Η Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία εξελέγη την Τρίτη πρόεδρος της ΕΕ, καλείται να σχηματίσει την ομάδα της από σήμερα μέχρι τον Νοέμβριο, με έναν ευρωπαίο επίτροπο από κάθε χώρα και ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών.
Πρόκειται για μία σπαζοκεφαλιά για την επίλυση της οποίας θα χρειασθεί μεγάλη επιδεξιότητα. Το σχήμα θα τεθεί τον Οκτώβριο στους ευρωβουλευτές προς έγκρισιν.
Στους χειρισμούς της θα πρέπει να λάβει υπ΄όψιν μία σειρά παραμέτρων:
Brexit
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει, επισήμως, να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Εάν αυτό συμβεί, η χώρα δεν θα έχει εκπρόσωπο στην νέα σύνθεση των ευρωπαίων επιτρόπων. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα απαρτίζεται από 27 πρόσωπα, περιλαμβανομένης της προέδρου.
Ομως, εξαιτίας της επισφαλούς θέσης του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν αποκλείεται μία νέα καθυστέρηση του διαζυγίου. Στην περίπτωση αυτή, το Λονδίνο θα πρέπει να ορίσει επίτροπο.
Ισότητα
Πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Κομισιόν, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέλει ένα κολλέγιο επιτρόπων που θα αποτελείται κατά 50% από άνδρες και κατά 50% από γυναίκες.
Θεωρητικά, η πρόεδρος θα μπορούσε να απορρίψει ορισμένους υποψηφίους εάν βρεθεί με υπερβολικά μικρό αριθμό γυναικών (ή το αντίθετο), αλλά δεν είναι βέβαιο ότι οι εθνικές κυβερνήσεις θα είναι έτοιμες να προτείνουν νέα πρόσωπα.
Η ίδια έχει ζητήσει από τις κυβερνήσεις να προτείνουν δύο πρόσωπα -έναν άνδρα και μία γυναίκα- αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει εισακουσθεί.
Ο προκάτοχός της, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, είχε διατυπώσει την ίδια απαίτηση το 2014 και είχε καταφέρει να αλλάξει ορισμένες υποψηφιότητες, χωρίς ωστόσο να φθάσει τον στόχο του 50%-50%. Η ομάδα του δεν περιελάμβανε παρά 9 γυναίκες.
Τρεις ευρωπαίοι επίτροπο έχουν ήδη επιβληθεί
Ο ολλανδός σοσιαλδημοκράτης Φρανς Τίμερμανς και η δανή φιλελεύθερη Μαργκρέτε Βεστάγκερ είναι ήδη βέβαιο ότι θα συμμετέχουν στο κολλέγιο των επιτρόπων.
Αυτοί οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία της Κομισιόν περιλαμβάνονται στο πακέτο που έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ενωσης κατά την διάρκεια των μαραθώνιων διαβουλεύσεων κορυφής στις αρχές του Ιουλίου.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει την πρόθεση να τους ορίσει αντιπροέδρους της Κομισιόν. Σε αυτά τα δύο ονόματα των οποίων η τύχη είναι προκαθορισμένη προστίθεται ο ισπανός σοσιαλιστής Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος έχει επιλεγεί από τους ευρωπαίους ηγέτες ως νέος επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας στην θέση της Φεντερίκα Μογκερίνι.
Πόλεμος επιρροής για τα σημαντικά χαρτοφυλάκια
Το θέμα της διανομής των χαρτοφυλακίων μπορεί να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, καθώς ορισμένα χαρτοφυλάκια είναι περισσότερο επιθυμητά από άλλα, εξαιτίας του κύρους και της εξουσίας που προσφέρουν στους κατόχους τους.
Η Γαλλία έχει κάνει γνωστό ότι επιθυμεί το Εμπόριο ή το Περιβάλλον. Αλλά το Περιβάλλον το διεκδικεί και η Ολλανδία. Η Ιταλία επιδιώκει να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της Απασχόλησης, της Βιομηχανίας, του Εμπορίου, του Ανταγωνισμού…
Ανατολική Ευρώπη
Οι υπηρεσίες της πολωνικής προεδρίας επαίρονται ότι συνέβαλαν στην εκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσφέροντάς της την υποστήριξη των 26 ευρωβουλευτών του υπερσυντηρητικού, ευρωσκεπτικιστικού κυβερνώντος PiS. (Κόμμα Δικαίου και Δικαιοσύνης).
Κατά συνέπεια, η Βαρσοβία μπορεί να ελπίζει σε ανταλλάγματα για την στάση της κατά την εκλογή της προέδρου της Κομισιόν. Από την πλευρά της, η φον ντερ Λάιεν έχει επιμείνει ότι μία από τις προτεραιότητές της θα είναι η αντιμετώπιση της διαίρεσης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση της Ευρώπης και έχει δηλώσει ότι πρόθεσή της είναι να δώσει σημαντικά χαρτοφυλάκια στους επιτρόπους ανατολικών χωρών.
Πράσινοι
Οι Πράσινοι αρνήθηκαν να την υποστηρίξουν, αλλά με δεδομένο το καλό σκορ των οικολόγων στις ευρωεκλογές, θα μπορούσαν να στείλουν στο κολλέγιο τουλάχιστον έναν επίτροπο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν κυβερνούν σε καμία χώρα και δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση παρά σε τέσσερις χώρες.
Κατά συνέπεια, για την Δανία, η Μαργκρέτε Βεστάγκερ έχει ήδη ορισθεί. Στο Λουξεμβούργο, το πόστο θα περάσει στον Νικολά Σμιτ, όπως και στην Φινλανδία στη Γιούτα Ουρπιλάινεν. Μένει η Σουηδία και ίσως το Βέλγιο, εάν σχηματισθεί κυβέρνηση μέχρι τότε.