ουκρανία.
Η άλλη ιδέα – που επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον Ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ, σύμμαχο του Τραμπ, σύμφωνα με ανθρώπους που εμπλέκονται στο σχεδιασμό του «σχεδίου νίκης» του Ζελένσκι – προτείνει την κοινή χρήση των κρίσιμων φυσικών πόρων της Ουκρανίας με δυτικούς εταίρους.
Το γραφείο του Γκράχαμ δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα των Financial Times για σχόλιο.
Flattery, profits, peace: Ukraine’s pitch to Donald Trump
How Zelensky tailored his «victory plan» for Trump, and other things Kyiv is considering to appeal to the transactional US president-elect and his Ukraine-skeptical camp.
w/ @maxseddon @HenryJFoy
https://t.co/5W8bhf6KHV— Christopher Miller (@ChristopherJM) November 12, 2024
Ο Τραμπ «ενδιαφέρθηκε» για τα δύο σημεία, σύμφωνα με πρόσωπο που ενημερώθηκε για τη συνάντηση.
Εκτός από αυτές τις δύο ιδέες, οι ηγέτες επιχειρήσεων στην Ουκρανία συζητούν επίσης με την κυβέρνηση για να προσφέρουν στον Τραμπ κάποιου είδους εξουσίες «ελέγχου επενδύσεων», επιτρέποντάς του ουσιαστικά να επιλέξει ποιος μπορεί να κάνει επιχειρήσεις στη χώρα στην μεταπολεμική περίοδο.
Ένα άτομο που συμμετείχε στον σχεδιασμό περιέγραψε την ιδέα ως «ABC – οποιοσδήποτε εκτός από την Κίνα», κάτι που θα μπορούσε να γίνει θετικά δεκτό από τον Τραμπ. Οι ουκρανικές βιομηχανίες που εξαρτώνται από την κινεζική τεχνολογία και υλικά, όπως οι τηλεπικοινωνίες, σύμφωνα με το εμπλεκόμενο πρόσωπο, θα μπορούσαν να στραφούν σε προμηθευτές των ΗΠΑ και να προσελκύσουν περισσότερες δυτικές επενδύσεις. Η ιδέα βρίσκεται στα αρχικά στάδια, αλλά ορισμένοι επιχειρηματικοί ηγέτες κοντά στο γραφείο του προέδρου πιστεύουν ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει με τον Τραμπ.
Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της ανησυχούν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ενισχυμένος από το πλεονέκτημα της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης, θα μπορούσε να πιέσει σε μια σκληρή συμφωνία και να ωθήσει τις ΗΠΑ να αποδεχθούν μια ειρηνευτική διευθέτηση που θα τερματίσει τον πόλεμο με ευνοϊκούς όρους για τη Μόσχα, πρόσθεσαν αξιωματούχοι, πάντα κατά το δημοσίευμα των Financial Times.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, εν τω μεταξύ, ανησυχούν ότι θα αποκοπούν από τις συνομιλίες υπό την ηγεσία του Τραμπ, χάνοντας την επιρροή σε μια πιθανή διευθέτηση που θα μπορούσε να καθορίσει μεσοπρόθεσμα την ασφάλεια της ηπείρου.
Οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν μέχρι στιγμής ανταποκριθεί μάλλον χλιαρά στο «σχέδιο νίκης», ειδικά στο κάλεσμα να προσκαλέσουν επίσημα το Κίεβο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να το προμηθεύσουν με πιο προηγμένα όπλα.
Η Ουκρανία άρχισε να σχεδιάζει τις προτάσεις της το καλοκαίρι, «για να επιβάλει το αφήγημά μας πριν ο Τραμπ μπορέσει να επιβάλει το δικό του», δήλωσε ένα πρόσωπο που συμμετείχε στον σχεδιασμό.
Το Κίεβο, απογοητευμένο εδώ και καιρό από τον δισταγμό του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να αυξήσει τη στρατιωτική υποστήριξη, ελπίζει ότι ο Τραμπ θα επηρεαστεί από τα σημεία που έχουν σχεδιαστεί ειδικά με αυτόν κατά νου.
Ο Ολεξάντρ Μερέζκο, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων στο ουκρανικό κοινοβούλιο, περιέγραψε το βήμα προς τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ ως «σοφή κίνηση για να δείξει ότι η Ουκρανία δεν είναι βάρος για τη Δύση».
«Ο Τραμπ θέλει να είναι νικητής, όχι ηττημένος. Για να γίνει νικητής, πρέπει να δείξει στον Πούτιν τη θέση του», πρόσθεσε ο Μερέζκο.
Αλλά – συνεχίζουν οι Financial Times – ο Ζελένσκι θα πρέπει επίσης να δείξει την προθυμία του να συμμετάσχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, δήλωσε η Αλιόνα Γκέτμαντσουκ, διευθύντρια του think-tank New Europe Center με έδρα το Κίεβο. Είπε ότι ο Ουκρανός ηγέτης ήταν «περιορισμένος» από τα εθνικά συμφέροντα της χώρας του και «την προσδοκία της ουκρανικής κοινωνίας».
Ο Ζελένσκι, πρόσθεσε, «θα μπορούσε να προσφέρει στον Τραμπ την ευκαιρία να είναι η μεγαλύτερη ειρηνευτική δύναμη όλων των εποχών».
Ο Πούτιν την περασμένη εβδομάδα επαίνεσε τις ιδέες του Τραμπ για μια πιθανή ειρηνευτική διευθέτηση και άνοιξε την πόρτα σε συνομιλίες με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ πριν αναλάβει καθήκοντα τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ρωσία είναι πιθανό να ξεκινήσει οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία από μια μαξιμαλιστική θέση παρόμοια με εκείνη που υιοθέτησε πριν από τον πόλεμο πριν από τρία χρόνια, όταν απαίτησε από το ΝΑΤΟ να αποσύρει στρατεύματα και όπλα από την ανατολική Ευρώπη.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, η Ρωσία θα μπορούσε να βασιστεί στο ανώτερο ανθρώπινο δυναμικό και τη δύναμη πυρός της στην Ουκρανία για να αποσπάσει περισσότερες παραχωρήσεις από τον Τραμπ, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους και έναν πρώην ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου.
«Όλα λειτουργούν υπέρ του Πούτιν αυτή τη στιγμή. Μπορεί απλώς να αποφασίσει να συνεχίσει αν δεν πάρει αυτό που θέλει, επειδή μπορεί να χρησιμοποιήσει το πλεονέκτημά του», δήλωσε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Κρεμλίνου. «Ο Πούτιν θα θέλει να συζητήσει όλα αυτά τα θέματα του ΝΑΤΟ πέρα από την ίδια την Ουκρανία».
Ο Κίριλ Ντμίτριεφ, στέλεχος κρατικού επενδυτικού ταμείου του Κρεμλίνου, ο οποίος έχει συμμετάσχει στο παρελθόν σε παρασκηνιακές συνομιλίες με ανθρώπους στο περιβάλλον του Τραμπ, δήλωσε ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ είχε εντολή να γεφυρώσει το χάσμα με τη Μόσχα. «Αυτό μπορεί – και η λέξη κλειδί είναι μπορεί – να ανοίξει ευκαιρίες για διάλογο μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ, επειδή πιστεύουμε ότι ο Τραμπ και η ομάδα του έχουν τη φήμη ότι είναι πραγματιστές και στοχαστικοί», δήλωσε ο Ντμίτριεφ. «Οποιοσδήποτε διάλογος είναι καλύτερος από τον καθόλου διάλογο».
Αλλά η εγγύτητα του Τραμπ με τη Ρωσία θα μπορούσε επίσης να γυρίσει μπούμερανγκ στο εσωτερικό.
«Αυτό που αντιληφθήκαμε από τον Τραμπ στην πρώτη θητεία του ήταν πως είναι κάποιος που προσπαθούσε να ξεφύγει από τους ισχυρισμούς ότι ήταν «μαριονέτα» της Ρωσίας. Δεν αντιστάθηκε σε αυτούς τους ισχυρισμούς», δήλωσε πρόσωπο που συμμετείχε στην παρουσίαση του Ζελένσκι στον Τραμπ. «Τώρα, αν αντιστέκεται σε αυτό, τότε έχουμε μεγάλο πρόβλημα».
Πηγή: Financial Times / Christopher Miller, Max Seddon, Henry Foy
