«Αδελφέ, υπάρχει διακίνηση ανθρώπων από τότε που δημιουργήθηκαν τα πρώτα σύνορα. Όσο υπάρχουν σύνορα, αυτή η επιχείρηση θα συνεχίζεται» λέει ο Μπάβερ, ένας 32χρονος διακινητής στα σύνορα Τουρκίας-Ιράν. Επειδή θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του δεν θέλει να μας συναντήσει. Για το λόγο αυτό επικοινωνούμε μέσω WhatsApp και χρησιμοποιεί το κινητό ενός φίλου.
Η θέση του Μπάβερ στην οργάνωση είναι πολύ σημαντική, λέει ο ίδιος στην DW. Έχει την ευθύνη να μεταφέρει τους πρόσφυγες στην «ασφαλή ζώνη», στην πόλη Βαν στην ανατολική Τουρκία. «Έχω ήδη περάσει χιλιάδες στα σύνορα», λέει με μια σχετική υπερηφάνεια. Δεν θέλει να πει από πού ακριβώς μεταφέρει πρόσφυγες στα σύνορα Ιράν-Τουρκίας. Η αποκάλυψη των διαδρομών του θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρης της οργάνωσης διακίνησης, τονίζει. Η οργάνωση περιλαμβάνει ένα ευρύ δίκτυο διακινητών που δραστηριοποιούνται στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράν, την Τουρκία ακόμη και την Ευρώπη.
Τα λόγια του Μπάβερ ακούγονται νευρικά και βιαστικά: «Πρέπει να προσέξω να μην έχω την αστυνομία στην πλάτη μου», λέει. Στις τουρκικές πόλεις στα σύνορα με το Ιράν, η αστυνομία επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στην παράνομη διακίνηση μεταναστών. Ακόμη και πριν από την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, η αστυνομία πραγματοποιούσε πολλές επιχειρήσεις εκεί. Μέχρι τώρα έχουν κινηθεί νομικές διαδικασίες εναντίον 920 διακινητών από τις αρχές του έτους.
Ο διακινητής αποκαλεί τους μετανάστες που διακινεί «φιλοξενούμενούς» του. Μια κωδικοποιημένη ορολογία που υποτίθεται ότι θα κάνει πιο δύσκολο στην αστυνομία να εντοπίσει την επικοινωνία μεταξύ των διακινητών. Επιπλέον φροντίζουν να χρησιμοποιούν υπηρεσίες επικοινωνίας όπως το WhatsApp ή το Telegram, προγράμματα που είναι δύσκολο να παρακολουθήσει η αστυνομία.
Η διακίνηση ανθρώπων σε όλο τον κόσμο
Το Αφγανιστάν είναι μια χώρα που αποτελεί την αφετηρία για τις μετακινήσεις προσφύγων εδώ και πολλά χρόνια. Το κόστος μεταφοράς για έναν μετανάστη που θέλει να πάει στην Κωνσταντινούπολη από το Αφγανιστάν είναι 1.500 δολάρια. Οι τιμές έχουν αυξηθεί τώρα επειδή τα τουρκικά σύνορα φυλάσσονται καλύτερα.
Ο Μπάβερ εξηγεί ότι οι οργανώσεις διακινητών αποτελούνται από χιλιάδες ανθρώπους που συνεργάζονται σε διάφορες χώρες. Σε κάθε χώρα, στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράν και την Τουρκία υπάρχουν οι λεγόμενοι ‘εγγυητές’. Αυτοί οι μεσάζοντες λαμβάνουν ολόκληρο το ποσό που πρέπει να πληρώσει ένας πρόσφυγας και μεταφέρουν το μερίδιό στους άλλους διακινητές μέσω του συστήματος Hawala μετά την ολοκλήρωση κάθε σταδίου. Το Hawala είναι ένα παγκόσμιο ανεπίσημο σύστημα μεταφοράς χρημάτων.
Τα στάδια που ακολουθούνται είναι τα εξής. Πρώτο στάδιο: μόλις 30 ή 40 άτομα συγκεντρωθούν, θα μεταφερθούν από την Καμπούλ στα σύνορα, στην πακιστανική επαρχία Μπαλουχιστάν. Αφού φτάσουν στο Πακιστάν, ξεκινά το μακρύ και επίπονο ταξίδι στα σύνορα με το Ιράν. Είναι μια μεγάλη απόσταση για την οποία συνήθως υπεύθυνοι είναι τρεις ή τέσσερεις διαφορετικοί διακινητές. Στη συνέχεια, οι πρόσφυγες παραμένουν σε μια συμφωνημένη τοποθεσία στα σύνορα με το Ιράν.
«Βοηθάμε ανθρώπους που βρίσκονται σε θανάσιμο κίνδυνο»
Αφού οι πρόσφυγες περάσουν τα ιρανικά σύνορα, ένα όχημα τους μαζεύει σε διάφορα σημεία συνάντησης και τους μεταφέρει στην Τεχεράνη μετά από δέκα ώρες οδήγησης. Στη συνέχεια μεταφέρονται με λεωφορεία στις πόλεις Μακού και Χόι. Εκεί αναλαμβάνουν άλλοι διακινητές. Από εκεί οδηγούνται σε ιρανικά παραμεθόρια χωριά. Οι διακινητές έχουν άριστες σχέσεις με την ιρανική συνοριακή αστυνομία.
Το τελευταίο βήμα: σε ομάδες 40 ή 50 ατόμων, οι Αφγανοί οδηγούνται τελικά σε μία από τις πέντε μυστικές διαδρομές προσφύγων προς τα τουρκικά εδάφη, οι οποίες ξεκινούν το βράδυ. Ο Μπάβερ δεν μπορεί να καταλάβει γιατί ποινικοποιείται αυτό που κάνει. Είναι πεπεισμένος ότι δεν κάνει κάτι κακό. Αντίθετα, θεωρεί ότι βοηθά ανθρώπους που βρίσκονται σε θανάσιμο κίνδυνο. Δεν θέλει πάντως να αποκαλύψει πόσα χρήματα κερδίζει. «Δεν κάνουμε τίποτα λάθος. Δεν διακινούμε ναρκωτικά ή όπλα. Αν δεν το κάνουμε εμείς θα το κάνουν άλλοι. Οι παππούδες μας το έκαναν, τα παιδιά μας θα το συνεχίσουν μετά από εμάς», καταλήγει.
Πηγή: DW / Φελάτ Μποζαρσλάν
Φωτο: Reuters