Η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στο Ιράν εντείνει τους φόβους για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή και προκαλεί τριγμούς στις ήδη εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή. Με λίγα λόγια, ο θάνατος του Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη θα κλονίσει αλλά δεν θα καταστρέψει τη Χαμάς, τονίζουν οι αναλυτές.
Η Χαμάς θα χρειαστεί να βρει τον αντικαταστάτη του Ισμαήλ Χανίγιε μετά τη δολοφονία του στο Ιράν, αλλά η οργάνωση δεν δείχνει να ανησυχεί καθώς έχει ανακάμψει και στο παρελθόν από προηγούμενες δολοφονίες πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών της.
Ο Ισμαήλ Χανίγιε ήταν η κορυφαία προσωπικότητα που διαχειριζόταν τις διεθνείς σχέσεις της Χαμάς και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπα της οργάνωσης παγκοσμίως. Από τη βάση του στη Ντόχα του Κατάρ, κατηύθυνε τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και εκφωνούσε πύρινους λόγους που μεταδόθηκαν σε όλο τον αραβικό κόσμο.
Το επόμενο ερώτημα που τίθεται αμέσως μετά την ανακοίνωση της δολοφονίας του είναι το κατά πόσο η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει τη Χαμάς. Σύμφωνα με αναλυτή στους New York Times, παρά τον ηγετικό του ρόλο, η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγιε, είναι απίθανο να αποσταθεροποιήσει τη Χαμάς μακροπρόθεσμα, καθώς η οργάνωση έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν κι άλλες δολοφονίες πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών χωρίς να απειληθεί η συνέχισή της.
«Η Χαμάς θα βγει πιο δυνατή»
«Η δολοφονία του είναι ένα σημαντικό πλήγμα», δήλωσε σε συνέντευξή του στους ΝΥΤ ο αναλυτής Ibrahim Madhoun, ωστόσο επισήμανε ότι «η Χαμάς έχει αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση στο παρελθόν» και «βγήκε πιο δυνατή».
Στον μακρύ κατάλογο των ηγετών της Χαμάς που δολοφονήθηκαν από το Ισραήλ περιλαμβάνονται ο Ahmed Yassin, ιδρυτής και πνευματικός ηγέτης της Χαμάς, το 2004, ο Salah Shehadeh, ιδρυτής της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, το 2002, ο Abdel Aziz Rantisi, ανώτερος ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, το 2004 και ο Ahmed al-Jabari, ανώτατος διοικητής, το 2012.
Για δεκαετίες, το όνομα του Ισμαήλ Χανίγιε ήταν συνώνυμο με εκείνο της Χαμάς. Όμως, η εξάρτηση της Χαμάς στους θεσμούς της κι όχι σε συγκεκριμένα άτομα, τη βοήθησε να ξεπεράσει τις δολοφονίες των ηγετών της στο παρελθόν, δήλωσε στους ΝΥΤ, ο Mkhaimar Abusada, καθηγητής πολιτικών επιστημών από την πόλη της Γάζας. «Υπάρχει εξάρτηση σε ορισμένα άτομα στη Χαμάς», είπε.
«Αλλά η απουσία αυτών των ανθρώπων δεν οδηγεί σε κενό, γιατί η Χαμάς έχει θεσμούς και αυτοί οι θεσμοί είναι έτοιμοι να καλύψουν οποιοδήποτε κενό». Ωστόσο, η Χαμάς έχει περιορισμένες δυνατότητες να απαντήσει μόνη της στη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγιε, καθώς βρίσκεται ήδη σε πόλεμο με το Ισραήλ για σχεδόν 10 μήνες.
Τους τελευταίους μήνες, ο ίδιος αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου για την επίτευξη εκεχειρίας, γνωστοποιώντας τις θέσεις της Χαμάς μετά από εσωτερικές συζητήσεις.
Ο επόμενος πολιτικός αρχηγός της Χαμάς είναι πιθανό να είναι κάποιο πρόσωπο εκτός της Δυτικής Όχθης και της Γάζας, επειδή η θέση απαιτεί συχνά ταξίδια. Πιθανότατα, ο επόμενος ηγέτης της Χαμάς να επιλεχθεί από το Συμβούλιο Σούρα της Χαμάς.
Όταν ο Ισμαήλ Χανίγιε εξελέγη για πρώτη φορά επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, έμεινε στην πόλη της Γάζας, τη γενέτειρά του, αλλά αργότερα μετακόμισε με μερικά από τα μέλη της οικογένειάς του στη Ντόχα. Από το 2017, ήταν ο γενικός αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.
Πριν αναλάβει την ηγεσία της οργάνωσης είχε διατελέσει επικεφαλής σε μια σειρά από σημαντικές θέσεις. Ήταν στενός σύμβουλος του Γιασίν, του ιδρυτικού ηγέτη της Χαμάς, πρωθυπουργός της μοναδικής κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς και ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, μια θέση που τώρα κατέχει ο Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος θεωρείται ο αρχιτέκτονας των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ.
Οι πιθανοί διάδοχοι του Χανίγιε
Ο Khaled Meshal είναι μεταξύ των υποψηφίων που ενδέχεται να διαδεχθούν τον Ισμαήλ Χανίγιε. Ο Meshal βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό στη Ντόχα και βρισκόταν πλάι στον Χανίγιε σε συναντήσεις με υπουργούς και αξιωματούχους.
«Μπορεί να συγκεντρώσει περισσότερη ομοφωνία στη Χαμάς από οποιονδήποτε άλλο», αναφέρουν πηγές εντός της Χαμάς. Ο Mousa Abu Marzouk και ο Khalil al-Hayya, και οι δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Χαμάς στη Ντόχα, ενδέχεται επίσης να είναι υποψήφιοι για τη θέση που μέχρι σήμερα κατείχε ο Ισμαήλ Χανίγιε.
Η Χαμάς είναι πιθανό να αποσυρθεί από τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ, τουλάχιστον για λίγες ημέρες ή εβδομάδες, αλλά τελικά θα πρέπει να επιστρέψει για να σταματήσει τον πόλεμο και να παράσχει στους Παλαιστίνιους στη Γάζα μια αναβολή των εχθροπραξιών.
«Οι επιλογές της είναι περιορισμένες», είπε, σημειώνοντας ότι η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς είχε αποδυναμωθεί στη Γάζα. Η ομάδα, ανέφερε, θα μπορούσε να απαντήσει εξαπολύοντας επίθεση στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη. Ο καθηγητής Mkhaimar Abusada τονίζει, ωστόσο, ότι εάν το Ιράν αποφασίσει να απαντήσει, δεδομένου ότι η δολοφονία έγινε εντός των συνόρων του, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύ πιο σημαντική πρόκληση για το Ισραήλ.
Με πληροφορίες από: Newsit / Φωτογραφία Reuters